( 1979-يىل 7-ئاينىڭ 1-كۈنى 5-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 2-يىغىنىدا ماقۇللانغان، 1983-يىل 9-ئاينىڭ 2-كۈنى 6-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 2-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەشكىلىي قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1-قېتىم تۈزىتىلگەن، 1986-يىل 12-ئاينىڭ 2 – كۈنى 6-قارارلىق مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 18-يىغىنىنىڭ «ئالاقىدار قارارى»غا بىنائەن تۈزىتىلگەن
< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتايلىرى ۋە يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلقنىڭ تەشكىلىي قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش قارارى»غا 2-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى، 2018-يىلى 10-ئاينىڭ 26-كۈنى 13-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 6-يىغىنىدا تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەسىس قىلىنىشى ۋە خىزمەت ھوقۇقى

3-باب خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ دېلو بېجىرىشكە تەشكىللىشى

4-باب خەلق تەپتىش مەھكىمىسى خادىملىرىنىڭ تەركىبى

5-باب خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ خىزمەت ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈشىنى كاپالەتلەندۈرۈش

6-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەسىس قىلىنىشى، تەشكىلى ۋە خىزمەت ھوقۇقىنى قېلىپلاشتۇرۇش، خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشىنى كاپالەتلەندۈرۈش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇنغا بىنائەن چىقىرىلدى.

2-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى دۆلەتنىڭ قانۇن نازارەتچىلىكى ئورگانلىرىدۇر.

خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى تەپتىش ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈش، جىنايەت ئۈستىدىن سۈرