（2003年6月28日第十届全国人民代表大会常务委员会第三次会议通过）

( 2003-يىل 6-ئاينىڭ 28-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 3-يىغىنىدا ماقۇللاندى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　放射性污染防治的监督管理

2-باب رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش

第三章　核设施的放射性污染防治

3-باب يادرو ئەسلىھەلىرىدىكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第四章　核技术利用的放射性污染防治

4-باب يادرو تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىشتىكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第五章　铀（钍）矿和伴生放射性矿开发利用的放射性污染防治

5-باب ئۇران ( تورىي ) كېنى ۋە ئەگەشمە رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىپ پايدىلىنىشتىكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第六章　放射性废物管理

6-باب رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇقلارنى باشقۇرۇش

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第八章　附则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了防治放射性污染，保护环境，保障人体健康，促进核能、核技术的开发与和平利用，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش، مۇھىتنى ئاسراش، كىشىلەرنىڭ ساغلاملىقىنى كاپالەتلەندۈرۈش، يادرو ئېنېرگىيەسى، يادرو تېخنىكىسىنى يارىتىش ۋە ئۇنىڭدىن تىنچ پايدىلىنىشنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　本法适用于中华人民共和国领域和管辖的其他海域在核设施选址、建造、运行、退役和核技术、铀（钍）矿、伴生放射性矿开发利用过程中发生的放射性污染的防治活动。

2-ماددا بۇ قانۇن جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسى ۋە تەۋەلىكىدىكى باشقا دېڭىز تەۋەسىدە يادرو ئەسلىھەلىرىنى تاللاش، قۇرۇش، يۈرۈشتۈرۈش، چېكىندۈرۈش ۋە يادرو تېخنىكىسى، ئۇران ( تورىي ) كېنى، ھەمراھ رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىپ پايدىلىنىش جەريانىدا يۈز بەرگەن رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش پائالىيىتىگە تەتبىقلىنىدۇ.

第三条　国家对放射性污染的防治，实行预防为主、防治结合、严格管理、安全第一的方针。

3-ماددا دۆلەت رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشتە ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش، ئالدىنى ئېلىش بىلەن تىزگىنلەشنى بىرلەشتۈرۈش، قاتتىق باشقۇرۇش، بىخەتەرلىكنى بىرىنچى ئورۇنغا قويۇش فاڭجېنىنى يولغا قويىدۇ.

第四条　国家鼓励、支持放射性污染防治的科学研究和技术开发利用，推广先进的放射性污染防治技术。

4-ماددا دۆلەت رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە دائىر پەن تەتقىقات ۋە تېخنىكا ئېچىش-پايدىلىنىشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ، ئىلغار رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىمىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇ تۈزەش تېخنىكىسىنى كېڭەيتىدۇ.

国家支持开展放射性污染防治的国际交流与合作。

دۆلەت رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش جەھەتتىكى خەلقئارا ئالماشتۇرۇش ۋە ھەمكارلىقنى قانات يايدۇرۇشنى قوللايدۇ.

第五条　县级以上人民政府应当将放射性污染防治工作纳入环境保护规划。

5-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش خىزمىتىنى مۇھىت ئاسراش يىرىك پىلانىغا كىرگۈزۈشى كېرەك.

县级以上人民政府应当组织开展有针对性的放射性污染防治宣传教育，使公众了解放射性污染防治的有关情况和科学知识。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى قاراتمىلىق ھالدا رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش تەشۋىق-تەربىيەسىنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇپ، ئاممىنى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىمىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنىڭغا دائىر ئەھۋاللار ۋە ئىلىم-پەن بىلىملىرىنى چۈشىنىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىشى كېرەك.

第六条　任何单位和个人有权对造成放射性污染的行为提出检举和控告。

6-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىش پەيدا قىلىش قىلمىشى ئۈستىدىن پاش قىلىش ۋە شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第七条　在放射性污染防治工作中作出显著成绩的单位和个人，由县级以上人民政府给予奖励。

7-ماددا رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش خىزمىتىدە كۆرۈنەرلىك نەتىجە ياراتقان ئورۇن ۋە شەخسلەرنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى مۇكاپاتلايدۇ.

第八条　国务院环境保护行政主管部门对全国放射性污染防治工作依法实施统一监督管理。

8-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش خىزمىتىنى قانۇن بويىچە بىرتۇتاش نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

国务院卫生行政部门和其他有关部门依据国务院规定的职责，对有关的放射性污染防治工作依法实施监督管理。

گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن مەسئۇلىيىتى بويىچە، رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە مۇناسىۋەتلىك خىزمەتلەرنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

第二章　放射性污染防治的监督管理

2-باب رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش

第九条　国家放射性污染防治标准由国务院环境保护行政主管部门根据环境安全要求、国家经济技术条件制定。国家放射性污染防治标准由国务院环境保护行政主管部门和国务院标准化行政主管部门联合发布。

9-ماددا دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى مۇھىت بىخەتەرلىكى تەلىپىگە، دۆلەتنىڭ ئىقتىساد-تېخنىكا شەرتىگە ئاساسەن تۈزىدۇ. دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بىلەن گوۋۇيۈەننىڭ ئۆلچەملەشتۈرۈش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بىرلىكتە ئېلان قىلىدۇ.

第十条　国家建立放射性污染监测制度。国务院环境保护行政主管部门会同国务院其他有关部门组织环境监测网络，对放射性污染实施监测管理。

10-ماددا دۆلەت رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنى كۆزىتىش-ئۆلچەش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە مۇھىتنى كۆزىتىپ ئۆلچەش تورى تەشكىللەپ، رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنى كۆزىتىپ ئۆلچەشنى باشقۇرىدۇ.

第十一条　国务院环境保护行政主管部门和国务院其他有关部门，按照职责分工，各负其责，互通信息，密切配合，对核设施、铀（钍）矿开发利用中的放射性污染防治进行监督检查。

11-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە، ھەركىم ئۆز مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىپ، ئۇچۇر ئالماشتۇرۇپ، زىچ ماسلىشىپ، يادرو ئەسلىھەلىرى، ئۇران ( تورىي ) كېنىنى ئېچىپ پايدىلىنىش جەريانىدىكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىدۇ ۋە تەكشۈرىدۇ.

县级以上地方人民政府环境保护行政主管部门和同级其他有关部门，按照职责分工，各负其责，互通信息，密切配合，对本行政区域内核技术利用、伴生放射性矿开发利用中的放射性污染防治进行监督检查。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە تەڭ دەرىجىلىك باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە، ھەرقايسىسى ئۆز مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىپ، ئۇچۇر ئالماشتۇرۇپ، زىچ ماسلىشىپ، شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ يادرولۇق تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىش، ئەگەشمە رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىپ پايدىلىنىش داۋامىدىكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىدۇ ۋە تەكشۈرىدۇ.

监督检查人员进行现场检查时，应当出示证件。被检查的单位必须如实反映情况，提供必要的资料。监督检查人员应当为被检查单位保守技术秘密和业务秘密。对涉及国家秘密的单位和部位进行检查时，应当遵守国家有关保守国家秘密的规定，依法办理有关审批手续。

نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش خادىملىرى نەق مەيداننى تەكشۈرگەندە كىنىشكىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك. تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇن ئەھۋالنى ئەينەن ئىنكاس قىلىشى، زۆرۈر ماتېرىيال بىلەن تەمىنلىشى كېرەك. نازارەت قىلغۇچى-تەكشۈرگۈچى خادىملار تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇنغا تېخنىكا مەخپىيىتى ۋە كەسىپ مەخپىيىتىنى ساقلىشى كېرەك. دۆلەت مەخپىيىتىگە چېتىلىدىغان ئورۇن ۋە ئورۇننى تەكشۈرگەندە، دۆلەتنىڭ دۆلەت مەخپىيىتىنى ساقلاشقا ئالاقىدار بەلگىلىمىسىگە ئەمەل قىلىپ، قانۇن بويىچە مۇناسىۋەتلىك تەستىقلىتىش رەسمىيىتى بېجىرىش كېرەك.

