（2007年6月29日第十届全国人民代表大会常务委员会第二十八次会议通过 根据2012年12月28日第十一届全国人民代表大会常务委员会第三十次会议《关于修改<中华人民共和国劳动合同法>的决定》修正）
( 2007-يىل 6-ئاينىڭ 29-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 28-يىغىنىدا ماقۇللاندى، 2012-يىل 12-ئاينىڭ 28-كۈنى 11-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 30-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئەمگەك توختامى قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن تۈزىتىلدى )
目 录
مۇندەرىجە
第一章 总则
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
第二章 劳动合同的订立
2-باب ئەمگەك توختامىنىڭ تۈزۈلۈشى
第三章 劳动合同的履行和变更
3-باب ئەمگەك توختامىنى ئىجرا قىلىش ۋە ئۆزگەرتىش
第四章 劳动合同的解除和终止
4-باب ئەمگەك توختامىنىڭ بىكار قىلىنىشى ۋە ئاخىرلىشىشى
第五章 特别规定
5-باب ئالاھىدە بەلگىلىمە
第一节 集体合同
1-پاراگراف كوللېكتىپ توختام
第二节 劳务派遣
2-پاراگراف ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش
第三节 非全日制用工
3-پاراگراف پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدە بولمىغان ئىشچى ئىشلىتىش
第六章 监督检查
6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش
第七章 法律责任
7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
第八章 附则
8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
第一章 总则
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
第一条 为了完善劳动合同制度，明确劳动合同双方当事人的权利和义务，保护劳动者的合法权益，构建和发展和谐稳定的劳动关系，制定本法。
1-ماددا بۇ قانۇن ئەمگەك توختامى تۈزۈمىنى مۇكەممەللەشتۈرۈش، ئەمگەك توختامىدىكى توختاملاشقۇچىلارنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتى ۋە مەجبۇرىيىتىنى ئايدىڭلاشتۇرۇش، ئەمگەكچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، ئىناق، مۇقىم ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىش ۋە ئۇنى راۋاجلاندۇرۇش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.
第二条 中华人民共和国境内的企业、个体经济组织、民办非企业单位等组织（以下称用人单位）与劳动者建立劳动关系，订立、履行、变更、解除或者终止劳动合同，适用本法。
2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدىكى كارخانا، يەككە ئىقتىسادىي تەشكىلات، پۇقراۋى كارخانىسىز ئورۇن قاتارلىق تەشكىلاتلار ( تۆۋەندە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن دېيىلىدۇ ) ئەمگەكچىلەر بىلەن ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىپ، ئەمگەك توختامىنى تۈزۈش، ئىجرا قىلىش، ئۆزگەرتىش، بىكار قىلىش ياكى ئاخىرلاشتۇرۇشقا مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.
国家机关、事业单位、社会团体和与其建立劳动关系的劳动者，订立、履行、变更、解除或者终止劳动合同，依照本法执行。
دۆلەت ئورگىنى، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلات ۋە ئۇلار بىلەن ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورناتقان ئەمگەكچىلەر ئەمگەك توختامى تۈزگەن، ئىجرا قىلغان، ئۆزگەرتكەن، بىكار قىلغان ياكى ئاخىرلاشتۇرغان بولسا، مۇشۇ قانۇن بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ.
第三条 订立劳动合同，应当遵循合法、公平、平等自愿、协商一致、诚实信用的原则。
3-ماددا ئەمگەك توختامى تۈزۈشتە، قانۇنلۇق بولۇش، ئادىل بولۇش، باراۋەر بولۇش، ئىختىيارىي بولۇش، كېڭىشىپ بىرلىككە كېلىش، سەمىمىي بولۇش، لەۋزىدە تۇرۇش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىش كېرەك.
依法订立的劳动合同具有约束力，用人单位与劳动者应当履行劳动合同约定的义务。
قانۇن بويىچە تۈزۈلگەن ئەمگەك توختامى چەكلەش كۈچىگە ئىگە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى ئەمگەك توختامىدا پۈتۈشكەن مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى كېرەك.
第四条 用人单位应当依法建立和完善劳动规章制度，保障劳动者享有劳动权利、履行劳动义务。
4-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك قائىدە-تۈزۈملىرىنى قانۇن بويىچە ئورنىتىپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ ئەمگەك ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولۇشى، ئەمگەك مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشىنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.
用人单位在制定、修改或者决定有关劳动报酬、工作时间、休息休假、劳动安全卫生、保险福利、职工培训、劳动纪律以及劳动定额管理等直接涉及劳动者切身利益的规章制度或者重大事项时，应当经职工代表大会或者全体职工讨论，提出方案和意见，与工会或者职工代表平等协商确定。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك ھەققى، خىزمەت ۋاقتى، دەم ئېلىش-دەم ئېلىش، ئەمگەك بىخەتەرلىكى-ساقلىق ساقلاش، سۇغۇرتا-پاراۋانلىق، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى تەربىيەلەش، ئەمگەك ئىنتىزامى ۋە ئەمگەك نورمىسىنى باشقۇرۇش قاتارلىق ئەمگەكچىلەرنىڭ جانىجان مەنپەئىتىگە بىۋاسىتە چېتىلىدىغان قائىدە-تۈزۈملەرنى تۈزگەندە، تۈزەتكەندە ياكى قارار قىلغاندا، ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيى ياكى بارلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ مۇزاكىرىسىنى قىلىشى كېرەك، لايىھە ۋە پىكىرلەرنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ياكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر ۋەكىللىرى بىلەن باراۋەر كېڭىشىپ بېكىتىش.
在规章制度和重大事项决定实施过程中，工会或者职工认为不适当的，有权向用人单位提出，通过协商予以修改完善。
قائىدە-تۈزۈم ۋە مۇھىم، زور ئىشلارنى قارار قىلىپ يولغا قويۇش جەريانىدا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ياكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر مۇۋاپىق ئەمەس دەپ قارىسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا كۆرسىتىپ، كېڭىشىش ئارقىلىق تۈزىتىپ مۇكەممەللەشتۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.
用人单位应当将直接涉及劳动者切身利益的规章制度和重大事项决定公示，或者告知劳动者。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىلەرنىڭ جانىجان مەنپەئىتىگە بىۋاسىتە چېتىلىدىغان قائىدە-تۈزۈملەرنى ۋە چوڭ-چوڭ ئىشلارنى ئېلان قىلىشى ياكى ئەمگەكچىلەرگە ئۇقتۇرۇپ قويۇشى كېرەك.
第五条 县级以上人民政府劳动行政部门会同工会和企业方面代表，建立健全协调劳动关系三方机制，共同研究解决有关劳动关系的重大问题。
5-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە كارخانا تەرەپنىڭ ۋەكىللىرى بىلەن بىرلىكتە ئەمگەك مۇناسىۋىتىنى ماسلاشتۇرىدىغان ئۈچ تەرەپ مېخانىزمىنى ئورنىتىپ، تاكامۇللاشتۇرۇپ، ئەمگەك مۇناسىۋىتىگە دائىر مۇھىم، زور مەسىلىلەرنى بىرلىكتە مۇھاكىمە قىلىپ ھەل قىلىدۇ.
第六条 工会应当帮助、指导劳动者与用人单位依法订立和履行劳动合同，并与用人单位建立集体协商机制，维护劳动者的合法权益。
6-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئەمگەكچى بىلەن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئەمگەك توختامىنى قانۇن بويىچە تۈزۈشى ۋە ئىجرا قىلىشىغا ياردەم بېرىشى، يېتەكچىلىك قىلىشى ھەمدە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن كوللېكتىپ كېڭىشىش مېخانىزمى ئورنىتىپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدىشى كېرەك.
第二章 劳动合同的订立
2-باب ئەمگەك توختامىنىڭ تۈزۈلۈشى
第七条 用人单位自用工之日起即与劳动者建立劳动关系。用人单位应当建立职工名册备查。
7-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئادەم ئىشلەتكەن كۈندىن باشلاپلا ئەمگەكچى بىلەن ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىدۇ. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار تەكشۈرۈشكە ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئىسىملىكى تۇرغۇزۇشى كېرەك.
第八条 用人单位招用劳动者时，应当如实告知劳动者工作内容、工作条件、工作地点、职业危害、安全生产状况、劳动报酬，以及劳动者要求了解的其他情况；用人单位有权了解劳动者与劳动合同直接相关的基本情况，劳动者应当如实说明。
8-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچى قوبۇل قىلغاندا، ئەمگەكچىگە خىزمەت مەزمۇنى، خىزمەت شارائىتى، ئىش ئورنى، كەسىپ خەۋپى، بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش ئەھۋالى، ئەمگەك ھەققىنى، شۇنىڭدەك ئەمگەكچى بىلىشنى تەلەپ قىلغان باشقا ئەھۋاللارنى ئەينەن ئۇقتۇرۇشى كېرەك؛ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچى بىلەن ئەمگەك توختامىغا بىۋاسىتە مۇناسىۋەتلىك بولغان ئاساسىي ئەھۋالنى ئىگىلەشكە ھوقۇقلۇق، ئەمگەكچى ئەينەن چۈشەندۈرۈشى كېرەك.
第九条 用人单位招用劳动者，不得扣押劳动者的居民身份证和其他证件，不得要求劳动者提供担保或者以其他名义向劳动者收取财物。
9-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچى قوبۇل قىلغاندا، ئەمگەكچىنىڭ كىملىكى ۋە باشقا كىنىشكىلىرىنى تۇتۇپ قالسا، ئەمگەكچىدىن كېپىللىك بېرىشنى ياكى باشقا نامدا ئەمگەكچىدىن پۇل-مال ئېلىشنى تەلەپ قىلسا بولمايدۇ.
第十条 建立劳动关系，应当订立书面劳动合同。
10-ماددا ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىشتا، يازما ئەمگەك توختامى تۈزۈش كېرەك.
已建立劳动关系，未同时订立书面劳动合同的，应当自用工之日起一个月内订立书面劳动合同。
ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىلغان، يازما ئەمگەك توختامى بىرلا ۋاقىتتا تۈزۈلمىگەن بولسا، ئادەم ئىشلەتكەن كۈندىن باشلاپ 1 ئاي ئىچىدە يازما ئەمگەك توختامى تۈزۈش كېرەك.
用人单位与劳动者在用工前订立劳动合同的，劳动关系自用工之日起建立。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى ئادەم ئىشلىتىشتىن بۇرۇن ئەمگەك توختامى تۈزگەن بولسا، ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئادەم ئىشلەتكەن كۈندىن باشلاپ ئورنىتىلىدۇ.
第十一条 用人单位未在用工的同时订立书面劳动合同，与劳动者约定的劳动报酬不明确的，新招用的劳动者的劳动报酬按照集体合同规定的标准执行；没有集体合同或者集体合同未规定的，实行同工同酬。
11-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئادەم ئىشلىتىش بىلەن بىر ۋاقىتتا يازما ئەمگەك توختامى تۈزمىگەن ھەمدە ئەمگەكچىلەر بىلەن پۈتۈشكەن ئەمگەك ھەققى ئېنىق بولمىغان بولسا، يېڭىدىن قوبۇل قىلىنغان ئەمگەكچىلەرنىڭ ئەمگەك ھەققى كوللېكتىپ توختامدا بەلگىلەنگەن ئۆلچەم بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ؛ كوللېكتىپ توختام ياكى كوللېكتىپ توختام بەلگىلەنمىگەن بولسا، ئوخشاش ئىشقا ئوخشاش ھەق بېرىش يولغا قويۇلىدۇ.
第十二条 劳动合同分为固定期限劳动合同、无固定期限劳动合同和以完成一定工作任务为期限的劳动合同。
12-ماددا ئەمگەك توختامى مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى، مۇقىم مۇددىتى يوق ئەمگەك توختامى ۋە بەلگىلىك خىزمەت ۋەزىپىسىنى ئورۇنداش مۇددەت قىلىنغان ئەمگەك توختامىغا بۆلۈنىدۇ.
第十三条 固定期限劳动合同，是指用人单位与劳动者约定合同终止时间的劳动合同。
13-ماددا مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى توختام ئاخىرلىشىش ۋاقتىنى پۈتۈشكەن ئەمگەك توختامىنى كۆرسىتىدۇ.
用人单位与劳动者协商一致，可以订立固定期限劳动合同。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچى بىلەن كېڭىشىپ بىرلىككە كېلىپ، مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى تۈزسە بولىدۇ.
第十四条 无固定期限劳动合同，是指用人单位与劳动者约定无确定终止时间的劳动合同。
14-ماددا مۇقىم مۆھلەتسىز ئەمگەك توختامى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى ئاخىرلىشىش ۋاقتى ئېنىق پۈتۈشۈلمىگەن ئەمگەك توختامىنى كۆرسىتىدۇ.
