中华人民共和国清洁生产促进法

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش قانۇنى

(2002年6月29日第九届全国人民代表大会常务委员会第二十八次会议通过 根据2012年2月29日第十一届全国人民代表大会常务委员会第二十五次会议《关于修改<中华人民共和国清洁生产促进法>的决定》修正)

( 2002-يىل 6-ئاينىڭ 29-كۈنى 9-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 28-يىغىنىدا ماقۇللاندى، 2012-يىل 2-ئاينىڭ 29 – كۈنى 11-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 25-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن تۈزىتىلدى )

目  录

مۇندەرىجە

第一章 总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章 清洁生产的推行

2-باب پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش

第三章 清洁生产的实施

3-باب پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش

第四章 鼓励措施

4-باب رىغبەتلەندۈرۈش تەدبىرى

第五章 法律责任

5-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第六章 附则

6-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章 总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条 为了促进清洁生产,提高资源利用效率,减少和避免污染物的产生,保护和改善环境,保障人体健康,促进经济与社会可持续发展,制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش، بايلىقتىن پايدىلىنىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈش، بۇلغىما چىقىرىشنى ئازايتىش ۋە ئۇنىڭدىن ساقلىنىش، مۇھىتنى ئاسراش ۋە ياخشىلاش، تەن ساغلاملىقىنى كاپالەتلەندۈرۈش، ئىقتىساد ۋە جەمئىيەتنىڭ ئىمكانىيەتلىك سىجىل تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条 本法所称清洁生产,是指不断采取改进设计、使用清洁的能源和原料、采用先进的工艺技术与设备、改善管理、综合利用等措施,从源头削减污染,提高资源利用效率,减少或者避免生产、服务和产品使用过程中污染物的产生和排放,以减轻或者消除对人类健康和环境的危害。

2-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان پاكىز ئىشلەپچىقىرىش لايىھەنى ياخشىلاش، پاكىز ئېنېرگىيە ۋە خام ئەشيا ئىشلىتىش، ئىلغار ھۈنەر-سەنئەت تېخنىكىسى ۋە ئۈسكۈنىلىرىنى ئىشلىتىش، باشقۇرۇشنى ياخشىلاش، ئۇنىۋېرسال پايدىلىنىش قاتارلىق تەدبىرلەرنى ئۈزلۈكسىز قوللىنىپ، بۇلغىنىشنى مەنبەدىن ئازايتىپ، بايلىقتىن پايدىلىنىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈشنى كۆرسىتىدۇ، ئىشلەپچىقىرىش، مۇلازىمەت ۋە مەھسۇلات ئىشلىتىش جەريانىدا بۇلغىمىلارنىڭ پەيدا بولۇشى ۋە قويۇپ بېرىلىشىنى ئازايتىش ياكى ئۇنىڭدىن ساقلىنىش، ئىنسانلارنىڭ ساغلاملىقى ۋە مۇھىتىغا بولغان خەۋپىنى يېنىكلىتىش ياكى تۈگىتىش كېرەك.

第三条 在中华人民共和国领域内,从事生产和服务活动的单位以及从事相关管理活动的部门依照本法规定,组织、实施清洁生产。

3-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسىدە، ئىشلەپچىقىرىش ۋە مۇلازىمەت پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئورۇنلار، شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك باشقۇرۇش پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان تارماقلار مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە، پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى تەشكىللەيدۇ، يولغا قويىدۇ.

第四条 国家鼓励和促进清洁生产。国务院和县级以上地方人民政府,应当将清洁生产促进工作纳入国民经济和社会发展规划、年度计划以及环境保护、资源利用、产业发展、区域开发等规划。

4-ماددا دۆلەت پاكىز ئىشلەپچىقىرىشقا ئىلھام بېرىدۇ ۋە ئۇنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش خىزمىتىنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ يىرىك پىلانى، يىللىق پىلانى، شۇنىڭدەك مۇھىت ئاسراش، بايلىقتىن پايدىلىنىش، كەسىپ تەرەققىياتى، رايون ئېچىش قاتارلىق يىرىك پىلانلارغا كىرگۈزۈشى كېرەك.

第五条 国务院清洁生产综合协调部门负责组织、协调全国的清洁生产促进工作。国务院环境保护、工业、科学技术、财政部门和其他有关部门,按照各自的职责,负责有关的清洁生产促进工作。

5-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش خىزمىتىنى تەشكىللەش، ماسلاشتۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش، سانائەت، پەن-تېخنىكا، مالىيە تارمىقى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ئۆز مەسئۇلىيىتى بويىچە، پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈشكە مۇناسىۋەتلىك خىزمەتلەرگە مەسئۇل بولىدۇ.

县级以上地方人民政府负责领导本行政区域内的清洁生产促进工作。县级以上地方人民政府确定的清洁生产综合协调部门负责组织、协调本行政区域内的清洁生产促进工作。县级以上地方人民政府其他有关部门,按照各自的职责,负责有关的清洁生产促进工作。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلىدۇ. ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بېكىتكەن پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش خىزمىتىنى تەشكىللەش، ماسلاشتۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ. ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى بويىچە پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈشكە مۇناسىۋەتلىك خىزمەتلەرگە مەسئۇل بولىدۇ.