第十二条　核设施营运单位、核技术利用单位、铀（钍）矿和伴生放射性矿开发利用单位，负责本单位放射性污染的防治，接受环境保护行政主管部门和其他有关部门的监督管理，并依法对其造成的放射性污染承担责任。

12-ماددا يادرو ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن، يادرو تېخنىكىسىدىن پايدىلانغۇچى ئورۇن، ئۇران ( تورىي ) كېنى ۋە ھەمراھ رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىش ئورنى شۇ ئورۇننىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشكە مەسئۇل بولىدۇ، مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ نازارىتى ۋە باشقۇرۇشىنى قوبۇل قىلىدۇ ھەمدە ئۇ كەلتۈرۈپ چىقارغان رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشقا قانۇن بويىچە مەسئۇل بولىدۇ.

第十三条　核设施营运单位、核技术利用单位、铀（钍）矿和伴生放射性矿开发利用单位，必须采取安全与防护措施，预防发生可能导致放射性污染的各类事故，避免放射性污染危害。

13-ماددا يادرو ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن، يادرو تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىدىغان ئورۇن، ئۇران ( تورىي ) كېنى ۋە قوشۇمچە رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىپ پايدىلىنىدىغان ئورۇنلار بىخەتەرلىك ۋە مۇداپىئەلىنىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان تۈرلۈك ھادىسىلەرنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىپ، رادىيوئاكتىپ بۇلغىنىش زىيىنىدىن ساقلىنىشى شەرت.

核设施营运单位、核技术利用单位、铀（钍）矿和伴生放射性矿开发利用单位，应当对其工作人员进行放射性安全教育、培训，采取有效的防护安全措施。

يادرو ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن، يادرو تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىش ئورنى، ئۇران ( تورىي ) كېنى ۋە قوشۇمچە رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىپ پايدىلىنىش ئورۇنلىرى ئۇلارنىڭ خادىملىرىغا رادىيوئاكتىپلىق بىخەتەرلىكى بويىچە تەربىيە بېرىشى، ئۇلارنى تەربىيەلىشى، ئۈنۈملۈك قوغدىنىش بىخەتەرلىك تەدبىرلىرىنى قوللىنىشى كېرەك.

第十四条　国家对从事放射性污染防治的专业人员实行资格管理制度；对从事放射性污染监测工作的机构实行资质管理制度。

14-ماددا دۆلەت رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان كەسپىي خادىملارغا قارىتا سالاھىيەت باشقۇرۇش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ؛ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنى كۆزىتىش-ئۆلچەش خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئاپپاراتلارغا قارىتا سالاھىيەت باشقۇرۇش تۈزۈمىنى يولغا قويۇش كېرەك.

第十五条　运输放射性物质和含放射源的射线装置，应当采取有效措施，防止放射性污染。具体办法由国务院规定。

15-ماددا رادىيوئاكتىپلىق ماددا ۋە نۇر مەنبەسى بولغان نۇر قۇرۇلمىسىدا ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第十六条　放射性物质和射线装置应当设置明显的放射性标识和中文警示说明。生产、销售、使用、贮存、处置放射性物质和射线装置的场所，以及运输放射性物质和含放射源的射线装置的工具，应当设置明显的放射性标志。

16-ماددا رادىيوئاكتىپلىق ماددا ۋە نۇر قۇرۇلمىسىغا روشەن رادىيوئاكتىپلىق بەلگە ۋە جۇڭگو يېزىقىدىكى ئاگاھ ئىزاھاتى ئورنىتىش كېرەك. رادىيوئاكتىپلىق ماددا ۋە نۇر قۇرۇلمىسىنى ئىشلەپچىقىرىدىغان، ساتىدىغان، ئىشلىتىدىغان، ساقلايدىغان، بىر تەرەپ قىلىدىغان سورۇنلار، شۇنىڭدەك رادىيوئاكتىپلىق ماددىلار ۋە نۇر مەنبەسى بار نۇر قۇرۇلمىسىنى توشۇيدىغان قوراللارغا روشەن رادىيوئاكتىپلىق بەلگىسى قويۇش كېرەك.

第十七条　含有放射性物质的产品，应当符合国家放射性污染防治标准；不符合国家放射性污染防治标准的，不得出厂和销售。

17-ماددا تەركىبىدە رادىيوئاكتىپلىق ماددا بولغان مەھسۇلاتلار دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك؛ دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىرىنى زاۋۇتتىن چىقىرىشقا ۋە سېتىشقا بولمايدۇ.

使用伴生放射性矿渣和含有天然放射性物质的石材做建筑和装修材料，应当符合国家建筑材料放射性核素控制标准。

قوشۇمچە رادىيوئاكتىپلىق رۇدا داشقاللىرى ۋە تەركىبىدە تەبىئىي رادىيوئاكتىپلىق ماددىلار بولغان تاش ماتېرىياللىرىنى قۇرۇلۇش ماتېرىيالى ۋە بېزەش ماتېرىيالى قىلىشتا، دۆلەتنىڭ قۇرۇلۇش ماتېرىيالى رادىيوئاكتىپلىق يادرونى تىزگىنلەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىش كېرەك.

第三章　核设施的放射性污染防治

3-باب يادرو ئەسلىھەلىرىدىكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第十八条　核设施选址，应当进行科学论证，并按照国家有关规定办理审批手续。在办理核设施选址审批手续前，应当编制环境影响报告书，报国务院环境保护行政主管部门审查批准；未经批准，有关部门不得办理核设施选址批准文件。

18-ماددا يادرو ئەسلىھەسى ئورنىنى تاللاشتا، ئىلمىي دەلىللەش ھەمدە دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە تەستىقلىتىش رەسمىيىتى بېجىرىش كېرەك. يادرو ئەسلىھەسى ئورنىنى تاللاشنى تەستىقلاش رەسمىيىتىنى بېجىرىشتىن بۇرۇن، مۇھىت تەسىرى دوكلاتى تۈزۈپ، گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىغا يوللاش كېرەك؛ تەستىقلاتماي تۇرۇپ، مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ يادرو ئەسلىھەسى ئورنىنى تاللاشنى تەستىقلاش ھۆججىتىنى بېجىرىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

第十九条　核设施营运单位在进行核设施建造、装料、运行、退役等活动前，必须按照国务院有关核设施安全监督管理的规定，申请领取核设施建造、运行许可证和办理装料、退役等审批手续。

19-ماددا يادرو ئەسلىھەسى تىجارەت ئورۇنلىرى يادرو ئەسلىھەسىنى ياساش، ماتېرىيال قاچىلاش، يۈرۈشتۈرۈش، سەپتىن چېكىندۈرۈش قاتارلىق پائالىيەتلەرنى ئېلىپ بېرىشتىن بۇرۇن، گوۋۇيۈەننىڭ يادرو ئەسلىھەسىنىڭ بىخەتەرلىكىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا ئالاقىدار بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، يادرو ئەسلىھەسىنى قۇرۇش، يۈرۈشتۈرۈش ئىجازەتنامىسى ئېلىشنى ۋە ماتېرىيال قاچىلاش، سەپتىن چېكىندۇرۇش قاتارلىق تەكشۈرۈپ تەستىقلاش رەسمىيەتلىرىنى بېجىرىشنى ئىلتىماس قىلىشى شەرت.

核设施营运单位领取有关许可证或者批准文件后，方可进行相应的建造、装料、运行、退役等活动。

يادرو ئەسلىھەسى تىجارىتى ئورۇنلىرى ئالاقىدار ئىجازەتنامە ياكى تەستىق ھۆججىتىنى ئالغاندىن كېيىن، مۇناسىپ ياساش، ماتېرىيال قاچىلاش، يۈرۈشتۈرۈش، ئارمىيەدىن چېكىنىش قاتارلىق پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللانسا بولىدۇ.