用人单位与劳动者协商一致，可以订立无固定期限劳动合同。有下列情形之一，劳动者提出或者同意续订、订立劳动合同的，除劳动者提出订立固定期限劳动合同外，应当订立无固定期限劳动合同:
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچى بىلەن كېڭىشىپ بىرلىككە كېلىپ، مۇقىم مۆھلەتسىز ئەمگەك توختامى تۈزسە بولىدۇ. تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلۈپ، ئەمگەكچى ئەمگەك توختامىنى داۋاملىق تۈزۈش، تۈزۈشكە ئوتتۇرىغا قويغان ياكى قوشۇلغان بولسا، ئەمگەكچى مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى تۈزۈشنى ئوتتۇرىغا قويغاندىن سىرت، مۇقىم مۇددىتى يوق ئەمگەك توختامى تۈزۈشى كېرەك :
（一）劳动者在该用人单位连续工作满十年的；
( 1 ) ئەمگەكچىلەر شۇ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندا ئۇدا 10 يىل ئىشلىگەن بولسا؛
（二）用人单位初次实行劳动合同制度或者国有企业改制重新订立劳动合同时，劳动者在该用人单位连续工作满十年且距法定退休年龄不足十年的；
( 2 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تۇنجى قېتىم ئەمگەك توختامى تۈزۈمىنى يولغا قويغان ياكى دۆلەت كارخانىسى تۈزۈلمىسىنى ئۆزگەرتىپ قايتا ئەمگەك توختامى تۈزگەندە، ئەمگەكچى شۇ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندا ئۇدا 10 يىل ئىشلىگەن ھەمدە قانۇندا بەلگىلەنگەن پېنسىيە يېشىغا 10 يىلمۇ يەتمىگەن بولسا؛
（三）连续订立二次固定期限劳动合同，且劳动者没有本法第三十九条和第四十条第一项、第二项规定的情形，续订劳动合同的。
( 3 ) ئۇدا 2 قېتىم مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى تۈزگەن ھەمدە ئەمگەكچىلەردە مۇشۇ قانۇننىڭ 39-ۋە 40-ماددىسىنىڭ ( 1 ) تارماقچىسى ۋە ( 2 ) تارماقچىسىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋاللار كۆرۈلمىگەندە، ئەمگەك توختامى داۋاملىق تۈزۈلگەن بولسا.
用人单位自用工之日起满一年不与劳动者订立书面劳动合同的，视为用人单位与劳动者已订立无固定期限劳动合同。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئادەم ئىشلەتكەن كۈندىن باشلاپ بىر يىل توشۇپ ئەمگەكچى بىلەن يازما ئەمگەك توختامى تۈزمىسە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى مۇقىم مۆھلەتسىز ئەمگەك توختامى تۈزدى، دەپ قارىلىدۇ.
第十五条 以完成一定工作任务为期限的劳动合同，是指用人单位与劳动者约定以某项工作的完成为合同期限的劳动合同。
15-ماددا مۇئەييەن خىزمەت ۋەزىپىسىنى ئورۇنداش مۇددەت قىلىنغان ئەمگەك توختامى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى مەلۇم ئىشنى ئورۇنداشنى توختام مۇددىتى قىلىپ پۈتۈشكەن ئەمگەك توختامىنى كۆرسىتىدۇ.
用人单位与劳动者协商一致，可以订立以完成一定工作任务为期限的劳动合同。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچى بىلەن كېڭىشىپ بىرلىككە كېلىپ، بەلگىلىك ئىش ۋەزىپىسىنى ئورۇنداش مۇددىتى قىلىنغان ئەمگەك توختامى تۈزسە بولىدۇ.
第十六条 劳动合同由用人单位与劳动者协商一致，并经用人单位与劳动者在劳动合同文本上签字或者盖章生效。
16-ماددا ئەمگەك توختامىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى كېڭىشىپ بىرلىككە كېلىدۇ ھەمدە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە ئەمگەكچى ئەمگەك توختام نۇسخىسىغا ئىمزا قويۇشى ياكى تامغا بېسىشى بىلەن كۈچكە ئىگە بولىدۇ.
劳动合同文本由用人单位和劳动者各执一份。
ئەمگەك توختامى نۇسخىسىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە ئەمگەكچىلەر بىردىن ئالىدۇ.
第十七条 劳动合同应当具备以下条款:
17-ماددا ئەمگەك توختامىدا تۆۋەندىكى ماددىلار بولۇشى كېرەك :
（一）用人单位的名称、住所和法定代表人或者主要负责人；
( 1 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ نامى، ئورنى ۋە قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى ياكى ئاساسلىق مەسئۇلى؛
（二）劳动者的姓名、住址和居民身份证或者其他有效身份证件号码；
( 2 ) ئەمگەكچىنىڭ ئىسىم-فامىلىسى، ئادرېسى ۋە كىملىك ياكى باشقا كۈچكە ئىگە كىملىك نومۇرى؛
（三）劳动合同期限；
( 3 ) ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى؛
（四）工作内容和工作地点；
( 4 ) خىزمەت مەزمۇنى ۋە خىزمەت ئورنى؛
（五）工作时间和休息休假；
( 5 ) خىزمەت ۋاقتى ۋە دەم ئېلىش-دەم ئېلىش ۋاقتى؛
（六）劳动报酬；
( 6 ) ئەمگەك ھەققى؛
（七）社会保险；
( 7 ) ئىجتىمائىي سۇغۇرتا؛
（八）劳动保护、劳动条件和职业危害防护；
( 8 ) ئەمگەك مۇھاپىزىتى، ئەمگەك شارائىتى ۋە كەسپىي خەۋپتىن مۇداپىئەلىنىش؛
（九）法律、法规规定应当纳入劳动合同的其他事项。
( 9 ) قانۇن-نىزاملاردا ئەمگەك توختامىغا كىرگۈزۈشكە تېگىشلىك دەپ بەلگىلەنگەن باشقا ئىشلار.
劳动合同除前款规定的必备条款外，用人单位与劳动者可以约定试用期、培训、保守秘密、补充保险和福利待遇等其他事项。
ئەمگەك توختامىدا ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن زۆرۈر ماددىلاردىن باشقا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچىلەر سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتى، تەربىيەلەش، مەخپىيەتلىكنى ساقلاش، تولۇقلىما سۇغۇرتا ۋە پاراۋانلىق تەمىناتى قاتارلىق باشقا ئىشلارنى پۈتۈشسە بولىدۇ.
第十八条 劳动合同对劳动报酬和劳动条件等标准约定不明确，引发争议的，用人单位与劳动者可以重新协商；协商不成的，适用集体合同规定；没有集体合同或者集体合同未规定劳动报酬的，实行同工同酬；没有集体合同或者集体合同未规定劳动条件等标准的，适用国家有关规定。
18-ماددا ئەمگەك توختامىدا ئەمگەك ھەققى ۋە ئەمگەك شەرتى قاتارلىقلارنىڭ ئۆلچىمى ئېنىق پۈتۈشۈلمەي، تالاش-تارتىش كېلىپ چىققان بولسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى قايتا كېڭەشسە بولىدۇ؛ كېلىشەلمىسە، كوللېكتىپ توختامدىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ؛ كوللېكتىپ توختام ياكى كوللېكتىپ توختامدا ئەمگەك ھەققى بەلگىلەنمىگەن بولسا، ئوخشاش ئىشقا ئوخشاش ھەق بېرىلىدۇ؛ كوللېكتىپ توختام ياكى كوللېكتىپ توختامدا ئەمگەك شەرتى قاتارلىق ئۆلچەملەر بەلگىلەنمىگەن بولسا، دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە بولىدۇ.
第十九条 劳动合同期限三个月以上不满一年的，试用期不得超过一个月；劳动合同期限一年以上不满三年的，试用期不得超过二个月；三年以上固定期限和无固定期限的劳动合同，试用期不得超过六个月。
19-ماددا ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى 3 ئايدىن يۇقىرى، 1 يىلغا توشمىسا، سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتى 1 ئايدىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ؛ ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى 1 يىلدىن يۇقىرى، 3 يىلغا توشمىغان بولسا، سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتى 2 ئايدىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ؛ ئۈچ يىلدىن يۇقىرى مۇقىم مۇددىتى ۋە مۇقىم مۇددىتى يوق ئەمگەك توختامىنىڭ سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتى 6 ئايدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.
同一用人单位与同一劳动者只能约定一次试用期。
بىر ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن بىر ئەمگەكچى بىرلا قېتىم سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتىنى پۈتۈشەلەيدۇ.
以完成一定工作任务为期限的劳动合同或者劳动合同期限不满三个月的，不得约定试用期。
مۇئەييەن خىزمەت ۋەزىپىسىنى ئورۇنداش مۇددەت قىلىنغان ئەمگەك توختامى ياكى ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى 3 ئايغا توشمىسا، سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتىنى پۈتۈشۈشكە بولمايدۇ.
试用期包含在劳动合同期限内。劳动合同仅约定试用期的，试用期不成立，该期限为劳动合同期限。
سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتى ئەمگەك توختامى مۇددىتىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئەمگەك توختامىدا سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتىلا پۈتۈشۈلگەن بولسا، سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتى كۈچكە ئىگە بولمايدۇ، بۇ مۇددەت ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى بولىدۇ.
第二十条 劳动者在试用期的工资不得低于本单位相同岗位最低档工资或者劳动合同约定工资的百分之八十，并不得低于用人单位所在地的最低工资标准。
20-ماددا ئەمگەكچىلەرنىڭ سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتىدىكى مائاشى شۇ ئورۇندىكى ئوخشاش ئىش ئورنىنىڭ ئەڭ تۆۋەن دەرىجىسىدىكى مائاشىدىن ياكى ئەمگەك توختامىدا پۈتۈشكەن مائاشىنىڭ ％ 80 ىدىن تۆۋەن بولماسلىقى ھەمدە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تۇرۇشلۇق جاينىڭ ئەڭ تۆۋەن مائاش ئۆلچىمىدىن تۆۋەن بولماسلىقى كېرەك.
第二十一条 在试用期中，除劳动者有本法第三十九条和第四十条第一项、第二项规定的情形外，用人单位不得解除劳动合同。用人单位在试用期解除劳动合同的，应当向劳动者说明理由。
21-ماددا سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتىدە، ئەمگەكچىلەردە مۇشۇ قانۇننىڭ 39-ۋە 40-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقى، 2-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋال كۆرۈلگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئەمگەك توختامى بىكار قىلىنسا بولمايدۇ. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتىدە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا، ئەمگەكچىگە سەۋەبىنى چۈشەندۈرۈشى كېرەك.
第二十二条 用人单位为劳动者提供专项培训费用，对其进行专业技术培训的，可以与该劳动者订立协议，约定服务期。
22-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىلەرنى مەخسۇس تەربىيەلەش خىراجىتى بىلەن تەمىنلەپ، ئۇلارنى كەسپىي تېخنىكا بويىچە تەربىيەلەشتە، شۇ ئەمگەكچى بىلەن كېلىشىم تۈزۈپ، مۇلازىمەت مۇددىتىنى پۈتۈشسە بولىدۇ.
劳动者违反服务期约定的，应当按照约定向用人单位支付违约金。违约金的数额不得超过用人单位提供的培训费用。用人单位要求劳动者支付的违约金不得超过服务期尚未履行部分所应分摊的培训费用。
ئەمگەكچىلەر مۇلازىمەت مۇددىتى پۈتۈمىگە خىلاپلىق قىلسا، پۈتۈم بويىچە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا خىلاپلىق پۇلى تۆلىشى كېرەك. خىلاپلىق پۇلىنىڭ سوممىسى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تەمىنلىگەن تەربىيەلەش خىراجىتىدىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىدىن چىقىم قىلغان خىلاپلىق پۇلىنىڭ مۇلازىمەت مۇددىتى تېخى ئادا قىلىنمىغان قىسمىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكىنى تەلەپ قىلغان تەڭ چېچىشقا تېگىشلىك تەربىيەلەش خىراجىتىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.
用人单位与劳动者约定服务期的，不影响按照正常的工资调整机制提高劳动者在服务期期间的劳动报酬。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى مۇلازىمەت مۇددىتىنى پۈتۈشكەن بولسا، ئەمگەكچىلەرنىڭ نورمال مائاش تەڭشەش مېخانىزمى بويىچە مۇلازىمەت مۇددىتى مەزگىلىدىكى ئەمگەك ھەققىنى ئۆستۈرۈشىگە تەسىر يەتمەيدۇ.
第二十三条 用人单位与劳动者可以在劳动合同中约定保守用人单位的商业秘密和与知识产权相关的保密事项。
23-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى ئەمگەك توختامىدا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ سودا مەخپىيىتىنى ۋە بىلىم مۈلۈك ھوقۇقىغا ئالاقىدار مەخپىي ئىشلارنى ساقلاشنى پۈتۈشسە بولىدۇ.
