（2000年7月8日第九届全国人民代表大会常务委员会第十六次会议通过　根据2004年8月28日第十届全国人民代表大会常务委员会第十一次会议《关于修改〈中华人民共和国种子法〉的决定》第一次修正　根据2013年6月29日第十二届全国人民代表大会常务委员会第三次会议《关于修改〈中华人民共和国文物保护法〉等十二部法律的决定》第二次修正　2015年11月4日第十二届全国人民代表大会常务委员会第十七次会议修订　根据2021年12月24日第十三届全国人民代表大会常务委员会第三十二次会议《关于修改〈中华人民共和国种子法〉的决定》第三次修正）

( 2000-يىل 7-ئاينىڭ 8-كۈنى 9-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 16-يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2004-يىل 8-ئاينىڭ 28-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 11-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئۇرۇقچىلىق قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1-قېتىم تۈزىتىلگەن، 2013-يىل 6-ئاينىڭ 29-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 3-يىغىنىنىڭ «مۇناسىۋەتلىك»ىغا ئاساسەن «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى قوغداش قانۇنى > قاتارلىق 12 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا 2 ـ قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى تۈزىتىلمە )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总　　则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　种质资源保护

2-باب ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى قوغداش

第三章　品种选育、审定与登记

3-باب سورت تاللاپ يېتىشتۈرۈش، تەكشۈرۈپ بېكىتىش ۋە تىزىملاش

第四章　新品种保护

4-باب يېڭى سورتلارنى قوغداش

第五章　种子生产经营

5-باب ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش

第六章　种子监督管理

6-باب ئۇرۇقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

第七章　种子进出口和对外合作

7-باب ئۇرۇق ئىمپورت-ئېكسپورتى ۋە تاشقى ھەمكارلىق

第八章　扶持措施

8-باب يۆلەش تەدبىرى

第九章　法律责任

9-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第十章　附　则

10-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总　　则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了保护和合理利用种质资源，规范品种选育、种子生产经营和管理行为，加强种业科学技术研究，鼓励育种创新，保护植物新品种权，维护种子生产经营者、使用者的合法权益，提高种子质量，发展现代种业，保障国家粮食安全，促进农业和林业的发展，制定本法。

1-ماددا ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى قوغداش ۋە ئۇنىڭدىن مۇۋاپىق پايدىلىنىش، سورت تاللاپ يېتىشتۈرۈش، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت ۋە باشقۇرۇش ھەرىكىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، ئۇرۇقچىلىق پەن-تېخنىكا تەتقىقاتىنى كۈچەيتىش، سورت يېتىشتۈرۈشتە يېڭىلىق يارىتىشقا ئىلھام بېرىش، ئۆسۈملۈك يېڭى مەھسۇلاتىنىڭ ئۇرۇقلۇق ھوقۇقىنى قوغداش، ئۇرۇق ئىشلەپچىقارغۇچى ۋە ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، ئۇرۇق سۈپىتىنى ئۆستۈرۈش، زامانىۋى ئۇرۇقچىلىقنى تەرەققىي قىلدۇرۇش، دۆلەتنىڭ ئاشلىق بىخەتەرلىكىنى كاپالەتلەندۈرۈش مەقسىتىدە، بۇ قانۇن يېزا ئىگىلىكى ۋە ئورمانچىلىقنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش ئۈچۈن چىقىرىلدى.

第二条　在中华人民共和国境内从事品种选育、种子生产经营和管理等活动，适用本法。

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەسىدە سورت تاللاپ يېتىشتۈرۈش، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت ۋە باشقۇرۇش قاتارلىق پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللىنىشقا مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

本法所称种子，是指农作物和林木的种植材料或者繁殖材料，包括籽粒、果实、根、茎、苗、芽、叶、花等。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئۇرۇق زىرائەت ۋە دەل-دەرەخنى تېرىيدىغان ماتېرىيال ياكى كۆپەيتىش ماتېرىيالىنى كۆرسىتىدۇ، ئۇ ئۇرۇق، مېۋە، يىلتىز، غول، مايسا، بىخ، يوپۇرماق، گۈل قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

第三条　国务院农业农村、林业草原主管部门分别主管全国农作物种子和林木种子工作；县级以上地方人民政府农业农村、林业草原主管部门分别主管本行政区域内农作物种子和林木种子工作。

3-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى، يېزا، ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئايرىم-ئايرىم ھالدا پۈتۈن مەملىكەتنىڭ دېھقانچىلىق زىرائەتلىرى ئۇرۇقى ۋە دەل-دەرەخ ئۇرۇقى خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ؛ ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئايرىم-ئايرىم ھالدا شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ زىرائەت ئۇرۇقى ۋە دەل-دەرەخ ئۇرۇقى خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

各级人民政府及其有关部门应当采取措施，加强种子执法和监督，依法惩处侵害农民权益的种子违法行为。

ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى تەدبىر قوللىنىپ، ئۇرۇقلۇق جەھەتتىكى قانۇن ئىجراسى ۋە نازارەتچىلىكنى كۈچەيتىپ، دېھقانلارنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزگەن ئۇرۇقلۇق تۈرىدىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنى قانۇن بويىچە جازالىشى كېرەك.

第四条　国家扶持种质资源保护工作和选育、生产、更新、推广使用良种，鼓励品种选育和种子生产经营相结合，奖励在种质资源保护工作和良种选育、推广等工作中成绩显著的单位和个人。

4-ماددا دۆلەت ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى قوغداش خىزمىتى ۋە تاللاپ يېتىشتۈرۈش، ئىشلەپچىقىرىش، يېڭىلاش، كېڭەيتىپ ئىشلىتىشكە يار-يۆلەك بولىدۇ، سورت تاللاپ يېتىشتۈرۈش بىلەن ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، باشقۇرۇشنى بىرلەشتۈرۈشكە ئىلھام بېرىدۇ، ئۇرۇق پىلازما بايلىقىنى قوغداش خىزمىتىدە ۋە سۈپەتلىك ئۇرۇق تاللاپ يېتىشتۈرۈش، كېڭەيتىش قاتارلىق خىزمەتلەردە نەتىجىسى كۆرۈنەرلىك ئورۇن ۋە شەخسلەرنى مۇكاپاتلايدۇ.

第五条　省级以上人民政府应当根据科教兴农方针和农业、林业发展的需要制定种业发展规划并组织实施。

5-ماددا ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى يېزا ئىگىلىكىنى پەن-مائارىپ ئارقىلىق گۈللەندۈرۈش فاڭجېنى ۋە يېزا ئىگىلىكى، ئورمانچىلىق تەرەققىياتىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن ئۇرۇقچىلىق تەرەققىيات يىرىك پىلانى تۈزۈشى ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويۇشى كېرەك.

第六条　省级以上人民政府建立种子储备制度，主要用于发生灾害时的生产需要及余缺调剂，保障农业和林业生产安全。对储备的种子应当定期检验和更新。种子储备的具体办法由国务院规定。

6-ماددا ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئۇرۇق زاپىسى تۈزۈمى ئورنىتىپ، ئاساسلىقى ئاپەت يۈزبەرگەن چاغدىكى ئىشلەپچىقىرىش ئېھتىياجى ۋە ئارتۇق-كېمىنى تەڭشەشكە ئىشلىتىپ، يېزا ئىگىلىكى ۋە ئورمانچىلىق ئىشلەپچىقىرىش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ. زاپاس ئۇرۇقنى قەرەللىك تەكشۈرۈش ۋە يېڭىلاش كېرەك. ئۇرۇق زاپىسىنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第七条　转基因植物品种的选育、试验、审定和推广应当进行安全性评价，并采取严格的安全控制措施。国务院农业农村、林业草原主管部门应当加强跟踪监管并及时公告有关转基因植物品种审定和推广的信息。具体办法由国务院规定。

7-ماددا گېنى يۆتكەلگەن ئۆسۈملۈك سورتىنى تاللاپ يېتىشتۈرۈش، سىناق قىلىش، تەكشۈرۈپ بېكىتىش ۋە كېڭەيتىشتە بىخەتەرلىكنى باھالاش ھەمدە قاتتىق بىخەتەرلىك تىزگىنلەش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش كېرەك. گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئىز قوغلاپ نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى ھەمدە گېنى يۆتكەلگەن ئۆسۈملۈك سورتىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش ۋە كېڭەيتىشكە مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارنى ۋاقتىدا ئېلان قىلىشى كېرەك. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第二章　种质资源保护

2-باب ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى قوغداش

第八条　国家依法保护种质资源，任何单位和个人不得侵占和破坏种质资源。

8-ماددا دۆلەت ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئۇرۇق پىلازما بايلىقىنى ئىگىلىۋېلىشىغا ۋە بۇزۇشىغا يول قويۇلمايدۇ.

禁止采集或者采伐国家重点保护的天然种质资源。因科研等特殊情况需要采集或者采伐的，应当经国务院或者省、自治区、直辖市人民政府的农业农村、林业草原主管部门批准。

دۆلەت نۇقتىلىق قوغدايدىغان تەبىئىي ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى يىغىش ياكى كېسىش مەنئى قىلىنىدۇ. پەن تەتقىقات قاتارلىق ئالاھىدە ئەھۋاللار تۈپەيلىدىن يىغىش ياكى كېسىشكە توغرا كەلسە، گوۋۇيۈەن ياكى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش كېرەك.

第九条　国家有计划地普查、收集、整理、鉴定、登记、保存、交流和利用种质资源，重点收集珍稀、濒危、特有资源和特色地方品种，定期公布可供利用的种质资源目录。具体办法由国务院农业农村、林业草原主管部门规定。

9-ماددا دۆلەت ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى پىلانلىق ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈپ، توپلاپ، رەتلەپ، باھالاپ بېكىتىپ، تىزىملاپ، ساقلاپ، ئالماشتۇرۇپ ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىپ، ئەتىۋارلىق، يوقىلىش گىردابىغا بېرىپ قالغان، ئۆزگىچە بايلىق ۋە ئۆزگىچە يەرلىك سورتلارنى نۇقتىلىق يىغىپ، پايدىلىنىشقا بولىدىغان ئۇرۇق پىلازما بايلىقى مۇندەرىجىسىنى قەرەللىك ئېلان قىلىدۇ. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەيدۇ.

第十条　国务院农业农村、林业草原主管部门应当建立种质资源库、种质资源保护区或者种质资源保护地。省、自治区、直辖市人民政府农业农村、林业草原主管部门可以根据需要建立种质资源库、种质资源保护区、种质资源保护地。种质资源库、种质资源保护区、种质资源保护地的种质资源属公共资源，依法开放利用。

10-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۇرۇق سۈپىتى بايلىقى ئامبىرى، ئۇرۇق سۈپىتى بايلىقىنى قوغداش رايونى ياكى ئۇرۇق سۈپىتى بايلىقى مۇھاپىزەت يېرى قۇرۇشى كېرەك. ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئېھتىياجغا قاراپ ئۇرۇقلۇق پىلازمىسى بايلىقى ئامبىرى، ئۇرۇقلۇق پىلاسمىسى بايلىقىنى قوغداش رايونى، ئۇرۇقلۇق پلازمىسى بايلىقىنى قوغداش يېرى قۇرسا بولىدۇ. ئۇرۇقلۇق پىلازمىسى بايلىقى ئامبىرى، ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى قوغداش رايونى، ئۇرۇق پىلاسمىسى بايلىقى قوغدىلىدىغان جايدىكى ئۇرۇق پىلازما بايلىقى ئاممىۋى بايلىققا تەۋە بولۇپ، قانۇن بويىچە ئوچۇق پايدىلىنىلىدۇ.

占用种质资源库、种质资源保护区或者种质资源保护地的，需经原设立机关同意。

ئۇرۇقلۇق پىلازمىسى بايلىقى ئامبىرى، ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى قوغداش رايونى ياكى ئۇرۇق پىلازما بايلىقى مۇھاپىزەت يېرىنى ئىگىلەشتە، ئەسلىي قۇرغان ئورگاننىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىش كېرەك.

第十一条　国家对种质资源享有主权。任何单位和个人向境外提供种质资源，或者与境外机构、个人开展合作研究利用种质资源的，应当报国务院农业农村、林业草原主管部门批准，并同时提交国家共享惠益的方案。国务院农业农村、林业草原主管部门可以委托省、自治区、直辖市人民政府农业农村、林业草原主管部门接收申请材料。国务院农业农村、林业草原主管部门应当将批准情况通报国务院生态环境主管部门。

11-ماددا دۆلەت ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىغا ئىگىلىك ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولىدۇ. ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس چېگرا سىرتىنى ئۇرۇقلۇق پىلازمىسى بايلىقى بىلەن تەمىنلىگەندە ياكى چېگرا سىرتىدىكى ئاپپارات، شەخسلەر بىلەن ھەمكارلىشىپ تەتقىق قىلىپ، ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىدىن پايدىلىنىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىغا تەستىقلىتىشى ھەمدە دۆلەتنىڭ پايدىدىن ئورتاق پايدىلىنىش لايىھەسىنى بىرلا ۋاقىتتا تاپشۇرۇشى كېرەك. گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزىلىق، ئورمانچىلىق-يايلاق مەسئۇل تارمىقىغا ئىلتىماس ماتېرىيالىنى قوبۇل قىلىشنى ھاۋالە قىلسا بولىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تەستىقلاش ئەھۋالىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىدىن خەۋەرلەندۈرۈشى كېرەك.

从境外引进种质资源的，依照国务院农业农村、林业草原主管部门的有关规定办理。

چېگرا سىرتىدىن ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى كىرگۈزۈشتە، گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە بېجىرىلىدۇ.

第三章　品种选育、审定与登记

3-باب سورت تاللاپ يېتىشتۈرۈش، تەكشۈرۈپ بېكىتىش ۋە تىزىملاش

第十二条　国家支持科研院所及高等院校重点开展育种的基础性、前沿性和应用技术研究以及生物育种技术研究，支持常规作物、主要造林树种育种和无性繁殖材料选育等公益性研究。

12-ماددا دۆلەت پەن تەتقىقات ئورۇنلىرى ۋە ئالىي مەكتەپلەرنىڭ سورت يېتىشتۈرۈشتىكى ئۇللۇق، ئالدىنقى قاتاردىكى ۋە قوللىنىشچان تېخنىكا تەتقىقاتىنى، شۇنىڭدەك بىيولوگىيەلىك سورت يېتىشتۈرۈش تېخنىكا تەتقىقاتىنى نۇقتىلىق قانات يايدۇرۇشىنى قوللايدۇ، ئادەتتىكى زىرائەتلەر، ئاساسلىق ئورمان بىنا قىلىدىغان دەرەخ تۈرلىرى بويىچە سورت يېتىشتۈرۈش ۋە جىنسسىز كۆپەيتىش ماتېرىياللىرىنى تاللاپ يېتىشتۈرۈش قاتارلىق ئاممىۋى مەنپەئەت تەتقىقاتىنى قوللايدۇ.

国家鼓励种子企业充分利用公益性研究成果，培育具有自主知识产权的优良品种；鼓励种子企业与科研院所及高等院校构建技术研发平台，开展主要粮食作物、重要经济作物育种攻关，建立以市场为导向、利益共享、风险共担的产学研相结合的种业技术创新体系。

دۆلەت ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرىنى ئاممىۋى پاراۋانلىق تەتقىقات نەتىجىلىرىدىن تولۇق پايدىلىنىپ، ئۆز ئالدىغا بىلىم مۈلۈك ھوقۇقىغا ئىگە ئەلا سورتلارنى يېتىشتۈرۈشكە ئىلھاملاندۇرىدۇ؛ ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرىنىڭ پەن تەتقىقات ئورۇنلىرى ۋە ئالىي مەكتەپلەر بىلەن تېخنىكا تەتقىق قىلىپ يارىتىش سۇپىسى بەرپا قىلىپ، ئاساسلىق ئاشلىق زىرائەتلىرى، مۇھىم ئىقتىسادىي زىرائەتلەرنىڭ سورت يېتىشتۈرۈش ئۆتكىلىگە ھۇجۇم قىلىشىنى قانات يايدۇرۇپ، بازار يېتەكچى قىلىنغان، مەنپەئەتتىن تەڭ بەھرىمەن بولىدىغان، خەۋپ-خەتەرنى ئورتاق ئۈستىگە ئالىدىغان ئىشلەپچىقىرىش، ئوقۇتۇش، تەتقىقات بىرلەشتۈرۈلگەن ئۇرۇقچىلىق تېخنىكىسىدا يېڭىلىق يارىتىش سىستېمىسىنى بەرپا قىلىشىغا ئىلھام بېرىلىدۇ.