第六条 国家鼓励开展有关清洁生产的科学研究、技术开发和国际合作,组织宣传、普及清洁生产知识,推广清洁生产技术。

6-ماددا دۆلەت پاكىز ئىشلەپچىقىرىشقا مۇناسىۋەتلىك پەن تەتقىقات، تېخنىكا يارىتىش ۋە خەلقئارا ھەمكارلىقنى قانات يايدۇرۇشقا ئىلھام بېرىدۇ، پاكىز ئىشلەپچىقىرىش بىلىملىرىنى تەشۋىق قىلىش، ئومۇملاشتۇرۇشقا تەشكىللەيدۇ، پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكىسىنى كېڭەيتىدۇ.

国家鼓励社会团体和公众参与清洁生产的宣传、教育、推广、实施及监督。

دۆلەت ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ۋە ئاممىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تەشۋىقاتى، تەربىيەسى، كېڭەيتىش، يولغا قويۇش ۋە نازارەت قىلىشقا قاتنىشىشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

第二章 清洁生产的推行

2-باب پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش

第七条 国务院应当制定有利于实施清洁生产的财政税收政策。

7-ماددا گوۋۇيۈەن پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇشقا پايدىلىق مالىيە-باج سىياسىتىنى تۈزۈشى كېرەك.

国务院及其有关部门和省、自治区、直辖市人民政府,应当制定有利于实施清洁生产的产业政策、技术开发和推广政策。

گوۋۇيۈەن ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ھەم ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى پاكىز ئىشلەپچىقىرىشقا پايدىلىق كەسىپ سىياسىتى، تېخنىكا يارىتىش ۋە كېڭەيتىش سىياسىتىنى تۈزۈشى كېرەك.

第八条 国务院清洁生产综合协调部门会同国务院环境保护、工业、科学技术部门和其他有关部门,根据国民经济和社会发展规划及国家节约资源、降低能源消耗、减少重点污染物排放的要求,编制国家清洁生产推行规划,报经国务院批准后及时公布。

8-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش، سانائەت، پەن-تېخنىكا تارمىقى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە، خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانىنى، شۇنىڭدەك دۆلەتنىڭ بايلىق تېجەش، ئېنېرگىيە سەرپىياتىنى تۆۋەنلىتىش، نۇقتىلىق بۇلغىما چىقىرىشنى ئازايتىش تەلىپىگە ئاساسەن، دۆلەت پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش يىرىك پىلانىنى تۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن ۋاقتىدا ئېلان قىلىدۇ.

国家清洁生产推行规划应当包括:推行清洁生产的目标、主要任务和保障措施,按照资源能源消耗、污染物排放水平确定开展清洁生产的重点领域、重点行业和重点工程。

دۆلەتنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش يىرىك پىلانى مۇنۇلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك:پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇشنىڭ نىشانى، ئاساسلىق ۋەزىپىسى ۋە كاپالەت تەدبىرىنى، بايلىق، ئېنېرگىيە سەرپىياتى، بۇلغىما چىقىرىش سەۋىيەسىگە ئاساسەن پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى قانات يايدۇرۇشنىڭ نۇقتىلىق ساھەسى، نۇقتىلىق كەسپى ۋە نۇقتىلىق قۇرۇلۇشىنى بېكىتىش كېرەك.

国务院有关行业主管部门根据国家清洁生产推行规划确定本行业清洁生产的重点项目,制定行业专项清洁生产推行规划并组织实施。

گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك ساھە مەسئۇل تارمىقى دۆلەتنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش يىرىك پىلانىغا ئاساسەن شۇ ساھەدىكى پاكىز ئىشلەپچىقىرىشقا دائىر نۇقتىلىق تۈرلەرنى بېكىتىپ، ساھە مەخسۇس تۈردىكى پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا تۇرۇش يىرىك پىلانى تۈزىدۇ ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.

县级以上地方人民政府根据国家清洁生产推行规划、有关行业专项清洁生产推行规划,按照本地区节约资源、降低能源消耗、减少重点污染物排放的要求,确定本地区清洁生产的重点项目,制定推行清洁生产的实施规划并组织落实。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى دۆلەتنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش يىرىك پىلانى، مۇناسىۋەتلىك ساھەلەرنىڭ مەخسۇس تۈردىكى پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا تۇرۇش يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، شۇ رايوننىڭ بايلىق تېجەش، ئېنېرگىيە سەرپىياتىنى تۆۋەنلىتىش، نۇقتىلىق بۇلغىما چىقىرىش مىقدارىنى ئازايتىش تەلىپى بويىچە، شۇ رايوننىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشقا دائىر نۇقتىلىق تۈرلىرىنى بېكىتىپ، پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇشنى يولغا قويۇش يىرىك پىلانىنى تۈزىدۇ ھەمدە تەشكىللەپ ئەمەلىيلەشتۈرىدۇ.

第九条 中央预算应当加强对清洁生产促进工作的资金投入,包括中央财政清洁生产专项资金和中央预算安排的其他清洁生产资金,用于支持国家清洁生产推行规划确定的重点领域、重点行业、重点工程实施清洁生产及其技术推广工作,以及生态脆弱地区实施清洁生产的项目。中央预算用于支持清洁生产促进工作的资金使用的具体办法,由国务院财政部门、清洁生产综合协调部门会同国务院有关部门制定。