对负有保密义务的劳动者，用人单位可以在劳动合同或者保密协议中与劳动者约定竞业限制条款，并约定在解除或者终止劳动合同后，在竞业限制期限内按月给予劳动者经济补偿。劳动者违反竞业限制约定的，应当按照约定向用人单位支付违约金。
مەخپىيەتلىكنى ساقلاش مەجبۇرىيىتى بار ئەمگەكچىلەرگە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك توختامى ياكى مەخپىيەتلىكنى ساقلاش كېلىشىمىدە ئەمگەكچىلەر بىلەن كەسىپ رىقابىتىگە دائىر چەكلىمە ماددىلارنى پۈتۈشسە ھەمدە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان ياكى ئاخىرلاشتۇرغاندىن كېيىن، كەسىپ رىقابىتىگە چەك قويۇش مۇددىتىدە ئايمۇئاي ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىشنى پۈتۈشسە بولىدۇ. ئەمگەكچىلەر كەسىپ رىقابىتىگە چەك قويۇش پۈتۈمىگە خىلاپلىق قىلغان بولسا، پۈتۈم بويىچە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا خىلاپلىق پۇلى تۆلىشى كېرەك.
第二十四条 竞业限制的人员限于用人单位的高级管理人员、高级技术人员和其他负有保密义务的人员。竞业限制的范围、地域、期限由用人单位与劳动者约定，竞业限制的约定不得违反法律、法规的规定。
24-ماددا كەسىپ رىقابىتىگە چەك قويۇلغان خادىملار ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىسى، يۇقىرى تېخنىكىلىق خادىمى ۋە مەخپىيەتلىكنى ساقلاش مەجبۇرىيىتى بار باشقا خادىملار بىلەنلا چەكلىنىدۇ. كەسىپ رىقابىتىگە چەك قويۇش دائىرىسى، رايونى، مۇددىتىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى پۈتۈشىدۇ، كەسىپ رىقابىتىگە چەكلىمە قويۇش پۈتۈمى قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ بولسا بولمايدۇ.
在解除或者终止劳动合同后，前款规定的人员到与本单位生产或者经营同类产品、从事同类业务的有竞争关系的其他用人单位，或者自己开业生产或者经营同类产品、从事同类业务的竞业限制期限，不得超过二年。
ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان ياكى ئاخىرلاشتۇرغاندىن كېيىن، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن خادىملارنىڭ شۇ ئورۇن بىلەن ئوخشاش تۈردىكى مەھسۇلاتنى ئىشلەپچىقارغان ياكى تىجارەت قىلغان، ئوخشاش كەسىپ بىلەن شۇغۇللانغان رىقابەت مۇناسىۋىتى بولغان باشقا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا ياكى شۇ مەھسۇلاتنى ئۆز ئالدىغا ئىشلەپچىقىرىش ياكى سېتىش بىلەن شۇغۇللانغان، ئوخشاش خىل كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىشقا دائىر كەسىپ رىقابىتىگە چەك قويۇش مۇددىتى ئىككى يىلدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.
第二十五条 除本法第二十二条和第二十三条规定的情形外，用人单位不得与劳动者约定由劳动者承担违约金。
25-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 22-ۋە 23-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋاللارنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچى بىلەن خىلاپلىق پۇلىنى ئۈستىگە ئېلىشنى پۈتۈشسە بولمايدۇ.
第二十六条 下列劳动合同无效或者部分无效:
26-ماددا تۆۋەندىكى ئەمگەك توختامى ئىناۋەتسىز ياكى قىسمەن ئىناۋەتسىز :
（一）以欺诈、胁迫的手段或者乘人之危，使对方在违背真实意思的情况下订立或者变更劳动合同的；
( 1 ) ئالدامچىلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ۋاسىتىسى ياكى ئادەمنى خەۋپكە سېلىش ۋاسىتىسى ئارقىلىق، قارشى تەرەپنى ھەقىقىي مەقسىتىگە خىلاپ ئەھۋالدا ئەمگەك توختامى تۈزدۈرگەن ياكى ئۆزگەرتكەن بولسا؛
（二）用人单位免除自己的法定责任、排除劳动者权利的；
( 2 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئۆزىنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن جاۋابكارلىقىنى كەچۈرۈم قىلغان، ئەمگەكچىلەرنىڭ ھوقۇقىنى چەتكە قاققان بولسا؛
（三）违反法律、行政法规强制性规定的。
( 3 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك بەلگىلىمىگە خىلاپ بولسا.
对劳动合同的无效或者部分无效有争议的，由劳动争议仲裁机构或者人民法院确认。
ئەمگەك توختامىنىڭ كۈچكە ئىگە بولماسلىقى ياكى قىسمەن كۈچكە ئىگە بولماسلىقى ئۈستىدە تالاش-تارتىش كېلىپ چىقسا، ئەمگەك ماجىراسىغا كېسىم ئاپپاراتى ياكى خەلق سوت مەھكىمىسى بېكىتىدۇ.
第二十七条 劳动合同部分无效，不影响其他部分效力的，其他部分仍然有效。
27-ماددا ئەمگەك توختامىنىڭ بىر قىسمى ئىناۋەتسىز بولۇپ، باشقا قىسمىنىڭ كۈچىگە تەسىر يەتكۈزمىسە، باشقا قىسمى كۈچكە ئىگە بولىۋېرىدۇ.
第二十八条 劳动合同被确认无效，劳动者已付出劳动的，用人单位应当向劳动者支付劳动报酬。劳动报酬的数额，参照本单位相同或者相近岗位劳动者的劳动报酬确定。
28-ماددا ئەمگەك توختامى ئىناۋەتسىز دەپ مۇئەييەنلەشتۈرۈلۈپ، ئەمگەكچىلەر ئەمگەك قىلغان بولسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىگە ئەمگەك ھەققى بېرىشى كېرەك. ئەمگەك ھەققى سوممىسى شۇ ئورۇندىكى ئوخشاش ياكى يېقىن ئىش ئورنىدىكى ئەمگەكچىلەرنىڭ ئەمگەك ھەققىدىن پايدىلىنىپ بېكىتىلىدۇ.
第三章 劳动合同的履行和变更
3-باب ئەمگەك توختامىنى ئىجرا قىلىش ۋە ئۆزگەرتىش
第二十九条 用人单位与劳动者应当按照劳动合同的约定，全面履行各自的义务。
29-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى ئۆز مەجبۇرىيىتىنى ئەمگەك توختامىدىكى پۈتۈم بويىچە ئومۇميۈزلۈك ئادا قىلىشى كېرەك.
第三十条 用人单位应当按照劳动合同约定和国家规定，向劳动者及时足额支付劳动报酬。
30-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك توختامىدىكى پۈتۈم ۋە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئەمگەكچىلەرگە ئەمگەك ھەققىنى ۋاقتىدا، تولۇق بېرىشى كېرەك.
用人单位拖欠或者未足额支付劳动报酬的，劳动者可以依法向当地人民法院申请支付令，人民法院应当依法发出支付令。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك ھەققىنى نېسى قالدۇرغان ياكى تولۇق بەرمىگەن بولسا، ئەمگەكچى شۇ جايدىكى خەلق سوت مەھكىمىسىگە قانۇن بويىچە تۆلەش بۇيرۇقى چىقىرىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ، خەلق سوت مەھكىمىسى قانۇن بويىچە چىقىرىش بۇيرۇقى چىقىرىشى كېرەك.
第三十一条 用人单位应当严格执行劳动定额标准，不得强迫或者变相强迫劳动者加班。用人单位安排加班的，应当按照国家有关规定向劳动者支付加班费。
31-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك نورمىسى ئۆلچىمىنى قاتتىق ئىجرا قىلىشى كېرەك، ئەمگەكچىلەرنى ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەشكە مەجبۇرلاشقا ياكى شەكلىنى ئۆزگەرتىپ مەجبۇرلاشقا بولمايدۇ. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەشكە ئورۇنلاشتۇرغاندا، دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە ئەمگەكچىگە ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش ھەققى تۆلىشى كېرەك.
第三十二条 劳动者拒绝用人单位管理人员违章指挥、强令冒险作业的，不视为违反劳动合同。
32-ماددا ئەمگەكچىلەر ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندىكى باشقۇرغۇچى خادىملارنىڭ قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىقى، قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىشىغا مەجبۇرىي بۇيرۇق چۈشۈرۈشىنى رەت قىلسا، ئەمگەك توختامىغا خىلاپ دەپ قارالمايدۇ.
劳动者对危害生命安全和身体健康的劳动条件，有权对用人单位提出批评、检举和控告。
ئەمگەكچىلەر ھاياتىي بىخەتەرلىكى ۋە تەن ساغلاملىقىغا خەۋپ يەتكۈزىدىغان ئەمگەك شارائىتى ھەققىدە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا تەنقىد، پاش ۋە شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
第三十三条 用人单位变更名称、法定代表人、主要负责人或者投资人等事项，不影响劳动合同的履行。
33-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ نامى، قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى، ئاساسلىق مەسئۇلى ياكى مەبلەغ سالغۇچىسى قاتارلىق ئىشلارنى ئۆزگەرتىشى ئەمگەك توختامىنىڭ ئىجرا قىلىنىشىغا تەسىر يەتكۈزمەيدۇ.
第三十四条 用人单位发生合并或者分立等情况，原劳动合同继续有效，劳动合同由承继其权利和义务的用人单位继续履行。
34-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندا قوشۇلۇش ياكى بۆلۈنۈش قاتارلىق ئەھۋاللار كۆرۈلسە، ئەسلىدىكى ئەمگەك توختامى داۋاملىق كۈچكە ئىگە بولىدۇ، ئەمگەك توختامىنى ئۇنىڭ ھوقۇقى ۋە مەجبۇرىيىتىگە ۋارىسلىق قىلغان ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن داۋاملىق ئىجرا قىلىدۇ.
第三十五条 用人单位与劳动者协商一致，可以变更劳动合同约定的内容。变更劳动合同，应当采用书面形式。
35-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچى بىلەن كېڭىشىپ بىرلىككە كېلىپ، ئەمگەك توختامىدا پۈتۈشكەن مەزمۇنلارنى ئۆزگەرتسە بولىدۇ. ئەمگەك توختامىنى ئۆزگەرتىشتە، يازما شەكىل قوللىنىش كېرەك.
变更后的劳动合同文本由用人单位和劳动者各执一份。
ئۆزگەرتىلگەندىن كېيىنكى ئەمگەك توختامىنىڭ نۇسخىسىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە ئەمگەكچىلەر بىردىن ئالىدۇ.
第四章 劳动合同的解除和终止
4-باب ئەمگەك توختامىنىڭ بىكار قىلىنىشى ۋە ئاخىرلىشىشى
第三十六条 用人单位与劳动者协商一致，可以解除劳动合同。
36-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىلەر بىلەن كېڭىشىپ بىرلىككە كېلىپ، ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.
第三十七条 劳动者提前三十日以书面形式通知用人单位，可以解除劳动合同。劳动者在试用期内提前三日通知用人单位，可以解除劳动合同。
37-ماددا ئەمگەكچىلەر 30 كۈن بۇرۇن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا يازما ئۇقتۇرۇش قىلىپ، ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ. ئەمگەكچى ئىشلىتىپ بېقىش مۇددىتى ئىچىدە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا 3 كۈن بۇرۇن ئۇقتۇرسا، ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.
第三十八条 用人单位有下列情形之一的，劳动者可以解除劳动合同:
38-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئەمگەكچىلەر ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ :
（一）未按照劳动合同约定提供劳动保护或者劳动条件的；
( 1 ) ئەمگەك توختامىدىكى پۈتۈم بويىچە ئەمگەك مۇھاپىزىتى ياكى ئەمگەك شارائىتى ھازىرلىمىغانلار؛
（二）未及时足额支付劳动报酬的；
( 2 ) ئەمگەك ھەققىنى ۋاقتىدا، تولۇق بەرمىگەنلەر؛
（三）未依法为劳动者缴纳社会保险费的；
( 3 ) ئەمگەكچى ئۈچۈن قانۇن بويىچە ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ھەققى تاپشۇرمىغانلار؛
（四）用人单位的规章制度违反法律、法规的规定，损害劳动者权益的；
( 4 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ قائىدە-تۈزۈملىرى قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ بولۇپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزسە؛
（五）因本法第二十六条第一款规定的情形致使劳动合同无效的；
( 5 ) مۇشۇ قانۇننىڭ 26-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋال تۈپەيلىدىن ئەمگەك توختامى ئىناۋەتسىز بولسا؛
（六）法律、行政法规规定劳动者可以解除劳动合同的其他情形。
( 6 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئەمگەكچىلەر ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ، دەپ بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.