国家加强种业科技创新能力建设，促进种业科技成果转化，维护种业科技人员的合法权益。

دۆلەت ئۇرۇقچىلىق پەن-تېخنىكىسىدا يېڭىلىق يارىتىش ئىقتىدارى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، ئۇرۇقچىلىق پەن-تېخنىكا نەتىجىلىرىنى ئايلاندۇرۇشنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ئۇرۇقچىلىق تېخنىكا خادىملىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ.

第十三条　由财政资金支持形成的育种发明专利权和植物新品种权，除涉及国家安全、国家利益和重大社会公共利益的外，授权项目承担者依法取得。

13-ماددا مالىيە مەبلىغىنىڭ قوللىشى بىلەن شەكىللەنگەن سورت يېتىشتۈرۈش، كەشپىيات، پاتېنت ھوقۇقى ۋە ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىغا دۆلەت خەۋپسىزلىكى، دۆلەت مەنپەئىتى ۋە مۇھىم، زور ئاممىۋى مەنپەئەتكە چېتىلىدىغانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ھوقۇق بېرىلگەن تۈرنى ئۈستىگە ئالغۇچىلار قانۇن بويىچە ئېرىشىدۇ.

由财政资金支持为主形成的育种成果的转让、许可等应当依法公开进行，禁止私自交易。

مالىيە مەبلىغى جەھەتتىن قوللاش ئاساس قىلىنىپ شەكىللەنگەن سورت يېتىشتۈرۈش نەتىجىسىنى ئۆتۈنۈپ بېرىش، ئىجازەت بېرىش قاتارلىقلارنى قانۇن بويىچە ئاشكارا ئېلىپ بېرىش كېرەك، ئۆز ئالدىغا سودا قىلىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第十四条　单位和个人因林业草原主管部门为选育林木良种建立测定林、试验林、优树收集区、基因库等而减少经济收入的，批准建立的林业草原主管部门应当按照国家有关规定给予经济补偿。

14-ماددا ئورۇن ۋە شەخسلەردىن ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى سۈپەتلىك دەل-دەرەخنى تاللاپ يېتىشتۈرۈش ئۈچۈن ئۆلچەپ بېكىتىش ئورمىنى، تەجرىبە ئورمىنى، سۈپەتلىك دەرەخنى يىغىش رايونى، گېن ئامبىرى قاتارلىقلارنى بەرپا قىلغانلىقى سەۋەبلىك ئىقتىسادىي كىرىمى ئازىيىپ كەتكەنلىرىنىڭ، قۇرۇشنى تەستىقلىغان ئورمانچىلىق، ئوتلاق باشقۇرۇش تارمىقى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىشى كېرەك.

第十五条　国家对主要农作物和主要林木实行品种审定制度。主要农作物品种和主要林木品种在推广前应当通过国家级或者省级审定。由省、自治区、直辖市人民政府林业草原主管部门确定的主要林木品种实行省级审定。

15-ماددا دۆلەت ئاساسلىق زىرائەت ۋە ئاساسلىق دەل-دەرەخلەرنىڭ سورتىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ. ئاساسلىق زىرائەت سورتى ۋە ئاساسلىق دەل-دەرەخ سورتى كېڭەيتىلىشتىن بۇرۇن دۆلەت دەرىجىلىك ياكى ئۆلكە دەرىجىلىك تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتكۈزۈلۈشى كېرەك. ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بېكىتكەن ئاساسلىق دەل-دەرەخ تۈرىنى ئۆلكە دەرىجىلىك بېكىتىدۇ.

申请审定的品种应当符合特异性、一致性、稳定性要求。

تەكشۈرۈپ بېكىتىش ئىلتىماس قىلىنغان تۈر خاسلىققا، بىردەكلىككە، مۇقىملىق تەلىپىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.

主要农作物品种和主要林木品种的审定办法由国务院农业农村、林业草原主管部门规定。审定办法应当体现公正、公开、科学、效率的原则，有利于产量、品质、抗性等的提高与协调，有利于适应市场和生活消费需要的品种的推广。在制定、修改审定办法时，应当充分听取育种者、种子使用者、生产经营者和相关行业代表意见。

ئاساسلىق زىرائەت سورتى ۋە ئاساسلىق دەل-دەرەخ سورتىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەيدۇ. تەكشۈرۈپ بېكىتىش چارىسىدە ئادىل، ئاشكارا، ئىلمىي بولۇش، ئۈنۈم بولۇش پىرىنسىپىنى گەۋدىلەندۈرۈش كېرەك، بۇ، مەھسۇلات مىقدارى، سۈپىتى، تاقابىلچانلىقى قاتارلىقلارنى ئۆستۈرۈش ۋە ماسلاشتۇرۇشقا پايدىلىق، بازار ۋە تۇرمۇش ئىستېمال ئېھتىياجىغا باب كېلىدىغان تۈرلەرنى كېڭەيتىشكە پايدىلىق. تەكشۈرۈپ بېكىتىش چارىسىنى تۈزگەندە ۋە ئۇنىڭغا تۈزىتىش كىرگۈزگەندە، سورت يېتىشتۈرگۈچى، ئۇرۇق ئىشلەتكۈچى، ئىشلەپچىقارغۇچى ۋە مۇناسىۋەتلىك ساھە ۋەكىللىرىنىڭ پىكرىنى تولۇق ئاڭلاش كېرەك.

第十六条　国务院和省、自治区、直辖市人民政府的农业农村、林业草原主管部门分别设立由专业人员组成的农作物品种和林木品种审定委员会。品种审定委员会承担主要农作物品种和主要林木品种的审定工作，建立包括申请文件、品种审定试验数据、种子样品、审定意见和审定结论等内容的审定档案，保证可追溯。在审定通过的品种依法公布的相关信息中应当包括审定意见情况，接受监督。

16-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا ۋە ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى كەسپىي خادىملاردىن تەركىب تاپقان زىرائەت سورتى ۋە دەل-دەرەخ سورتىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش كومىتېتىنى ئايرىم-ئايرىم تەسىس قىلىدۇ. سورت تەكشۈرۈپ بېكىتىش كومىتېتى ئاساسلىق زىرائەت سورتى ۋە ئاساسلىق دەل-دەرەخ سورتلىرىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش خىزمىتىنى ئۈستىگە ئالىدۇ، ئىلتىماس ھۆججىتى، سورتلارنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش تەجرىبە سانلىق مەلۇماتى، ئۇرۇق ئەۋرىشكىسى، تەكشۈرۈپ بېكىتىش پىكرى ۋە تەكشۈرۈپ بېكىتىش خۇلاسىسى قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان تەكشۈرۈپ بېكىتىش ئارخىپى تۇرغۇزۇپ، سۈرۈشتۈرگىلى بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتكەن تۈرلەر قانۇن بويىچە ئېلان قىلىنغان مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلار تەكشۈرۈپ بېكىتىش پىكرى ئەھۋالىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى، نازارەتنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

品种审定实行回避制度。品种审定委员会委员、工作人员及相关测试、试验人员应当忠于职守，公正廉洁。对单位和个人举报或者监督检查发现的上述人员的违法行为，省级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门和有关机关应当及时依法处理。

تۈرلەرنى تەكشۈرۈپ بېكىتىشتە ئۆزىنى چەتكە ئېلىش تۈزۈمى يولغا قويۇلىدۇ. سورت تەكشۈرۈپ بېكىتىش كومىتېتىنىڭ ئەزالىرى، خىزمەتچى خادىملار ۋە مۇناسىۋەتلىك سىناق، سىناق خادىملىرى خىزمىتىگە سادىق بولۇشى، ئادىل، پاك بولۇشى كېرەك. ئورۇن ۋە شەخسلەر پاش قىلغان ياكى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشتە بايقالغان يۇقىرىقى خادىملارنىڭ قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئورگىنى ۋاقتىدا قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

第十七条　实行选育生产经营相结合，符合国务院农业农村、林业草原主管部门规定条件的种子企业，对其自主研发的主要农作物品种、主要林木品种可以按照审定办法自行完成试验，达到审定标准的，品种审定委员会应当颁发审定证书。种子企业对试验数据的真实性负责，保证可追溯，接受省级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门和社会的监督。

17-ماددا تاللاپ يېتىشتۈرۈش، ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىشنى بىرلەشتۈرگەن، گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن شەرتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرى ئۆز ئالدىغا تەتقىق قىلىپ ياراتقان ئاساسلىق زىرائەت سورتى، ئاساسلىق دەل-دەرەخ سورتىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش چارىسى بويىچە ئۆز ئالدىغا سىناق قىلسا بولىدۇ، تەكشۈرۈپ بېكىتىش ئۆلچىمىگە يەتكەنلىرىگە سورت تەكشۈرۈپ بېكىتىش كومىتېتى تەكشۈرۈپ بېكىتىش گۇۋاھنامىسى بېرىشى كېرەك. ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرى تەجرىبە سانلىق مەلۇماتىنىڭ چىنلىقىغا مەسئۇل بولىدۇ، سۈرۈشتۈرۈشكە بولۇشقا كاپالەتلىك قىلىدۇ، ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ۋە جەمئىيەتنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىدۇ.

第十八条　审定未通过的农作物品种和林木品种，申请人有异议的，可以向原审定委员会或者国家级审定委员会申请复审。

18-ماددا تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتەلمىگەن زىرائەت سورتى ۋە دەل-دەرەخ سورتىغا ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ باشقىچە پىكرى بولسا، ئەسلىدىكى تەكشۈرۈپ بېكىتىش كومىتېتى ياكى دۆلەت دەرىجىلىك تەكشۈرۈپ بېكىتىش كومىتېتىغا قايتا تەكشۈرۈشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

第十九条　通过国家级审定的农作物品种和林木良种由国务院农业农村、林业草原主管部门公告，可以在全国适宜的生态区域推广。通过省级审定的农作物品种和林木良种由省、自治区、直辖市人民政府农业农村、林业草原主管部门公告，可以在本行政区域内适宜的生态区域推广；其他省、自治区、直辖市属于同一适宜生态区的地域引种农作物品种、林木良种的，引种者应当将引种的品种和区域报所在省、自治区、直辖市人民政府农业农村、林业草原主管部门备案。

19-ماددا دۆلەت دەرىجىلىك تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتكەن زىرائەت سورتى ۋە دەل-دەرەخ ئەلا سورتىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئېلان قىلىدۇ، پۈتۈن مەملىكەتكە باب ئېكولوگىيەلىك رايوندا كېڭەيتىشكە بولىدۇ. ئۆلكە دەرىجىلىك تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتكەن زىرائەت سورتى ۋە دەل-دەرەخ ئەلا سورتىنى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئېلان قىلىدۇ، شۇ مەمۇرىي رايونغا باب كېلىدىغان ئېكولوگىيەلىك رايوندا كېڭەيتسە بولىدۇ؛ باشقا ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلەردىن ئېكولوگىيە رايونىغا باب كېلىدىغان ئوخشاش بىر رايونغا تەۋە يەردىن زىرائەت سورتى، ئەلا دەل-دەرەخ سورتىنى كىرگۈزۈپ تېرىماقچى بولسا، كىرگۈزۈپ تېرىغۇچى كىرگۈزۈپ تېرىلغان سورت ۋە رايوننى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.

引种本地区没有自然分布的林木品种，应当按照国家引种标准通过试验。

مەزكۇر رايونغا تەبىئىي تارقالغان دەل-دەرەخ سورتىنى كىرگۈزۈپ تېرىشتا، دۆلەتنىڭ سورت كىرگۈزۈش ئۆلچىمى بويىچە سىناق قىلىش كېرەك.

第二十条　省、自治区、直辖市人民政府农业农村、林业草原主管部门应当完善品种选育、审定工作的区域协作机制，促进优良品种的选育和推广。

20-ماددا ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى سورت تاللاپ يېتىشتۈرۈش، تەكشۈرۈپ بېكىتىش خىزمىتىدىكى رايونلار ھەمكارلىقى مېخانىزمىنى مۇكەممەللەشتۈرۈپ، ئەلا سورتلارنى تاللاپ يېتىشتۈرۈش ۋە كېڭەيتىشنى ئىلگىرى سۈرۈشى كېرەك.

第二十一条　审定通过的农作物品种和林木良种出现不可克服的严重缺陷等情形不宜继续推广、销售的，经原审定委员会审核确认后，撤销审定，由原公告部门发布公告，停止推广、销售。

21-ماددا تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتكەن زىرائەت سورتى ۋە دەل-دەرەخ سورتلۇق ئۇرۇقلۇقىدا يەڭگىلى بولمايدىغان ئېغىر نۇقسان قاتارلىق ئەھۋاللار كۆرۈلگەندە داۋاملىق كېڭەيتىشكە، سېتىشقا بولمىسا، ئەسلىدىكى تەكشۈرۈپ بېكىتىش كومىتېتى تەكشۈرۈپ بېكىتكەندىن كېيىن تەكشۈرۈپ بېكىتىش بىكار قىلىنىدۇ، ئەسلىدىكى ئېلان تارمىقى ئېلان چىقىرىپ، كېڭەيتىش، سېتىشنى توختىتىدۇ.

第二十二条　国家对部分非主要农作物实行品种登记制度。列入非主要农作物登记目录的品种在推广前应当登记。

22-ماددا دۆلەت بىر قىسىم ئاساسلىق بولمىغان زىرائەتلەرنىڭ سورتىنى تىزىملاش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ. ئاساسلىق بولمىغان زىرائەتلەرنى تىزىملاش مۇندەرىجىسىگە كىرگۈزۈلگەن سورتلارنى كېڭەيتىشتىن بۇرۇن تىزىملاش كېرەك.

实行品种登记的农作物范围应当严格控制，并根据保护生物多样性、保证消费安全和用种安全的原则确定。登记目录由国务院农业农村主管部门制定和调整。

سورتنى تىزىملىتىدىغان زىرائەت دائىرىسىنى قاتتىق تىزگىنلەش ھەمدە جانلىقلارنىڭ كۆپ خىللىقىنى قوغداش، ئىستېمال بىخەتەرلىكى ۋە ئۇرۇق ئىشلىتىش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش پىرىنسىپىغا ئاساسەن بېكىتىش كېرەك. تىزىملاش مۇندەرىجىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى تۈزىدۇ ۋە تەڭشەيدۇ.

申请者申请品种登记应当向省、自治区、直辖市人民政府农业农村主管部门提交申请文件和种子样品，并对其真实性负责，保证可追溯，接受监督检查。申请文件包括品种的种类、名称、来源、特性、育种过程以及特异性、一致性、稳定性测试报告等。

ئىلتىماس قىلغۇچى سورتنى تىزىملاشنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقىغا ئىلتىماس ھۆججىتى ۋە ئۇرۇق ئەۋرىشكىسىنى تاپشۇرۇشى ھەمدە ئۇنىڭ چىنلىقىغا مەسئۇل بولۇشى، سۈرۈشتۈرگىلى بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى، نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈشنى قوبۇل قىلىشى كېرەك. ئىلتىماس ھۆججىتى سورتنىڭ تۈرى، نامى، كېلىش مەنبەسى، ئالاھىدىلىكى، سورت يېتىشتۈرۈش جەريانى ۋە خاسلىقى، بىردەكلىكى، مۇقىملىقىنى سىناش دوكلاتى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府农业农村主管部门自受理品种登记申请之日起二十个工作日内，对申请者提交的申请文件进行书面审查，符合要求的，报国务院农业农村主管部门予以登记公告。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى سورت تىزىملاش ئىلتىماسىنى قوبۇل قىلغان كۈندىن باشلاپ 20 خىزمەت كۈنى ئىچىدە، ئىلتىماس قىلغۇچى تاپشۇرغان ئىلتىماس ھۆججىتىنى يازما تەكشۈرىدۇ، تەلەپكە ئۇيغۇن كەلگەنلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-كەنت مەسئۇل تارمىقىنىڭ تىزىملاپ ئېلان قىلىشىغا يوللايدۇ.