9-ماددا مەركەز خامچوتى پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش خىزمىتىگە، جۈملىدىن مەركەز مالىيەسىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىش مەخسۇس مەبلىغى ۋە مەركەز خامچوتى ئورۇنلاشتۇرغان باشقا پاكىز ئىشلەپچىقىرىش مەبلىغىنى دۆلەتنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش يىرىك پىلانىدا بېكىتىلگەن نۇقتىلىق ساھە، نۇقتىلىق كەسىپ، نۇقتىلىق قۇرۇلۇشلارنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىش ۋە تېخنىكا كېڭەيتىش خىزمىتىنى قوللاشقا ئىشلىتىشى كېرەك، ھەمدە ئېكولوگىيەسى ئاجىز رايونلاردا پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تۈرلىرى يولغا قويۇلدى. مەركەز خامچوتىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش خىزمىتىنى قوللاشقا ئىشلىتىلىدىغان مەبلەغنىڭ ئىشلىتىلىش كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە تارمىقى، پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

县级以上地方人民政府应当统筹地方财政安排的清洁生产促进工作的资金,引导社会资金,支持清洁生产重点项目。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى يەرلىك مالىيە ئورۇنلاشتۇرغان پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش خىزمىتىگە ئىشلىتىلىدىغان مەبلەغنى بىرتۇتاش پىلانلىشى، جەمئىيەت مەبلىغىگە يېتەكچىلىك قىلىشى، پاكىز ئىشلەپچىقىرىشقا دائىر نۇقتىلىق تۈرلەرنى قوللىشى كېرەك.

第十条 国务院和省、自治区、直辖市人民政府的有关部门,应当组织和支持建立促进清洁生产信息系统和技术咨询服务体系,向社会提供有关清洁生产方法和技术、可再生利用的废物供求以及清洁生产政策等方面的信息和服务。

10-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئىلگىرى سۈرۈش ئۇچۇر سىستېمىسى ۋە تېخنىكا مەسلىھەتچىلىك مۇلازىمىتى سىستېمىسى بەرپا قىلىشقا تەشكىللەپ ۋە مەدەت بېرىپ، جەمئىيەتكە پاكىز ئىشلەپچىقىرىش ئۇسۇلى ۋە تېخنىكىسى، ھاسىلىي پايدىلىنىدىغان تاشلاندۇق تەمىناتى-تەلىپى، شۇنىڭدەك پاكىز ئىشلەپچىقىرىش سىياسىتى قاتارلىق جەھەتلەردىكى ئۇچۇر ۋە مۇلازىمەتنى تەمىنلىشى كېرەك.

第十一条 国务院清洁生产综合协调部门会同国务院环境保护、工业、科学技术、建设、农业等有关部门定期发布清洁生产技术、工艺、设备和产品导向目录。

11-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش، سانائەت، پەن-تېخنىكا، قۇرۇلۇش، يېزا ئىگىلىكى قاتارلىق مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكىسى، ھۈنەر-سەنئىتى، ئۈسكۈنىلىرى ۋە مەھسۇلاتلىرىنى يېتەكلەش مۇندەرىجىسىنى قەرەللىك ئېلان قىلىدۇ.

国务院清洁生产综合协调部门、环境保护部门和省、自治区、直辖市人民政府负责清洁生产综合协调的部门、环境保护部门会同同级有关部门,组织编制重点行业或者地区的清洁生产指南,指导实施清洁生产。

گوۋۇيۈەننىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى، مۇھىت ئاسراش تارمىقى ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇشقا مەسئۇل تارمىقى، مۇھىت ئاسرىغۇچى تارمىقى تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماق بىلەن بىرلىكتە نۇقتىلىق ساھە ياكى رايونلارنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىش كۆرسەتمىسىنى تەشكىللەپ تۈزۈپ، پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇشقا يېتەكچىلىك قىلىدۇ.

第十二条 国家对浪费资源和严重污染环境的落后生产技术、工艺、设备和产品实行限期淘汰制度。国务院有关部门按照职责分工,制定并发布限期淘汰的生产技术、工艺、设备以及产品的名录。

12-ماددا دۆلەت بايلىق ئىسراپ قىلىدىغان ۋە مۇھىتنى ئېغىر بۇلغايدىغان قالاق ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكىسى، ھۈنەر-سەنئىتى، ئۈسكۈنىلىرى ۋە مەھسۇلاتلىرىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە شاللاش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە شاللىۋېتىلىدىغان ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكىسى، ھۈنەر-سەنئىتى، ئۈسكۈنىلىرى، شۇنىڭدەك مەھسۇلاتلىرىنىڭ تىزىملىكىنى تۈزىدۇ ھەمدە ئېلان قىلىدۇ.

第十三条 国务院有关部门可以根据需要批准设立节能、节水、废物再生利用等环境与资源保护方面的产品标志,并按照国家规定制定相应标准。

13-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى ئېھتىياجغا قاراپ ئېنېرگىيە تېجەش، سۇ تېجەش، تاشلاندۇقتىن قايتا پايدىلىنىش قاتارلىق مۇھىت ۋە بايلىق ئاسراش جەھەتتىكى مەھسۇلات بەلگىسى تەسىس قىلىشنى تەستىقلىسا ھەمدە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە مۇناسىپ ئۆلچەم چىقارسا بولىدۇ.

第十四条 县级以上人民政府科学技术部门和其他有关部门,应当指导和支持清洁生产技术和有利于环境与资源保护的产品的研究、开发以及清洁生产技术的示范和推广工作。

14-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ پەن-تېخنىكا تارماقلىرى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلار پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكىسى ۋە مۇھىت ۋە بايلىق ئاسراشقا پايدىلىق مەھسۇلاتلارنى تەتقىق قىلىش، يارىتىش، شۇنىڭدەك پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكىسىنى ئۈلگە كۆرسىتىش ۋە كېڭەيتىش خىزمىتىگە يېتەكچىلىك قىلىشى ۋە مەدەت بېرىشى كېرەك.