用人单位以暴力、威胁或者非法限制人身自由的手段强迫劳动者劳动的，或者用人单位违章指挥、强令冒险作业危及劳动者人身安全的，劳动者可以立即解除劳动合同，不需事先告知用人单位。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى جىسمانىي ئەركىنلىكنى قانۇنسىز چەكلەش ۋاسىتىلىرى بىلەن ئەمگەكچىلەرنى ئەمگەككە سېلىشقا مەجبۇرلىسا ياكى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلىش، قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىشقا زورلاش ئارقىلىق ئەمگەكچىلەرنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزسە، ئەمگەكچىلەر ئەمگەك توختامىنى دەرھال بىكار قىلسا بولىدۇ، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا ئالدىن ئۇقتۇرۇپ قويمىسىمۇ بولىدۇ.
第三十九条 劳动者有下列情形之一的，用人单位可以解除劳动合同:
39-ماددا ئەمگەكچىلەردە تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ :
（一）在试用期间被证明不符合录用条件的；
( 1 ) سىناپ ئىشلىتىش مەزگىلىدە قوبۇل قىلىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقى ئىسپاتلانغانلار؛
（二）严重违反用人单位的规章制度的；
( 2 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ قائىدە-تۈزۈملىرىگە ئېغىر خىلاپلىق قىلغانلار؛
（三）严重失职，营私舞弊，给用人单位造成重大损害的；
( 3 ) ۋەزىپىسىنى ئېغىر دەرىجىدە ئادا قىلماي، نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا ئېغىر زىيان سالغانلار؛
（四）劳动者同时与其他用人单位建立劳动关系，对完成本单位的工作任务造成严重影响，或者经用人单位提出，拒不改正的；
( 4 ) ئەمگەكچىلەر بىرلا ۋاقىتتا باشقا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار بىلەن ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىپ، شۇ ئورۇننىڭ خىزمەت ۋەزىپىسىنى ئورۇندىشىغا ئېغىر تەسىر يەتكۈزگەن ياكى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئوتتۇرىغا قويغان بولسىمۇ تۈزەتمىگەنلەر؛
（五）因本法第二十六条第一款第一项规定的情形致使劳动合同无效的；
( 5 ) مۇشۇ قانۇننىڭ 26-ماددا 1-تارمىقىنىڭ ( 1 ) تارماقچىسىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋال تۈپەيلىدىن ئەمگەك توختامى ئىناۋەتسىز بولسا؛
（六）被依法追究刑事责任的。
( 6 ) قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلغانلار.
第四十条 有下列情形之一的，用人单位提前三十日以书面形式通知劳动者本人或者额外支付劳动者一个月工资后，可以解除劳动合同:
40-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىگە 30 كۈن بۇرۇن يازما ئۇقتۇرۇش قىلغان ياكى ئەمگەكچىگە 1 ئايلىق مائاشنى ئارتۇق بەرگەندىن كېيىن، ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ :
（一）劳动者患病或者非因工负伤，在规定的医疗期满后不能从事原工作，也不能从事由用人单位另行安排的工作的；
( 1 ) ئەمگەكچىلەر كېسەل بولۇپ قېلىپ ياكى ئىشتىن باشقا سەۋەب بىلەن يارىلىنىپ، بەلگىلەنگەن داۋالاش مۇددىتى توشقاندىن كېيىن ئەسلىي خىزمەت بىلەن شۇغۇللىنالمىسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئايرىم ئورۇنلاشتۇرغان خىزمەتمۇ شۇغۇللىنالمىسا؛
（二）劳动者不能胜任工作，经过培训或者调整工作岗位，仍不能胜任工作的；
( 2 ) ئەمگەكچىلەر خىزمەتنىڭ ھۆددىسىدىن چىقالماي، تەربىيەلەنگەن ياكى ئىش ئورنىنى تەڭشىگەن بولسىمۇ، خىزمەتنىڭ ھۆددىسىدىن چىقالمىغانلار؛
（三）劳动合同订立时所依据的客观情况发生重大变化，致使劳动合同无法履行，经用人单位与劳动者协商，未能就变更劳动合同内容达成协议的。
( 3 ) ئەمگەك توختامى تۈزۈلگەندە ئاساسلانغان ئوبيېكتىپ ئەھۋالدا زور ئۆزگىرىش بولۇپ، ئەمگەك توختامىنى ئادا قىلغىلى بولمىسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى كېڭىشىش ئارقىلىق ئەمگەك توختامىنىڭ مەزمۇنىنى ئۆزگەرتىش توغرىسىدا كېلىشىم ھاسىل قىلالمىسا.
第四十一条 有下列情形之一，需要裁减人员二十人以上或者裁减不足二十人但占企业职工总数百分之十以上的，用人单位提前三十日向工会或者全体职工说明情况，听取工会或者职工的意见后，裁减人员方案经向劳动行政部门报告，可以裁减人员:
41-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلۈپ، 20 دىن ئارتۇق ئادەمنى قىسقارتىشقا ياكى 20 گىمۇ يەتمەيدىغان خادىملارنى قىسقارتىشقا توغرا كەلسە، لېكىن كارخانا ئىشچى-خىزمەتچىلىرى ئومۇمىي سانىنىڭ ％ 10 ىدىن كۆپرەكىنى ئىگىلىسە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن 30 كۈن بۇرۇن ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ياكى بارلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ئەھۋال چۈشەندۈرۈپ، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ياكى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ پىكرىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن، خادىملارنى قىسقارتىش لايىھەسىنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقىغا دوكلات قىلىش ئارقىلىق، خادىملارنى قىسقارتىشقا بولىدۇ :
（一）依照企业破产法规定进行重整的；
( 1 ) كارخانا ۋەيرانچىلىقى قانۇنىدىكى بەلگىلىمە بويىچە قايتا تەرتىپكە سېلىنغانلار؛
（二）生产经营发生严重困难的；
( 2 ) ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەتتە ئېغىر قىيىنچىلىق كۆرۈلگەنلەر؛
（三）企业转产、重大技术革新或者经营方式调整，经变更劳动合同后，仍需裁减人员的；
( 3 ) كارخانا مەھسۇلاتنى ئۆزگەرتىش، زور تېخنىكا يېڭىلاش ياكى تىجارەت ئۇسۇلىنى تەڭشەشتە، ئەمگەك توختامى ئۆزگەرتىلگەندىن كېيىنمۇ خادىملارنى قىسقارتىشقا توغرا كەلسە؛
（四）其他因劳动合同订立时所依据的客观经济情况发生重大变化，致使劳动合同无法履行的。
( 4 ) ئەمگەك توختامى تۈزۈلگەن چاغدا ئاساس قىلىنغان باشقا ئوبيېكتىپ ئىقتىسادىي ئەھۋاللاردا زور ئۆزگىرىش بولۇپ، ئەمگەك توختامىنى ئادا قىلغىلى بولمىسا.
裁减人员时，应当优先留用下列人员:
خادىملارنى قىسقارتقاندا، تۆۋەندىكى خادىملارنى ئاۋۋال ئېلىپ قېلىش كېرەك :
（一）与本单位订立较长期限的固定期限劳动合同的；
( 1 ) شۇ ئورۇن بىلەن بىرقەدەر ئۇزاق مۇددەتلىك مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى تۈزگەن بولسا؛
（二）与本单位订立无固定期限劳动合同的；
( 2 ) شۇ ئورۇن بىلەن مۇقىم مۇددىتى يوق ئەمگەك توختامى تۈزگەن بولسا؛
（三）家庭无其他就业人员，有需要扶养的老人或者未成年人的。
( 3 ) ئائىلىسىدە باشقا ئىشقا ئورۇنلاشقانلار بولمىسا، بېقىشقا تېگىشلىك ياشانغانلار ياكى قۇرامىغا يەتمىگەنلەر بولسا.
用人单位依照本条第一款规定裁减人员，在六个月内重新招用人员的，应当通知被裁减的人员，并在同等条件下优先招用被裁减的人员。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ ماددىنىڭ 1-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە خادىملارنى قىسقارتىپ، ئالتە ئاي ئىچىدە قايتا خادىم قوبۇل قىلغاندا، قىسقارتىلغان خادىملارغا ئۇقتۇرۇشى ھەمدە ئوخشاش شەرت ئاستىدا قىسقارتىلغان خادىملارنى ئاۋۋال قوبۇل قىلىپ ئىشلىتىشى كېرەك.
第四十二条 劳动者有下列情形之一的，用人单位不得依照本法第四十条、第四十一条的规定解除劳动合同:
42-ماددا ئەمگەكچىلەردە تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇننىڭ 40-، 41-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولمايدۇ :
（一）从事接触职业病危害作业的劳动者未进行离岗前职业健康检查，或者疑似职业病病人在诊断或者医学观察期间的；
( 1 ) كەسپىي كېسەل خەۋپى مەشغۇلاتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئەمگەكچىلەر ئىش ئورنىدىن ئايرىلىشتىن بۇرۇن كەسپىي سالامەتلىك تەكشۈرتمىگەن ياكى گۇمانىي كەسپىي كېسەل بولغان بىمارلار دىياگنوز قويۇۋاتقان ياكى تېببىي كۆزىتىلىۋاتقان مەزگىلدە؛
（二）在本单位患职业病或者因工负伤并被确认丧失或者部分丧失劳动能力的；
( 2 ) شۇ ئورۇندا كەسپىي كېسەلگە گىرىپتار بولغان ياكى ئىشتا يارىلانغان ھەمدە ئەمگەك ئىقتىدارىنى يوقاتقانلىقى ياكى قىسمەن يوقاتقانلىقى مۇئەييەنلەشتۈرۈلگەن بولسا؛
（三）患病或者非因工负伤，在规定的医疗期内的；
( 3 ) كېسەل بولۇپ ياكى ئىشتىن باشقا سەۋەب بىلەن يارىلانغانلار بەلگىلەنگەن داۋالىنىش مەزگىلىدە بولسا؛
（四）女职工在孕期、产期、哺乳期的；
( 4 ) ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەردىن ھامىلىدارلىق مەزگىلى، تۇغۇت مەزگىلى، ئېمىتىش مەزگىلىدە تۇرغانلىرى؛
（五）在本单位连续工作满十五年，且距法定退休年龄不足五年的；
( 5 ) شۇ ئورۇندا ئۇدا 15 يىل ئىشلىگەن ھەمدە قانۇندا بەلگىلەنگەن پېنسىيە يېشىغا توشمىغانلار؛
（六）法律、行政法规规定的其他情形。
( 6 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.
第四十三条 用人单位单方解除劳动合同，应当事先将理由通知工会。用人单位违反法律、行政法规规定或者劳动合同约定的，工会有权要求用人单位纠正。用人单位应当研究工会的意见，并将处理结果书面通知工会。
43-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك توختامىنى يەككە تەرەپ بىكار قىلىشتا، سەۋەبىنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا ئالدىن ئۇقتۇرۇشى كېرەك. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە ياكى ئەمگەك توختامىدىكى پۈتۈمگە خىلاپلىق قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندىن تۈزىتىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ پىكرىنى مۇزاكىرە قىلىشى ھەمدە بىر تەرەپ قىلىش نەتىجىسىنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا يازما ئۇقتۇرۇشى كېرەك.
第四十四条 有下列情形之一的，劳动合同终止:
44-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئەمگەك توختامى ئاخىرلىشىدۇ :
（一）劳动合同期满的；
( 1 ) ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى توشقان بولسا؛
（二）劳动者开始依法享受基本养老保险待遇的；
( 2 ) ئەمگەكچىلەر ئاساسىي كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسى تەمىناتىدىن قانۇن بويىچە بەھرىمەن بولۇشقا باشلىغانلار؛
（三）劳动者死亡，或者被人民法院宣告死亡或者宣告失踪的；
( 3 ) ئەمگەكچى ئۆلگەن بولسا ياكى خەلق سوت مەھكىمىسى ئۆلگەنلىكىنى جاكارلىغان بولسا ياكى يوقاپ كەتكەنلىكىنى جاكارلىغان بولسا؛
（四）用人单位被依法宣告破产的；
( 4 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋەيران بولغانلىقى قانۇن بويىچە جاكارلانغان بولسا؛
（五）用人单位被吊销营业执照、责令关闭、撤销或者用人单位决定提前解散的；
( 5 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ تىجارەت كىنىشكىسى بىكار قىلىنغان، تاقىۋېتىشكە بۇيرۇلغان، ئەمەلدىن قالدۇرۇلغان ياكى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇددەتتىن بۇرۇن تارقىتىۋېتىشنى قارار قىلغان بولسا؛
（六）法律、行政法规规定的其他情形。
( 6 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.
第四十五条 劳动合同期满，有本法第四十二条规定情形之一的，劳动合同应当续延至相应的情形消失时终止。但是，本法第四十二条第二项规定丧失或者部分丧失劳动能力劳动者的劳动合同的终止，按照国家有关工伤保险的规定执行。
45-ماددا ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى توشۇپ، مۇشۇ قانۇننىڭ 42-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئەمگەك توختامى مۇناسىپ ئەھۋال يوقالغاندا ئاخىرلىشىدۇ. لېكىن، مۇشۇ قانۇننىڭ 42-ماددىسىنىڭ ( 2 ) تارماقچىسىدا ئەمگەك ئىقتىدارىدىن قالغان ياكى قىسمەن قالغان ئەمگەكچىلەرنىڭ ئەمگەك توختامىنىڭ ئاخىرلىشىشى دۆلەتنىڭ ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسىغا ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە بولىدۇ.
