(2005年3月14日第十届全国人民代表大会第三次会议通过)
( 2005-يىل 3-ئاينىڭ 14-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 3-يىغىنىدا ماقۇللاندى )
(2005年3月14日第十届全国人民代表大会第三次会议通过)
( 2005-يىل 3-ئاينىڭ 14-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 3-يىغىنىدا ماقۇللاندى )
第一条 为了反对和遏制“台独”分裂势力分裂国家,促进祖国和平统一,维护台湾海峡地区和平稳定,维护国家主权和领土完整,维护中华民族的根本利益,根据宪法,制定本法。
1-ماددا بۇ قانۇن «تەيۋەن مۇستەقىللىقى»بۆلگۈنچى كۈچلىرىنىڭ دۆلەتنى پارچىلىشىغا قارشى تۇرۇش ۋە ئۇنى توسۇش، ۋەتەننىڭ تىنچ بىرلىككە كېلىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش، تەيۋەن بوغۇزى رايونىنىڭ تىنچلىقى ۋە مۇقىملىقىنى قوغداش، دۆلەتنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە زېمىن پۈتۈنلۈكىنى قوغداش، جۇڭخۇا مىللىتىنىڭ تۈپ مەنپەئىتىنى قوغداش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇنغا بىنائەن چىقىرىلدى.
第二条 世界上只有一个中国,大陆和台湾同属一个中国,中国的主权和领土完整不容分割。维护国家主权和领土完整是包括台湾同胞在内的全中国人民的共同义务。
2-ماددا دۇنيادا پەقەت بىرلا جۇڭگو بار، چوڭ قۇرۇقلۇق بىلەن تەيۋەن بىر جۇڭگوغا مەنسۇپ، جۇڭگونىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە زېمىن پۈتۈنلۈكىنى پارچىلاشقا يول قويۇلمايدۇ. دۆلەتنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە زېمىن پۈتۈنلۈكىنى قوغداش تەيۋەنلىك قېرىنداشلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان پۈتۈن جۇڭگو خەلقىنىڭ ئورتاق مەجبۇرىيىتى.
台湾是中国的一部分。国家绝不允许“台独”分裂势力以任何名义、任何方式把台湾从中国分裂出去。
تەيۋەن جۇڭگونىڭ بىر قىسمى. دۆلەت «تەيۋەن مۇستەقىللىقى»بۆلگۈنچى كۈچلىرىنىڭ ھەرقانداق نام، ھەرقانداق شەكىلدە تەيۋەننى جۇڭگودىن بۆلۈۋېتىشىگە قەتئىي يول قويمايدۇ.
第三条 台湾问题是中国内战的遗留问题。
3-ماددا تەيۋەن مەسىلىسى جۇڭگودىكى ئىچكى ئۇرۇشتىن قېپقالغان مەسىلە.
解决台湾问题,实现祖国统一,是中国的内部事务,不受任何外国势力的干涉。
تەيۋەن مەسىلىسىنى ھەل قىلىپ، ۋەتەننىڭ بىرلىكىنى ئىشقا ئاشۇرۇش جۇڭگونىڭ ئىچكى ئىشى، ھەرقانداق چەت ئەل كۈچىنىڭ ئارىلىشىشىغا ئۇچرىمايدۇ.
第四条 完成统一祖国的大业是包括台湾同胞在内的全中国人民的神圣职责。
4-ماددا ۋەتەننى بىرلىككە كەلتۈرۈش ئۇلۇغ ئىشىنى ئورۇنداش تەيۋەنلىك قېرىنداشلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان پۈتۈن جۇڭگو خەلقىنىڭ مۇقەددەس بۇرچىدۇر.
第五条 坚持一个中国原则,是实现祖国和平统一的基础。
5-ماددا بىر جۇڭگو پىرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇش − ۋەتەننى تىنچ بىرلىككە كەلتۈرۈشنىڭ ئاساسى.
以和平方式实现祖国统一,最符合台湾海峡两岸同胞的根本利益。国家以最大的诚意,尽最大的努力,实现和平统一。
ۋەتەننى تىنچ يول بىلەن بىرلىككە كەلتۈرۈشنى ئىشقا ئاشۇرۇش تەيۋەن بوغۇزىنىڭ ئىككى قىرغىقىدىكى قېرىنداشلارنىڭ تۈپ مەنپەئىتىگە ئەڭ ئۇيغۇن. دۆلەت ئەڭ زور سەمىمىيەت بىلەن ئەڭ زور تىرىشچانلىق كۆرسىتىپ، تىنچ بىرلىككە كېلىشنى ئەمەلگە ئاشۇرىدۇ.