第二十条　核设施营运单位应当在申请领取核设施建造、运行许可证和办理退役审批手续前编制环境影响报告书，报国务院环境保护行政主管部门审查批准；未经批准，有关部门不得颁发许可证和办理批准文件。

20-ماددا يادرو ئەسلىھەسى تىجارەت ئورۇنلىرى يادرو ئەسلىھەسى قۇرۇش، يۈرۈشتۈرۈش ئىجازەتنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىش ۋە سەپتىن چېكىنىشنى تەستىقلاش رەسمىيىتى بېجىرىشتىن بۇرۇن مۇھىت تەسىرى دوكلاتى تۈزۈپ، گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىغا يوللىشى كېرەك؛ تەستىقلاتماي تۇرۇپ، مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ ئىجازەتنامە تارقىتىپ بېرىشىگە ۋە تەستىق ھۆججىتى بېجىرىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

第二十一条　与核设施相配套的放射性污染防治设施，应当与主体工程同时设计、同时施工、同时投入使用。

21-ماددا يادرو ئەسلىھەسى بىلەن يانداشتۇرۇلغان رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئەسلىھەلىرىنى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ لايىھەلەش، تەڭ قۇرۇلۇش قىلىش، تەڭ ئىشلىتىشكە كىرىشتۈرۈش كېرەك.

放射性污染防治设施应当与主体工程同时验收；验收合格的，主体工程方可投人生产或者使用。

رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئەسلىھەلىرىنى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىش كېرەك؛ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتا لاياقەتلىك بولغانلىرىنى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى ئىشلەپچىقىرىشقا ياكى ئىشلىتىشكە كىرىشتۈرۈلسە بولىدۇ.

第二十二条　进口核设施，应当符合国家放射性污染防治标准；没有相应的国家放射性污染防治标准的，采用国务院环境保护行政主管部门指定的国外有关标准。

22-ماددا يادرو ئەسلىھەسىنى ئىمپورت قىلىش دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك؛ دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە دائىر ئۆلچىمى بولمىسا، گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بېكىتكەن چەت ئەلنىڭ مۇناسىۋەتلىك ئۆلچىمى قوللىنىلىدۇ.

第二十三条　核动力厂等重要核设施外围地区应当划定规划限制区。规划限制区的划定和管理办法，由国务院规定。

23-ماددا يادرو ئېنېرگىيە زاۋۇتى قاتارلىق مۇھىم يادرو ئەسلىھەلىرى ئەتراپىدىكى رايونلاردا يىرىك پىلاندىكى چەك قويۇش رايونى بېكىتىش كېرەك. يىرىك پىلاندىكى چەكلىمە رايوننى بېكىتىش ۋە باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第二十四条　核设施营运单位应当对核设施周围环境中所含的放射性核素的种类、浓度以及核设施流出物中的放射性核素总量实施监测，并定期向国务院环境保护行政主管部门和所在地省、自治区、直辖市人民政府环境保护行政主管部门报告监测结果。

24-ماددا يادرو ئەسلىھەسى باشقۇرغۇچى ئورۇنلار يادرو ئەسلىھەسى ئەتراپىدىكى مۇھىتتىكى رادىيوئاكتىپلىق يادرو ماددىلىرىنىڭ تۈرى، قويۇقلۇقى ۋە يادرو ئەسلىھەسىدىن چىققان نەرسىلەر ئىچىدىكى رادىيوئاكتىپلىق يادرولۇق ماددا ئومۇمىي مىقدارىنى كۆزىتىپ ئۆلچىشى ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۇ تۇرۇشلۇق ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقىغا كۆزىتىش نەتىجىسىنى قەرەللىك دوكلات قىلىشى كېرەك.

国务院环境保护行政主管部门负责对核动力厂等重要核设施实施监督性监测，并根据需要对其他核设施的流出物实施监测。监督性监测系统的建设、运行和维护费用由财政预算安排。

گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى يادرو ئېنېرگىيەسى زاۋۇتى قاتارلىق مۇھىم يادرو ئەسلىھەلىرىنى نازارەت قىلىش خاراكتېرلىك كۆزىتىپ ئۆلچەشكە مەسئۇل بولىدۇ ھەمدە ئېھتىياجغا قاراپ باشقا يادرو ئەسلىھەلىرىدىكى ئېقىپ چىققان ماددىلارنى كۆزىتىپ ئۆلچەيدۇ. نازارەت قىلىش خاراكتېرلىك كۆزىتىش سىستېمىسىنى قۇرۇش، يۈرۈشتۈرۈش ۋە ئاسراش خىراجىتىنى مالىيە خامچوتى ئورۇنلاشتۇرىدۇ.

第二十五条　核设施营运单位应当建立健全安全保卫制度，加强安全保卫工作，并接受公安部门的监督指导。

25-ماددا يادرو ئەسلىھەسى تىجارەت ئورۇنلىرى بىخەتەرلىكنى قوغداش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈشى، بىخەتەرلىكنى قوغداش خىزمىتىنى كۈچەيتىشى ھەمدە جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقىنىڭ نازارىتى ۋە يېتەكچىلىكىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

核设施营运单位应当按照核设施的规模和性质制定核事故场内应急计划，做好应急准备。

يادرو ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇنلار يادرو ئەسلىھەسىنىڭ كۆلىمى ۋە خاراكتېرىگە ئاساسەن تەكشۈرۈش مەيدانىدىكى جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش پىلانى تۈزۈشى، جىددىي ئىشلارغا تاقابىل بولۇش تەييارلىقىنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.

出现核事故应急状态时，核设施营运单位必须立即采取有效的应急措施控制事故，并向核设施主管部门和环境保护行政主管部门、卫生行政部门、公安部门以及其他有关部门报告。

يادرو ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش ھالىتى كۆرۈلگەندە، يادرو ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن دەرھال ئۈنۈملۈك جىددىي تاقابىل تۇرۇش تەدبىرى قوللىنىپ ھادىسىنى تىزگىنلىشى ھەمدە يادرو ئەسلىھەسى مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى، جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى شۇنىڭدەك باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماققا دوكلات قىلىشى شەرت.

第二十六条　国家建立健全核事故应急制度。

26-ماددا دۆلەت يادرو ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ ۋە مۇكەممەللەشتۈرىدۇ.

核设施主管部门、环境保护行政主管部门、卫生行政部门、公安部门以及其他有关部门，在本级人民政府的组织领导下，按照各自的职责依法做好核事故应急工作。

يادرو ئەسلىھەسى مەسئۇل تارمىقى، مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى، جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلار شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەشكىلىي رەھبەرلىكىدە، يادرو ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش خىزمىتىنى مەسئۇلىيىتى بويىچە قانۇن بويىچە ياخشى ئىشلەيدۇ.

中国人民解放军和中国人民武装警察部队按照国务院、中央军事委员会的有关规定在核事故应急中实施有效的支援。

جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسى ۋە جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسمى گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە يادرو ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش داۋامىدا ئۈنۈملۈك ياردەم بېرىدۇ.

第二十七条　核设施营运单位应当制定核设施退役计划。

27-ماددا يادرو ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن يادرو ئەسلىھەسىنى چېكىندۈرۈش پىلانى تۈزۈشى كېرەك.

核设施的退役费用和放射性废物处置费用应当预提，列入投资概算或者生产成本。核设施的退役费用和放射性废物处置费用的提取和管理办法，由国务院财政部门、价格主管部门会同国务院环境保护行政主管部门、核设施主管部门规定。

يادرو ئەسلىھەلىرىنى چېكىندۈرۈش خىراجىتى ۋە رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇقلارنى بىر تەرەپ قىلىش خىراجىتىنى ئالدىن ئېلىپ، ئۇنى سېلىنما تەخمىنىي ھېساباتى ياكى ئىشلەپچىقىرىش تەننەرخىگە كىرگۈزۈش كېرەك. يادرو ئەسلىھەلىرىنى چېكىندۈرۈش خىراجىتى ۋە رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇقلارنى بىر تەرەپ قىلىش خىراجىتىنى ئېلىش ۋە باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە تارمىقى، باھا مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى، يادرو ئەسلىھەسى مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە بەلگىلەيدۇ.