第四十六条 有下列情形之一的，用人单位应当向劳动者支付经济补偿:
46-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىشى كېرەك :
（一）劳动者依照本法第三十八条规定解除劳动合同的；
( 1 ) ئەمگەكچىلەر مۇشۇ قانۇننىڭ 38-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان بولسا؛
（二）用人单位依照本法第三十六条规定向劳动者提出解除劳动合同并与劳动者协商一致解除劳动合同的；
( 2 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇننىڭ 36-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەكچىگە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىشنى ئوتتۇرىغا قويغان ھەمدە ئەمگەكچىلەر بىلەن كېڭىشىپ بىرلىككە كېلىپ ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان بولسا؛
（三）用人单位依照本法第四十条规定解除劳动合同的；
( 3 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇننىڭ 40-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا؛
（四）用人单位依照本法第四十一条第一款规定解除劳动合同的；
( 4 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇننىڭ 41-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان بولسا؛
（五）除用人单位维持或者提高劳动合同约定条件续订劳动合同，劳动者不同意续订的情形外，依照本法第四十四条第一项规定终止固定期限劳动合同的；
( 5 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك توختامىنى داۋاملاشتۇرۇش ياكى ئۆستۈرۈشتە پۈتۈشكەن شەرتلەر بىلەن ئەمگەك توختامىنى داۋاملىق تۈزۈشنى داۋاملاشتۇرۇپ، ئەمگەكچى داۋاملىق تۈزۈشكە قوشۇلمىغان ئەھۋاللارنى ھېسابقا ئالمىغاندا، مۇشۇ قانۇننىڭ 44-ماددا 1-تارماقچىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى ئاخىرلاشتۇرۇلىدۇ؛
（六）依照本法第四十四条第四项、第五项规定终止劳动合同的；
( 6 ) مۇشۇ قانۇننىڭ 44-ماددىسىنىڭ ( 4 )، ( 5 ) تارماقچىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەك توختامى ئاخىرلاشتۇرغانلار؛
（七）法律、行政法规规定的其他情形。
( 7 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.
第四十七条 经济补偿按劳动者在本单位工作的年限，每满一年支付一个月工资的标准向劳动者支付。六个月以上不满一年的，按一年计算；不满六个月的，向劳动者支付半个月工资的经济补偿。
47-ماددا ئىقتىسادىي تولۇقلىما ئەمگەكچىنىڭ شۇ ئورۇندا ئىشلىگەن يىل چېكى بويىچە، ھەر بىر يىلدا بىر ئايلىق مائاش بېرىش ئۆلچىمى بويىچە ئەمگەكچىگە بېرىلىدۇ. 6 ئايدىن ئاشقان، 1 يىلغا توشمىغان بولسا، بىر يىل بويىچە ھېسابلىنىدۇ؛ 6 ئايغا توشمىسا، ئەمگەكچىگە يېرىم ئايلىق مائاش ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىلىدۇ.
劳动者月工资高于用人单位所在直辖市、设区的市级人民政府公布的本地区上年度职工月平均工资三倍的，向其支付经济补偿的标准按职工月平均工资三倍的数额支付，向其支付经济补偿的年限最高不超过十二年。
ئەمگەكچىلەرنىڭ ئايلىق مائاشى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تۇرۇشلۇق بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر، رايون تەسىس قىلغان شەھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئېلان قىلغان شۇ رايوندىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئالدىنقى يىللىق ئايلىق ئوتتۇرىچە مائاشىنىڭ ئۈچ ھەسسىسىدىن يۇقىرى بولسا، ئۇلارغا ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىش ئۆلچىمى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئايلىق ئوتتۇرىچە مائاشىدىن ئۈچ ھەسسە سانى بويىچە بېرىلىدۇ، ئۇلارغا ئىقتىسادىي قوشۇمچە بېرىش مۇددىتى ئەڭ يۇقىرى بولغاندا 12 يىلدىن ئېشىپ كەتمەيدۇ.
本条所称月工资是指劳动者在劳动合同解除或者终止前十二个月的平均工资。
بۇ ماددىدا ئېيتىلغان ئايلىق مائاش ئەمگەكچىلەرنىڭ ئەمگەك توختامى بىكار قىلىنىشتىن ياكى ئاخىرلىشىشتىن 12 ئاي بۇرۇنقى ئوتتۇرىچە مائاشىنى كۆرسىتىدۇ.
第四十八条 用人单位违反本法规定解除或者终止劳动合同，劳动者要求继续履行劳动合同的，用人单位应当继续履行；劳动者不要求继续履行劳动合同或者劳动合同已经不能继续履行的，用人单位应当依照本法第八十七条规定支付赔偿金。
48-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان ياكى ئاخىرلاشتۇرغان، ئەمگەكچىلەر ئەمگەك توختامىنى داۋاملىق ئىجرا قىلىشنى تەلەپ قىلغان بولسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بۇنى داۋاملىق ئادا قىلىشى كېرەك؛ ئەمگەكچى ئەمگەك توختامىنى داۋاملىق ئادا قىلىشنى تەلەپ قىلمىسا ياكى ئەمگەك توختامىنى داۋاملىق ئىجرا قىلغىلى بولمىسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇننىڭ 87-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە تۆلەم پۇلى بېرىشى كېرەك.
第四十九条 国家采取措施，建立健全劳动者社会保险关系跨地区转移接续制度。
49-ماددا دۆلەت تەدبىر قوللىنىپ، ئەمگەكچىلەر ئىجتىمائىي سۇغۇرتا مۇناسىۋىتىنى رايون ھالقىپ يۆتكەپ داۋاملاشتۇرۇش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ ۋە تاكامۇللاشتۇرىدۇ.
第五十条 用人单位应当在解除或者终止劳动合同时出具解除或者终止劳动合同的证明，并在十五日内为劳动者办理档案和社会保险关系转移手续。
50-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان ياكى ئاخىرلاشتۇرغاندا ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىش ياكى ئاخىرلاشتۇرغانلىق ئىسپاتى بېرىشى ھەمدە 15 كۈن ئىچىدە ئەمگەكچىلەرگە ئارخىپ ۋە ئىجتىمائىي سۇغۇرتا مۇناسىۋىتىنى يۆتكەش رەسمىيىتىنى بېجىرىپ بېرىشى كېرەك.
劳动者应当按照双方约定，办理工作交接。用人单位依照本法有关规定应当向劳动者支付经济补偿的，在办结工作交接时支付。
ئەمگەكچىلەر ئىككى تەرەپنىڭ پۈتۈشكىنى بويىچە خىزمەتنى ئۆتكۈزۈپ بېرىش-ئۆتكۈزۈۋېلىش ئىشلىرىنى بېجىرىشى كېرەك. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىشى، خىزمەتنى ئۆتكۈزۈپ بەرگەن-ئۆتكۈزۈۋالغاندا بېرىشى كېرەك.
用人单位对已经解除或者终止的劳动合同的文本，至少保存二年备查。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىكار قىلىنغان ياكى ئاخىرلاشقان ئەمگەك توختامى نۇسخىسىنى كەم دېگەندە ئىككى يىل ساقلاپ تەكشۈرۈشكە تەييارلاپ قويۇشى كېرەك.
第五章 特别规定
5-باب ئالاھىدە بەلگىلىمە
第一节 集体合同
1-پاراگراف كوللېكتىپ توختام
第五十一条 企业职工一方与用人单位通过平等协商，可以就劳动报酬、工作时间、休息休假、劳动安全卫生、保险福利等事项订立集体合同。集体合同草案应当提交职工代表大会或者全体职工讨论通过。
51-ماددا كارخانا ئىشچى-خىزمەتچىسى تەرەپ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن باراۋەر كېڭىشىش ئارقىلىق، ئەمگەك ھەققى، خىزمەت ۋاقتى، ئارام ئېلىش-دەم ئېلىش، ئەمگەك بىخەتەرلىكى-ساقلىق ساقلاش، سۇغۇرتا-پاراۋانلىق قاتارلىق ئىشلار توغرىسىدا كوللېكتىپ توختام تۈزسە بولىدۇ. كوللېكتىپ توختام لايىھەسىنى ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيى ياكى بارلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ مۇزاكىرە قىلىپ ماقۇللىشىغا سۇنۇش كېرەك.
集体合同由工会代表企业职工一方与用人单位订立；尚未建立工会的用人单位，由上级工会指导劳动者推举的代表与用人单位订立。
كوللېكتىپ توختامنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىسىگە ۋاكالىتەن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن تۈزىدۇ؛ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قۇرۇلمىغان ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننى يۇقىرى دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئەمگەكچىنىڭ سايلىنىشىغا يېتەكچىلىك قىلىدىغان ۋەكىل بىلەن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بېكىتىدۇ.
第五十二条 企业职工一方与用人单位可以订立劳动安全卫生、女职工权益保护、工资调整机制等专项集体合同。
52-ماددا كارخانا ئىشچى-خىزمەتچىسى تەرەپ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەك بىخەتەرلىكى-ساقلىق ساقلاش، ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، مائاش تەڭشەش مېخانىزمى قاتارلىق مەخسۇس كوللېكتىپ توختاملارنى تۈزسە بولىدۇ.
第五十三条 在县级以下区域内，建筑业、采矿业、餐饮服务业等行业可以由工会与企业方面代表订立行业性集体合同，或者订立区域性集体合同。
53-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن تۆۋەن رايوندا بىناكارلىق، كانچىلىق، يېمەك-ئىچمەك مۇلازىمەتچىلىكى قاتارلىق ساھەلەرنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى بىلەن كارخانا تەرەپنىڭ ۋەكىلى ساھە خاراكتېرلىك كوللېكتىپ توختامى تۈزسە ياكى رايون خاراكتېرلىك كوللېكتىپ توختام تۈزسە بولىدۇ.
第五十四条 集体合同订立后，应当报送劳动行政部门；劳动行政部门自收到集体合同文本之日起十五日内未提出异议的，集体合同即行生效。
54-ماددا كوللېكتىپ توختام تۈزۈلگەندىن كېيىن، ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقىغا يوللاش كېرەك؛ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى كوللېكتىپ توختام نۇسخىسىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ 15 كۈن ئىچىدە باشقىچە پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويمىغان بولسا، كوللېكتىپ توختام كۈچكە ئىگە بولىدۇ.
依法订立的集体合同对用人单位和劳动者具有约束力。行业性、区域性集体合同对当地本行业、本区域的用人单位和劳动者具有约束力。
قانۇن بويىچە تۈزۈلگەن كوللېكتىپ توختام ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە ئەمگەكچى ئۈچۈن چەكلەش كۈچىگە ئىگە. ساھە خاراكتېرلىك، رايون خاراكتېرلىك كوللېكتىپ توختام شۇ جاي، شۇ ساھە، شۇ رايوندىكى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە ئەمگەكچىلەرگە نىسبەتەن چەكلەش كۈچىگە ئىگە.
第五十五条 集体合同中劳动报酬和劳动条件等标准不得低于当地人民政府规定的最低标准；用人单位与劳动者订立的劳动合同中劳动报酬和劳动条件等标准不得低于集体合同规定的标准。
55-ماددا كوللېكتىپ توختامدىكى ئەمگەك ھەققى ۋە ئەمگەك شەرتى قاتارلىقلارنىڭ ئۆلچىمى شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى بەلگىلىگەن ئەڭ تۆۋەن ئۆلچەمدىن تۆۋەن بولسا بولمايدۇ؛ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى تۈزگەن ئەمگەك توختامىدىكى ئەمگەك ھەققى ۋە ئەمگەك شەرتى قاتارلىقلارنىڭ ئۆلچىمى كوللېكتىپ توختامدا بەلگىلەنگەن ئۆلچەمدىن تۆۋەن بولسا بولمايدۇ.
第五十六条 用人单位违反集体合同，侵犯职工劳动权益的，工会可以依法要求用人单位承担责任；因履行集体合同发生争议，经协商解决不成的，工会可以依法申请仲裁、提起诉讼。
56-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كوللېكتىپ توختامغا خىلاپلىق قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئەمگەك ھوقۇق-مەنپەئىتىگە چېقىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندىن جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشنى قانۇن بويىچە تەلەپ قىلسا بولىدۇ؛ كوللېكتىپ توختامنى ئىجرا قىلىش سەۋەبىدىن تالاش-تارتىش كېلىپ، كېڭىشىپ ھەل قىلالمىسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قانۇن بويىچە كېسىم قىلىشنى ئىلتىماس قىلسا، دەۋا قىلسا بولىدۇ.