第十五条 国务院教育部门,应当将清洁生产技术和管理课程纳入有关高等教育、职业教育和技术培训体系。

15-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مائارىپ تارمىقى پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكىسى ۋە باشقۇرۇش دەرسىنى مۇناسىۋەتلىك ئالىي مائارىپ، كەسپىي مائارىپ ۋە تېخنىكا تەربىيەسى سىستېمىسىغا كىرگۈزۈشى كېرەك.

县级以上人民政府有关部门组织开展清洁生产的宣传和培训,提高国家工作人员、企业经营管理者和公众的清洁生产意识,培养清洁生产管理和技术人员。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى پاكىز ئىشلەپچىقىرىش بويىچە تەشۋىق قىلىش ۋە تەربىيەلەشنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇپ، دۆلەت خادىملىرى، كارخانا باشقۇرغۇچىلىرى ۋە ئاممىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىش ئېڭىنى ئۆستۈرۈپ، پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى باشقۇرغۇچىلار ۋە تېخنىكا خادىملىرىنى يېتىشتۈرىدۇ.

新闻出版、广播影视、文化等单位和有关社会团体,应当发挥各自优势做好清洁生产宣传工作。

ئاخبارات-نەشرىيات، رادىيو-كىنو-تېلېۋىزىيە، مەدەنىيەت ئورۇنلىرى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ئۆز ئەۋزەللىكىنى جارى قىلدۇرۇپ، پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تەشۋىقات خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.

第十六条 各级人民政府应当优先采购节能、节水、废物再生利用等有利于环境与资源保护的产品。

16-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئېنېرگىيە تېجەش، سۇ تېجەش، تاشلاندۇقتىن قايتا پايدىلىنىش قاتارلىق مۇھىت ۋە بايلىق ئاسراشقا پايدىلىق مەھسۇلاتلارنى ئاۋۋال سېتىۋېلىشى كېرەك.

各级人民政府应当通过宣传、教育等措施,鼓励公众购买和使用节能、节水、废物再生利用等有利于环境与资源保护的产品。

ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى تەشۋىق قىلىش، تەربىيە بېرىش قاتارلىق تەدبىرلەر ئارقىلىق، ئاممىنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش، سۇ تېجەش، تاشلاندۇقتىن قايتا پايدىلىنىش قاتارلىق مۇھىت ۋە بايلىقنى قوغداشقا پايدىلىق مەھسۇلاتلارنى سېتىۋېلىشى ۋە ئىشلىتىشىگە ئىلھام بېرىشى كېرەك.

第十七条 省、自治区、直辖市人民政府负责清洁生产综合协调的部门、环境保护部门,根据促进清洁生产工作的需要,在本地区主要媒体上公布未达到能源消耗控制指标、重点污染物排放控制指标的企业的名单,为公众监督企业实施清洁生产提供依据。

17-ماددا ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ھەر تەرەپلىمە ماسلاشتۇرۇشقا مەسئۇل تارمىقى، مۇھىت ئاسراش تارمىقى پاكىز ئىشلەپچىقىرىش خىزمىتىنى ئىلگىرى سۈرۈش ئېھتىياجىغا ئاساسەن، شۇ رايوندىكى ئاساسلىق تاراتقۇلاردا ئېنېرگىيە سەرپىياتىنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچى، نۇقتىلىق بۇلغىما چىقىرىشنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچىگە يەتمىگەن كارخانىلارنىڭ تىزىملىكىنى ئېلان قىلىدۇ، ئاممىنىڭ كارخانىلارنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇشىنى نازارەت قىلىشىنى ئاساس بىلەن تەمىنلەش كېرەك.

列入前款规定名单的企业,应当按照国务院清洁生产综合协调部门、环境保护部门的规定公布能源消耗或者重点污染物产生、排放情况,接受公众监督。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن تىزىملىككە كىرگۈزۈلگەن كارخانىلار گوۋۇيۈەننىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى، مۇھىت ئاسراش تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن ئېنېرگىيە سەرپىياتى ياكى نۇقتىلىق بۇلغىما چىقىرىش، چىقىرىش ئەھۋالىنى ئېلان قىلىپ، ئاممىنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

第三章 清洁生产的实施

3-باب پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش

第十八条 新建、改建和扩建项目应当进行环境影响评价,对原料使用、资源消耗、资源综合利用以及污染物产生与处置等进行分析论证,优先采用资源利用率高以及污染物产生量少的清洁生产技术、工艺和设备。

18-ماددا يېڭىدىن قۇرۇلىدىغان، ئۆزگەرتىپ قۇرۇلىدىغان ۋە كېڭەيتىپ قۇرۇلىدىغان تۈرلەردە مۇھىت تەسىرىنى باھالاپ، خام ئەشيا ئىشلىتىش، بايلىق سەرپىياتى، بايلىقتىن ئۇنىۋېرسال پايدىلىنىش، شۇنىڭدەك بۇلغىما ھاسىل قىلىش ۋە ئۇنى بىر تەرەپ قىلىش قاتارلىقلارنى تەھلىل قىلىپ دەلىللەپ، بايلىقتىن پايدىلىنىش نىسبىتى يۇقىرى، شۇنىڭدەك بۇلغىما چىقىرىش مىقدارى ئاز بولغان پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكىسى، ھۈنەر-سەنئىتى ۋە ئۈسكۈنىلىرىنى ئاۋۋال قوللىنىش كېرەك.