第四章　核技术利用的放射性污染防治

4-باب يادرو تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىشتىكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第二十八条　生产、销售、使用放射性同位素和射线装置的单位，应当按照国务院有关放射性同位素与射线装置放射防护的规定申请领取许可证，办理登记手续。

28-ماددا رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ ۋە نۇر قۇرۇلمىسى ئىشلەپچىقارغان، ساتقان، ئىشلەتكەن ئورۇنلار گوۋۇيۈەننىڭ رادىيوئاكتىپلىق ئېزوتوپ ۋە نۇردىن مۇداپىئەلىنىش ھەققىدىكى بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن ئىجازەتنامە ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشى، تىزىملىتىش رەسمىيىتى بېجىرىشى كېرەك.

转让、进口放射性同位素和射线装置的单位以及装备有放射性同位素的仪表的单位，应当按照国务院有关放射性同位素与射线装置放射防护的规定办理有关手续。

رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ ۋە نۇر قۇرۇلمىسىنى ئۆتۈنۈپ بەرگەن، ئىمپورت قىلغان ئورۇنلار، شۇنىڭدەك رادىيوئاكتىپلىق رىزوتوپ ئەسۋابلىرىنى ئىشلەتكەن ئورۇنلار گوۋۇيۈەننىڭ رادىيوئاكتىپلىق ئېزوتوپ بىلەن نۇر قۇرۇلمىسىدىكى رادىيودىن مۇداپىئەلىنىش ھەققىدىكى بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن مۇناسىۋەتلىك رەسمىيەتلەرنى بېجىرىشى كېرەك.

第二十九条　生产、销售、使用放射性同位素和加速器、中子发生器以及含放射源的射线装置的单位，应当在申请领取许可证前编制环境影响评价文件，报省、自治区、直辖市人民政府环境保护行政主管部门审查批准；未经批准，有关部门不得颁发许可证。

29-ماددا رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ ۋە تېزلەتكۈچ، نېيترون ھاسىللىغۇچ، شۇنىڭدەك نۇر مەنبەسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان نۇر قۇرۇلمىسى ئىشلەپچىقارغان، ساتقان، ئىشلەتكەن ئورۇنلار ئىجازەتنامە ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشتىن بۇرۇن مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتى تۈزۈپ، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىغا يوللىشى كېرەك؛ تەستىقلاتماي تۇرۇپ، ئالاقىدار تارماقلارنىڭ ئىجازەتنامە تارقىتىپ بېرىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

国家建立放射性同位素备案制度。具体办法由国务院规定。

دۆلەت رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ ئەنگە ئېلىش تۈزۈمىنى ئورناتتى. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第三十条　新建、改建、扩建放射工作场所的放射防护设施，应当与主体工程同时设计、同时施工、同时投入使用。

30-ماددا رادىياتسىيە خىزمىتى سورۇنىنى يېڭىدىن سالىدىغان، ئۆزگەرتىپ سالىدىغان، كېڭەيتىپ سالىدىغان رادىياتسىيەدىن مۇداپىئەلىنىش ئەسلىھەلىرىنى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ لايىھەلەش، تەڭ قۇرۇلۇش قىلىش، تەڭ ئىشلىتىشكە كىرىشتۈرۈش كېرەك.

放射防护设施应当与主体工程同时验收；验收合格的，主体工程方可投入生产或者使用。

رادىياتسىيە مۇداپىئەسى ئەسلىھەلىرىنى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىش كېرەك؛ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتا لاياقەتلىك بولغانلىرى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈلسە ياكى ئىشلىتىلسە بولىدۇ.

第三十一条　放射性同位素应当单独存放，不得与易燃、易爆、腐蚀性物品等一起存放，其贮存场所应当采取有效的防火、防盗、防射线泄漏的安全防护措施，并指定专人负责保管。贮存、领取、使用、归还放射性同位素时，应当进行登记、检查，做到账物相符。

31-ماددا رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ ئايرىم ساقلاش كېرەك، يېنىشچان، پارتلاشچان، چىرىتىشچان بۇيۇم قاتارلىقلار بىلەن بىللە ساقلاشقا بولمايدۇ، ئۇنىڭ ساقلاش ئورنى ئوتتىن مۇداپىئەلىنىش، ئوغرىدىن ساقلىنىش، نۇردىن ساقلىنىشقا دائىر ئۈنۈملۈك بىخەتەرلىك مۇداپىئە تەدبىرلىرىنى قوللىنىشى ھەمدە مەخسۇس ئادەم بەلگىلەپ ساقلاشقا مەسئۇل قىلىشى كېرەك. رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ ساقلاش، ئېلىش، ئىشلىتىش، قايتۇرۇشتا، تىزىملاش، تەكشۈرۈش، ھېساب بىلەن نەرسىنىڭ ماس كېلىشىنى ئىشقا ئاشۇرۇش كېرەك.

第三十二条　生产、使用放射性同位素和射线装置的单位，应当按照国务院环境保护行政主管部门的规定对其产生的放射性废物进行收集、包装、贮存。

32-ماددا رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ ۋە نۇر قۇرۇلمىسى ئىشلەپچىقارغان، ئىشلەتكەن ئورۇنلار گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، ئۇنىڭدىن پەيدا بولغان رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇقلارنى يىغىشى، ئوراپ قاچىلىشى، ساقلىشى كېرەك.

生产放射源的单位，应当按照国务院环境保护行政主管部门的规定回收和利用废旧放射源；使用放射源的单位，应当按照国务院环境保护行政主管部门的规定将废旧放射源交回生产放射源的单位或者送交专门从事放射性固体废物贮存、处置的单位。

رادىياتسىيە مەنبەسىنى ئىشلەپچىقىرىدىغان ئورۇنلار گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، كېرەكسىز، كونا رادىياتسىيە مەنبەسىنى يىغىۋېلىشى ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىشى كېرەك؛ رادىياتسىيە مەنبەسىنى ئىشلىتىدىغان ئورۇنلار گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، كېرەكسىز، كونا رادىياتسىيە مەنبەسىنى رادىياتسىيە مەنبەسىنى ئىشلەپچىقىرىدىغان ئورۇنغا قايتۇرۇشى ياكى رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقلارنى مەخسۇس ساقلاش، بىر تەرەپ قىلىش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئورۇنغا تاپشۇرۇپ بېرىشى كېرەك.

第三十三条　生产、销售、使用、贮存放射源的单位，应当建立健全安全保卫制度，指定专人负责，落实安全责任制，制定必要的事故应急措施。发生放射源丢失、被盗和放射性污染事故时，有关单位和个人必须立即采取应急措施，并向公安部门、卫生行政部门和环境保护行政主管部门报告。

33-ماددا رادىياتسىيە مەنبەسىنى ئىشلەپچىقىرىدىغان، ساتىدىغان، ئىشلىتىدىغان، ساقلايدىغان ئورۇنلار بىخەتەرلىكنى قوغداش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈشى، مەخسۇس ئادەم مەسئۇل قىلىپ بېكىتىشى، بىخەتەرلىك مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى ئەمەلىيلەشتۈرۈشى، زۆرۈر ھادىسىلەرگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش تەدبىرلىرىنى تۈزۈشى كېرەك. رادىياتسىيە مەنبەسى يوقىلىش، ئوغرىلىنىش ۋە رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىش ھادىسىسى يۈز بەرگەندە، مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسلەر دەرھال جىددىي تەدبىر قوللىنىشى ھەمدە جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ۋە مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا دوكلات قىلىشى شەرت.

公安部门、卫生行政部门和环境保护行政主管部门接到放射源丢失、被盗和放射性污染事故报告后，应当报告本级人民政府，并按照各自的职责立即组织采取有效措施，防止放射性污染蔓延，减少事故损失。当地人民政府应当及时将有关情况告知公众，并做好事故的调查、处理工作。

جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ۋە مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى رادىياتسىيە مەنبەسى يوقىلىش، ئوغرىلىنىش ۋە رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىش ھادىسىسى دوكلاتىنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە دوكلات قىلىشى ھەمدە ئۆز مەسئۇلىيىتى بويىچە دەرھال ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىشقا تەشكىللەپ، رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ يامراپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىپ، ھادىسە زىيىنىنى ئازايتىشى كېرەك. شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى مۇناسىۋەتلىك ئەھۋاللارنى ئاممىغا ۋاقتىدا ئۇقتۇرۇشى ھەمدە ھادىسىنى تەكشۈرۈش، بىر تەرەپ قىلىش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.