对已登记品种存在申请文件、种子样品不实的，由国务院农业农村主管部门撤销该品种登记，并将该申请者的违法信息记入社会诚信档案，向社会公布；给种子使用者和其他种子生产经营者造成损失的，依法承担赔偿责任。

تىزىملانغان سورتتا ئىلتىماس ھۆججىتى، ئۇرۇق ئەۋرىشكىسى راست بولمىسا، گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى شۇ سورتنى تىزىملاشنى بىكار قىلىدۇ ھەمدە ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ قانۇنغا خىلاپ ئۇچۇرىنى جەمئىيەتنىڭ سەمىمىيەت ئارخىپىغا خاتىرىلەپ، جەمئىيەتكە ئېلان قىلىدۇ؛ ئۇرۇق ئىشلەتكۈچىلەر ۋە باشقا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىلىرىگە زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

对已登记品种出现不可克服的严重缺陷等情形的，由国务院农业农村主管部门撤销登记，并发布公告，停止推广。

تىزىملانغان سورتتا يەڭگىلى بولمايدىغان ئېغىر نۇقسان قاتارلىق ئەھۋاللار كۆرۈلسە، گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى تىزىملاشنى بىكار قىلىدۇ ھەمدە ئېلان چىقىرىپ كېڭەيتىشنى توختىتىدۇ.

非主要农作物品种登记办法由国务院农业农村主管部门规定。

ئاساسلىق بولمىغان زىرائەت سورتلىرىنى تىزىملاش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەيدۇ.

第二十三条　应当审定的农作物品种未经审定的，不得发布广告、推广、销售。

23-ماددا تەكشۈرۈپ بېكىتىشكە تېگىشلىك زىرائەت سورتلىرىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتكۈزمىگەنلەرنى ئېلان ئېلان قىلىشقا، كېڭەيتىشكە، سېتىشقا بولمايدۇ.

应当审定的林木品种未经审定通过的，不得作为良种推广、销售，但生产确需使用的，应当经林木品种审定委员会认定。

تەكشۈرۈپ بېكىتىشكە تېگىشلىك دەل-دەرەخ سورتى تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتمىگەن بولسا، سۈپەتلىك ئۇرۇق سۈپىتىدە كېڭەيتىشكە، سېتىشقا بولمايدۇ، لېكىن ئىشلەپچىقىرىشتا ھەقىقەتەن ئىشلىتىش زۆرۈر بولسا، دەل-دەرەخ تۈرىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش كومىتېتى بېكىتىشى كېرەك.

应当登记的农作物品种未经登记的，不得发布广告、推广，不得以登记品种的名义销售。

تىزىملىتىشقا تېگىشلىك زىرائەت سورتىنى تىزىملاتماي تۇرۇپ ئېلان چىقىرىشقا، كېڭەيتىشكە، تىزىملانغان سورت نامىدا سېتىشقا بولمايدۇ.

第二十四条　在中国境内没有经常居所或者营业场所的境外机构、个人在境内申请品种审定或者登记的，应当委托具有法人资格的境内种子企业代理。

24-ماددا جۇڭگو چېگراسى ئىچىدە دائىم تۇرىدىغان ئورنى ياكى تىجارەت ئورنى بولمىغان چېگرا سىرتىدىكى ئاپپارات، شەخسلەر چېگرا ئىچىدە تۈرلەرنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش ياكى تىزىملىتىشنى ئىلتىماس قىلسا، قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئىگە چېگرا ئىچىدىكى ئۇرۇقچىلىق كارخانىسىغا ۋاكالەتچىلىك قىلىشنى ھاۋالە قىلىشى كېرەك.

第四章　新品种保护

4-باب يېڭى سورتلارنى قوغداش

第二十五条　国家实行植物新品种保护制度。对国家植物品种保护名录内经过人工选育或者发现的野生植物加以改良，具备新颖性、特异性、一致性、稳定性和适当命名的植物品种，由国务院农业农村、林业草原主管部门授予植物新品种权，保护植物新品种权所有人的合法权益。植物新品种权的内容和归属、授予条件、申请和受理、审查与批准，以及期限、终止和无效等依照本法、有关法律和行政法规规定执行。

25-ماددا دۆلەت ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىنى قوغداش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ. دۆلەتنىڭ ئۆسۈملۈك سورتىنى قوغداش تىزىملىكىدىكى ئادەم كۈچى ئارقىلىق تاللاپ يېتىشتۈرۈلگەن ياكى بايقالغان ياۋا ئۆسۈملۈكلەر ياخشىلانغان، يېڭى دانىلىق، خاسلىققا، بىردەكلىككە، تۇراقلىقلىققا ۋە مۇۋاپىق نام بېرىلگەن ئۆسۈملۈك سورتىغا گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقى بېرىپ، ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ. ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىنىڭ مەزمۇنى ۋە تەۋەلىكى، بېرىش شەرتى، ئىلتىماس قىلىش ۋە قوبۇل قىلىش، تەكشۈرۈش ۋە تەستىقلاش، شۇنىڭدەك مۇددىتى، ئاخىرلىشىشى ۋە ئىناۋەتسىز بولۇش قاتارلىقلار مۇشۇ قانۇن، مۇناسىۋەتلىك قانۇنلار ۋە مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ.

国家鼓励和支持种业科技创新、植物新品种培育及成果转化。取得植物新品种权的品种得到推广应用的，育种者依法获得相应的经济利益。

دۆلەت ئۇرۇقچىلىق پەن-تېخنىكىسىدا يېڭىلىق يارىتىشقا، ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىنى يېتىشتۈرۈشكە ۋە نەتىجە ئايلاندۇرۇشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ. ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقىغا ئېرىشكەن سورتلارنى كېڭەيتىپ قوللانغاندا، سورت يېتىشتۈرگۈچى قانۇن بويىچە مۇناسىپ ئىقتىسادىي مەنپەئەتكە ئېرىشىدۇ.

第二十六条　一个植物新品种只能授予一项植物新品种权。两个以上的申请人分别就同一个品种申请植物新品种权的，植物新品种权授予最先申请的人；同时申请的，植物新品种权授予最先完成该品种育种的人。

26-ماددا بىر ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىغا پەقەت بىرلا تۈرلۈك ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقى بېرىلىدۇ. ئىككىدىن ئارتۇق ئىلتىماس قىلغۇچى ئوخشاش بىر سورت ئۈچۈن ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىنى ئايرىم-ئايرىم ئىلتىماس قىلغان بولسا، ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقىنى ئەڭ ئاۋۋال ئىلتىماس قىلغۇچىغا بېرىدۇ؛ شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئىلتىماس قىلىنغان بولسا، ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقى شۇ سورتنى يېتىشتۈرۈشنى ئەڭ ئاۋۋال تاماملىغان كىشىگە بېرىلىدۇ.

对违反法律，危害社会公共利益、生态环境的植物新品种，不授予植物新品种权。

قانۇنغا خىلاپلىق قىلىدىغان، جەمئىيەتنىڭ ئاممىۋى مەنپەئىتىگە، ئېكولوگىيەلىك مۇھىتقا خەۋپ يەتكۈزىدىغان ئۆسۈملۈك يېڭى سورتلىرىغا ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقى بېرىلمەيدۇ.

第二十七条　授予植物新品种权的植物新品种名称，应当与相同或者相近的植物属或者种中已知品种的名称相区别。该名称经授权后即为该植物新品种的通用名称。

27-ماددا ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقى بېرىلىدىغان ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىنىڭ نامى ئوخشاش ياكى ئوخشاپ كېتىدىغان ئۆسۈملۈك ئۇرۇقدىشى ياكى خىلى ئىچىدىكى مەلۇم بولغان سورتنىڭ نامىدىن پەرقلىنىشى كېرەك. بۇ نام ھوقۇق بېرىلگەندىن كېيىن شۇ ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىنىڭ ئورتاق نامى بولىدۇ.

下列名称不得用于授权品种的命名：

تۆۋەندىكى ناملارنى ھوقۇق بېرىلگەن سورتقا نام بېرىشكە ئىشلىتىشكە بولمايدۇ :

（一）仅以数字表示的；

( 1 ) پەقەت سان بىلەنلا ئىپادىلىنىدىغان بولسا؛

（二）违反社会公德的；

( 2 ) ئىجتىمائىي ئەخلاققا خىلاپ بولغانلار؛

（三）对植物新品种的特征、特性或者育种者身份等容易引起误解的。

( 3 ) ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىنىڭ ئالاھىدىلىكى، ئالاھىدىلىكى ياكى سورت يېتىشتۈرگۈچىنىڭ سالاھىيىتى قاتارلىقلارغا قارىتا ئاسانلا خاتا چۈشەنچە پەيدا قىلىدىغانلار.

同一植物品种在申请新品种保护、品种审定、品种登记、推广、销售时只能使用同一个名称。生产推广、销售的种子应当与申请植物新品种保护、品种审定、品种登记时提供的样品相符。

ئوخشاش بىر ئۆسۈملۈك سورتى يېڭى سورتنى قوغداش، سورتنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش، تۈرىنى تىزىملاش، كېڭەيتىش، سېتىشنى ئىلتىماس قىلغاندا پەقەت ئوخشاش بىر نامنى ئىشلەتسە بولىدۇ. ئىشلەپچىقىرىلغان، كېڭەيتىلگەن، سېتىلغان ئۇرۇق ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىنى قوغداش، تۈرىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش، تۈرىنى تىزىملاشنى ئىلتىماس قىلغاندا بەرگەن ئەۋرىشكىگە ماس كېلىشى كېرەك.

第二十八条　植物新品种权所有人对其授权品种享有排他的独占权。植物新品种权所有人可以将植物新品种权许可他人实施，并按照合同约定收取许可使用费；许可使用费可以采取固定价款、从推广收益中提成等方式收取。

28-ماددا ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىغا ئىگە كىشى ئۆزى ھوقۇق بەرگەن سورتنى يەكلەشتەك مونوپول قىلىش ھوقۇقىغا ئىگە. ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقىغا ئىگە كىشى ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقىنى باشقىلارنىڭ يولغا قويۇشىغا ئىجازەت بەرسە ھەمدە توختامدىكى پۈتۈم بويىچە ئىجازەتلىك ئىشلىتىش ھەققى ئالسا بولىدۇ؛ ئىجازەت ئىشلىتىش ھەققى مۇقىم مال پۇلى، كېڭەيتىش پايدىسىدىن پىرسەنت ئايرىش قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنىپ ئېلىنسا بولىدۇ.

任何单位或者个人未经植物新品种权所有人许可，不得生产、繁殖和为繁殖而进行处理、许诺销售、销售、进口、出口以及为实施上述行为储存该授权品种的繁殖材料，不得为商业目的将该授权品种的繁殖材料重复使用于生产另一品种的繁殖材料。本法、有关法律、行政法规另有规定的除外。

ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۇنى ئىشلەپچىقىرىشى، كۆپەيتىشىگە ۋە كۆپەيتىشىگە يول قويماي، ئۇنى بىر تەرەپ قىلىشىغا، سېتىشقا، ئىمپورت قىلىشىغا، ئېكسپورت قىلىشىغا ھەمدە ھوقۇق بېرىلگەن شۇ تۈرنىڭ كۆپەيتىش ماتېرىيالىنى يۇقىرىقى ھەرىكەتنى قىلىش ئۈچۈن ساقلىشىغا يول قويۇلمايدۇ. سودا مەقسىتىدە ھوقۇق بېرىلگەن شۇ تۈردىكى كۆپەيتىش ماتېرىيالىنى يەنە بىر تۈرنى ئىشلەپچىقارغان كۆپەيتىش ماتېرىيالىغا تەكرار ئىشلىتىشكە بولمايدۇ. بۇ قانۇن، مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

实施前款规定的行为，涉及由未经许可使用授权品种的繁殖材料而获得的收获材料的，应当得到植物新品种权所有人的许可；但是，植物新品种权所有人对繁殖材料已有合理机会行使其权利的除外。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ھەرىكەتنى قىلىش ھوقۇق بېرىلگەن سورتنىڭ كۆپەيتىش ماتېرىيالىنى ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ ئىشلىتىش ئارقىلىق ئېرىشكەن ھوسۇل ماتېرىيالىغا چېتىلسا، ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ئۇرۇق ھوقۇقىغا ئىگىدارىنىڭ ئىجازىتىنى ئېلىش كېرەك؛ لېكىن، ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقىغا ئىگە كىشى كۆپەيتىش ماتېرىيالىغا نىسبەتەن ئۆز ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈش مۇۋاپىق پۇرسىتىگە ئېرىشكەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

对实质性派生品种实施第二款、第三款规定行为的，应当征得原始品种的植物新品种权所有人的同意。

ماھىيەتلىك ھاسىلىي سورتنىڭ 2-، 3-تارمىقىدىكى بەلگىلەنگەن ھەرىكەتنى قىلىشتا، ئەسلىي سورتتىكى ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ئۇرۇقلۇق ھوقۇقىغا ئىگە كىشىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىش كېرەك.

实质性派生品种制度的实施步骤和办法由国务院规定。

ماھىيەتلىك ھاسىلىي سورت تۈزۈمىنى يولغا قويۇشنىڭ قەدەم-باسقۇچلىرى ۋە چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第二十九条　在下列情况下使用授权品种的，可以不经植物新品种权所有人许可，不向其支付使用费，但不得侵犯植物新品种权所有人依照本法、有关法律、行政法规享有的其他权利：

29-ماددا ھوقۇق بېرىلگەن سورتنى تۆۋەندىكى ئەھۋالدا ئىشلەتكەندە، ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۇنىڭغا ئىشلىتىش ھەققى تۆلىمىسىمۇ بولىدۇ، لېكىن ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ مۇشۇ قانۇن، مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملار بويىچە بەھرىمەن بولىدىغان باشقا ھوقۇقلىرىغا دەخلى-تەرۇز قىلىشقا بولمايدۇ :

（一）利用授权品种进行育种及其他科研活动；

( 1 ) ھوقۇق بېرىلگەن سورتتىن پايدىلىنىپ سورت يېتىشتۈرۈش ۋە باشقا پەن تەتقىقات پائالىيەتلىرى بىلەن شۇغۇللىنىش؛

（二）农民自繁自用授权品种的繁殖材料。

( 2 ) دېھقانلار ئۆزى كۆپەيتىش، ئۆزى ئىشلىتىش ھوقۇقى بېرىلگەن سورت كۆپەيتىش ماتېرىياللىرى.

第三十条　为了国家利益或者社会公共利益，国务院农业农村、林业草原主管部门可以作出实施植物新品种权强制许可的决定，并予以登记和公告。

30-ماددا دۆلەت مەنپەئىتى ياكى ئىجتىمائىي ئاممىۋى مەنپەئەت ئۈچۈن، گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىغا مەجبۇرىي ئىجازەت بېرىشنى يولغا قويۇش توغرىسىدا قارار چىقارسا ھەمدە تىزىملاتسا ۋە ئېلان چىقارسا بولىدۇ.

取得实施强制许可的单位或者个人不享有独占的实施权，并且无权允许他人实施。

مەجبۇرىي ئىجازەت ئالغان ئورۇن ياكى شەخس يالغۇز ئىگىلىۋېلىپ يولغا قويۇش ھوقۇقىغا ئىگە ئەمەس ھەمدە باشقىلارنىڭ يولغا قويۇشىغا رۇخسەت قىلىش ھوقۇقى يوق.