第十九条 企业在进行技术改造过程中,应当采取以下清洁生产措施:

19-ماددا كارخانىلار تېخنىكا ئۆزگەرتىش جەريانىدا تۆۋەندىكى پاكىز ئىشلەپچىقىرىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىشى كېرەك :

(一)采用无毒、无害或者低毒、低害的原料,替代毒性大、危害严重的原料;

( 1 ) زەھەرسىز، زىيانسىز ياكى زەھىرى تۆۋەن، زىيىنى تۆۋەن خام ئەشيالارنى ئىشلىتىپ، زەھىرى كۈچلۈك، خەۋپى ئېغىر خام ئەشيالارنىڭ ئورنىغا دەسسىتىش؛

(二)采用资源利用率高、污染物产生量少的工艺和设备,替代资源利用率低、污染物产生量多的工艺和设备;

( 2 ) بايلىقتىن پايدىلىنىش نىسبىتى يۇقىرى، بۇلغىما ھاسىل قىلىش مىقدارى ئاز ھۈنەر-سەنئەت ۋە ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلىتىش، بايلىقتىن پايدىلىنىش نىسبىتى تۆۋەن، بۇلغىما پەيدا قىلىش مىقدارى كۆپ بولغان ھۈنەر-تېخنىكا ۋە ئۈسكۈنىلەرنىڭ ئورنىنى ئېلىش؛

(三)对生产过程中产生的废物、废水和余热等进行综合利用或者循环使用;

( 3 ) ئىشلەپچىقىرىش جەريانىدا پەيدا بولغان تاشلاندۇق، كېرەكسىز سۇ ۋە قالدۇق ئىسسىقلىق قاتارلىقلاردىن ئۇنىۋېرسال پايدىلىنىش ياكى ئايلانما ئىشلىتىش؛

(四)采用能够达到国家或者地方规定的污染物排放标准和污染物排放总量控制指标的污染防治技术。

( 4 ) دۆلەت ياكى يەرلىك بەلگىلىگەن بۇلغىما چىقىرىش ئۆلچىمى ۋە بۇلغىما چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچىگە يېتەلەيدىغان بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش تېخنىكىسىنى قوللىنىش.

第二十条 产品和包装物的设计,应当考虑其在生命周期中对人类健康和环境的影响,优先选择无毒、无害、易于降解或者便于回收利用的方案。

20-ماددا مەھسۇلات ۋە ئورۇ لايىھەلەشتە، ھاياتلىق دەۋرىيلىكى ئىچىدە ئىنسانلارنىڭ ساغلاملىقى ۋە مۇھىتقا كۆرسىتىدىغان تەسىرىنى ئويلىشىپ، زەھەرسىز، زىيانسىز، پارچىلانغىلى بولىدىغان ياكى يىغىۋېلىپ پايدىلىنىشقا قولاي بولغان لايىھەنى ئاۋۋال تاللاش كېرەك.

企业对产品的包装应当合理,包装的材质、结构和成本应当与内装产品的质量、规格和成本相适应,减少包装性废物的产生,不得进行过度包装。

كارخانىلار مەھسۇلاتنىڭ ئورالمىسىنى مۇۋاپىق قىلىشى، ئورالمىنىڭ ماتېرىيالى، قۇرۇلمىسى ۋە تەننەرخىنى ئۆزىگە قاچىلانغان مەھسۇلاتنىڭ سۈپىتى، ئۆلچىمى ۋە تەننەرخىگە ماس كەلتۈرۈشى، ئورۇ خاراكتېرلىك تاشلاندۇقنىڭ پەيدا بولۇشىنى ئازايتىشى كېرەك، زىيادە ئوراپ قاچىلاشقا بولمايدۇ.

第二十一条 生产大型机电设备、机动运输工具以及国务院工业部门指定的其他产品的企业,应当按照国务院标准化部门或者其授权机构制定的技术规范,在产品的主体构件上注明材料成分的标准牌号。

21-ماددا چوڭ تىپتىكى ماشىنا-ئېلېكتىر ئۈسكۈنىلىرى، موتورلۇق تىرانسپورت قوراللىرى شۇنىڭدەك گوۋۇيۈەننىڭ سانائەت تارمىقى بېكىتكەن باشقا مەھسۇلاتلارنى ئىشلەپچىقىرىدىغان كارخانىلار گوۋۇيۈەننىڭ ئۆلچەملەشتۈرۈش تارمىقى ياكى ئۇنىڭ ھوقۇق بەرگەن ئاپپاراتى تۈزگەن تېخنىكا قائىدىسى بويىچە، مەھسۇلاتنىڭ ئاساسىي قۇرۇلمىسىغا ماتېرىيال تەركىبىنىڭ ئۆلچەملىك ماركا نومۇرىنى ئەسكەرتىپ قويۇشى كېرەك.