第五章　铀（钍）矿和伴生放射性矿开发利用的放射性污染防治

5-باب ئۇران ( تورىي ) كېنى ۋە ئەگەشمە رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىپ پايدىلىنىشتىكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第三十四条　开发利用或者关闭铀（钍）矿的单位，应当在申请领取采矿许可证或者办理退役审批手续前编制环境影响报告书，报国务院环境保护行政主管部门审查批准。

34-ماددا ئۇران ( تورىي ) كېنىنى ئېچىپ پايدىلىنىدىغان ياكى تاقىۋەتكەن ئورۇنلار كان ئېچىش ئىجازەتنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىش ياكى چېكىندۈرۈشنى تەستىقلاش رەسمىيىتى بېجىرىشتىن بۇرۇن مۇھىت تەسىرى دوكلاتى تۈزۈپ، گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىغا يوللىشى كېرەك.

开发利用伴生放射性矿的单位，应当在申请领取采矿许可证前编制环境影响报告书，报省级以上人民政府环境保护行政主管部门审查批准。

ھەمراھ رادىيوئاكتىپلىق كاننى ئېچىپ پايدىلىنىدىغان ئورۇنلار كان ئېچىش ئىجازەتنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشتىن بۇرۇن مۇھىت تەسىرى دوكلاتى تۈزۈپ، ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىغا يوللىشى كېرەك.

第三十五条　与铀（钍）矿和伴生放射性矿开发利用建设项目相配套的放射性污染防治设施，应当与主体工程同时设计、同时施工、同时投入使用。

35-ماددا ئۇران ( تورىي ) كېنى ۋە ھەمراھ رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىپ پايدىلىنىش قۇرۇلۇش تۈرى بىلەن يانداشتۇرۇلغان رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئەسلىھەلىرىنى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ لايىھەلەش، تەڭ قۇرۇلۇش قىلىش، تەڭ ئىشقا كىرىشتۈرۈش كېرەك.

放射性污染防治设施应当与主体工程同时验收；验收合格的，主体工程方可投入生产或者使用。

رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئەسلىھەلىرىنى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىش كېرەك؛ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتا لاياقەتلىك بولغانلىرى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈلسە ياكى ئىشلىتىلسە بولىدۇ.

第三十六条　铀（钍）矿开发利用单位应当对铀（钍）矿的流出物和周围的环境实施监测，并定期向国务院环境保护行政主管部门和所在地省、自治区、直辖市人民政府环境保护行政主管部门报告监测结果。

36-ماددا ئۇران ( تورىي ) كېنىنى ئېچىپ پايدىلىنىش ئورۇنلىرى ئۇران ( تۇرىي ) كېنىنىڭ ئېقىپ چىققانلىقىنى ۋە ئەتراپىدىكى مۇھىتنى كۆزىتىپ ئۆلچىشى ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت قوغداش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە تۇرۇشلۇق جايدىكى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا كۆزىتىپ ئۆلچەش نەتىجىسىنى قەرەللىك دوكلات قىلىشى كېرەك.

第三十七条　对铀（钍）矿和伴生放射性矿开发利用过程中产生的尾矿，应当建造尾矿库进行贮存、处置；建造的尾矿库应当符合放射性污染防治的要求。

37-ماددا ئۇران ( تورىي ) كېنى ۋە ھەمراھ رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىپ پايدىلىنىش جەريانىدا ھاسىل بولغان قالدۇق رۇدىنى قالدۇق قېزىلما ئامبىرى قۇرۇپ ساقلاش، بىر تەرەپ قىلىش كېرەك؛ قۇرۇلغان قالدۇق قېزىلما ئامبىرى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش تەلىپىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.

第三十八条　铀（钍）矿开发利用单位应当制定铀（钍）矿退役计划。铀矿退役费用由国家财政预算安排。

38-ماددا ئۇران ( تورىي ) كېنىنى ئېچىپ پايدىلىنىش ئورۇنلىرى ئۇران ( توررى ) كېنىنى چېكىندۈرۈش پىلانىنى تۈزۈشى كېرەك. ئۇران كېنىنى چېكىندۈرۈش خىراجىتىنى دۆلەت مالىيە خامچوتى ئورۇنلاشتۇرىدۇ.

第六章　放射性废物管理

6-باب رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇقلارنى باشقۇرۇش

第三十九条　核设施营运单位、核技术利用单位、铀（钍）矿和伴生放射性矿开发利用单位，应当合理选择和利用原材料，采用先进的生产工艺和设备，尽量减少放射性废物的产生量。

39-ماددا يادرو ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن، يادرو تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىدىغان ئورۇن، ئۇران ( تورىي ) كېنى ۋە قوشۇمچە رادىيوئاكتىپلىق رۇدىنى ئېچىپ پايدىلىنىدىغان ئورۇنلار خام ئەشيا ماتېرىياللارنى مۇۋاپىق تاللاپ ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىپ، ئىلغار ئىشلەپچىقىرىش ھۈنەر-سەنئىتى ۋە ئۈسكۈنىلىرىنى قوللىنىپ، رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇق ئىشلەپچىقىرىش مىقدارىنى ئىمكانقەدەر ئازايتىشى كېرەك.

第四十条　向环境排放放射性废气、废液，必须符合国家放射性污染防治标准。

40-ماددا مۇھىتقا رادىيوئاكتىپلىق كېرەكسىز گاز، كېرەكسىز سۇيۇقلۇق چىقىرىش دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىشى شەرت.

第四十一条　产生放射性废气、废液的单位向环境排放符合国家放射性污染防治标准的放射性废气、废液，应当向审批环境影响评价文件的环境保护行政主管部门申请放射性核素排放量，并定期报告排放计量结果。

41-ماددا رادىيوئاكتىپلىق كېرەكسىز گاز، كېرەكسىز سۇيۇقلۇق ئىشلەپچىقىرىدىغان ئورۇنلار مۇھىتقا دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان رادىيوئاكتىپلىق يېقىلغۇ گاز، كېرەكسىز سۇ قويۇپ بېرىشتە، مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتىنى تەستىقلىغان مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا رادىيوئاكتىپلىق يادرولۇق ماددا چىقىرىش مىقدارىنى ئىلتىماس قىلىشى ھەمدە چىقىرىش مىقدارى نەتىجىسىنى قەرەللىك دوكلات قىلىشى كېرەك.

第四十二条　产生放射性废液的单位，必须按照国家放射性污染防治标准的要求，对不得向环境排放的放射性废液进行处理或者贮存。

42-ماددا رادىيوئاكتىپلىق كېرەكسىز سۇيۇقلۇق ئىشلەپچىقىرىدىغان ئورۇنلار دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئۆلچىمىدىكى تەلەپ بويىچە، مۇھىتقا قويۇپ بېرىشكە بولمايدىغان رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇق سۇيۇقلۇقنى بىر تەرەپ قىلىشى ياكى ساقلىشى شەرت.

产生放射性废液的单位，向环境排放符合国家放射性污染防治标准的放射性废液，必须采用符合国务院环境保护行政主管部门规定的排放方式。

رادىيوئاكتىپلىق كېرەكسىز سۇيۇقلۇق ئىشلەپچىقارغان ئورۇنلار مۇھىتقا دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇق سۇيۇقلۇقنى چىقىرىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن چىقىرىش ئۇسۇلىنى قوللىنىشى شەرت.