国家和平统一后,台湾可以实行不同于大陆的制度,高度自治。
دۆلەت تىنچ بىرلىككە كەلگەندىن كېيىن، تەيۋەن چوڭ قۇرۇقلۇققا ئوخشىمايدىغان تۈزۈمنى، يۈكسەك ئاپتونومىيەنى يولغا قويسا بولىدۇ.
第六条 国家采取下列措施,维护台湾海峡地区和平稳定,发展两岸关系:
6-ماددا دۆلەت تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، تەيۋەن بوغۇزى رايونىنىڭ تىنچلىقى، مۇقىملىقىنى قوغدايدۇ، ئىككى قىرغاق مۇناسىۋىتىنى راۋاجلاندۇرىدۇ :
(一)鼓励和推动两岸人员往来,增进了解,增强互信;
( 1 ) ئىككى قىرغاقتىكى خادىملارنىڭ بېرىش-كېلىشىگە ئىلھام بېرىش ۋە تۈرتكە بولۇش، چۈشىنىشنى ئىلگىرى سۈرۈش، ئۆزئارا ئىشىنىشنى كۈچەيتىش؛
(二)鼓励和推动两岸经济交流与合作,直接通邮通航通商,密切两岸经济关系,互利互惠;
( 2 ) ئىككى قىرغاقنىڭ ئىقتىسادىي ئالاقىسى ۋە ھەمكارلىقىغا ئىلھام بېرىش ۋە تۈرتكە بولۇش، بىۋاسىتە پوچتا ئالاقىسى ۋە سودا ئالاقىسى قىلىش، ئىككى قىرغاقنىڭ ئىقتىساد مۇناسىۋىتىنى قويۇقلاشتۇرۇش، ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش، ئۆزئارا نەپ يەتكۈزۈش؛
(三)鼓励和推动两岸教育、科技、文化、卫生、体育交流,共同弘扬中华文化的优秀传统;
( 3 ) ئىككى قىرغاقنىڭ مائارىپ، پەن-تېخنىكا، مەدەنىيەت، سەھىيە، تەنتەربىيە ئالاقىسىگە ئىلھام ۋە تۈرتكە بولۇپ، جۇڭخۇا مەدەنىيىتىنىڭ ئېسىل ئەنئەنىسىنى ئورتاق ئەۋج ئالدۇرۇش؛
(四)鼓励和推动两岸共同打击犯罪;
( 4 ) ئىككى قىرغاقنىڭ جىنايەتكە ئورتاق زەربە بېرىشىگە ئىلھام بېرىش ۋە تۈرتكە بولۇش؛
(五)鼓励和推动有利于维护台湾海峡地区和平稳定、发展两岸关系的其他活动。
( 5 ) تەيۋەن بوغۇزى رايونىنىڭ تىنچلىقى، مۇقىملىقىنى قوغداش، ئىككى قىرغاق مۇناسىۋىتىنى راۋاجلاندۇرۇشقا پايدىلىق باشقا پائالىيەتلەرگە ئىلھام بېرىش ۋە تۈرتكە بولۇش.
国家依法保护台湾同胞的权利和利益。
دۆلەت تەيۋەنلىك قېرىنداشلارنىڭ ھوقۇقى ۋە مەنپەئەتىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ.
第七条 国家主张通过台湾海峡两岸平等的协商和谈判,实现和平统一。协商和谈判可以有步骤、分阶段进行,方式可以灵活多样。
7-ماددا دۆلەت تەيۋەن بوغۇزىنىڭ ئىككى قىرغىقىدىكىلەرنىڭ باراۋەر كېڭىشىشى ۋە سۆھبەتلىشىشى ئارقىلىق تىنچ بىرلىككە كېلىشنى تەشەببۇس قىلىدۇ. كېڭىشىش ۋە سۆھبەتلىشىشنى قەدەم-باسقۇچلۇق، باسقۇچقا بۆلۈپ ئېلىپ بېرىشقا بولىدۇ، ئۇسۇلىنى جانلىق، كۆپ خىل قىلىشقا بولىدۇ.