第五章　种子生产经营

5-باب ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش

第三十一条　从事种子进出口业务的种子生产经营许可证，由国务院农业农村、林业草原主管部门核发。国务院农业农村、林业草原主管部门可以委托省、自治区、直辖市人民政府农业农村、林业草原主管部门接收申请材料。

31-ماددا ئۇرۇق ئىمپورت-ئېكسپورت كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تارقىتىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزىلىق، ئورمانچىلىق-يايلاق مەسئۇل تارمىقىغا ئىلتىماس ماتېرىيالىنى قوبۇل قىلىشنى ھاۋالە قىلسا بولىدۇ.

从事主要农作物杂交种子及其亲本种子、林木良种繁殖材料生产经营的，以及符合国务院农业农村主管部门规定条件的实行选育生产经营相结合的农作物种子企业的种子生产经营许可证，由省、自治区、直辖市人民政府农业农村、林业草原主管部门核发。

ئاساسلىق دېھقانچىلىق زىرائىتىنىڭ شالغۇت ئۇرۇقى ۋە ئۇنىڭ ئۆز ئۇرۇقى، دەل-دەرەخنىڭ سۈپەتلىك ئۇرۇقىنى كۆپەيتىش ماتېرىيالى ئىشلەپچىقىرىش تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار، شۇنىڭدەك گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن شەرتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان تاللاپ يېتىشتۈرۈش، ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت بىرلەشتۈرۈلگەن دېھقانچىلىق زىرائىتى ئۇرۇقچىلىق كارخانىسىنىڭ ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزىلىق، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تارقىتىدۇ.

前两款规定以外的其他种子的生产经营许可证，由生产经营者所在地县级以上地方人民政府农业农村、林业草原主管部门核发。

ئالدىنقى ئىككى تارماقتا بەلگىلەنگىنىدىن باشقا ئۇرۇقلارنى ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش ئىجازەتنامىسىنى ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلغۇچى تۇرۇشلۇق جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تارقىتىدۇ.

只从事非主要农作物种子和非主要林木种子生产的，不需要办理种子生产经营许可证。

ئاساسلىق بولمىغان زىرائەت ئۇرۇقى ۋە ئاساسلىق بولمىغان دەل-دەرەخ ئۇرۇقى ئىشلەپچىقىرىش بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلارنىڭ ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسى بېجىرىشى ھاجەتسىز.

第三十二条　申请取得种子生产经营许可证的，应当具有与种子生产经营相适应的生产经营设施、设备及专业技术人员，以及法规和国务院农业农村、林业草原主管部门规定的其他条件。

32-ماددا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەتكە ماس كېلىدىغان ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئەسلىھەسى، ئۈسكۈنىسى ۋە كەسپىي تېخنىكا خادىمى، شۇنىڭدەك نىزام ۋە گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن باشقا شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك.

从事种子生产的，还应当同时具有繁殖种子的隔离和培育条件，具有无检疫性有害生物的种子生产地点或者县级以上人民政府林业草原主管部门确定的采种林。

ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار ئۇرۇق كۆپەيتىشتە ئايرىش ۋە يېتىشتۈرۈش شارائىتىنى تەڭ ھازىرلىغان بولۇشى، كارانتىن زىيانسىز جانلىقنىڭ ئۇرۇقىنى ئىشلەپچىقىرىدىغان ئورۇنغا ياكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بېكىتكەن ئۇرۇقلۇق ئورماننى ھازىرلىغان بولۇشى كېرەك.

申请领取具有植物新品种权的种子生产经营许可证的，应当征得植物新品种权所有人的书面同意。

ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىنى تېرىش ھوقۇقىغا ئىگە ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ئۇرۇق ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ يازما ماقۇللۇقىنى ئېلىش كېرەك.

第三十三条　种子生产经营许可证应当载明生产经营者名称、地址、法定代表人、生产种子的品种、地点和种子经营的范围、有效期限、有效区域等事项。

33-ماددا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسىگە ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىسىنىڭ نامى، ئادرېسى، قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى، ئىشلەپچىقارغان ئۇرۇقنىڭ تۈرى، ئورنى ۋە ئۇرۇق تىجارىتىنىڭ دائىرىسى، كۈچكە ئىگە مۇددىتى، كۈچكە ئىگە رايونى قاتارلىق ئىشلارنى ئېنىق يېزىش كېرەك.

前款事项发生变更的，应当自变更之日起三十日内，向原核发许可证机关申请变更登记。

ئالدىنقى تارماقتىكى ئىشلاردا ئۆزگىرىش بولسا، ئۆزگەرتىلگەن كۈندىن باشلاپ 30 كۈن ئىچىدە، ئەسلىي ئىجازەتنامە تارقاتقان ئورگانغا ئۆزگەرتىشنى ئىلتىماس قىلىش كېرەك.

除本法另有规定外，禁止任何单位和个人无种子生产经营许可证或者违反种子生产经营许可证的规定生产、经营种子。禁止伪造、变造、买卖、租借种子生产经营许可证。

مۇشۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت ئىجازەتنامىسى بولماي تۇرۇپ ياكى ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-باشقۇرۇش ئىجازەتنامىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىشى، ئۇرۇق تىجارىتى قىلىشى مەنئى قىلىنىدۇ. ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ياسىۋېلىش، ئۆزگەرتىۋېلىش، سېتىۋېلىش-سېتىش، ئىجارە ئېلىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第三十四条　种子生产应当执行种子生产技术规程和种子检验、检疫规程，保证种子符合净度、纯度、发芽率等质量要求和检疫要求。

34-ماددا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىشتا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكا قائىدىسى ۋە ئۇرۇق تەكشۈرۈش، كارانتىن قىلىش قائىدىسىنى ئىجرا قىلىپ، ئۇرۇقنىڭ ساپلىق، ساپلىق، بىخلىنىش نىسبىتى قاتارلىق سۈپەت تەلىپى ۋە كارانتىن تەلىپىگە ئۇيغۇن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.

县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门应当指导、支持种子生产经营者采用先进的种子生产技术，改进生产工艺，提高种子质量。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىلىرىنىڭ ئىلغار ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تېخنىكىسىنى ئىشلىتىشىگە يېتەكچىلىك قىلىشى، مەدەت بېرىشى، ئىشلەپچىقىرىش ھۈنەر-سەنئىتىنى ياخشىلىشى، ئۇرۇق سۈپىتىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第三十五条　在林木种子生产基地内采集种子的，由种子生产基地的经营者组织进行，采集种子应当按照国家有关标准进行。

35-ماددا دەل-دەرەخ ئۇرۇقى ئىشلەپچىقىرىش بازىسىدا ئۇرۇق يىغىشقا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش بازىسىنى باشقۇرغۇچى تەشكىللەيدۇ، ئۇرۇق يىغىش دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك ئۆلچىمى بويىچە بولۇشى كېرەك.

禁止抢采掠青、损坏母树，禁止在劣质林内、劣质母树上采集种子。

ئانا دەرەخنى بۇلاش، بۇزۇۋېتىش مەنئى قىلىنىدۇ، ناچار ئورمان ئىچىدىكى، ناچار ئانا دەرەختىن ئۇرۇق يىغىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第三十六条　种子生产经营者应当建立和保存包括种子来源、产地、数量、质量、销售去向、销售日期和有关责任人员等内容的生产经营档案，保证可追溯。种子生产经营档案的具体载明事项，种子生产经营档案及种子样品的保存期限由国务院农业农村、林业草原主管部门规定。

36-ماددا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش باشقۇرغۇچىسى ئۇرۇق مەنبەسى، ئورنى، مىقدارى، سۈپىتى، سېتىلىش يۆنىلىشى، سېتىلغان ۋاقتى ۋە ئالاقىدار جاۋابكارلار قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئارخىپى تۇرغۇزۇپ ۋە ساقلاپ، سۈرۈشتۈرگىلى بولۇشقا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك. ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت ئارخىپىغا كونكرېت ئېنىق يېزىلغان ئىشلار، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-باشقۇرۇش ئارخىپى ۋە ئۇرۇق ئەۋرىشكىسىنى ساقلاش مۇددىتىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەيدۇ.

第三十七条　农民个人自繁自用的常规种子有剩余的，可以在当地集贸市场上出售、串换，不需要办理种子生产经营许可证。

37-ماددا دېھقانلار ئۆزى يېتىشتۈرۈپ ئۆزى ئىشلىتىدىغان ئادەتتىكى ئۇرۇقتىن ئېشىپ قالغانلىرىنى شۇ جايدىكى بازاردا ساتسا، ئالماشتۇرسا بولىدۇ، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسى بېجىرمىسىمۇ بولىدۇ.

第三十八条　种子生产经营许可证的有效区域由发证机关在其管辖范围内确定。种子生产经营者在种子生产经营许可证载明的有效区域设立分支机构的，专门经营不再分装的包装种子的，或者受具有种子生产经营许可证的种子生产经营者以书面委托生产、代销其种子的，不需要办理种子生产经营许可证，但应当向当地农业农村、林业草原主管部门备案。

38-ماددا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسىنىڭ كۈچكە ئىگە رايونىنى گۇۋاھنامە تارقاتقان ئورگان ئۆزىنىڭ باشقۇرۇش تەۋەلىكى دائىرىسىدە بېكىتىدۇ. ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارىتى قىلغۇچى ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسىگە يېزىلغان كۈچكە ئىگە رايوندا تارماق ئاپپارات تەسىس قىلغان بولسا، ئايرىپ قاچىلانمايدىغان ئورۇ ئۇرۇقىنى مەخسۇس باشقۇرىدىغان ياكى ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، باشقۇرۇش ئىجازەتنامىسىگە ئېرىشكەن ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىسى ئۇرۇقىنى ئىشلەپچىقىرىش، ۋاكالىتەن سېتىشنى يازما ھاۋالە قىلغان بولسا، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، ئىگىلىك باشقۇرۇش ئىجازەتنامىسى بېجىرىش ھاجەتسىز، لېكىن، شۇ جايدىكى يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇش كېرەك.

实行选育生产经营相结合，符合国务院农业农村、林业草原主管部门规定条件的种子企业的生产经营许可证的有效区域为全国。

تاللاپ يېتىشتۈرۈش، ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش بىرلەشتۈرۈلگەن، گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى، يېزا، ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن شەرتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسىنىڭ كۈچكە ئىگە رايونى پۈتۈن مەملىكەت بويىچە بولىدۇ.

第三十九条　销售的种子应当加工、分级、包装。但是不能加工、包装的除外。

39-ماددا سېتىلىدىغان ئۇرۇقلارنى پىششىقلاش، دەرىجىگە ئايرىش، ئوراپ قاچىلاش كېرەك. پىششىقلاپ ئىشلەشكە، ئوراپ قاچىلاشقا بولمايدىغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

大包装或者进口种子可以分装；实行分装的，应当标注分装单位，并对种子质量负责。

چوڭ ئورالمىلىق ياكى ئىمپورت قىلىنغان ئۇرۇقلارنى ئايرىپ قاچىلاشقا بولىدۇ؛ ئايرىپ قاچىلاشنى يولغا قويۇشتا، ئايرىپ قاچىلايدىغان ئورۇننى بەلگە قىلىش ھەمدە ئۇرۇق سۈپىتىگە مەسئۇل بولۇش كېرەك.

第四十条　销售的种子应当符合国家或者行业标准，附有标签和使用说明。标签和使用说明标注的内容应当与销售的种子相符。种子生产经营者对标注内容的真实性和种子质量负责。

40-ماددا سېتىلغان ئۇرۇق دۆلەتنىڭ ياكى ساھەنىڭ ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى، ئۇنىڭغا بەلگە ۋە ئىشلىتىش ئىزاھاتى قوشۇمچە قىلىنىشى كېرەك. بەلگە ۋە ئىشلىتىش چۈشەندۈرۈشىدە يېزىلغان مەزمۇن سېتىلغان ئۇرۇققا ماس كېلىشى كېرەك. ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش باشقۇرغۇچىسى بەلگە مەزمۇنىنىڭ چىنلىقى ۋە ئۇرۇق سۈپىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

标签应当标注种子类别、品种名称、品种审定或者登记编号、品种适宜种植区域及季节、生产经营者及注册地、质量指标、检疫证明编号、种子生产经营许可证编号和信息代码，以及国务院农业农村、林业草原主管部门规定的其他事项。

بەلگىگە ئۇرۇق تۈرى، سورت نامى، سورتنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش ياكى تىزىملاش نومۇرى، سورتنى تېرىشقا باب كېلىدىغان رايون ۋە پەسىل، ئىشلەپچىقىرىش باشقۇرغۇچىسى ۋە رويخەتكە ئالغان جاي، سۈپەت كۆرسەتكۈچى، كارانتىن ئىسپاتى نومۇرى، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت ئىجازەتنامىسى نومۇرى ۋە ئۇچۇر كودى، شۇنىڭدەك گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن باشقا ئىشلارنى بەلگە قىلىش كېرەك.

销售授权品种种子的，应当标注品种权号。

ھوقۇق بېرىلگەن سورتلۇق ئۇرۇقنى سېتىشتا، سورت ھوقۇقى نومۇرىنى ئېنىق يېزىش كېرەك.

销售进口种子的，应当附有进口审批文号和中文标签。

ئىمپورت ئۇرۇقىنى سېتىشتا، ئىمپورت تەستىق ھۆججەت نومۇرى ۋە جۇڭگو تىل-يېزىقىدىكى بەلگىنى قوشۇمچە قىلىش كېرەك.

销售转基因植物品种种子的，必须用明显的文字标注，并应当提示使用时的安全控制措施。

گېنى يۆتكەلگەن ئۆسۈملۈك سورتى ئۇرۇقىنى سېتىشتا، جەزمەن ئېنىق يېزىق بىلەن بەلگە قويۇش ھەمدە ئىشلەتكەن چاغدىكى بىخەتەرلىك تىزگىنلەش تەدبىرلىرىنى ئەسكەرتىش كېرەك.

种子生产经营者应当遵守有关法律、法规的规定，诚实守信，向种子使用者提供种子生产者信息、种子的主要性状、主要栽培措施、适应性等使用条件的说明、风险提示与有关咨询服务，不得作虚假或者引人误解的宣传。

ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارىتى قىلغۇچىلار مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىشى، سەمىمىي، لەۋزىدە تۇرۇشى، ئۇرۇق ئىشلەتكۈچىلەرگە ئۇرۇق ئىشلەپچىقارغۇچىنىڭ ئۇچۇرى، ئۇرۇقنىڭ ئاساسلىق خۇسۇسىيىتى، ئاساسلىق ئۆستۈرۈش تەدبىرى، ماسلىشىشچانلىقى قاتارلىق ئىشلىتىش شەرتلىرىگە دائىر ئىزاھات، خەۋپ-خەتەر ئەسكەرتمىسى ۋە مۇناسىۋەتلىك مەسلىھەت مۇلازىمىتى قىلىشى كېرەك، ساختا ياكى خاتا چۈشەنچە پەيدا قىلىدىغان تەشۋىقات قىلىشقا يول قويۇلمايدۇ.

任何单位和个人不得非法干预种子生产经营者的生产经营自主权。

ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىلىرىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەتتە ئۆز ئالدىغا ئىش كۆرۈش ھوقۇقىغا قانۇنسىز ئارىلىشىۋېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第四十一条　种子广告的内容应当符合本法和有关广告的法律、法规的规定，主要性状描述等应当与审定、登记公告一致。

41-ماددا ئۇرۇق ئېلانىنىڭ مەزمۇنى مۇشۇ قانۇن ۋە ئېلانغا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى، ئاساسلىق خۇسۇسىيەت تەسۋىرى قاتارلىقلار تەكشۈرۈپ بېكىتىش، تىزىملاپ ئېلان قىلىش بىلەن بىردەك بولۇشى كېرەك.

第四十二条　运输或者邮寄种子应当依照有关法律、行政法规的规定进行检疫。

42-ماددا ئۇرۇق توشۇش ياكى پوچتىدىن ئەۋەتىشتە مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە كارانتىن قىلىش كېرەك.