禁止利用渗井、渗坑、天然裂隙、溶洞或者国家禁止的其他方式排放放射性废液。

سىڭمە قۇدۇق، سىڭمە ئورەك، تەبىئىي يېرىق، ئېرىتمە ياكى دۆلەت مەنئى قىلغان باشقا ئۇسۇلدا رادىيوئاكتىپلىق كېرەكسىز سۇيۇقلۇق چىقىرىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十三条　低、中水平放射性固体废物在符合国家规定的区域实行近地表处置。

43-ماددا تۆۋەن، ئوتتۇرا سەۋىيەدىكى رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقنى دۆلەت بەلگىلىگەن رايوندا يەر يۈزىگە يېقىن جايدا بىر تەرەپ قىلىش يولغا قويۇلىدۇ.

高水平放射性固体废物实行集中的深地质处置。

يۇقىرى سەۋىيەلىك رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇق مەركەزلىك چوڭقۇر گېئولوگىيەلىك بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.

α放射性固体废物依照前款规定处置。

رادىيوئاكتىپلىق α قاتتىق تاشلاندۇقلىرى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.

禁止在内河水域和海洋上处置放射性固体废物。

ئىچكى دەريا دائىرىسىدە ۋە دېڭىز-ئوكيانلاردا رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقلارنى بىر تەرەپ قىلىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十四条　国务院核设施主管部门会同国务院环境保护行政主管部门根据地质条件和放射性固体废物处置的需要，在环境影响评价的基础上编制放射性固体废物处置场所选址规划，报国务院批准后实施。

44-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ يادرو ئەسلىھەسى مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە گېئو شارائىت ۋە رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقلارنى بىر تەرەپ قىلىش ئېھتىياجىغا ئاساسەن، مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ئاساسىدا، رادىيوئاكتىپلىق ئېغىر تاشلاندۇقلارنى بىر ياقلىق قىلىش سورۇنى تاللاش يىرىك پىلانىنى تۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن يولغا قويىدۇ.

有关地方人民政府应当根据放射性固体废物处置场所选址规划，提供放射性固体废物处置场所的建设用地，并采取有效措施支持放射性固体废物的处置。

مۇناسىۋەتلىك يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقلارنى بىر تەرەپ قىلىش سورۇنىنىڭ ئورنىنى تاللاش يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، رادىيوئاكتىپلىق ئېغىر تاشلاندۇقلارنى بىر ياقلىق قىلىش سورۇنىنىڭ قۇرۇلۇشقا ئىشلىتىلىدىغان يېرى بىلەن تەمىنلىشى ھەمدە ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، رادىيوتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقلارنى بىرتەرەپ قىلىشقا مەدەت بېرىشى كېرەك.

第四十五条　产生放射性固体废物的单位，应当按照国务院环境保护行政主管部门的规定，对其产生的放射性固体废物进行处理后，送交放射性固体废物处置单位处置，并承担处置费用。

45-ماددا رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇق پەيدا قىلغان ئورۇنلار گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، ئۆزى پەيدا قىلغان رادىيوئاكتىپلىق قارا تاشلاندۇقنى بىر تەرەپ قىلغاندىن كېيىن، رادىيوئاكتىپلىق ئېغىر تاشلاندۇقلارنى بىر تەرەپ قىلىش ئورنىنىڭ بىر تەرەپ قىلىشىغا تاپشۇرۇپ بېرىشى ھەمدە بىر تەرەپ قىلىش خىراجىتىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

放射性固体废物处置费用收取和使用管理办法，由国务院财政部门、价格主管部门会同国务院环境保护行政主管部门规定。

رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقنى بىر تەرەپ قىلىش ھەققىنى ئېلىش ۋە ئىشلىتىشنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە تارمىقى، باھا مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە بەلگىلەيدۇ.

第四十六条　设立专门从事放射性固体废物贮存、处置的单位，必须经国务院环境保护行政主管部门审查批准，取得许可证。具体办法由国务院规定。

46-ماددا رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقنى ساقلاش، بىر تەرەپ قىلىشقا مەخسۇس شۇغۇللىنىدىغان ئورۇن تەسىس قىلىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈشىدىن ئۆتكۈزۈپ تەستىقلىتىشى، ئىجازەتنامە ئېلىشى شەرت. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

禁止未经许可或者不按照许可的有关规定从事贮存和处置放射性固体废物的活动。

ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ ياكى ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر بويىچە رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقلارنى ساقلاش ۋە بىر تەرەپ قىلىش ھەرىكىتى بىلەن شۇغۇللىنىش مەنئى قىلىنىدۇ.

禁止将放射性固体废物提供或者委托给无许可证的单位贮存和处置。

رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقنى ئىجازەتنامىسى يوق ئورۇننىڭ ساقلىشى ۋە بىر تەرەپ قىلىشىغا بېرىش ياكى ھاۋالە قىلىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十七条　禁止将放射性废物和被放射性污染的物品输入中华人民共和国境内或者经中华人民共和国境内转移。

47-ماددا رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇق ۋە رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىما بۇيۇملارنى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىگە كىرگۈزۈش ياكى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەسى ئىچىدىن يۆتكەش مەنئى قىلىنىدۇ.

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第四十八条　放射性污染防治监督管理人员违反法律规定，利用职务上的便利收受他人财物、谋取其他利益，或者玩忽职守，有下列行为之一的，依法给予行政处分；构成犯罪的，依法追究刑事责任：

48-ماددا رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىپ باشقۇرغۇچى خادىملاردىن قانۇندىكى بەلگىلىمىلەرگە خىلاپلىق قىلىپ، ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ باشقىلارنىڭ پۇل-مېلىنى قوبۇل قىلغان، باشقا نەپ ئالغانلىرى ياكى خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

（一）对不符合法定条件的单位颁发许可证和办理批准文件的；

( 1 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرتكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان ئورۇنلارغا ئىجازەتنامە بەرگەن ۋە تەستىق ھۆججىتى بېجىرگەنلەر؛

（二）不依法履行监督管理职责的；

( 2 ) نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلمىغانلار؛

（三）发现违法行为不予查处的。

( 3 ) قانۇنغا خىلاپ قىلمىشى بايقىلىپ تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىنمىغانلار.

第四十九条　违反本法规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府环境保护行政主管部门或者其他有关部门依据职权责令限期改正，可以处二万元以下罚款：

49-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ياكى باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلار خىزمەت ھوقۇقىغا ئاساسەن بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ :

（一）不按照规定报告有关环境监测结果的；

( 1 ) مۇناسىۋەتلىك مۇھىتنى كۆزىتىپ ئۆلچەش نەتىجىسىنى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلماي دوكلات قىلغانلار؛

（二）拒绝环境保护行政主管部门和其他有关部门进行现场检查，或者被检查时不如实反映情况和提供必要资料的。

( 2 ) مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ نەق مەيداندا تەكشۈرۈشىنى رەت قىلغان ياكى تەكشۈرۈلگەندە ئەھۋالنى ئەينەن ئىنكاس قىلمىغان ۋە زۆرۈر ماتېرىيال بىلەن تەمىنلىمىگەنلەر.

第五十条　违反本法规定，未编制环境影响评价文件，或者环境影响评价文件未经环境保护行政主管部门批准，擅自进行建造、运行、生产和使用等活动的，由审批环境影响评价文件的环境保护行政主管部门责令停止违法行为，限期补办手续或者恢复原状，并处一万元以上二十万元以下罚款。

50-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتى تۈزمەي ياكى مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتىنى مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ياساش، يۈرۈشتۈرۈش، ئىشلەپچىقىرىش ۋە ئىشلىتىش قاتارلىق پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللانغانلارنى مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتىنى تەستىقلىغان مۇھىت قوغداش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە رەسمىيەتنى تولۇقلاپ بېجىرىدۇ ياكى ئەسلىي ھالىتىگە كەلتۈرىدۇ، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第五十一条　违反本法规定，未建造放射性污染防治设施、放射防护设施，或者防治防护设施未经验收合格，主体工程即投入生产或者使用的，由审批环境影响评价文件的环境保护行政主管部门责令停止违法行为，限期改正，并处五万元以上二十万元以下罚款。