第二十二条 农业生产者应当科学地使用化肥、农药、农用薄膜和饲料添加剂,改进种植和养殖技术,实现农产品的优质、无害和农业生产废物的资源化,防止农业环境污染。

22-ماددا يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقارغۇچىلىرى خىمىيەۋى ئوغۇت، دېھقانچىلىق دورىسى، يېزا ئىگىلىك سولياۋ يوپۇقى ۋە يەم-خەشەك خۇرۇچىنى ئىلمىي ئىشلىتىپ، تېرىقچىلىق ۋە باقمىچىلىق تېخنىكىسىنى ياخشىلاپ، يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنى سۈپەتلىك، زىيانسىز ۋە يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشىدىكى تاشلاندۇقلارنى بايلىققا ئايلاندۇرۇشى، يېزا ئىگىلىك مۇھىتىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

禁止将有毒、有害废物用作肥料或者用于造田。

زەھەرلىك، زىيانلىق تاشلاندۇقلارنى ئوغۇت قىلىش ياكى ئېتىز بەرپا قىلىشقا ئىشلىتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第二十三条 餐饮、娱乐、宾馆等服务性企业,应当采用节能、节水和其他有利于环境保护的技术和设备,减少使用或者不使用浪费资源、污染环境的消费品。

23-ماددا يېمەك-ئىچمەك، كۆڭۈل ئېچىش، مېھمانخانا قاتارلىق مۇلازىمەت كارخانىلىرى ئېنېرگىيە تېجەيدىغان، سۇ تېجەيدىغان كارخانىلار ۋە مۇھىت ئاسراشقا پايدىلىق باشقا تېخنىكا ۋە ئۈسكۈنىلەرنى قوللىنىپ، بايلىقنى ئىسراپ قىلىدىغان، مۇھىتنى بۇلغايدىغان ئىستېمال بۇيۇملىرىنى ئاز ئىشلىتىشى ياكى ئىشلەتمەسلىكى كېرەك.

第二十四条 建筑工程应当采用节能、节水等有利于环境与资源保护的建筑设计方案、建筑和装修材料、建筑构配件及设备。

24-ماددا بىناكارلىق قۇرۇلۇشىدا ئېنېرگىيە تېجەش، سۇ تېجەش قاتارلىق مۇھىت ۋە بايلىق قوغداشقا پايدىلىق بىناكارلىق لايىھەسى، بىناكارلىق ۋە بېزەك ماتېرىياللىرى، بىناكارلىق قۇرۇلما-زاپچاسلىرى ۋە ئۈسكۈنىلىرىنى ئىشلىتىش كېرەك.

建筑和装修材料必须符合国家标准。禁止生产、销售和使用有毒、有害物质超过国家标准的建筑和装修材料。

قۇرۇلۇش ۋە بېزەش ماتېرىياللىرى چوقۇم دۆلەت ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك. زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلار دۆلەت ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كەتكەن ئىمارەت ۋە بېزەك ماتېرىياللىرىنى ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش ۋە ئىشلىتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第二十五条 矿产资源的勘查、开采,应当采用有利于合理利用资源、保护环境和防止污染的勘查、开采方法和工艺技术,提高资源利用水平。

25-ماددا قېزىلما بايلىقنى چارلاش، ئېچىشتا، بايلىقتىن مۇۋاپىق پايدىلىنىش، مۇھىت ئاسراش ۋە بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا پايدىلىق چارلاش، ئېچىش ئۇسۇلى ۋە ھۈنەر-سەنئەت تېخنىكىسىنى قوللىنىپ، بايلىقتىن پايدىلىنىش سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈش كېرەك.

第二十六条 企业应当在经济技术可行的条件下对生产和服务过程中产生的废物、余热等自行回收利用或者转让给有条件的其他企业和个人利用。

26-ماددا كارخانىلار ئىقتىسادىي تېخنىكىنى يولغا قويۇشقا بولىدىغان شارائىتتا ئىشلەپچىقىرىش ۋە مۇلازىمەت قىلىش جەريانىدا پەيدا بولغان تاشلاندۇق، قالدۇق ئىسسىقلىق قاتارلىقلارنى ئۆزى يىغىۋېلىپ پايدىلىنىشى ياكى شارائىتى بار باشقا كارخانا ۋە شەخسلەرنىڭ پايدىلىنىشىغا ئۆتۈنۈپ بېرىشى كېرەك.

第二十七条 企业应当对生产和服务过程中的资源消耗以及废物的产生情况进行监测,并根据需要对生产和服务实施清洁生产审核。

27-ماددا كارخانا ئىشلەپچىقىرىش ۋە مۇلازىمەت جەريانىدىكى بايلىق سەرپىياتى، شۇنىڭدەك تاشلاندۇقنىڭ پەيدا بولۇش ئەھۋالىنى كۆزىتىپ ئۆلچىشى ھەمدە ئېھتىياجغا قاراپ پاكىز ئىشلەپچىقىرىش ۋە مۇلازىمەتنى تەكشۈرۈشى كېرەك.

有下列情形之一的企业,应当实施强制性清洁生产审核:

تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەن كارخانىلار مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى تەكشۈرۈشى كېرەك :

(一)污染物排放超过国家或者地方规定的排放标准,或者虽未超过国家或者地方规定的排放标准,但超过重点污染物排放总量控制指标的;

( 1 ) بۇلغىما چىقىرىش دۆلەت ياكى يەرلىك بەلگىلىگەن چىقىرىش ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كەتكەن ياكى دۆلەت ياكى يەرلىك بېكىتكەن چىقىرىش ئۆلچىمىدىن ئۆتۈپ كەتمىگەن بولسىمۇ، نۇقتىلىق بۇلغىما چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچىدىن ئېشىپ كەتكەن بولسا؛

(二)超过单位产品能源消耗限额标准构成高耗能的;

( 2 ) بىرلىك مەھسۇلاتنىڭ ئېنېرگىيە سەرپىياتى چېكى ئۆلچىمىدىن ئېشىپ ئېنېرگىيە سەرپىياتى يۇقىرى بولغانلار؛

(三)使用有毒、有害原料进行生产或者在生产中排放有毒、有害物质的。

( 3 ) زەھەرلىك، زىيانلىق خام ئەشيا ئىشلىتىپ ئىشلەپچىقىرىش بىلەن شۇغۇللانغانلار ياكى ئىشلەپچىقىرىش داۋامىدا زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى قويۇپ بەرگەنلەر.