第二节 劳务派遣
2-پاراگراف ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش
第五十七条 经营劳务派遣业务应当具备下列条件:
57-ماددا ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشتا تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك :
（一）注册资本不得少于人民币二百万元；
( 1 ) رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتال 2 مىليون يۈەندىن كەم بولسا بولمايدۇ؛
（二）有与开展业务相适应的固定的经营场所和设施；
( 2 ) كەسىپنى قانات يايدۇرۇشقا ئۇيغۇنلاشقان مۇقىم تىجارەت سورۇنى ۋە ئەسلىھەسى بولۇش؛
（三）有符合法律、行政法规规定的劳务派遣管理制度；
( 3 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىشنى باشقۇرۇش تۈزۈمى بولۇش؛
（四）法律、行政法规规定的其他条件。
( 4 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا شەرتلەر.
经营劳务派遣业务，应当向劳动行政部门依法申请行政许可；经许可的，依法办理相应的公司登记。未经许可，任何单位和个人不得经营劳务派遣业务。
ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقىغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي ئىجازەت ئىلتىماس قىلىش كېرەك؛ ئىجازەت بېرىلگەنلىرى قانۇن بويىچە مۇناسىپ شىركەتنى تىزىمغا ئالدۇرۇشى كېرەك. ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشىغا يول قويۇلمايدۇ.
第五十八条 劳务派遣单位是本法所称用人单位，应当履行用人单位对劳动者的义务。劳务派遣单位与被派遣劳动者订立的劳动合同，除应当载明本法第十七条规定的事项外，还应当载明被派遣劳动者的用工单位以及派遣期限、工作岗位等情况。
58-ماددا ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بولۇپ، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئەمگەكچىلەرگە بولغان مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى كېرەك. ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچى تۈزگەن ئەمگەك توختامىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 17-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئىشلار ئېنىق يېزىلغانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، يەنە ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىنىڭ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورنى ۋە ئەۋەتىش مۇددىتى، ئىش ئورنى قاتارلىق ئەھۋاللارمۇ ئېنىق يېزىلىشى كېرەك.
劳务派遣单位应当与被派遣劳动者订立二年以上的固定期限劳动合同，按月支付劳动报酬；被派遣劳动者在无工作期间，劳务派遣单位应当按照所在地人民政府规定的最低工资标准，向其按月支付报酬。
ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچى بىلەن ئىككى يىلدىن يۇقىرى مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى تۈزۈشى، ھەر ئايدا ئەمگەك ھەققى بېرىشى كېرەك؛ ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچى خىزمىتى يوق مەزگىلدە، ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى بەلگىلىگەن ئەڭ تۆۋەن ئىش ھەققى ئۆلچىمى بويىچە، ئۇنىڭغا ئايمۇئاي ئىش ھەققى بېرىشى كېرەك.
第五十九条 劳务派遣单位派遣劳动者应当与接受以劳务派遣形式用工的单位（以下称用工单位）订立劳务派遣协议。劳务派遣协议应当约定派遣岗位和人员数量、派遣期限、劳动报酬和社会保险费的数额与支付方式以及违反协议的责任。
59-ماددا ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن ئەۋەتكەن ئەمگەكچى ئەۋەتىش شەكلىدە ئەمگەكچى ئىشلىتىشنى قوبۇل قىلغۇچى ئورۇن ( تۆۋەندە ئەمگەكچى ئىشلەتكۈچى ئورۇن دېيىلىدۇ ) بىلەن ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كېلىشىمى تۈزۈشى كېرەك. ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كېلىشىمىدە ئەۋەتىلگەن ئىش ئورنى ۋە خادىملارنىڭ سانى، ئەۋەتىش مۇددىتى، ئەمگەك ھەققى ۋە ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ھەققىنىڭ سوممىسى ۋە تۆلەش ئۇسۇلى، شۇنىڭدەك كېلىشىمگە خىلاپلىق قىلىش جاۋابكارلىقىنى پۈتۈشۈش كېرەك.
用工单位应当根据工作岗位的实际需要与劳务派遣单位确定派遣期限，不得将连续用工期限分割订立数个短期劳务派遣协议。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىش ئورنىنىڭ ئەمەلىي ئېھتىياجىغا قاراپ ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەۋەتىش مۇددىتىنى بېكىتىشى كېرەك، ئۇدا ئىشچى ئىشلىتىش مۇددىتىنى بىرنەچچە قىسقا مۇددەتلىك ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كېلىشىمىگە بۆلۈپ تۈزسە بولمايدۇ.
第六十条 劳务派遣单位应当将劳务派遣协议的内容告知被派遣劳动者。
60-ماددا ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كېلىشىمىنىڭ مەزمۇنىنى ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىگە ئۇقتۇرۇشى كېرەك.
劳务派遣单位不得克扣用工单位按照劳务派遣协议支付给被派遣劳动者的劳动报酬。
ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كېلىشىمى بويىچە ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىگە بېرىدىغان ئەمگەك ھەققىنى تۇتۇپ قالسا بولمايدۇ.
劳务派遣单位和用工单位不得向被派遣劳动者收取费用。
ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن ۋە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىدىن ھەق ئالسا بولمايدۇ.
第六十一条 劳务派遣单位跨地区派遣劳动者的，被派遣劳动者享有的劳动报酬和劳动条件，按照用工单位所在地的标准执行。
61-ماددا ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن رايون ھالقىپ ئەمگەكچى ئەۋەتكەن بولسا، ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچى بەھرىمەن بولىدىغان ئەمگەك ھەققى ۋە ئەمگەك شارائىتى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تۇرۇشلۇق جاينىڭ ئۆلچىمى بويىچە بولىدۇ.
第六十二条 用工单位应当履行下列义务:
62-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تۆۋەندىكى مەجبۇرىيەتلەرنى ئادا قىلىشى كېرەك :
（一）执行国家劳动标准，提供相应的劳动条件和劳动保护；
( 1 ) دۆلەتنىڭ ئەمگەك ئۆلچىمىنى ئىجرا قىلىپ، مۇناسىپ ئەمگەك شارائىتى يارىتىپ بېرىش ۋە ئەمگەك مۇھاپىزىتى بىلەن تەمىنلەش؛
（二）告知被派遣劳动者的工作要求和劳动报酬；
( 2 ) ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىگە خىزمەت تەلىپى ۋە ئەمگەك ھەققىنى ئۇقتۇرۇش؛
（三）支付加班费、绩效奖金，提供与工作岗位相关的福利待遇；
( 3 ) ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش ھەققى، نەتىجە-ئۈنۈم مۇكاپاتى بېرىش، خىزمەت ئورنىغا مۇناسىۋەتلىك پاراۋانلىق تەمىناتى بېرىش؛
（四）对在岗被派遣劳动者进行工作岗位所必需的培训；
( 4 ) ئىش ئورنىدىكى ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىلەرنى ئىش ئورنى ئۈچۈن زۆرۈر تەربىيەلەش؛
（五）连续用工的，实行正常的工资调整机制。
( 5 ) ئۇدا ئىشچى ئىشلىتىشتە، نورمال مائاش تەڭشەش مېخانىزمى يولغا قويۇلىدۇ.
用工单位不得将被派遣劳动者再派遣到其他用人单位。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىنى يەنە باشقا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا ئەۋەتسە بولمايدۇ.
第六十三条 被派遣劳动者享有与用工单位的劳动者同工同酬的权利。用工单位应当按照同工同酬原则，对被派遣劳动者与本单位同类岗位的劳动者实行相同的劳动报酬分配办法。用工单位无同类岗位劳动者的，参照用工单位所在地相同或者相近岗位劳动者的劳动报酬确定。
63-ماددا ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچى ئەمگەكچى ئىشلەتكۈچى ئورۇندىكى ئەمگەكچىلەر بىلەن ئوخشاش ئىشقا ئوخشاش ھەق بېرىش ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولىدۇ. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئوخشاش ئىشقا ئوخشاش ھەق بېرىش پىرىنسىپى بويىچە، ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىلەرگە شۇ ئورۇندىكى ئوخشاش ئىش ئورنىدىكى ئەمگەكچىلەرگە ئوخشاش ئەمگەك ھەققى تەقسىملەش چارىسىنى يولغا قويۇشى كېرەك. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندا ئوخشاش ئىش ئورنىدىكى ئەمگەكچى بولمىسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تۇرۇشلۇق جايدىكى ئوخشاش ياكى يېقىن ئىش ئورنىدىكى ئەمگەكچىلەرنىڭ ئەمگەك ھەققى بېكىتىلىدۇ.
劳务派遣单位与被派遣劳动者订立的劳动合同和与用工单位订立的劳务派遣协议，载明或者约定的向被派遣劳动者支付的劳动报酬应当符合前款规定。
ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچى تۈزگەن ئەمگەك توختامى ۋە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن تۈزگەن ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كېلىشىمىدە ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىگە بېرىدىغان ئېنىق يېزىلغان ياكى پۈتۈشۈلگەن ئەمگەك ھەققى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.
第六十四条 被派遣劳动者有权在劳务派遣单位或者用工单位依法参加或者组织工会，维护自身的合法权益。
64-ماددا ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچى ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىلگەن ئورۇندا ياكى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندا قانۇن بويىچە ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا قاتنىشىپ ياكى تەشكىللەپ، ئۆزىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداشقا ھوقۇقلۇق.
第六十五条 被派遣劳动者可以依照本法第三十六条、第三十八条的规定与劳务派遣单位解除劳动合同。
65-ماددا ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچى مۇشۇ قانۇننىڭ 36-، 38-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.
被派遣劳动者有本法第三十九条和第四十条第一项、第二项规定情形的，用工单位可以将劳动者退回劳务派遣单位，劳务派遣单位依照本法有关规定，可以与劳动者解除劳动合同。
ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىلەردە مۇشۇ قانۇننىڭ 39-ۋە 40-ماددىسىنىڭ ( 1 ) تارماقچىسى، ( 2 ) تارماقچىسىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋاللار كۆرۈلسە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىنى ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكەن ئورۇنغا قايتۇرسا بولىدۇ، ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە ئەمگەكچى بىلەن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.
第六十六条 劳动合同用工是我国的企业基本用工形式。劳务派遣用工是补充形式，只能在临时性、辅助性或者替代性的工作岗位上实施。
66-ماددا ئەمگەك توختامىغا ئادەم ئىشلىتىش دۆلىتىمىز كارخانىلىرىنىڭ ئاساسىي ئادەم ئىشلىتىش شەكلىدۇر. ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش، ئىشلىتىش قوشۇمچە شەكىل بولۇپ، ۋاقىتلىق، قوشۇمچە ياكى سەپلىمە ئىش ئورنىدىلا يولغا قويۇلىدۇ.
前款规定的临时性工作岗位是指存续时间不超过六个月的岗位；辅助性工作岗位是指为主营业务岗位提供服务的非主营业务岗位；替代性工作岗位是指用工单位的劳动者因脱产学习、休假等原因无法工作的一定期间内，可以由其他劳动者替代工作的岗位。
ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ۋاقىتلىق خىزمەت ئورنى داۋاملىشىش ۋاقتى ئالتە ئايدىن ئېشىپ كەتمەيدىغان ئىش ئورنىنى كۆرسىتىدۇ؛ قوشۇمچە خىزمەت ئىش ئورنى ئاساسلىق تىجارەت كەسپى ئىش ئورنىغا مۇلازىمەت قىلىدىغان ئاساسلىق تىجارەت قىلمايدىغان كەسپىي ئىش ئورنىنى كۆرسىتىدۇ؛ ئورۇنباسار ئىش ئورنى ئەمگەكچى ئىشلەتكۈچى ئورۇندىكى ئەمگەكچىلەر ئىشلەپچىقىرىشتىن ئايرىلىپ ئۆگىنىش، دەم ئېلىش قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئىشلىيەلمىگەن مەلۇم مەزگىلدە باشقا ئەمگەكچىلەر ئورۇنباسار ئىشلىسە بولىدىغان ئىش ئورنىنى كۆرسىتىدۇ.
用工单位应当严格控制劳务派遣用工数量，不得超过其用工总量的一定比例，具体比例由国务院劳动行政部门规定。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەۋەتىلگەن ئەمگەك كۈچى مىقدارىنى قاتتىق تىزگىنلىشى، ئىشلەتكەن ئادەم ئومۇمىي مىقدارىنىڭ مەلۇم نىسبىتىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك، كونكرېت نىسبىتىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى بەلگىلەيدۇ.
第六十七条 用人单位不得设立劳务派遣单位向本单位或者所属单位派遣劳动者。
67-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن تەسىس قىلىپ، شۇ ئورۇنغا ياكى ئۇنىڭغا قاراشلىق ئورۇنغا ئەمگەكچى ئەۋەتسە بولمايدۇ.