台湾海峡两岸可以就下列事项进行协商和谈判:
تەيۋەن بوغۇزىنىڭ ئىككى قىرغىقى تۆۋەندىكى ئىشلار توغرىسىدا كېڭەشسە ۋە سۆھبەتلەشسە بولىدۇ :
(一)正式结束两岸敌对状态;
( 1 ) ئىككى قىرغاقنىڭ دۈشمەنلىشىش ھالىتىنى رەسمىي ئاخىرلاشتۇرۇش؛
(二)发展两岸关系的规划;
( 2 ) ئىككى قىرغاق مۇناسىۋىتىنى راۋاجلاندۇرۇش يىرىك پىلانى؛
(三)和平统一的步骤和安排;
( 3 ) تىنچ بىرلىككە كەلتۈرۈشنىڭ قەدەم-باسقۇچلىرى ۋە ئورۇنلاشتۇرمىسى؛
(四)台湾当局的政治地位;
( 4 ) تەيۋەن دائىرىلىرىنىڭ سىياسىي ئورنى؛
(五)台湾地区在国际上与其地位相适应的活动空间;
( 5 ) تەيۋەن رايونىنىڭ خەلقئارادىكى ئورنىغا مۇناسىپ پائالىيەت بوشلۇقى؛
(六)与实现和平统一有关的其他任何问题。
( 6 ) تىنچ بىرلىككە كېلىشنى ئەمەلگە ئاشۇرۇشقا دائىر باشقا ھەرقانداق مەسىلە.
第八条 “台独”分裂势力以任何名义、任何方式造成台湾从中国分裂出去的事实,或者发生将会导致台湾从中国分裂出去的重大事变,或者和平统一的可能性完全丧失,国家得采取非和平方式及其他必要措施,捍卫国家主权和领土完整。
8-ماددا «تەيۋەن مۇستەقىللىقى»بۆلگۈنچى كۈچلىرىنىڭ ھەرقانداق نام، ھەرقانداق شەكىل بىلەن تەيۋەننىڭ جۇڭگودىن بۆلۈنۈپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان پاكىت ياكى تەيۋەننىڭ جۇڭگودىن بۆلۈنۈپ چىقىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان زور ۋەقە يۈزبېرىشى ياكى تىنچ بىرلىككە كېلىش مۇمكىنچىلىكىنىڭ پۈتۈنلەي يوقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، دۆلەت تىنچسىز ئۇسۇل ۋە باشقا زۆرۈر تەدبىرلەرنى قوللىنىشى كېرەك، دۆلەتنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە زېمىن پۈتۈنلۈكىنى قوغداش.
依照前款规定采取非和平方式及其他必要措施,由国务院、中央军事委员会决定和组织实施,并及时向全国人民代表大会常务委员会报告。
ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە تىنچسىزلىقتىن باشقا ئۇسۇل ۋە باشقا زۆرۈر تەدبىرلەرنى قوللىنىشنى گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت قارار قىلىدۇ ۋە تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ ھەمدە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىدۇ.
第九条 依照本法规定采取非和平方式及其他必要措施并组织实施时,国家尽最大可能保护台湾平民和在台湾的外国人的生命财产安全和其他正当权益,减少损失;同时,国家依法保护台湾同胞在中国其他地区的权利和利益。
9-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە تىنچسىز ئۇسۇل ۋە باشقا زۆرۈر تەدبىرلەرنى قوللانغان ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويغاندا، دۆلەت تەيۋەن پۇقرالىرىنى ۋە تەيۋەندىكى چەت ئەللىكلەرنىڭ ھاياتى، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىنى ۋە باشقا ھەققانىي ھوقۇق-مەنپەئىتىنى ئەڭ زور دەرىجىدە قوغداپ، زىياننى ئازايتىشى مۇمكىن؛ شۇنىڭ بىلەن بىللە، دۆلەت تەيۋەنلىك قېرىنداشلارنىڭ جۇڭگونىڭ باشقا رايونلىرىدىكى ھوقۇقى ۋە مەنپەئەتىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ.
第十条 本法自公布之日起施行。
10-ماددا بۇ قانۇن ئېلان قىلىنغان كۈندىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.