污染物排放超过国家或者地方规定的排放标准的企业,应当按照环境保护相关法律的规定治理。

بۇلغىما چىقىرىش مىقدارى دۆلەت ياكى يەرلىك بەلگىلىگەن چىقىرىش ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كەتكەن كارخانىلارنى مۇھىت ئاسراشقا مۇناسىۋەتلىك قانۇنلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە تۈزەش كېرەك.

实施强制性清洁生产审核的企业,应当将审核结果向所在地县级以上地方人民政府负责清洁生产综合协调的部门、环境保护部门报告,并在本地区主要媒体上公布,接受公众监督,但涉及商业秘密的除外。

مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى تەكشۈرۈشنى يولغا قويغان كارخانىلار تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى شۇ جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ھەر تەرەپلىمە ماسلاشتۇرۇشقا مەسئۇل تارمىقى، مۇھىت ئاسراش تارمىقىغا دوكلات قىلىشى ھەمدە شۇ رايوندىكى ئاساسلىق تاراتقۇلاردا ئېلان قىلىپ، ئاممىنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك، لېكىن سودا مەخپىيىتىگە چېتىلىدىغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

县级以上地方人民政府有关部门应当对企业实施强制性清洁生产审核的情况进行监督,必要时可以组织对企业实施清洁生产的效果进行评估验收,所需费用纳入同级政府预算。承担评估验收工作的部门或者单位不得向被评估验收企业收取费用。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى كارخانىلارنىڭ مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى تەكشۈرۈش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدۇ، زۆرۈر تېپىلغاندا كارخانىلارنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇش ئۈنۈمىنى باھالاش، تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشقا تەشكىللىسە بولىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى تەڭ دەرىجىلىك ھۆكۈمەت خامچوتىغا كىرگۈزىدۇ. باھالاپ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىش خىزمىتىنى ئۈستىگە ئالغان تارماق ياكى ئورۇن باھالىنىدىغان، تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىنىدىغان كارخانىدىن ھەق ئالسا بولمايدۇ.

实施清洁生产审核的具体办法,由国务院清洁生产综合协调部门、环境保护部门会同国务院有关部门制定。

پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى تەكشۈرۈشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى، مۇھىت ئاسراش تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

第二十八条 本法第二十七条第二款规定以外的企业,可以自愿与清洁生产综合协调部门和环境保护部门签订进一步节约资源、削减污染物排放量的协议。该清洁生产综合协调部门和环境保护部门应当在本地区主要媒体上公布该企业的名称以及节约资源、防治污染的成果。

28-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 27-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدا بەلگىلەنگىنىدىن باشقا كارخانىلار پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى ۋە مۇھىت ئاسراش تارمىقى بىلەن ئۆز ئىختىيارلىقى بىلەن بايلىق تېجەش، بۇلغىما چىقىرىش مىقدارىنى ئازايتىش كېلىشىمى تۈزسە بولىدۇ. شۇ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى ۋە مۇھىت ئاسراش تارمىقى شۇ رايوندىكى ئاساسلىق تاراتقۇلاردا شۇ كارخانىنىڭ نامىنى، شۇنىڭدەك بايلىق تېجەش، بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش نەتىجىلىرىنى ئېلان قىلىشى كېرەك.

第二十九条 企业可以根据自愿原则,按照国家有关环境管理体系等认证的规定,委托经国务院认证认可监督管理部门认可的认证机构进行认证,提高清洁生产水平。

29-ماددا كارخانىلار ئىختىيارلىق پىرىنسىپىغا ئاساسەن، دۆلەتنىڭ مۇھىت باشقۇرۇش سىستېمىسى قاتارلىقلارغا ئىسپات بېرىش بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، گوۋۇيۈەننىڭ ئىسپات بېرىش-ئېتىراپ قىلىشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى ئېتىراپ قىلغان ئىسپات بېرىش ئاپپاراتىغا ئىسپات بېرىشنى ھاۋالە قىلىپ، پاكىز ئىشلەپچىقىرىش سەۋىيەسىنى ئۆستۈرسە بولىدۇ.

第四章 鼓励措施

4-باب رىغبەتلەندۈرۈش تەدبىرى

第三十条 国家建立清洁生产表彰奖励制度。对在清洁生产工作中做出显著成绩的单位和个人,由人民政府给予表彰和奖励。

30-ماددا دۆلەت پاكىز ئىشلەپچىقىرىش بويىچە تەقدىرلەش، مۇكاپاتلاش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ. پاكىز ئىشلەپچىقىرىش خىزمىتىدە كۆرۈنەرلىك نەتىجە ياراتقان ئورۇن ۋە شەخسلەرنى خەلق ھۆكۈمىتى تەقدىرلەيدۇ ۋە مۇكاپاتلايدۇ.

第三十一条 对从事清洁生产研究、示范和培训,实施国家清洁生产重点技术改造项目和本法第二十八条规定的自愿节约资源、削减污染物排放量协议中载明的技术改造项目,由县级以上人民政府给予资金支持。

31-ماددا پاكىز ئىشلەپچىقىرىش بويىچە تەتقىق قىلىش، ئۈلگە كۆرسىتىش ۋە تەربىيەلەش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان، دۆلەتنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىش بويىچە نۇقتىلىق تېخنىكا ئۆزگەرتىش تۈرىنى ۋە مۇشۇ قانۇننىڭ 28-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن بايلىق تېجەش، بۇلغىما چىقىرىش مىقدارىنى ئازايتىش كېلىشىمىدە ئېنىق يېزىلغان تېخنىكا ئۆزگەرتىش تۈرىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى مەبلەغ جەھەتتىن قوللايدۇ.