第三节 非全日制用工
3-پاراگراف پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدە بولمىغان ئىشچى ئىشلىتىش
第六十八条 非全日制用工，是指以小时计酬为主，劳动者在同一用人单位一般平均每日工作时间不超过四小时，每周工作时间累计不超过二十四小时的用工形式。
68-ماددا پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدە بولمىغان ئادەم ئىشلىتىش ھەق سائەت بويىچە ھېسابلىنىدۇ، ئەمگەكچىلەرنىڭ بىر ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندا ئادەتتە ئوتتۇرىچە كۈندىلىك خىزمەت ۋاقتى 4 سائەتتىن ئېشىپ كەتمەيدىغان، ھەپتىلىك خىزمەت ۋاقتى جەمئىي 24 سائەتتىن ئېشىپ كەتمايدىغان ئادەم ئىشلىتىش شەكلىنى كۆرسىتىدۇ.
第六十九条 非全日制用工双方当事人可以订立口头协议。
69-ماددا پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدە بولمىغان ئادەم ئىشلەتكۈچى ئىككى تەرەپ ئاغزاكى كېلىشىم تۈزسە بولىدۇ.
从事非全日制用工的劳动者可以与一个或者一个以上用人单位订立劳动合同；但是，后订立的劳动合同不得影响先订立的劳动合同的履行。
پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدە بولمىغان ئىشچى ئىشلىتىدىغان ئەمگەكچىلەر بىر ياكى بىردىن ئارتۇق ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەك توختامى تۈزسە بولىدۇ؛ لېكىن، كېيىن تۈزۈلگەن ئەمگەك توختامى ئاۋۋال تۈزۈلگەن ئەمگەك توختامىنى ئىجرا قىلىشقا تەسىر يەتكۈزسە بولمايدۇ.
第七十条 非全日制用工双方当事人不得约定试用期。
70-ماددا پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدە بولمىغان ئىشچى ئىشلەتكۈچى ئىككى تەرەپنىڭ سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتىنى پۈتۈشۈشىگە بولمايدۇ.
第七十一条 非全日制用工双方当事人任何一方都可以随时通知对方终止用工。终止用工，用人单位不向劳动者支付经济补偿。
71-ماددا پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدە بولمىغان ئىشچى ئىشلەتكۈچى تەرەپ بىلەن ئالاقىلەشكۈچى خالىغان بىر تەرەپ قارشى تەرەپكە ئىشچى ئىشلىتىشنى توختىتىشنى خالىغان ۋاقىتتا ئۇقتۇرسا بولىدۇ. ئادەم ئىشلىتىش ئاخىرلاشقاندا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بەرمەيدۇ.
第七十二条 非全日制用工小时计酬标准不得低于用人单位所在地人民政府规定的最低小时工资标准。
72-ماددا پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدە بولمىغان ئادەم ئىشلىتىش ۋاقتىنىڭ ھەق ھېسابلاش ئۆلچىمى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تۇرۇشلۇق جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى بەلگىلىگەن ئەڭ تۆۋەن سائەتلىك مائاش ئۆلچىمىدىن تۆۋەن بولماسلىقى كېرەك.
非全日制用工劳动报酬结算支付周期最长不得超过十五日。
پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدە بولمىغان ئىشچى ئىشلىتىش ھەققىنى راسچوت قىلىش، بېرىش مۇددىتى ئەڭ ئۇزاق بولغاندا 15 كۈندىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.
第六章 监督检查
6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش
第七十三条 国务院劳动行政部门负责全国劳动合同制度实施的监督管理。
73-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى مەملىكەتلىك ئەمگەك توختامى تۈزۈمىنىڭ يولغا قويۇلۇشىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ.
县级以上地方人民政府劳动行政部门负责本行政区域内劳动合同制度实施的监督管理。
ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوندا ئەمگەك توختامى تۈزۈمىنىڭ يولغا قويۇلۇشىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ.
县级以上各级人民政府劳动行政部门在劳动合同制度实施的监督管理工作中，应当听取工会、企业方面代表以及有关行业主管部门的意见。
ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى ئەمگەك توختامى تۈزۈمىنىڭ يولغا قويۇلۇشىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىدە ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى، كارخانا تەرەپنىڭ ۋەكىللىرى شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك ساھە مەسئۇل تارمىقىنىڭ پىكرىنى ئاڭلىشى كېرەك.
第七十四条 县级以上地方人民政府劳动行政部门依法对下列实施劳动合同制度的情况进行监督检查:
74-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى تۆۋەندىكى ئەمگەك توختامى تۈزۈمىنى يولغا قويۇش ئەھۋالىنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىدۇ، تەكشۈرىدۇ :
（一）用人单位制定直接涉及劳动者切身利益的规章制度及其执行的情况；
( 1 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئەمگەكچىلەرنىڭ جانىجان مەنپەئىتىگە بىۋاسىتە چېتىلىدىغان قائىدە-تۈزۈملەرنى چىقىرىش ۋە ئۇنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالى؛
（二）用人单位与劳动者订立和解除劳动合同的情况；
( 2 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى ئەمگەك توختامى تۈزۈش ۋە ئۇنى بىكار قىلىش ئەھۋالى؛
（三）劳务派遣单位和用工单位遵守劳务派遣有关规定的情况；
( 3 ) ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن ۋە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىشكە ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىش ئەھۋالى؛
（四）用人单位遵守国家关于劳动者工作时间和休息休假规定的情况；
( 4 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ دۆلەتنىڭ ئەمگەكچىلەرنىڭ خىزمەت ۋاقتى ۋە ئارام ئېلىش-دەم ئېلىش توغرىسىدىكى بەلگىلىمىسىگە ئەمەل قىلىش ئەھۋالى؛
（五）用人单位支付劳动合同约定的劳动报酬和执行最低工资标准的情况；
( 5 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئەمگەك توختامىدا پۈتۈشكەن ئەمگەك ھەققىنى بېرىش ۋە ئەڭ تۆۋەن ئىش ھەققى ئۆلچىمىنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالى؛
（六）用人单位参加各项社会保险和缴纳社会保险费的情况；
( 6 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ تۈرلۈك ئىجتىمائىي سۇغۇرتىلارغا قاتنىشىش ۋە ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ھەققى تاپشۇرۇش ئەھۋالى؛
（七）法律、法规规定的其他劳动监察事项。
( 7 ) قانۇن-نىزاملاردا بەلگىلەنگەن ئەمگەك رېۋىزىيە ئىشلىرىغا دائىر باشقا ئىشلار.
第七十五条 县级以上地方人民政府劳动行政部门实施监督检查时，有权查阅与劳动合同、集体合同有关的材料，有权对劳动场所进行实地检查，用人单位和劳动者都应当如实提供有关情况和材料。
75-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى يولغا قويغاندا، ئەمگەك توختامى ۋە كوللېكتىپ توختامغا مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى كۆرۈشكە ھوقۇقلۇق، ئەمگەك ئورنىنى نەق مەيداندا تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە ئەمگەكچىلەر مۇناسىۋەتلىك ئەھۋال ۋە ماتېرىياللارنى ئەينەن تەمىنلىشى كېرەك.
劳动行政部门的工作人员进行监督检查，应当出示证件，依法行使职权，文明执法。
ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقىنىڭ خادىملىرى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشتە، كىنىشكىسىنى كۆرسىتىشى، خىزمەت ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزۈشى، قانۇننى مەدەنىي ئىجرا قىلىشى كېرەك.
第七十六条 县级以上人民政府建设、卫生、安全生产监督管理等有关主管部门在各自职责范围内，对用人单位执行劳动合同制度的情况进行监督管理。
76-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ قۇرۇلۇش، سەھىيە، بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى قاتارلىق مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئەمگەك توختامى تۈزۈمىنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.
第七十七条 劳动者合法权益受到侵害的，有权要求有关部门依法处理，或者依法申请仲裁、提起诉讼。
77-ماددا ئەمگەكچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتى دەخلى-تەرۇزغا ئۇچرىغاندا، مۇناسىۋەتلىك تارماقلاردىن قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشنى تەلەپ قىلىشقا ياكى قانۇن بويىچە كېسىم قىلىشنى ۋە دەۋا قىلىشنى ئىلتىماس قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
第七十八条 工会依法维护劳动者的合法权益，对用人单位履行劳动合同、集体合同的情况进行监督。用人单位违反劳动法律、法规和劳动合同、集体合同的，工会有权提出意见或者要求纠正；劳动者申请仲裁、提起诉讼的，工会依法给予支持和帮助。
78-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئەمگەكچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئەمگەك توختامى ۋە كوللېكتىپ توختامنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدۇ. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك قانۇن-نىزاملىرىغا ۋە ئەمگەك توختامى، كوللېكتىپ توختامغا خىلاپلىق قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى پىكىر بېرىشكە ياكى تۈزىتىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق؛ ئەمگەكچىلەر كېسىم قىلىشنى ئىلتىماس قىلسا، دەۋا قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قانۇن بويىچە مەدەت ۋە ياردەم بېرىدۇ.
第七十九条 任何组织或者个人对违反本法的行为都有权举报，县级以上人民政府劳动行政部门应当及时核实、处理，并对举报有功人员给予奖励。
79-ماددا ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخس مۇشۇ قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنى پاش قىلىشقا ھوقۇقلۇق، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى ۋاقتىدا ئېنىقلىشى، بىر تەرەپ قىلىشى ھەمدە پاش قىلىپ خىزمەت كۆرسەتكەنلەرنى مۇكاپاتلىشى كېرەك.
第七章 法律责任
7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
第八十条 用人单位直接涉及劳动者切身利益的规章制度违反法律、法规规定的，由劳动行政部门责令改正，给予警告；给劳动者造成损害的，应当承担赔偿责任。
80-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىن ئەمگەكچىلەرنىڭ جانىجان مەنپەئىتىگە بىۋاسىتە چېتىلىدىغان قائىدە-تۈزۈملەردىن قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ بولغانلىرىنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ؛ ئەمگەكچىلەرگە زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
第八十一条 用人单位提供的劳动合同文本未载明本法规定的劳动合同必备条款或者用人单位未将劳动合同文本交付劳动者的，由劳动行政部门责令改正；给劳动者造成损害的，应当承担赔偿责任。
81-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تەمىنلىگەن ئەمگەك توختام نۇسخىسىغا مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن ئەمگەك توختامىنىڭ زۆرۈر ماددىلىرى ئېنىق يېزىلمىغان ياكى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەك توختام نۇسخىسىنى ئەمگەكچىگە تاپشۇرۇپ بەرمىگەن بولسا، ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ ئەمگەكچىلەرگە زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
第八十二条 用人单位自用工之日起超过一个月不满一年未与劳动者订立书面劳动合同的，应当向劳动者每月支付二倍的工资。
82-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئادەم ئىشلەتكەن كۈندىن باشلاپ 1 ئايدىن 1 يىلغىچە ئەمگەكچى بىلەن يازما ئەمگەك توختامى تۈزمىگەن بولسا، ئەمگەكچىگە ھەر ئايدا ئىككى ھەسسە مائاش بېرىشى كېرەك.
用人单位违反本法规定不与劳动者订立无固定期限劳动合同的，自应当订立无固定期限劳动合同之日起向劳动者每月支付二倍的工资。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئەمگەكچى بىلەن مۇقىم مۇددىتى بولمىغان ئەمگەك توختامى تۈزمىگەن بولسا، مۇقىم مۇددىتى يوق ئەمگەك توختامى تۈزۈشكە تېگىشلىك بولغان كۈندىن باشلاپ ئەمگەكچىگە ھەر ئايدا ئىككى ھەسسە مائاش بېرىدۇ.
第八十三条 用人单位违反本法规定与劳动者约定试用期的，由劳动行政部门责令改正；违法约定的试用期已经履行的，由用人单位以劳动者试用期满月工资为标准，按已经履行的超过法定试用期的期间向劳动者支付赔偿金。
83-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئەمگەكچىلەر بىلەن سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتىنى پۈتۈشكەنلىرىنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ ھالدا پۈتۈشكەن سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتى ئادا قىلىنغان بولسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىنىڭ سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتى توشقان ئايلىق مائاشىنى ئۆلچەم قىلىپ، ئادا قىلىنغان قانۇندا بەلگىلەنگەن سىناپ ئىشلىتىش مۇددىتىدىن ئاشقان مەزگىل بويىچە ئەمگەكچىگە تۆلەم پۇلى بېرىدۇ.
第八十四条 用人单位违反本法规定，扣押劳动者居民身份证等证件的，由劳动行政部门责令限期退还劳动者本人，并依照有关法律规定给予处罚。
84-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ كىملىكى قاتارلىق كىنىشكىلىرىنى تۇتۇپ قالغانلىرىنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى ئەمگەكچىنىڭ ئۆزىگە بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە قايتۇرۇپ بېرىشكە بۇيرۇيدۇ ھەمدە ئالاقىدار قانۇنلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىدۇ.