51-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئەسلىھەسى، رادىياتسىيەلىك مۇداپىئەلىنىش ئەسلىھەسى سالمىغان ياكى مۇداپىئەلىنىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش مۇداپىئەلىنىش ئەسلىھەسى تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتا لاياقەتلىك بولمىغان، ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈلگەن ياكى ئىشلىتىلگەن بولسا، مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتىنى تەستىقلىغان مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第五十二条　违反本法规定，未经许可或者批准，核设施营运单位擅自进行核设施的建造、装料、运行、退役等活动的，由国务院环境保护行政主管部门责令停止违法行为，限期改正，并处二十万元以上五十万元以下罚款；构成犯罪的，依法追究刑事责任。

52-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يادرو ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇنلاردىن ئىجازەت ئالماي ياكى تەستىقلاتماي تۇرۇپ، يادرو ئەسلىھەسى ياساش، ماتېرىيال قاچىلاش، يۈرۈشتۈرۈش، سەپتىن چېكىندۈرۈش قاتارلىق پائالىيەتلەرنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قىلغانلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第五十三条　违反本法规定，生产、销售、使用、转让、进口、贮存放射性同位素和射线装置以及装备有放射性同位素的仪表的，由县级以上人民政府环境保护行政主管部门或者其他有关部门依据职权责令停止违法行为，限期改正；逾期不改正的，责令停产停业或者吊销许可证；有违法所得的，没收违法所得；违法所得十万元以上的，并处违法所得一倍以上五倍以下罚款；没有违法所得或者违法所得不足十万元的，并处一万元以上十万元以下罚款；构成犯罪的，依法追究刑事责任。

53-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ ۋە نۇر قۇرۇلمىسى، شۇنىڭدەك رادىيو ئىزوتوپ ئەسۋابلىرىنى ئىشلەپچىقارغان، ساتقان، ئىشلەتكەن، ئۆتۈنۈپ بەرگەن، ئىمپورت قىلغان، ساقلىغان بولسا، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ياكى باشقا مۇناسىۋەتلىك تارمىقى خىزمەت ھوقۇقىغا ئاساسەن قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەر ئىشلەپچىقىرىشنى، تىجارەتنى توختىتىشقا ياكى ئىجازەتنامىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلارغا قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ ھالدا 100 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق تاپاۋەت قىلغانلارغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ ھالدا بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 100 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第五十四条　违反本法规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府环境保护行政主管部门责令停止违法行为，限期改正，处以罚款；构成犯罪的，依法追究刑事责任：

54-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، جەرىمانە قويىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

（一）未建造尾矿库或者不按照放射性污染防治的要求建造尾矿库，贮存、处置铀（钍）矿和伴生放射性矿的尾矿的；

( 1 ) قالدۇق قېزىلما ئامبىرى سالمىغان ياكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش تەلىپى بويىچە قالدۇق قېزىلما ئامبىرى سالماي، ئۇران ( تورىي ) كېنى ۋە قوشۇمچە رادىيوئاكتىپلىق رۇدا ساقلانغان، بىر تەرەپ قىلىنمىغان قالدۇق قېزىلما؛

（二）向环境排放不得排放的放射性废气、废液的；

( 2 ) مۇھىتقا قويۇپ بېرىشكە بولمايدىغان رادىيوئاكتىپلىق كېرەكسىز گاز، كېرەكسىز سۇيۇقلۇق چىقارغانلار؛

（三）不按照规定的方式排放放射性废液，利用渗井、渗坑、天然裂隙、溶洞或者国家禁止的其他方式排放放射性废液的；

( 3 ) رادىيوئاكتىپلىق كېرەكسىز سۇيۇقلۇق چىقىرىشتا بەلگىلەنگەن ئۇسۇل بويىچە ئىش كۆرمىگەن، سىڭمە قۇدۇق، سىڭمە ئورەك، تەبىئىي يېرىق، ئېرىتمە ياكى دۆلەت مەنئى قىلغان باشقا ئۇسۇللار بىلەن رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇق سۇيۇقلۇق چىقارغانلار؛

（四）不按照规定处理或者贮存不得向环境排放的放射性废液的；

( 4 ) مۇھىتقا قويۇپ بېرىشكە بولمايدىغان رادىيوئاكتىپلىق كېرەكسىز سۇيۇقلۇقنى بەلگىلىمە بويىچە بىر تەرەپ قىلمىغان ياكى ساقلىمىغانلار؛

（五）将放射性固体废物提供或者委托给无许可证的单位贮存和处置的。

( 5 ) رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقنى ئىجازەتنامىسى يوق ئورۇننىڭ ساقلىشى ۋە بىر تەرەپ قىلىشىغا بەرگەن ياكى ھاۋالە قىلغانلار.

有前款第（一）项、第（二）项、第（三）项、第（五）项行为之一的，处十万元以上二十万元以下罚款；有前款第（四）项行为的，处一万元以上十万元以下罚款。

ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 1 ) تارماقچىسى، ( 2 ) تارماقچىسى.( 3 ) تارماقچىسى ۋە ( 5 ) تارماقچىسىدىكى قىلمىشلارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 4 ) تارماقچىسىدىكى قىلمىش سادىر قىلغانلارغا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第五十五条　违反本法规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府环境保护行政主管部门或者其他有关部门依据职权责令限期改正；逾期不改正的，责令停产停业，并处二万元以上十万元以下罚款；构成犯罪的，依法追究刑事责任：

55-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ياكى باشقا مۇناسىۋەتلىك تارمىقى خىزمەت ھوقۇقىغا ئاساسەن، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرنى ئىشلەپچىقىرىشنى، تىجارەتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

（一）不按照规定设置放射性标识、标志、中文警示说明的；

( 1 ) رادىيوئاكتىپلىق بەلگە، بەلگە، جۇڭگو تىل-يېزىقىدىكى ئاگاھ ئىزاھاتىنى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلماي ئورناتقانلار؛

（二）不按照规定建立健全安全保卫制度和制定事故应急计划或者应急措施的；

( 2 ) بىخەتەرلىكنى قوغداش تۈزۈمىنى ئورنىتىش، تاكامۇللاشتۇرۇش ۋە ھادىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش پىلانى ياكى جىددىي تاقابىل تۇرۇش تەدبىرى تۈزۈشتە بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（三）不按照规定报告放射源丢失、被盗情况或者放射性污染事故的。

( 3 ) رادىياتسىيە مەنبەسىنىڭ يوقىلىشى، ئوغرىلىنىش ئەھۋالى ياكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىش ھادىسىسىنى بەلگىلىمە بويىچە دوكلات قىلمىغانلار.

第五十六条　产生放射性固体废物的单位，不按照本法第四十五条的规定对其产生的放射性固体废物进行处置的，由审批该单位立项环境影响评价文件的环境保护行政主管部门责令停止违法行为，限期改正；逾期不改正的，指定有处置能力的单位代为处置，所需费用由产生放射性固体废物的单位承担，可以并处二十万元以下罚款；构成犯罪的，依法追究刑事责任。

56-ماددا رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇق پەيدا قىلغان ئورۇنلاردىن ئۆزى پەيدا قىلغان رادىيوئاكتىپلىق ئېغىر تاشلاندۇقنى مۇشۇ قانۇننىڭ 45-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بىر تەرەپ قىلمىغانلىرىنى شۇ ئورۇننىڭ مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتىنى تۇرغۇزۇشىنى تەستىقلىغان مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ سۈرۈك ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرنى بىر تەرەپ قىلىش ئىقتىدارى بار ئورۇننى ۋاكالىتەن بىر تەرەپ قىلىشقا بەلگىلەپ قويىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇق پەيدا قىلغان ئورۇن ئۈستىگە ئالىدۇ، قوشۇمچە 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第五十七条　违反本法规定，有下列行为之一的，由省级以上人民政府环境保护行政主管部门责令停产停业或者吊销许可证；有违法所得的，没收违法所得；违法所得十万元以上的，并处违法所得一倍以上五倍以下罚款；没有违法所得或者违法所得不足十万元的，并处五万元以上十万元以下罚款；构成犯罪的，依法追究刑事责任：

57-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ئىشلەپچىقىرىشنى، تىجارەتنى توختىتىشقا ياكى ئىجازەتنامىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇيدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلارغا قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ ھالدا 100 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق تاپاۋەت قىلغانلارغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ ھالدا بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغان ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 100 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

（一）未经许可，擅自从事贮存和处置放射性固体废物活动的；

( 1 ) ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقلارنى ساقلاش ۋە بىر تەرەپ قىلىش ھەرىكىتى بىلەن شۇغۇللانغانلار؛

（二）不按照许可的有关规定从事贮存和处置放射性固体废物活动的。

( 2 ) رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇقلارنى ساقلاش ۋە بىر تەرەپ قىلىشتا ئىجازەت بېرىلگەن مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەرگە ئەمەل قىلمىغانلار.