第四十三条　种子使用者有权按照自己的意愿购买种子，任何单位和个人不得非法干预。

43-ماددا ئۇرۇق ئىشلەتكۈچىلەر ئۆز ئارزۇسى بويىچە ئۇرۇق سېتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ قانۇنسىز ئارىلىشىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第四十四条　国家对推广使用林木良种造林给予扶持。国家投资或者国家投资为主的造林项目和国有林业单位造林，应当根据林业草原主管部门制定的计划使用林木良种。

44-ماددا دۆلەت دەل-دەرەخ سورتلۇق ئۇرۇقىنى كېڭەيتىپ ئىشلىتىپ، ئورمان بىنا قىلىشقا يار-يۆلەك بولىدۇ. دۆلەت مەبلەغ سېلىش ياكى دۆلەت مەبلەغ سېلىشنى ئاساس قىلغان ئورمان بىنا قىلىش تۈرلىرى ۋە دۆلەت ئورمانچىلىق ئورۇنلىرى ئورمان بىنا قىلىشتا، ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تۈزگەن پىلانغا ئاساسەن دەل-دەرەخ ئەلا سورتىنى ئىشلىتىشى كېرەك.

第四十五条　种子使用者因种子质量问题或者因种子的标签和使用说明标注的内容不真实，遭受损失的，种子使用者可以向出售种子的经营者要求赔偿，也可以向种子生产者或者其他经营者要求赔偿。赔偿额包括购种价款、可得利益损失和其他损失。属于种子生产者或者其他经营者责任的，出售种子的经营者赔偿后，有权向种子生产者或者其他经营者追偿；属于出售种子的经营者责任的，种子生产者或者其他经营者赔偿后，有权向出售种子的经营者追偿。

45-ماددا ئۇرۇق ئىشلەتكۈچى ئۇرۇق سۈپەت مەسىلىسى ياكى ئۇرۇقنىڭ بەلگىسى ۋە ئىشلىتىش ئىزاھاتىدا يېزىلغان مەزمۇن چىن بولمىغانلىقتىن زىيانغا ئۇچرىسا، ئۇرۇق ئىشلەتكۈچى ئۇرۇق ساتقۇچى تىجارەتچىدىن تۆلەم تەلەپ قىلسا بولىدۇ، ئۇرۇق ئىشلەپچىقارغۇچى ياكى باشقا تىجارەتچىلەردىن تۆلەم تەلەپ قىلسىمۇ بولىدۇ. تۆلەم سوممىسى ئۇرۇق سېتىۋېلىش پۇلى، ئېرىشىدىغان مەنپەئەت زىيىنى ۋە باشقا زىيانلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئۇرۇقلۇق ئىشلەپچىقارغۇچى ياكى باشقا تىجارەتچىلەرنىڭ جاۋابكارلىقى بولسا، ئۇرۇقنى ساتقۇچى تۆلەپ بولغاندىن كېيىن، ئۇرۇق ئىشلەپچىقارغۇچى ياكى باشقا تىجارەتچىلەر ئۇنىڭدىن تۆلىتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق؛ ئۇرۇق ساتقۇچىنىڭ جاۋابكارلىقى بولسا، ئۇرۇق ئىشلەپچىقارغۇچى ياكى باشقا تىجارەتچىلەر تۆلەپ بولغاندىن كېيىن، ئۇرۇق ساتقان تىجارەتچىدىن تۆلىتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق.

第六章　种子监督管理

6-باب ئۇرۇقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

第四十六条　农业农村、林业草原主管部门应当加强对种子质量的监督检查。种子质量管理办法、行业标准和检验方法，由国务院农业农村、林业草原主管部门制定。

46-ماددا يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۇرۇق سۈپىتىگە بولغان نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىشى كېرەك. ئۇرۇق سۈپىتىنى باشقۇرۇش چارىسى، ساھە ئۆلچىمى ۋە تەكشۈرۈش ئۇسۇلىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بېكىتىدۇ.

农业农村、林业草原主管部门可以采用国家规定的快速检测方法对生产经营的种子品种进行检测，检测结果可以作为行政处罚依据。被检查人对检测结果有异议的，可以申请复检，复检不得采用同一检测方法。因检测结果错误给当事人造成损失的，依法承担赔偿责任。

يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى دۆلەت بەلگىلىگەن تېز تەكشۈرۈش-ئۆلچەش ئۇسۇلىنى قوللىنىپ ئىشلەپچىقىرىۋاتقان، تىجارەت قىلىۋاتقان ئۇرۇق سورتىنى تەكشۈرسە بولىدۇ، تەكشۈرۈش-ئۆلچەش نەتىجىسىنى مەمۇرىي جازا ئاساسى قىلسا بولىدۇ. تەكشۈرۈلگۈچىنىڭ تەكشۈرۈش نەتىجىسىگە باشقىچە پىكرى بولسا، قايتا تەكشۈرۈشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ، قايتا تەكشۈرۈشتە ئوخشاش بىر تەكشۈرۈش ئۇسۇلىنى قوللىنىشقا بولمايدۇ. تەكشۈرۈش نەتىجىسى خاتا بولۇپ قېلىپ ئالاقىدارلارغا زىيان سالغان بولسا، قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第四十七条　农业农村、林业草原主管部门可以委托种子质量检验机构对种子质量进行检验。

47-ماددا يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۇرۇق سۈپىتىنى تەكشۈرۈش ئاپپاراتىغا ئۇرۇق سۈپىتىنى تەكشۈرۈشنى ھاۋالە قىلسا بولىدۇ.

承担种子质量检验的机构应当具备相应的检测条件、能力，并经省级以上人民政府有关主管部门考核合格。

ئۇرۇق سۈپىتىنى تەكشۈرۈشنى ئۈستىگە ئالغان ئاپپارات مۇناسىپ تەكشۈرۈش شارائىتى، ئىقتىدارىنى ھازىرلىشى ھەمدە ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارمىقىنىڭ باھالىشىدا لاياقەتلىك بولۇشى كېرەك.

种子质量检验机构应当配备种子检验员。种子检验员应当具有中专以上有关专业学历，具备相应的种子检验技术能力和水平。

ئۇرۇق سۈپىتىنى تەكشۈرۈش ئاپپاراتى ئۇرۇق تەكشۈرگۈچى سەپلىشى كېرەك. ئۇرۇق تەكشۈرگۈچى ئوتتۇرا تېخنىكومدىن يۇقىرى ئالاقىدار كەسپىي ئوقۇش تارىخىغا ئىگە بولۇشى، مۇناسىپ ئۇرۇق تەكشۈرۈش تېخنىكا ئىقتىدارى ۋە سەۋىيەسىنى ھازىرلىغان بولۇشى كېرەك.

第四十八条　禁止生产经营假、劣种子。农业农村、林业草原主管部门和有关部门依法打击生产经营假、劣种子的违法行为，保护农民合法权益，维护公平竞争的市场秩序。

48-ماددا ساختا، ناچار ئۇرۇقلارنى ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش مەنئى قىلىنىدۇ. يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماق ساختا، ناچار ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت قىلىشتەك قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارغا قانۇن بويىچە زەربە بېرىپ، دېھقانلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ، ئادىل رىقابەتلىشىدىغان بازار تەرتىپىنى قوغدايدۇ.

下列种子为假种子：

تۆۋەندىكى ئۇرۇقلار ساختا ئۇرۇق بولىدۇ :

（一）以非种子冒充种子或者以此种品种种子冒充其他品种种子的；

( 1 ) ئۇرۇقسىز ئۇرۇقنى ئۇرۇق قىلىپ كۆرسەتكەن ياكى بۇ سورتلۇق ئۇرۇقنى باشقا سورتتىكى ئۇرۇق قىلىپ كۆرسەتكەنلەر؛

（二）种子种类、品种与标签标注的内容不符或者没有标签的。

( 2 ) ئۇرۇق تۈرى، سورتى بىلەن بەلگە چاپلانغان مەزمۇن ماس كەلمىسە ياكى بەلگە بولمىسا.

下列种子为劣种子：

تۆۋەندىكى ئۇرۇقلار ناچار ئۇرۇق ھېسابلىنىدۇ :

（一）质量低于国家规定标准的；

( 1 ) سۈپىتى دۆلەت بەلگىلىگەن ئۆلچەمدىن تۆۋەن بولغانلار؛

（二）质量低于标签标注指标的；

( 2 ) سۈپىتى بەلگىگە بەلگە قويۇلغان كۆرسەتكۈچتىن تۆۋەن بولسا؛

（三）带有国家规定的检疫性有害生物的。

( 3 ) دۆلەت بەلگىلىگەن كارانتىن خاراكتېرلىك زىيانلىق جانلىق بولسا.

第四十九条　农业农村、林业草原主管部门是种子行政执法机关。种子执法人员依法执行公务时应当出示行政执法证件。农业农村、林业草原主管部门依法履行种子监督检查职责时，有权采取下列措施：

49-ماددا يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۇرۇقچىلىق مەمۇرىي قانۇن ئىجرا قىلىش ئورگىنىدۇر. ئۇرۇقچىلىق قانۇن ئىجراسى خادىملىرى قانۇن بويىچە ھۆكۈمەت ئىشىنى ئىجرا قىلغاندا، مەمۇرىي قانۇن ئىجراسى گۇۋاھنامىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك. يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۇرۇقنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلغاندا، تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللىنىشقا ھوقۇقلۇق :

（一）进入生产经营场所进行现场检查；

( 1 ) ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت سورۇنىغا كىرىپ نەق مەيداننى تەكشۈرۈش؛

（二）对种子进行取样测试、试验或者检验；

( 2 ) ئۇرۇقلۇقتىن ئەۋرىشكە ئېلىپ سىناش، سىناق قىلىش ياكى تەكشۈرۈش؛

（三）查阅、复制有关合同、票据、账簿、生产经营档案及其他有关资料；

( 3 ) مۇناسىۋەتلىك توختام، ۋېكسېل، ھېساب دەپتىرى، ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت ئارخىپى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى كۆرۈش، كۆپەيتىش؛

（四）查封、扣押有证据证明违法生产经营的种子，以及用于违法生产经营的工具、设备及运输工具等；

( 4 ) قانۇنغا خىلاپ ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەتنى ئىسپاتلايدىغان دەلىل-ئىسپات بولغان ئۇرۇقلار، شۇنىڭدەك قانۇنغا خىلاپ ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەتكە ئىشلىتىدىغان قورال، ئۈسكۈنە ۋە تىرانسپورت قورالى قاتارلىقلار؛

（五）查封违法从事种子生产经营活动的场所。

( 5 ) قانۇنغا خىلاپ ھالدا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان سورۇنلارنى پېچەتلەش.

农业农村、林业草原主管部门依照本法规定行使职权，当事人应当协助、配合，不得拒绝、阻挠。

يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى خىزمەت ھوقۇقىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە يۈرگۈزۈشتە، ئالاقىدارلار ھەمكارلىشىشى، ماسلىشىشى كېرەك، رەت قىلىشقا، توسقۇنلۇق قىلىشقا يول قويۇلمايدۇ.

农业农村、林业草原主管部门所属的综合执法机构或者受其委托的种子管理机构，可以开展种子执法相关工作。

يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىغا قاراشلىق ئۇنىۋېرسال قانۇن ئىجرا قىلىش ئاپپاراتى ياكى ئۇنىڭ ھاۋالىسى بىلەن ئۇرۇقلۇق باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئۇرۇقچىلىق بويىچە قانۇن ئىجرا قىلىشقا مۇناسىۋەتلىك خىزمەتلەرنى قانات يايدۇرسا بولىدۇ.

第五十条　种子生产经营者依法自愿成立种子行业协会，加强行业自律管理，维护成员合法权益，为成员和行业发展提供信息交流、技术培训、信用建设、市场营销和咨询等服务。

50-ماددا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىلىرى قانۇن بويىچە ئۆز ئىختىيارلىقى بىلەن ئۇرۇقچىلىق ساھە جەمئىيىتى قۇرىدۇ، ساھە تەلەپچانلىقى بويىچە باشقۇرۇشنى كۈچەيتىدۇ، ئەزالارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ، ئەزالار ۋە ساھەنىڭ تەرەققىياتىنى ئۇچۇر ئالماشتۇرۇش، تېخنىكا جەھەتتىن تەربىيەلەش، ئىناۋەت قۇرۇلۇشى، بازار سودىسى ۋە مەسلىھەت بېرىش قاتارلىق مۇلازىمەتلەر بىلەن تەمىنلەيدۇ.

第五十一条　种子生产经营者可自愿向具有资质的认证机构申请种子质量认证。经认证合格的，可以在包装上使用认证标识。

51-ماددا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش باشقۇرغۇچىسى سالاھىيەتكە ئىگە ئىسپات بېرىش ئاپپاراتىغا ئۇرۇق سۈپىتى ئىسپاتىنى ئۆز ئىختىيارلىقى بىلەن ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ. ئىسپات بېرىشتە لاياقەتلىك بولغانلىرىنىڭ ئورالمىسىغا ئىسپات بەلگىسى ئىشلىتىلسە بولىدۇ.

第五十二条　由于不可抗力原因，为生产需要必须使用低于国家或者地方规定标准的农作物种子的，应当经用种地县级以上地方人民政府批准。

52-ماددا تاقابىل تۇرغىلى بولمايدىغان سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن، ئىشلەپچىقىرىش ئېھتىياجى ئۈچۈن دۆلەت ياكى يەرلىك بەلگىلىگەن ئۆلچەمدىن تۆۋەن دېھقانچىلىق زىرائىتى ئۇرۇقىنى ئىشلىتىش زۆرۈر بولسا، يەر تېرىشتا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش كېرەك.

第五十三条　从事品种选育和种子生产经营以及管理的单位和个人应当遵守有关植物检疫法律、行政法规的规定，防止植物危险性病、虫、杂草及其他有害生物的传播和蔓延。

53-ماددا سورت تاللاپ يېتىشتۈرۈش ۋە ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت قىلىش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ھەمدە باشقۇرغۇچى ئورۇن ۋە شەخسلەر ئۆسۈملۈك كارانتىن قىلىشقا دائىر قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلىشى، ئۆسۈملۈكلەر خەتەرلىك كېسەللىكلىرى، قۇرت-قوڭغۇز، ياۋا ئوت-چۆپ ۋە باشقا زىيانلىق جانلىقلارنىڭ تارقىلىشى ۋە يامرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

禁止任何单位和个人在种子生产基地从事检疫性有害生物接种试验。

ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش بازىسىدا كارانتىن خاراكتېرلىك زىيانلىق جانلىقلارنى ئەملەش سىنىقى بىلەن شۇغۇللىنىشى مەنئى قىلىنىدۇ.

第五十四条　省级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门应当在统一的政府信息发布平台上发布品种审定、品种登记、新品种保护、种子生产经营许可、监督管理等信息。

54-ماددا ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بىرلىككە كەلگەن ھۆكۈمەت ئۇچۇرى ئېلان قىلىش سۇپىسىدا سورتلارنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش، سورتلارنى تىزىملاش، يېڭى سورتلارنى قوغداش، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت ئىجازىتى، نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش قاتارلىق ئۇچۇرلارنى ئېلان قىلىشى كېرەك.

国务院农业农村、林业草原主管部门建立植物品种标准样品库，为种子监督管理提供依据。

گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۆسۈملۈك سورتى ئۆلچىمى ئۈلگە ئامبىرى قۇرۇپ، ئۇرۇقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى ئاساس بىلەن تەمىنلەيدۇ.

第五十五条　农业农村、林业草原主管部门及其工作人员，不得参与和从事种子生产经营活动。

55-ماددا يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت پائالىيىتىگە قاتناشسا ۋە ئۇنىڭ بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.

第七章　种子进出口和对外合作

7-باب ئۇرۇق ئىمپورت-ئېكسپورتى ۋە تاشقى ھەمكارلىق

第五十六条　进口种子和出口种子必须实施检疫，防止植物危险性病、虫、杂草及其他有害生物传入境内和传出境外，具体检疫工作按照有关植物进出境检疫法律、行政法规的规定执行。

56-ماددا ئىمپورت قىلىنىدىغان ئۇرۇق ۋە ئېكسپورت قىلىنىدىغان ئۇرۇقلارنى كارانتىن قىلىپ، ئۆسۈملۈكلەردىكى خەتەرلىك كېسەللىكلەر، ھاشارات، ئوت-چۆپ ۋە باشقا زىيانلىق جانلىقلارنىڭ چېگراغا كىرىشى ۋە چېگرا سىرتىغا تارقىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش شەرت، كونكرېت كارانتىن قىلىش خىزمىتى ئۆسۈملۈكلەرنى چېگرادىن كىرگۈزۈش-چىقىرىشقا دائىر كارانتىن قانۇنى، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ.