用人单位违反本法规定，以担保或者其他名义向劳动者收取财物的，由劳动行政部门责令限期退还劳动者本人，并以每人五百元以上二千元以下的标准处以罚款；给劳动者造成损害的，应当承担赔偿责任。
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كېپىللىك ياكى باشقا ناملار بىلەن ئەمگەكچىدىن پۇل-مال ئالغان بولسا، ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى ئەمگەكچىنىڭ ئۆزىگە بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە قايتۇرۇپ بېرىشكە بۇيرۇيدۇ ھەمدە ھەربىر ئادەمگە 500 يۈەندىن يۇقىرى، 2000 يۈەندىن تۆۋەن ئۆلچەم بويىچە جەرىمانە قويىدۇ؛ ئەمگەكچىلەرگە زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
劳动者依法解除或者终止劳动合同，用人单位扣押劳动者档案或者其他物品的，依照前款规定处罚。
ئەمگەكچىلەر ئەمگەك توختامىنى قانۇن بويىچە بىكار قىلغان ياكى ئاخىرلاشتۇرغاندا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىلەرنىڭ ئارخىپى ياكى باشقا بۇيۇملىرىنى تۇتۇپ قالغان بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىدۇ.
第八十五条 用人单位有下列情形之一的，由劳动行政部门责令限期支付劳动报酬、加班费或者经济补偿；劳动报酬低于当地最低工资标准的，应当支付其差额部分；逾期不支付的，责令用人单位按应付金额百分之五十以上百分之一百以下的标准向劳动者加付赔偿金:
85-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە ئەمگەك ھەققى، ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش ھەققى ياكى ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىشكە بۇيرۇيدۇ؛ ئەمگەك ھەققى شۇ جاينىڭ ئەڭ تۆۋەن مائاش ئۆلچىمىدىن تۆۋەن بولسا، كەم قىسمىنى بېرىش كېرەك؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ تۆلىمىسە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تاقابىل تۇرۇش سوممىسىنىڭ% 50 تىن يۇقىرى،% 100 تىن تۆۋەن ئۆلچەم بويىچە ئەمگەكچىگە تۆلەم پۇلى قوشۇپ بېرىشكە بۇيرۇلىدۇ :
（一）未按照劳动合同的约定或者国家规定及时足额支付劳动者劳动报酬的；
( 1 ) ئەمگەكچىلەرنىڭ ئەمگەك ھەققىنى ئەمگەك توختامىدىكى پۈتۈم ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ۋاقتىدا، تولۇق بەرمىگەنلەر؛
（二）低于当地最低工资标准支付劳动者工资的；
( 2 ) ئەمگەكچىلەرنىڭ مائاشىنى شۇ جاينىڭ ئەڭ تۆۋەن مائاش ئۆلچىمىدىن تۆۋەن باھادا بەرگەنلەر؛
（三）安排加班不支付加班费的；
( 3 ) ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەشكە ئورۇنلاشتۇرۇپ ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش ھەققى تۆلىمىگەنلەر؛
（四）解除或者终止劳动合同，未依照本法规定向劳动者支付经济补偿的。
( 4 ) ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان ياكى ئاخىرلاشتۇرغاندا، مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بەرمىگەن بولسا.
第八十六条 劳动合同依照本法第二十六条规定被确认无效，给对方造成损害的，有过错的一方应当承担赔偿责任。
86-ماددا ئەمگەك توختامى مۇشۇ قانۇننىڭ 26-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىناۋەتسىز دەپ مۇئەييەنلەشتۈرۈلۈپ، قارشى تەرەپكە زىيان سالغان بولسا، سەۋەنلىك ئۆتكۈزگەن تەرەپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
第八十七条 用人单位违反本法规定解除或者终止劳动合同的，应当依照本法第四十七条规定的经济补偿标准的二倍向劳动者支付赔偿金。
87-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان ياكى ئاخىرلاشتۇرغان بولسا، مۇشۇ قانۇننىڭ 47-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئىقتىسادىي تولۇقلىما ئۆلچىمىنىڭ ئىككى ھەسسىسى بويىچە ئەمگەكچىگە تۆلەم پۇلى تۆلىشى كېرەك.
第八十八条 用人单位有下列情形之一的，依法给予行政处罚；构成犯罪的，依法追究刑事责任；给劳动者造成损害的，应当承担赔偿责任:
88-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىن تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلىرىگە قانۇن بويىچە مەمۇرىي جازا بېرىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛ ئەمگەكچىلەرگە زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك :
（一）以暴力、威胁或者非法限制人身自由的手段强迫劳动的；
( 1 ) زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى قانۇنسىز ھالدا جىسمانىي ئەركىنلىكنى چەكلەش ۋاسىتىلىرى بىلەن مەجبۇرىي ئەمگەككە سالغانلار؛
（二）违章指挥或者强令冒险作业危及劳动者人身安全的；
( 2 ) قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلىپ ياكى قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىپ ئەمگەكچىلەرنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلەر؛
（三）侮辱、体罚、殴打、非法搜查或者拘禁劳动者的；
( 3 ) ئەمگەكچىلەرنى ھاقارەتلىگەن، تەن جازاسى بەرگەن، ئۇرغان، قانۇنسىز ئاختۇرغان ياكى سولاپ قويغانلار؛
（四）劳动条件恶劣、环境污染严重，给劳动者身心健康造成严重损害的。
( 4 ) ئەمگەك شارائىتى ناچار، مۇھىت بۇلغىنىشى ئېغىر بولۇپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ جىسمانىي ۋە روھىي ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان يەتكۈزگەنلەر.
第八十九条 用人单位违反本法规定未向劳动者出具解除或者终止劳动合同的书面证明，由劳动行政部门责令改正；给劳动者造成损害的，应当承担赔偿责任。
89-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئەمگەكچىگە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىش ياكى ئاخىرلاشتۇرغانلىق يازما ئىسپاتى بەرمىسە، ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ ئەمگەكچىلەرگە زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
第九十条 劳动者违反本法规定解除劳动合同，或者违反劳动合同中约定的保密义务或者竞业限制，给用人单位造成损失的，应当承担赔偿责任。
90-ماددا ئەمگەكچىلەر مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىپ ياكى ئەمگەك توختامىدا پۈتۈشكەن مەخپىيەتلىكنى ساقلاش مەجبۇرىيىتى ياكى كەسىپ رىقابىتى چەكلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا زىيان سالغان بولسا، تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
第九十一条 用人单位招用与其他用人单位尚未解除或者终止劳动合同的劳动者，给其他用人单位造成损失的，应当承担连带赔偿责任。
91-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن باشقا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار بىلەن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلمىغان ياكى ئاخىرلاشتۇرمىغان ئەمگەكچىلەرنى قوبۇل قىلىپ ئىشلىتىپ، باشقا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلارغا زىيان سالغان بولسا، چاتما تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
第九十二条 违反本法规定，未经许可，擅自经营劳务派遣业务的，由劳动行政部门责令停止违法行为，没收违法所得，并处违法所得一倍以上五倍以下的罚款；没有违法所得的，可以处五万元以下的罚款。
92-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ، ئۆز مەيلىچە ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كەسپى بىلەن شۇغۇللانغانلارنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ.
劳务派遣单位、用工单位违反本法有关劳务派遣规定的，由劳动行政部门责令限期改正；逾期不改正的，以每人五千元以上一万元以下的标准处以罚款，对劳务派遣单位，吊销其劳务派遣业务经营许可证。用工单位给被派遣劳动者造成损害的，劳务派遣单位与用工单位承担连带赔偿责任。
ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇنلار، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىشكە دائىر بەلگىلىمىلەرگە خىلاپلىق قىلغانلىرىنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە ھەر بىر كىشىگە 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 10 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن ئۆلچەم بويىچە جەرىمانە قويۇلىدۇ، ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇنغا ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسى بىكار قىلىنىدۇ. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەۋەتىلگەن ئەمگەكچىگە زىيان سالسا، ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن چاتما تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.
第九十三条 对不具备合法经营资格的用人单位的违法犯罪行为，依法追究法律责任；劳动者已经付出劳动的，该单位或者其出资人应当依照本法有关规定向劳动者支付劳动报酬、经济补偿、赔偿金；给劳动者造成损害的，应当承担赔偿责任。
93-ماددا قانۇنلۇق تىجارەت سالاھىيىتىنى ھازىرلىمىغان ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ قانۇنغا خىلاپ جىنايى قىلمىشى قانۇن بويىچە قانۇن جاۋابكارلىقىغا تارتىلىدۇ؛ ئەمگەكچى ئەمگەك قىلغان بولسا، شۇ ئورۇن ياكى ئۇنىڭ مەبلەغ چىقارغۇچىسى مۇشۇ قانۇندىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە ئەمگەكچىگە ئەمگەك ھەققى، ئىقتىسادىي تولۇقلىما، تۆلەم پۇلى بېرىشى كېرەك؛ ئەمگەكچىلەرگە زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
第九十四条 个人承包经营违反本法规定招用劳动者，给劳动者造成损害的，发包的组织与个人承包经营者承担连带赔偿责任。
94-ماددا شەخسلەر ھۆددە ئېلىپ باشقۇرۇشتا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئەمگەكچى قوبۇل قىلىپ ئىشلىتىپ، ئەمگەكچىگە زىيان سالغان بولسا، ھۆددە بەرگۈچى تەشكىلات بىلەن شەخسلەر ھۆددە ئېلىپ باشقۇرغۇچى چاتما تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.
第九十五条 劳动行政部门和其他有关主管部门及其工作人员玩忽职守、不履行法定职责，或者违法行使职权，给劳动者或者用人单位造成损害的，应当承担赔偿责任；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员，依法给予行政处分；构成犯罪的，依法追究刑事责任。
95-ماددا ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارماقلار ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ، قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماي ياكى خىزمەت ھوقۇقىنى قانۇنغا خىلاپ يۈرگۈزۈپ، ئەمگەكچىلەر ياكى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا زىيان سالغانلىرى تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
第八章 附则
8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
第九十六条 事业单位与实行聘用制的工作人员订立、履行、变更、解除或者终止劳动合同，法律、行政法规或者国务院另有规定的，依照其规定；未作规定的，依照本法有关规定执行。
96-ماددا كەسپىي ئورۇنلار تەكلىپ قىلىپ ئىشلىتىش تۈزۈمى يولغا قويۇلغان خادىملار بىلەن ئەمگەك توختامى تۈزۈش، ئىجرا قىلىش، ئۆزگەرتىش، بىكار قىلىش ياكى ئاخىرلاشتۇرۇشتا، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ياكى گوۋۇيۈەننىڭ ئايرىم بەلگىلىمىسى بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ؛ بەلگىلىمە چىقىرىلمىغان بولسا، مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە ئىجرا قىلىنىدۇ.
第九十七条 本法施行前已依法订立且在本法施行之日存续的劳动合同，继续履行；本法第十四条第二款第三项规定连续订立固定期限劳动合同的次数，自本法施行后续订固定期限劳动合同时开始计算。
97-ماددا بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن بۇرۇن قانۇن بويىچە تۈزۈلگەن ھەمدە مۇشۇ قانۇن يولغا قويۇلغان كۈنى داۋاملاشقان ئەمگەك توختامى داۋاملىق ئىجرا قىلىنىدۇ؛ مۇشۇ قانۇننىڭ 14-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىنىڭ ( 3 ) تارماقچىسىدا مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامىنى ئۇدا تۈزۈش قېتىم سانى بەلگىلەنگەن بولسا، مۇشۇ قانۇن يولغا قويۇلغاندىن باشلاپ مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى تۈزۈلگەن ۋاقىتتىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.
本法施行前已建立劳动关系，尚未订立书面劳动合同的，应当自本法施行之日起一个月内订立。
بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىلغان، يازما ئەمگەك توختامى تۈزۈلمىگەن بولسا، مۇشۇ قانۇن يولغا قويۇلغان كۈندىن باشلاپ بىر ئاي ئىچىدە تۈزۈش كېرەك.
本法施行之日存续的劳动合同在本法施行后解除或者终止，依照本法第四十六条规定应当支付经济补偿的，经济补偿年限自本法施行之日起计算；本法施行前按照当时有关规定，用人单位应当向劳动者支付经济补偿的，按照当时有关规定执行。
بۇ قانۇن يولغا قويۇلغان كۈنى داۋاملىشىدىغان ئەمگەك توختامى مۇشۇ قانۇن يولغا قويۇلغاندىن كېيىن بىكار قىلىنىدۇ ياكى ئاخىرلىشىدۇ، مۇشۇ قانۇننىڭ 46-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىشكە تېگىشلىك بولسا، ئىقتىسادىي تولۇقلىما مۇددىتى مۇشۇ قانۇن يولغا قويۇلغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ؛ بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى شۇ چاغدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىشى كېرەك، دەپ بەلگىلەنگەن بولسا، شۇ چاغدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە بولىدۇ.
第九十八条 本法自2008年1月1日起施行。
98-ماددا بۇ قانۇن 2008-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.