第三十二条 在依照国家规定设立的中小企业发展基金中,应当根据需要安排适当数额用于支持中小企业实施清洁生产。

32-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە قۇرۇلغان ئوتتۇرا، كىچىك كارخانىلار تەرەققىيات فوندىدا ئېھتىياجغا قاراپ مۇۋاپىق سومما ئورۇنلاشتۇرۇپ، ئوتتۇرا، كىچىك كارخانىلارنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى يولغا قويۇشىنى قوللاشقا ئىشلىتىش كېرەك.

第三十三条 依法利用废物和从废物中回收原料生产产品的,按照国家规定享受税收优惠。

33-ماددا تاشلاندۇق ۋە تاشلاندۇقتىن خام ئەشيا يىغىۋېلىپ مەھسۇلات ئىشلەپچىقارغانلار دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە باجدا ئېتىبار بېرىدۇ.

第三十四条 企业用于清洁生产审核和培训的费用,可以列入企业经营成本。

34-ماددا كارخانىلارنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى تەكشۈرۈش ۋە تەربىيەلەشكە ئىشلىتىش خىراجىتىنى كارخانىلارنىڭ تىجارەت تەننەرخىگە كىرگۈزۈشكە بولىدۇ.

第五章 法律责任

5-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第三十五条 清洁生产综合协调部门或者其他有关部门未依照本法规定履行职责的,对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予处分。

35-ماددا پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش تارمىقى ياكى باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلار مەسئۇلىيىتىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئادا قىلمىسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

第三十六条 违反本法第十七条第二款规定,未按照规定公布能源消耗或者重点污染物产生、排放情况的,由县级以上地方人民政府负责清洁生产综合协调的部门、环境保护部门按照职责分工责令公布,可以处十万元以下的罚款。

36-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 17-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئېنېرگىيە سەرپىياتى ياكى نۇقتىلىق بۇلغىما چىقىرىش، چىقىرىش ئەھۋالىنى بەلگىلىمە بويىچە ئېلان قىلمىغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ھەر تەرەپلىمە ماسلاشتۇرۇشقا مەسئۇل تارمىقى، مۇھىت ئاسراش تارمىقى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە ئېلان قىلىشقا بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

第三十七条 违反本法第二十一条规定,未标注产品材料的成分或者不如实标注的,由县级以上地方人民政府质量技术监督部门责令限期改正;拒不改正的,处以五万元以下的罚款。

37-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 21-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مەھسۇلات ماتېرىيالىنىڭ تەركىبىنى بەلگە سالمىغان ياكى ئەينەن بەلگە سالمىغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سۈپەت-تېخنىكا نازارەتچىلىك تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارغا 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第三十八条 违反本法第二十四条第二款规定,生产、销售有毒、有害物质超过国家标准的建筑和装修材料的,依照产品质量法和有关民事、刑事法律的规定,追究行政、民事、刑事法律责任。

38-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 24-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى دۆلەت ئۆلچىمىدىن ئاشۇرۇپ ئىشلەپچىقارغان، ساتقانلار مەھسۇلات سۈپىتى قانۇنى ۋە ھەق تەلەپ، جىنايى ئىشلارغا دائىر قانۇنلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە مەمۇرىي، ھەق تەلەپ ۋە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第三十九条 违反本法第二十七条第二款、第四款规定,不实施强制性清洁生产审核或者在清洁生产审核中弄虚作假的,或者实施强制性清洁生产审核的企业不报告或者不如实报告审核结果的,由县级以上地方人民政府负责清洁生产综合协调的部门、环境保护部门按照职责分工责令限期改正;拒不改正的,处以五万元以上五十万元以下的罚款。

39-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 27-ماددىسىنىڭ 2-، 4-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مەجبۇرىي پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى تەكشۈرۈشنى يولغا قويمىغان ياكى پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى تەكشۈرۈشتە ساختىپەزلىك قىلغانلار ياكى مەجبۇرىي پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى باشقۇرۇشنى يولغا قويغان كارخانا تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى دوكلات قىلمىغان ياكى ئەينەن دوكلات قىلمىغانلار ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ پاكىز ئىشلەپچىقىرىشنى ھەر تەرەپلىمە ماسلاشتۇرۇشقا مەسئۇل تارمىقى، مۇھىت ئاسراش تارمىقى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارغا 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

违反本法第二十七条第五款规定,承担评估验收工作的部门或者单位及其工作人员向被评估验收企业收取费用的,不如实评估验收或者在评估验收中弄虚作假的,或者利用职务上的便利谋取利益的,对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予处分;构成犯罪的,依法追究刑事责任。

مۇشۇ قانۇننىڭ 27-ماددىسىنىڭ 5-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، باھالاش، تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىش خىزمىتىنى ئۈستىگە ئالغان تارماق ياكى ئورۇن ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىدىن باھالىنىدىغان، تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىنىدىغان كارخانىدىن ھەق ئالغان، ئەينەن باھالىمىغان، تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋالمىغان ياكى باھالاش، تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتا ساختىپەزلىك قىلغانلار ياكى ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ نەپ ئالغانلار بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第六章 附则

6-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第四十条 本法自2003年1月1日起施行。

40-ماددا بۇ قانۇن 2003-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.