第五十七条　从事种子进出口业务的，应当具备种子生产经营许可证；其中，从事农作物种子进出口业务的，还应当按照国家有关规定取得种子进出口许可。

57-ماددا ئۇرۇق ئىمپورت-ئېكسپورت كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسى ھازىرلىشى كېرەك؛ بۇنىڭ ئىچىدە، زىرائەت ئۇرۇقى ئىمپورت-ئېكسپورت كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار يەنە دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە ئۇرۇق ئىمپورت-ئېكسپورت ئىجازىتى ئېلىشى كېرەك.

从境外引进农作物、林木种子的审定权限，农作物种子的进口审批办法，引进转基因植物品种的管理办法，由国务院规定。

چېگرا سىرتىدىن كىرگۈزۈلگەن زىرائەت، دەل-دەرەخ ئۇرۇقىنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش ھوقۇق چېكى، زىرائەت ئۇرۇقىنىڭ ئىمپورتىنى تەستىقلاش چارىسى، گېنى يۆتكەلگەن ئۆسۈملۈك سورتىنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第五十八条　进口种子的质量，应当达到国家标准或者行业标准。没有国家标准或者行业标准的，可以按照合同约定的标准执行。

58-ماددا ئىمپورت قىلىنغان ئۇرۇقنىڭ سۈپىتى دۆلەت ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمىگە يېتىشى كېرەك. دۆلەت ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمى بولمىسا، توختامدا پۈتۈشكەن ئۆلچەم بويىچە ئىجرا قىلىشقا بولىدۇ.

第五十九条　为境外制种进口种子的，可以不受本法第五十七条第一款的限制，但应当具有对外制种合同，进口的种子只能用于制种，其产品不得在境内销售。

59-ماددا چېگرا سىرتىدىن ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش ئۈچۈن ئىمپورت قىلىنىدىغان ئۇرۇق مۇشۇ قانۇننىڭ 57-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىنىڭ چەكلىمىسىگە ئۇچرىمايدۇ، لېكىن سىرتقا قارىتا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش توختامى تۈزۈش كېرەك، ئىمپورت قىلىنغان ئۇرۇقنى پەقەت ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىشقىلا ئىشلىتىشكە بولىدۇ، ئۇنىڭ مەھسۇلاتىنى چېگرا ئىچىدە سېتىشقا بولمايدۇ.

从境外引进农作物或者林木试验用种，应当隔离栽培，收获物也不得作为种子销售。

چېگرا سىرتىدىن زىرائەت ياكى دەل-دەرەخنى سىناق تەرىقىسىدە كىرگۈزۈش ئۈچۈن، ئايرىپ ئۆستۈرۈش كېرەك، يىغىۋېلىنغان نەرسىنى ئۇرۇق سۈپىتىدە سېتىشقا بولمايدۇ.

第六十条　禁止进出口假、劣种子以及属于国家规定不得进出口的种子。

60-ماددا ساختا، ناچار ئۇرۇقلۇق ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىش، شۇنىڭدەك دۆلەت ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىشقا بولمايدىغانلىقىنى بەلگىلىگەن ئۇرۇقلۇقلار مەنئى قىلىنىدۇ.

第六十一条　国家建立种业国家安全审查机制。境外机构、个人投资、并购境内种子企业，或者与境内科研院所、种子企业开展技术合作，从事品种研发、种子生产经营的审批管理依照有关法律、行政法规的规定执行。

61-ماددا دۆلەت ئۇرۇقچىلىق بويىچە دۆلەت خەۋپسىزلىكى تەكشۈرۈش مېخانىزمى ئورنىتىدۇ. چېگرا سىرتىدىكى ئاپپاراتلار، شەخسلەر مەبلەغ سالغان، چېگرا ئىچىدىكى ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرىنى سېتىۋالغان ياكى چېگرا ئىچىدىكى پەن تەتقىقات يۇرتى-ئورنى، ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرى بىلەن تېخنىكا ھەمكارلىقىنى قانات يايدۇرغان، سورت تەتقىق قىلىپ يارىتىش، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىشنى تەستىقلىتىپ باشقۇرۇش مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ.

第八章　扶持措施

8-باب يۆلەش تەدبىرى

第六十二条　国家加大对种业发展的支持。对品种选育、生产、示范推广、种质资源保护、种子储备以及制种大县给予扶持。

62-ماددا دۆلەت ئۇرۇقچىلىق كەسپىنىڭ تەرەققىياتىنى قوللاش سالمىقىنى ئاشۇرىدۇ. سورت تاللاپ يېتىشتۈرۈش، ئىشلەپچىقىرىش، ئۈلگە كۆرسىتىپ كېڭەيتىش، ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى قوغداش، ئۇرۇقنى زاپاس ساقلاش ھەمدە ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش چوڭ ناھىيەلىرىنى يۆلەش كېرەك.

国家鼓励推广使用高效、安全制种采种技术和先进适用的制种采种机械，将先进适用的制种采种机械纳入农机具购置补贴范围。

دۆلەت يۇقىرى ئۈنۈملۈك، بىخەتەر ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-يىغىش تېخنىكىسى ۋە ئىلغار، قوللىنىشچان ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-ئېلىش ماشىنىلىرىنى ئىشلىتىشنى كېڭەيتىشكە ئىلھام بېرىدۇ، ئىلغار، قوللىنىشچان ئۇرۇقلۇق ئىشلەپچىقىرىش-يىغىش ماشىنىلىرىنى يېزا ئىگىلىك ماشىنا-سايمانلىرىنى سېتىۋېلىش ياردەم پۇلى بېرىش دائىرىسىگە كىرگۈزىدۇ.

国家积极引导社会资金投资种业。

دۆلەت جەمئىيەت مەبلىغىنى ئۇرۇقچىلىققا مەبلەغ سېلىشقا پائال يېتەكلەيدۇ.

第六十三条　国家加强种业公益性基础设施建设，保障育种科研设施用地合理需求。

63-ماددا دۆلەت ئۇرۇقچىلىقنىڭ ئاممىۋى پاراۋانلىق ئۇل ئەسلىھە قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، سورت يېتىشتۈرۈش پەن تەتقىقات ئەسلىھەلىرىگە ئىشلىتىلىدىغان يەرنىڭ مۇۋاپىق ئېھتىياجىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.

对优势种子繁育基地内的耕地，划入永久基本农田。优势种子繁育基地由国务院农业农村主管部门商所在省、自治区、直辖市人民政府确定。

ئەۋزەل ئۇرۇق يېتىشتۈرۈش بازىسىدىكى تېرىلغۇ يەرلەر مەڭگۈلۈك ئاساسىي ئېتىزلارغا كىرگۈزۈلىدۇ. ئۈستۈنلۈككە ئىگە ئۇرۇق يېتىشتۈرۈش بازىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى سودا ئورنى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بېكىتىدۇ.

第六十四条　对从事农作物和林木品种选育、生产的种子企业，按照国家有关规定给予扶持。

64-ماددا زىرائەت ۋە دەل-دەرەخ سورتىنى تاللاپ يېتىشتۈرۈش، ئىشلەپچىقىرىش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە يۆلىنىدۇ.

第六十五条　国家鼓励和引导金融机构为种子生产经营和收储提供信贷支持。

65-ماددا دۆلەت پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنى ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش ۋە يىغىپ ساقلاشنى ئىناۋەتلىك قەرز پۇل مەدىتى بىلەن تەمىنلەشكە ئىلھاملاندۇرىدۇ ۋە يېتەكلەيدۇ.

第六十六条　国家支持保险机构开展种子生产保险。省级以上人民政府可以采取保险费补贴等措施，支持发展种业生产保险。

66-ماددا دۆلەت سۇغۇرتا ئاپپاراتلىرىنىڭ ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش سۇغۇرتىسىنى قانات يايدۇرۇشىنى قوللايدۇ. ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى سۇغۇرتا ھەققى ياردەم پۇلى بېرىش قاتارلىق تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، ئۇرۇقچىلىق ئىشلەپچىقىرىش سۇغۇرتىسىنىڭ تەرەققىياتىنى قوللىسا بولىدۇ.

第六十七条　国家鼓励科研院所及高等院校与种子企业开展育种科技人员交流，支持本单位的科技人员到种子企业从事育种成果转化活动；鼓励育种科研人才创新创业。

67-ماددا دۆلەت پەن تەتقىقات ئورۇنلىرى ھەم ئالىي مەكتەپلەرنىڭ ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرى بىلەن ئۇرۇقلۇق يېتىشتۈرۈش پەن-تېخنىكا خادىملىرى ئالاقىسىنى قانات يايدۇرۇشىغا ئىلھام بېرىدۇ، شۇ ئورۇندىكى پەن-تېخنىكا خادىملىرىنىڭ ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرىغا بېرىپ ئۇرۇقلۇق يېتىشتۈرۈش نەتىجىسىنى ئايلاندۇرۇش پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىشىنى قوللايدۇ؛ سورت يېتىشتۈرۈش پەن تەتقىقات ئىختىساسلىقلىرىنىڭ يېڭىلىق يارىتىشى، ئىگىلىك تىكلىشىگە ئىلھام بېرىلىدۇ.

第六十八条　国务院农业农村、林业草原主管部门和异地繁育种子所在地的省、自治区、直辖市人民政府应当加强对异地繁育种子工作的管理和协调，交通运输部门应当优先保证种子的运输。

68-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ۋە باشقا جايدا ئۇرۇق يېتىشتۈرىدىغان جايدىكى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى باشقا جايدا ئۇرۇق يېتىشتۈرۈش خىزمىتىنى باشقۇرۇش ۋە ماسلاشتۇرۇشنى كۈچەيتىشى، قاتناش-تىرانسپورت تارمىقى ئۇرۇق توشۇشقا ئالدىن كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第九章　法律责任

9-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第六十九条　农业农村、林业草原主管部门不依法作出行政许可决定，发现违法行为或者接到对违法行为的举报不予查处，或者有其他未依照本法规定履行职责的行为的，由本级人民政府或者上级人民政府有关部门责令改正，对负有责任的主管人员和其他直接责任人员依法给予处分。

69-ماددا يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى قانۇن بويىچە مەمۇرىي ئىجازەت قارارى چىقارماي، قانۇنغا خىلاپ قىلمىشى بايقالغان ياكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشى پاش قىلىنغان مەلۇماتنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلمىغان ياكى مەسئۇلىيىتىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئادا قىلمىغان باشقا قىلمىشلارنى سادىر قىلغانلارنى شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

违反本法第五十五条规定，农业农村、林业草原主管部门工作人员从事种子生产经营活动的，依法给予处分。

مۇشۇ قانۇننىڭ 55-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىنىڭ خادىملىرىدىن ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللانغانلىرىغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

第七十条　违反本法第十六条规定，品种审定委员会委员和工作人员不依法履行职责，弄虚作假、徇私舞弊的，依法给予处分；自处分决定作出之日起五年内不得从事品种审定工作。

70-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 16-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۈر تەكشۈرۈپ بېكىتىش كومىتېتى ئەزالىرى ۋە خادىملاردىن مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلمىغان، ساختىپەزلىك قىلغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلىرىغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ؛ جازا قارارى چىقىرىلغان كۈندىن باشلاپ بەش يىل ئىچىدە تۈر تەكشۈرۈپ بېكىتىش خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىشقا بولمايدۇ.

第七十一条　品种测试、试验和种子质量检验机构伪造测试、试验、检验数据或者出具虚假证明的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令改正，对单位处五万元以上十万元以下罚款，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员处一万元以上五万元以下罚款；有违法所得的，并处没收违法所得；给种子使用者和其他种子生产经营者造成损失的，与种子生产经营者承担连带责任；情节严重的，由省级以上人民政府有关主管部门取消种子质量检验资格。

71-ماددا سورت سىناش، سىناق قىلىش ۋە ئۇرۇق سۈپىتىنى تەكشۈرۈش ئاپپاراتلىرىدىن سىناق قىلىش، سىناق قىلىش، تەكشۈرۈش سانلىق مەلۇماتىنى ئويدۇرۇپ چىقارغان ياكى ساختا ئىسپات چىقارغانلىرىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئورۇنغا 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلارغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛ ئۇرۇق ئىشلەتكۈچىلەر ۋە باشقا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىلىرىگە زىيان سالغانلار ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىسى بىلەن بىرلىكتە چاتما جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ ئۇرۇق سۈپىتىنى تەكشۈرۈش سالاھىيىتى ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقى بىكار قىلىنىدۇ.

第七十二条　违反本法第二十八条规定，有侵犯植物新品种权行为的，由当事人协商解决，不愿协商或者协商不成的，植物新品种权所有人或者利害关系人可以请求县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门进行处理，也可以直接向人民法院提起诉讼。

72-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 28-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا، ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلىش قىلمىشى سادىر قىلغانلارنى ئالاقىدارلار كېڭىشىپ ھەل قىلىدۇ، كېڭىشىشنى خالىمىسا ياكى كېلىشەلمىسە، ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقىغا ئىگە كىشى ياكى مەنپەئەتدارلار ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىدىن بىر تەرەپ قىلىشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ، خەلق سوت مەھكىمىسىگە بىۋاسىتە دەۋا قىلسىمۇ بولىدۇ.

县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门，根据当事人自愿的原则，对侵犯植物新品种权所造成的损害赔偿可以进行调解。调解达成协议的，当事人应当履行；当事人不履行协议或者调解未达成协议的，植物新品种权所有人或者利害关系人可以依法向人民法院提起诉讼。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئالاقىدارلار ئىختىيار قىلىش پىرىنسىپىغا ئاساسەن، ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلىشتىن كېلىپ چىققان زىيان تۆلىمىنى مۇرەسسە قىلسا بولىدۇ. مۇرەسسەدە كېلىشىم ھاسىل قىلىنغان بولسا، ئالاقىدارلار ئادا قىلىشى كېرەك؛ ئالاقىدارلار كېلىشىم ئادا قىلمىسا ياكى مۇرەسسەدە كېلىشىم ھاسىل قىلمىسا، ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقىنىڭ ئىگىسى ياكى مەنپەئەتدارى خەلق سوت مەھكىمىسىگە قانۇن بويىچە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

侵犯植物新品种权的赔偿数额按照权利人因被侵权所受到的实际损失确定；实际损失难以确定的，可以按照侵权人因侵权所获得的利益确定。权利人的损失或者侵权人获得的利益难以确定的，可以参照该植物新品种权许可使用费的倍数合理确定。故意侵犯植物新品种权，情节严重的，可以在按照上述方法确定数额的一倍以上五倍以下确定赔偿数额。

ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلغانلارنىڭ تۆلەم سوممىسى ھوقۇقدارنىڭ ھوقۇقى چېقىلىش سەۋەبىدىن ئۇچرىغان ئەمەلىي زىيىنىغا قاراپ بېكىتىلىدۇ؛ ئەمەلىي زىياننى بېكىتكىلى بولمىسا، ھوقۇققا چېقىلغۇچىنىڭ ھوقۇققا چېقىلىش سەۋەبىدىن ئېرىشكەن مەنپەئىتىگە ئاساسەن بېكىتىشكە بولىدۇ. ھوقۇقدارنىڭ زىيىنىنى ياكى ھوقۇققا چېقىلغۇچىنىڭ ئېرىشكەن مەنپەئىتىنى بېكىتكىلى بولمىسا، شۇ ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىنى ئىشلىتىشكە بولىدىغان ئىشلىتىش ھەققىنىڭ ھەسسە سانىدىن پايدىلىنىپ مۇۋاپىق بېكىتىشكە بولىدۇ. ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقىغا قەستەن دەخلى-تەرۇز قىلغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىدىن يۇقىرىقى ئۇسۇل بويىچە بېكىتىلگەن سوممىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن تۆلەم سوممىسىنى بېكىتىشكە بولىدۇ.