第五十八条　向中华人民共和国境内输入放射性废物和被放射性污染的物品，或者经中华人民共和国境内转移放射性废物和被放射性污染的物品的，由海关责令退运该放射性废物和被放射性污染的物品，并处五十万元以上一百万元以下罚款；构成犯罪的，依法追究刑事责任。

58-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىگە رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇق ۋە رادىيوئاكتىپلىق بىلەن بۇلغانغان بۇيۇملارنى كىرگۈزگەن ياكى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەسى ئىچىدىن رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇقلار ۋە رادىيونلۇقتىن بۇلغانغان بۇيۇملارنى يۆتكىگەن بۇيۇملارنى تاموژنا شۇ رادىيوئاكتىپلىق كېرەكسىز نەرسە ۋە رادىيويوئاكتىپلىق بىلەن يۇقۇملانغان بۇيۇملارنى قايتۇرۇشقا بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第五十九条　因放射性污染造成他人损害的，应当依法承担民事责任。

59-ماددا رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىش سەۋەبىدىن باشقىلارغا زىيان يەتكەن بولسا، قانۇن بويىچە ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىش كېرەك.

第八章　附则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第六十条　军用设施、装备的放射性污染防治，由国务院和军队的有关主管部门依照本法规定的原则和国务院、中央军事委员会规定的职责实施监督管理。

60-ماددا ھەربىي ئەسلىھە، جابدۇقلاردىكى رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى گوۋۇيۈەن ۋە ئارمىيەنىڭ مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارمىقى مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن پىرىنسىپ ۋە گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت بەلگىلىگەن مەسئۇلىيەت بويىچە نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

第六十一条　劳动者在职业活动中接触放射性物质造成的职业病的防治，依照《中华人民共和国职业病防治法》的规定执行。

61-ماددا ئەمگەكچىلەر كەسپىي پائالىيەت جەريانىدا رادىيوئاكتىپلىق ماددا بىلەن ئۇچرىشىشتىن كېلىپ چىققان كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئۇنى تىزگىنلەش قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

第六十二条　本法中下列用语的含义：

62-ماددا بۇ قانۇندىكى تۆۋەندىكى سۆزلەرنىڭ مەنىسى :

（一）放射性污染，是指由于人类活动造成物料、人体、场所、环境介质表面或者内部出现超过国家标准的放射性物质或者射线。

( 1 ) رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىش ئىنسانلار پائالىيىتى كەلتۈرۈپ چىقارغان ماتېرىيال، ئادەم بەدىنى، سورۇن، مۇھىت ۋاسىتىسىنىڭ سىرتقى يۈزى ياكى ئىچكى قىسمىدا دۆلەت ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كەتكەن رادىيوئاكتىپلىق ماددا ياكى نۇرنى كۆرسىتىدۇ.

（二）核设施，是指核动力厂（核电厂、核热电厂、核供汽供热厂等）和其他反应堆（研究堆、实验堆、临界装置等）；核燃料生产、加工、贮存和后处理设施；放射性废物的处理和处置设施等。

( 2 ) يادرو ئەسلىھەسى يادرو ئېنېرگىيە زاۋۇتى ( يادرو ئېلېكتىر ئىستانسىسى، يادرو ئىسسىقلىق ئېلېكتىر ئىستانسىسى، يادرولۇق پار بىلەن تەمىنلەش زاۋۇتى قاتارلىقلار ) ۋە باشقا رېئاكتورلار ( تەتقىقات دۆۋىسى، تەجرىبە دۆۋىسى، كىرىتىك قۇرۇلما قاتارلىقلار ) نى كۆرسىتىدۇ؛ يېقىلغۇ ئىشلەپچىقىرىش، پىششىقلاش، ساقلاش ۋە كېيىنكى بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنى تەكشۈرۈش؛ رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇق بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسى قاتارلىقلار.

（三）核技术利用，是指密封放射源、非密封放射源和射线装置在医疗、工业、农业、地质调查、科学研究和教学等领域中的使用。

( 3 ) يادرو تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىش ھىملەنگەن نۇر مەنبەسى، ھىملانمىغان نۇر مەنبەسى ۋە نۇر قۇرۇلمىسىنىڭ داۋالاش، سانائەت، يېزا ئىگىلىكى، گېئولوگىيەلىك تەكشۈرۈش، پەن تەتقىقات ۋە ئوقۇتۇش قاتارلىق ساھەلەردە ئىشلىتىلىشىنى كۆرسىتىدۇ.

（四）放射性同位素，是指某种发生放射性衰变的元素中具有相同原子序数但质量不同的核素。

( 4 ) رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ رادىيوئاكتىپلىق يىمىرىلىش يۈز بەرگەن مەلۇم ئېلېمېنت ئىچىدە ئوخشاش ئاتوم تەرتىپى بار، ئەمما سۈپىتى ئوخشاش بولمىغان يادرونى كۆرسىتىدۇ.

（五）放射源，是指除研究堆和动力堆核燃料循环范畴的材料以外，永久密封在容器中或者有严密包层并呈固态的放射性材料。

( 5 ) رادىياتسىيە مەنبەسى دۆۋە ۋە ھەرىكەتلەندۈرگۈچى كۈچ دۆۋە يادروسى يېقىلغۇسىنىڭ ئايلىنىش كاتېگورىيەسىنى تەتقىق قىلىدىغان ماتېرىياللاردىن باشقا، قاچىدا مەڭگۈ ھىم ئېتىلگەن ياكى قەۋىتى چىڭ بولغان ھەمدە قاتتىق ھالەتتە بولغان رادىيوئاكتىپلىق ماتېرىيالنى كۆرسىتىدۇ.

（六）射线装置，是指X线机、加速器、中子发生器以及含放射源的装置。

( 6 ) نۇر قۇرۇلمىسى X نۇر ماشىنىسى، تېزلەتكۈچ، نېيترون ھاسىللىغۇچ ۋە نۇر مەنبەسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان قۇرۇلمىنى كۆرسىتىدۇ.

（七）伴生放射性矿，是指含有较高水平天然放射性核素浓度的非铀矿（如稀土矿和磷酸盐矿等）。

( 7 ) ئەگەشمە رادىيوئاكتىپلىق رۇدا، تەركىبىدە بىرقەدەر يۇقىرى سەۋىيەلىك تەبىئىي رادىيوئاكتىپلىق يادرو ماددىسى قويۇقلۇقىدىكى ئۇران رۇدىسى ( مەسىلەن، سىرەك توپا رۇدىسى ۋە فوسفات كىسلاتا تۇزى رۇدىسى قاتارلىقلار ) نى كۆرسىتىدۇ.

（八）放射性废物，是指含有放射性核素或者被放射性核素污染，其浓度或者比活度大于国家确定的清洁解控水平，预期不再使用的废弃物。

( 8 ) رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇق تەركىبىدە رادىيوئاكتىپلىق يادرو ماددىسى بولغان، رادىيوئاكتىپلىق يادرودىن بۇلغانغان، ئۇنىڭ قويۇقلۇقى ياكى سېلىشتۇرما ئاكتىپلىقى دۆلەت بېكىتكەن تازىلاش-تىزگىنلەش سەۋىيەسىدىن يۇقىرى بولغان، قايتا ئىشلىتىش كۆزلەنگەن تاشلاندۇقنى كۆرسىتىدۇ.

第六十三条　本法自2003年10月1日起施行。

63-ماددا بۇ قانۇن 2003-يىل 10-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.