权利人的损失、侵权人获得的利益和植物新品种权许可使用费均难以确定的，人民法院可以根据植物新品种权的类型、侵权行为的性质和情节等因素，确定给予五百万元以下的赔偿。

ھوقۇقدارنىڭ زىيىنى، ھوقۇققا چېقىلغۇچى ئېرىشكەن مەنپەئەت ۋە ئۆسۈملۈك يېڭى تۈرى ھوقۇقىنى ئىشلىتىش خىراجىتىنى بېكىتكىلى بولمىسا، خەلق سوت مەھكىمىسى ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىنىڭ تۈرى، ھوقۇققا چېقىلىش قىلمىشىنىڭ خاراكتېرى ۋە قىلمىشى قاتارلىق ئامىللارغا ئاساسەن، 5 مىليون يۈەندىن تۆۋەن تۆلەم بېرىشنى بېكىتسە بولىدۇ.

赔偿数额应当包括权利人为制止侵权行为所支付的合理开支。

تۆلەم سوممىسى ھوقۇقدارنىڭ ھوقۇققا چېقىلىش قىلمىشىنى توسۇش ئۈچۈن تۆلىگەن مۇۋاپىق چىقىمىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门处理侵犯植物新品种权案件时，为了维护社会公共利益，责令侵权人停止侵权行为，没收违法所得和种子；货值金额不足五万元的，并处一万元以上二十五万元以下罚款；货值金额五万元以上的，并处货值金额五倍以上十倍以下罚款。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلىش دېلولىرىنى بىر تەرەپ قىلغاندا، جەمئىيەت ئاممىۋى مەنپەئىتىنى قوغداش ئۈچۈن، ھوقۇققا دەخلى-تەرۇز قىلغۇچىنى ھوقۇققا چېقىلىش قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى ۋە ئۇرۇقىنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ مال قىممىتى 50 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 250 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ مال قىممىتى سوممىسى 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلىرىغا قوشۇمچە مال قىممىتى سوممىسىنىڭ بەش ھەسسىسىدىن يۇقىرى، ئون ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

假冒授权品种的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令停止假冒行为，没收违法所得和种子；货值金额不足五万元的，并处一万元以上二十五万元以下罚款；货值金额五万元以上的，并处货值金额五倍以上十倍以下罚款。

ھوقۇق بېرىلگەن سورتنى ئۆزىنىڭ قىلىۋالغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ساختىلىق قىلىش قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى ۋە ئۇرۇقىنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ مال قىممىتى 50 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 250 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ مال قىممىتى سوممىسى 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلىرىغا قوشۇمچە مال قىممىتى سوممىسىنىڭ بەش ھەسسىسىدىن يۇقىرى، ئون ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第七十三条　当事人就植物新品种的申请权和植物新品种权的权属发生争议的，可以向人民法院提起诉讼。

73-ماددا ئالاقىدارلار ئارىسىدا ئۆسۈملۈك يېڭى سورتىنى ئىلتىماس قىلىش ھوقۇقى بىلەن ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىنىڭ ھوقۇق تەۋەلىكى ئۈستىدە تالاش-تارتىش كېلىپ چىقسا، خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

第七十四条　违反本法第四十八条规定，生产经营假种子的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令停止生产经营，没收违法所得和种子，吊销种子生产经营许可证；违法生产经营的货值金额不足二万元的，并处二万元以上二十万元以下罚款；货值金额二万元以上的，并处货值金额十倍以上二十倍以下罚款。

74-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 48-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ساختا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى ۋە ئۇرۇقىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-مەشغۇلات ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت بىلەن شۇغۇللانغان مالنىڭ قىممىتى 20 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ مال قىممىتى 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلىرىغا قوشۇمچە مال قىممىتى سوممىسىنىڭ ئون ھەسسىسىدىن يۇقىرى، 20 ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

因生产经营假种子犯罪被判处有期徒刑以上刑罚的，种子企业或者其他单位的法定代表人、直接负责的主管人员自刑罚执行完毕之日起五年内不得担任种子企业的法定代表人、高级管理人员。

ساختا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىش سەۋەبىدىن مۇددەتلىك قاماق جازاسىدىن يۇقىرى جىنايى جازاغا ھۆكۈم قىلىنغان بولسا، ئۇرۇقچىلىق كارخانىسى ياكى باشقا ئورۇننىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى جىنايى جازا ئىجرا قىلىنىپ بولغان كۈندىن باشلاپ بەش يىل ئىچىدە ئۇرۇقچىلىق كارخانىسىنىڭ قانۇنىي ۋەكىلى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمى بولسا بولمايدۇ.

第七十五条　违反本法第四十八条规定，生产经营劣种子的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令停止生产经营，没收违法所得和种子；违法生产经营的货值金额不足二万元的，并处一万元以上十万元以下罚款；货值金额二万元以上的，并处货值金额五倍以上十倍以下罚款；情节严重的，吊销种子生产经营许可证。

75-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 48-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ناچار ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت قىلغانلارغا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت ۋە ئۇرۇقنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت بىلەن شۇغۇللانغان مالنىڭ قىممىتى 20 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ مال قىممىتى 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلىرىغا قوشۇمچە مال قىممىتى سوممىسىنىڭ بەش ھەسسىسىدىن يۇقىرى، ئون ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسى بىكار قىلىنىدۇ.

因生产经营劣种子犯罪被判处有期徒刑以上刑罚的，种子企业或者其他单位的法定代表人、直接负责的主管人员自刑罚执行完毕之日起五年内不得担任种子企业的法定代表人、高级管理人员。

ناچار ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىش جىنايىتى ئۈچۈن مۇددەتلىك قاماق جازاسىدىن يۇقىرى جىنايى جازا ھۆكۈم قىلىنغان بولسا، ئۇرۇقچىلىق كارخانىسى ياكى باشقا ئورۇننىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى جىنايى جازا ئىجرا قىلىنىپ بولغان كۈندىن باشلاپ بەش يىل ئىچىدە ئۇرۇقچىلىق كارخانىسىنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى ۋە يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمى بولسا بولمايدۇ.

第七十六条　违反本法第三十二条、第三十三条、第三十四条规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令改正，没收违法所得和种子；违法生产经营的货值金额不足一万元的，并处三千元以上三万元以下罚款；货值金额一万元以上的，并处货值金额三倍以上五倍以下罚款；可以吊销种子生产经营许可证：

76-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 32-، 33-، 34-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى ۋە ئۇرۇقىنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت بىلەن شۇغۇللانغان مالنىڭ قىممىتى 10 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 3000 يۈەندىن يۇقىرى، 30 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ مال قىممىتى 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلىرىغا قوشۇمچە مال قىممىتى سوممىسىنىڭ ئۈچ ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىشقا بولىدۇ :

（一）未取得种子生产经营许可证生产经营种子的；

( 1 ) ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسى ئالماي تۇرۇپ، ئۇرۇقنى ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش؛

（二）以欺骗、贿赂等不正当手段取得种子生产经营许可证的；

( 2 ) ئالدامچىلىق قىلىش، پارا بېرىش قاتارلىق ناتوغرا ۋاسىتىلەر بىلەن ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسى ئالغانلار؛

（三）未按照种子生产经营许可证的规定生产经营种子的；

( 3 ) ئۇرۇقلۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش ئىجازەتنامىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلماسلىق؛

（四）伪造、变造、买卖、租借种子生产经营许可证的；

( 4 ) ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ياسىغان، ئۆزگەرتكەن، ئېلىپ-ساتقان، ئىجارە ئالغانلار؛

（五）不再具有繁殖种子的隔离和培育条件，或者不再具有无检疫性有害生物的种子生产地点或者县级以上人民政府林业草原主管部门确定的采种林，继续从事种子生产的；

( 5 ) ئۇرۇق كۆپەيتىشتە ئايرىش ۋە يېتىشتۈرۈش شارائىتى بولمىغان ياكى كارانتىن خاراكتېرلىك زىيانسىز جانلىقتىن خالىي ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش ئورنى بولمىغان ياكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بېكىتكەن ئۇرۇقلۇق يىغىش ئورمىنى بولمىغان بولسا، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش بىلەن داۋاملىق شۇغۇللانغانلار؛

（六）未执行种子检验、检疫规程生产种子的。

( 6 ) ئۇرۇق تەكشۈرۈش، كارانتىن قىلىش قائىدىسىنى ئىجرا قىلماي تۇرۇپ ئۇرۇق ئىشلەپچىقارغانلار.

被吊销种子生产经营许可证的单位，其法定代表人、直接负责的主管人员自处罚决定作出之日起五年内不得担任种子企业的法定代表人、高级管理人员。

ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت ئىجازەتنامىسى بىكار قىلىنغان ئورۇنلارنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى جازا قارارى چىقىرىلغان كۈندىن باشلاپ بەش يىل ئىچىدە ئۇرۇقچىلىق كارخانىسىنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى ۋە يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمى بولسا بولمايدۇ.

第七十七条　违反本法第二十一条、第二十二条、第二十三条规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令停止违法行为，没收违法所得和种子，并处二万元以上二十万元以下罚款：

77-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 21-، 22-، 23-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى ۋە ئۇرۇقىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ :

（一）对应当审定未经审定的农作物品种进行推广、销售的；

( 1 ) تەكشۈرۈپ بېكىتىشكە تېگىشلىك بولسىمۇ بېكىتىلمىگەن زىرائەت سورتىنى كېڭەيتكەن، ساتقانلار؛

（二）作为良种推广、销售应当审定未经审定的林木品种的；

( 2 ) سۈپەتلىك ئۇرۇقنى كېڭەيتىش، سېتىشتا تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتمىگەن دەل-دەرەخ سورتى بولۇش سۈپىتى بىلەن؛

（三）推广、销售应当停止推广、销售的农作物品种或者林木良种的；

( 3 ) كېڭەيتىش، سېتىشتا كېڭەيتىش، سېتىشنى توختىتىشقا تېگىشلىك زىرائەت سورتى ياكى سۈپەتلىك دەل-دەرەخ ئۇرۇقى؛

（四）对应当登记未经登记的农作物品种进行推广，或者以登记品种的名义进行销售的；

( 4 ) تىزىملاشقا تېگىشلىك بولسىمۇ تىزىملاتمىغان زىرائەت سورتىنى كېڭەيتكەن ياكى تىزىملانغان سورت نامىدا ساتقانلار؛

（五）对已撤销登记的农作物品种进行推广，或者以登记品种的名义进行销售的。

( 5 ) تىزىملىتىش بىكار قىلىنغان زىرائەت سورتىنى كېڭەيتكەن ياكى تىزىملانغان سورت نامىدا ساتقانلار.

违反本法第二十三条、第四十一条规定，对应当审定未经审定或者应当登记未经登记的农作物品种发布广告，或者广告中有关品种的主要性状描述的内容与审定、登记公告不一致的，依照《中华人民共和国广告法》的有关规定追究法律责任。

مۇشۇ قانۇننىڭ 23-، 41-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تەكشۈرۈپ بېكىتىشكە تېگىشلىك ياكى تىزىملاشقا تېگىشلىك بولغان زىرائەت سورتى ئېلان قىلغان ياكى ئېلاندىكى مۇناسىۋەتلىك سورتلارنىڭ ئاساسلىق خۇسۇسىيىتىدە تەسۋىرلەنگەن مەزمۇن تەكشۈرۈپ بېكىتىش، تىزىملاش ئېلانى بىلەن بىردەك بولمىسا، «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئېلان قانۇنى»دىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە قانۇن جاۋابكارلىقىغا تارتىلىدۇ.

第七十八条　违反本法第五十七条、第五十九条、第六十条规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令改正，没收违法所得和种子；违法生产经营的货值金额不足一万元的，并处三千元以上三万元以下罚款；货值金额一万元以上的，并处货值金额三倍以上五倍以下罚款；情节严重的，吊销种子生产经营许可证：

78-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 57-، 59-، 60-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى ۋە ئۇرۇقىنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت بىلەن شۇغۇللانغان مالنىڭ قىممىتى 10 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 3000 يۈەندىن يۇقىرى، 30 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ مال قىممىتى 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلىرىغا قوشۇمچە مال قىممىتى سوممىسىنىڭ ئۈچ ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئىجازەتنامىسى بىكار قىلىنىدۇ :

（一）未经许可进出口种子的；

( 1 ) ئۇرۇق ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىشقا ئىجازەت بېرىلمىگەنلەر؛

（二）为境外制种的种子在境内销售的；

( 2 ) چېگرا سىرتىدا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىلغان ئۇرۇقنى چېگرا ئىچىدە ساتقانلار؛

（三）从境外引进农作物或者林木种子进行引种试验的收获物作为种子在境内销售的；

( 3 ) چېگرا سىرتىدىن زىرائەت ياكى دەل-دەرەخ ئۇرۇقىنى كىرگۈزۈپ ئۇرۇق كىرگۈزۈپ سىناق قىلغان ھوسۇل بۇيۇمى ئۇرۇق سۈپىتىدە چېگرا ئىچىدە سېتىلغانلار؛

（四）进出口假、劣种子或者属于国家规定不得进出口的种子的。

( 4 ) ساختا، ناچار ئۇرۇقلۇق ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىنسا ياكى دۆلەت ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىشقا بولمايدىغانلىقىنى بەلگىلىگەن ئۇرۇققا تەۋە بولسا.

第七十九条　违反本法第三十六条、第三十八条、第三十九条、第四十条规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令改正，处二千元以上二万元以下罚款：

79-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 36-، 38-، 39-، 40-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ :

（一）销售的种子应当包装而没有包装的；

( 1 ) سېتىلغان ئۇرۇقنى ئوراپ قاچىلاش كېرەك، ئوراپ قاچىلىمىسا؛

（二）销售的种子没有使用说明或者标签内容不符合规定的；

( 2 ) سېتىلغان ئۇرۇقنىڭ ئىشلىتىلىش ئىزاھاتى بولمىسا ياكى بەلگە مەزمۇنى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمىسە؛

（三）涂改标签的；

( 3 ) بەلگىنى ئۆچۈرۈپ ئۆزگەرتكەنلەر؛

（四）未按规定建立、保存种子生产经营档案的；

( 4 ) ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ئارخىپىنى تۇرغۇزۇش، ساقلاشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（五）种子生产经营者在异地设立分支机构、专门经营不再分装的包装种子或者受委托生产、代销种子，未按规定备案的。

( 5 ) ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلغۇچى باشقا جايدا تارماق ئاپپارات تەسىس قىلىپ، قايتا قاچىلانمايدىغان ئورۇ ئۇرۇقىنى مەخسۇس باشقۇرغان ياكى ئۇرۇقلۇقنى ھاۋالىلىك ئىشلەپچىقارغان، ۋاكالىتەن ساتقاندا، ئەنگە ئالدۇرۇشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغان بولسا.

第八十条　违反本法第八条规定，侵占、破坏种质资源，私自采集或者采伐国家重点保护的天然种质资源的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令停止违法行为，没收种质资源和违法所得，并处五千元以上五万元以下罚款；造成损失的，依法承担赔偿责任。

80-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 8-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى ئىگىلىۋالغان، بۇزۇۋەتكەن، دۆلەت نۇقتىلىق قوغدايدىغان تەبىئىي ئۇرۇق پىلازما بايلىقىنى ئۆز مەيلىچە يىغقان ياكى كەسكەنلەرنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، ئۇرۇقلۇق پىلازمىسى بايلىقى ۋە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第八十一条　违反本法第十一条规定，向境外提供或者从境外引进种质资源，或者与境外机构、个人开展合作研究利用种质资源的，由国务院或者省、自治区、直辖市人民政府的农业农村、林业草原主管部门没收种质资源和违法所得，并处二万元以上二十万元以下罚款。

81-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 11-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، چېگرا سىرتىغا ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى تەمىنلىگەن ياكى چېگرا سىرتىدىن كىرگۈزگەن ياكى چېگرا سىرتىدىكى ئاپپاراتلار، شەخسلەر بىلەن ھەمكارلىشىپ تەتقىق قىلىپ ئۇرۇق پىلازما بايلىقىدىن پايدىلانغانلارنى گوۋۇيۈەن ياكى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى، يېزا، ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۇرۇق پىلازمىلىرى بايلىقىنى ۋە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

未取得农业农村、林业草原主管部门的批准文件携带、运输种质资源出境的，海关应当将该种质资源扣留，并移送省、自治区、直辖市人民政府农业农村、林业草原主管部门处理。

يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىق ھۆججىتىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى چېگرادىن ئېلىپ چىققان، توشۇغانلار شۇ ئۇرۇق پىلازما بايلىقىنى تۇتۇپ قېلىشى ھەمدە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزىلىق، ئورمانچىلىق-يايلاق مەسئۇل تارمىقىنىڭ بىر تەرەپ قىلىشىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىشى كېرەك.

第八十二条　违反本法第三十五条规定，抢采掠青、损坏母树或者在劣质林内、劣质母树上采种的，由县级以上人民政府林业草原主管部门责令停止采种行为，没收所采种子，并处所采种子货值金额二倍以上五倍以下罚款。

82-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 35-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كۆكۈچ چىشى دەرەخنى جىددىي ئۈزگەن، بۇلىۋەتكەن ياكى سۈپەتسىز ئورمان ئىچىدىكى، سۈپەتسىز چىشى دەرەختىن ئۇرۇق يىغقانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئۇرۇق يىغىش قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، يىغقان ئۇرۇقنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە يىغقان ئۇرۇقنىڭ مال قىممىتى سوممىسىنىڭ ئىككى ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第八十三条　违反本法第十七条规定，种子企业有造假行为的，由省级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门处一百万元以上五百万元以下罚款；不得再依照本法第十七条的规定申请品种审定；给种子使用者和其他种子生产经营者造成损失的，依法承担赔偿责任。

83-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 17-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۇرۇقچىلىق كارخانىلىرىدا ساختىلىق قىلغانلارغا ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى 1 مىليون يۈەندىن يۇقىرى، 5 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ مۇشۇ قانۇننىڭ 17-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە تۈرلەرنى تەكشۈرۈپ بېكىتىشنى ئىلتىماس قىلىشقا يول قويۇلمايدۇ؛ ئۇرۇق ئىشلەتكۈچىلەر ۋە باشقا ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىلىرىگە زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第八十四条　违反本法第四十四条规定，未根据林业草原主管部门制定的计划使用林木良种的，由同级人民政府林业草原主管部门责令限期改正；逾期未改正的，处三千元以上三万元以下罚款。

84-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 44-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تۈزگەن پىلانغا ئاساسەن سۈپەتلىك دەرەخ سورتىنى ئىشلەتمىگەنلەرنى تەڭ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئورمانچىلىق، ئوتلاق باشقۇرۇش تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە 3000 يۈەندىن يۇقىرى، 30 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第八十五条　违反本法第五十三条规定，在种子生产基地进行检疫性有害生物接种试验的，由县级以上人民政府农业农村、林业草原主管部门责令停止试验，处五千元以上五万元以下罚款。

85-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 53-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش بازىسىدا كارانتىن خاراكتېرلىك زىيانلىق جانلىقلارنى ئەملەش سىنىقى قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى سىناقنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第八十六条　违反本法第四十九条规定，拒绝、阻挠农业农村、林业草原主管部门依法实施监督检查的，处二千元以上五万元以下罚款，可以责令停产停业整顿；构成违反治安管理行为的，由公安机关依法给予治安管理处罚。

86-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 49-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىنىڭ قانۇن بويىچە نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈشىنى رەت قىلغان، ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلغانلارغا 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا، ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىپ، ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ؛ ئامانلىق باشقۇرۇشقا خىلاپ قىلمىش شەكىللەندۈرگەنلىرىگە جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى قانۇن بويىچە ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بېرىدۇ.

第八十七条　违反本法第十三条规定，私自交易育种成果，给本单位造成经济损失的，依法承担赔偿责任。

87-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 13-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆز ئالدىغا سورت يېتىشتۈرۈش نەتىجىسى سودىسى قىلىپ، شۇ ئورۇنغا ئىقتىسادىي زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第八十八条　违反本法第四十三条规定，强迫种子使用者违背自己的意愿购买、使用种子，给使用者造成损失的，应当承担赔偿责任。

88-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 43-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۇرۇق ئىشلەتكۈچىلەرنى ئۆز ئارزۇسىغا خىلاپ ھالدا ئۇرۇق سېتىۋېلىش، ئىشلىتىشكە مەجبۇرلاپ، ئىشلەتكۈچىلەرگە زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第八十九条　违反本法规定，构成犯罪的，依法追究刑事责任。

89-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第十章　附　　则

10-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第九十条　本法下列用语的含义是：

90-ماددا بۇ قانۇندا تۆۋەندىكى سۆزلەرنىڭ مەنىسى :

（一）种质资源是指选育植物新品种的基础材料，包括各种植物的栽培种、野生种的繁殖材料以及利用上述繁殖材料人工创造的各种植物的遗传材料。

( 1 ) ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقى ئۆسۈملۈكلەرنىڭ يېڭى سورتىنى تاللاپ يېتىشتۈرىدىغان ئاساسىي ماتېرىيالنى، جۈملىدىن ھەر خىل ئۆسۈملۈكلەرنىڭ سورتىنى، ياۋا ئۇرۇقلارنىڭ كۆپەيتىش ماتېرىياللىرىنى، شۇنىڭدەك يۇقىرىقى كۆپەيتىش ماتېرىياللىرىدىن پايدىلىنىپ سۈنئىي ئۇسۇلدا يارىتىلغان ھەر خىل ئۆسۈملۈكلەرنىڭ ئىرسىيەت ماتېرىياللىرىنى كۆرسىتىدۇ.

（二）品种是指经过人工选育或者发现并经过改良，形态特征和生物学特性一致，遗传性状相对稳定的植物群体。

( 2 ) سورت سۈنئىي ئۇسۇلدا تاللاپ يېتىشتۈرۈلگەن ياكى بايقالغان ھەمدە ياخشىلانغان، شەكىل ئالاھىدىلىكى بىلەن بىيولوگىيەلىك ئالاھىدىلىكى بىردەك بولغان، ئىرسىيەتچانلىقى نىسبەتەن مۇقىم بولغان ئۆسۈملۈكلەر توپىنى كۆرسىتىدۇ.

（三）主要农作物是指稻、小麦、玉米、棉花、大豆。

( 3 ) ئاساسلىق زىرائەت شال، بۇغداي، قوناق، كېۋەز، دادۇرنى كۆرسىتىدۇ.

（四）主要林木由国务院林业草原主管部门确定并公布；省、自治区、直辖市人民政府林业草原主管部门可以在国务院林业草原主管部门确定的主要林木之外确定其他八种以下的主要林木。

( 4 ) ئاساسلىق دەل-دەرەخلەرنى گوۋۇيۈەننىڭ ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى بېكىتىدۇ ھەمدە ئېلان قىلىدۇ؛ ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئورمانچىلىق، ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ ئورمانچىلىق، ئوتلاق باشقۇرۇش تارمىقى بېكىتكەن ئاساسلىق دەل-دەرەختىن باشقا، سەككىز خىلدىن تۆۋەن ئاساسلىق دەل-ئورماننى بېكىتسە بولىدۇ.

（五）林木良种是指通过审定的主要林木品种，在一定的区域内，其产量、适应性、抗性等方面明显优于当前主栽材料的繁殖材料和种植材料。

( 5 ) دەل-دەرەخ سۈپەتلىك ئۇرۇقلۇقى تەكشۈرۈپ بېكىتىشتىن ئۆتكەن ئاساسلىق دەل-دەرەخ سورتىنى كۆرسىتىدۇ، مۇئەييەن رايون ئىچىدە، ئۇنىڭ مەھسۇلات مىقدارى، ماسلىشىشچانلىقى، تاقابىل تۇرۇشچانلىقى قاتارلىق جەھەتلەردە ھازىر ئاساسلىق تېرىلىدىغان ماتېرىياللارغا قارىتىلغان كۆپەيتىش ماتېرىيالى ۋە تېرىش ماتېرىيالىدىن كۆرۈنەرلىك يۇقىرى بولىدۇ.

（六）新颖性是指申请植物新品种权的品种在申请日前，经申请权人自行或者同意销售、推广其种子，在中国境内未超过一年；在境外，木本或者藤本植物未超过六年，其他植物未超过四年。

( 6 ) يېڭى دانىلىق ئۆسۈملۈك يېڭى سورت ھوقۇقى ئىلتىماس قىلىنغان سورتنى كۆرسىتىدۇ، ئىلتىماس قىلغۇچى ئۆز ئالدىغا ياكى ئۇنىڭ ئۇرۇقىنى سېتىش، كېڭەيتىشكە قوشۇلغاندىن كېيىن، جۇڭگو چېگراسى ئىچىدە بىر يىلدىن ئېشىپ كەتمىگەن بولسا؛ چېگرا سىرتىدا ياغاچ غوللۇق ياكى پېلەك غوللۇق ئۆسۈملۈكلەر ئالتە يىلدىن، باشقا ئۆسۈملۈكلەر تۆت يىلدىن ئاشمىغان بولسا.

本法施行后新列入国家植物品种保护名录的植物的属或者种，从名录公布之日起一年内提出植物新品种权申请的，在境内销售、推广该品种种子未超过四年的，具备新颖性。

بۇ قانۇن يولغا قويۇلغاندىن كېيىن، يېڭىدىن دۆلەتنىڭ ئۆسۈملۈك سورتىنى قوغداش تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلگەن ئۆسۈملۈكنىڭ ئۇرۇقلۇقى ياكى ئۇرۇقلۇقىدىن تىزىملىك ئېلان قىلىنغان كۈندىن باشلاپ بىر يىل ئىچىدە ئۆسۈملۈك يېڭى سورتى ھوقۇقىغا ئىلتىماس سۇنغانلىرى چېگرا ئىچىدە شۇ سورتنىڭ ئۇرۇقىنى ساتقان، كېڭەيتكىنىگە تۆت يىلدىن ئاشمىغانلىرى يېڭى دانىلىق خۇسۇسىيەتكە ئىگە بولىدۇ.

除销售、推广行为丧失新颖性外，下列情形视为已丧失新颖性：

سېتىش، كېڭەيتىش ھەرىكىتى يېڭىلىقىنى يوقاتقاندىن باشقا، تۆۋەندىكى ئەھۋال يېڭىلىقىنى يوقاتتى دەپ قارىلىدۇ :

1．品种经省、自治区、直辖市人民政府农业农村、林业草原主管部门依据播种面积确认已经形成事实扩散的；

1 ) سورت ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تېرىلغۇ كۆلىمىگە ئاساسەن تارقىلىپ كەتكەن بولسا؛

2．农作物品种已审定或者登记两年以上未申请植物新品种权的。

2.زىرائەت سورتى تەكشۈرۈپ بېكىتىلگەن ياكى تىزىملانغىنىغا ئىككى يىلدىن ئاشقان بولسىمۇ ئۆسۈملۈك يېڭى مەھسۇلاتىنىڭ ئۇرۇقلۇق ھوقۇقى ئىلتىماس قىلىنمىغان بولسا.

（七）特异性是指一个植物品种有一个以上性状明显区别于已知品种。

( 7 ) خاسلىقى بىر ئۆسۈملۈك سورتىنىڭ بىردىن ئارتۇق خۇسۇسىيىتى بارلىقىنى، مەلۇم بولغان سورتتىن روشەن پەرقلىنىدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ.

（八）一致性是指一个植物品种的特性除可预期的自然变异外，群体内个体间相关的特征或者特性表现一致。

( 8 ) بىردەكلىك بىر ئۆسۈملۈك سورتىنىڭ ئالاھىدىلىكىدە مۆلچەرلىگىلى بولىدىغان تەبىئىي ئۆزگىرىشتىن باشقا، توپ ئىچىدىكى يەككىلىكلەر ئارىسىدىكى مۇناسىۋەتلىك ئالاھىدىلىك ياكى ئالاھىدىلىكنىڭ ئىپادىلىنىشىنىڭ بىردەكلىكىنى كۆرسىتىدۇ.

（九）稳定性是指一个植物品种经过反复繁殖后或者在特定繁殖周期结束时，其主要性状保持不变。

( 9 ) مۇقىملىق بىر ئۆسۈملۈك سورتى قايتا-قايتا كۆپەيگەندىن كېيىن ياكى ئالاھىدە كۆپىيىش دەۋرى ئاخىرلاشقاندا، ئۇنىڭ ئاساسلىق خۇسۇسىيىتى ئۆزگەرمەسلىكنى كۆرسىتىدۇ.

（十）实质性派生品种是指由原始品种实质性派生，或者由该原始品种的实质性派生品种派生出来的品种，与原始品种有明显区别，并且除派生引起的性状差异外，在表达由原始品种基因型或者基因型组合产生的基本性状方面与原始品种相同。

( 10 ) ماھىيەتلىك ھاسىلىي سورت ئىپتىدائىي سورتتىن ماھىيەتلىك ھاسىلىي چىققان ياكى شۇ ئىپتىدائىي سورتنىڭ ماھىيەتلىك ھاسىلىي سورتىدىن ھاسىلىي چىققان سورتنى كۆرسىتىدۇ، ئىپتىدائىي سورت بىلەن روشەن پەرقلىنىدۇ ھەمدە ھاسىلىي سورت كەلتۈرۈپ چىقارغان شەكىل پەرقىدىن باشقا، ئەسلىي سورتنىڭ گېن تىپى ياكى گېن تىپىنىڭ گۇرۇپپىلىنىشىدىن پەيدا بولغان ئاساسىي خۇسۇسىيەتنى ئىپادىلەش جەھەتتە ئەسلىي سورت بىلەن ئوخشاش بولىدۇ.

（十一）已知品种是指已受理申请或者已通过品种审定、品种登记、新品种保护，或者已经销售、推广的植物品种。

( 11 ) مەلۇم بولغان سورت ئىلتىماس قوبۇل قىلىنغان ياكى سورتنى تەكشۈرۈپ بېكىتىش، تۈرنى تىزىملاش، يېڭى سورتنى قوغداشتىن ئۆتكەن ياكى سېتىلغان، كېڭەيتىلگەن ئۆسۈملۈك سورتىنى كۆرسىتىدۇ.

（十二）标签是指印制、粘贴、固定或者附着在种子、种子包装物表面的特定图案及文字说明。

( 12 ) بەلگە ئۇرۇق، ئۇرۇق ئورۇسىنىڭ يۈزىگە بېسىلغان، چاپلانغان، مۇقىملاشتۇرۇلغان ياكى چاپلانغان ئالاھىدە نۇسخا ۋە يازما ئىزاھاتنى كۆرسىتىدۇ.

第九十一条　国家加强中药材种质资源保护，支持开展中药材育种科学技术研究。

91-ماددا دۆلەت جۇڭيى دورا ماتېرىياللىرى ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى قوغداشنى كۈچەيتىپ، جۇڭيى دورا ماتېرىياللىرى سورت يېتىشتۈرۈش پەن-تېخنىكا تەتقىقاتىنى قانات يايدۇرۇشنى قوللايدۇ.

草种、烟草种、中药材种、食用菌菌种的种质资源管理和选育、生产经营、管理等活动，参照本法执行。

ئوت-چۆپ ئۇرۇقى، تاماكا ئۇرۇقى، جۇڭيى دورا ماتېرىياللىرى ئۇرۇقى، يېمەكلىك زەمبۇرۇغ ئۇرۇقىنىڭ ئۇرۇق پىلازمىسى بايلىقىنى باشقۇرۇش ۋە تاللاپ يېتىشتۈرۈش، ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت، باشقۇرۇش قاتارلىق پائالىيەتلەرگە مۇشۇ قانۇن ئىجرا قىلىنىدۇ.

第九十二条　本法自2016年1月1日起施行。

92-ماددا بۇ قانۇن 2016-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.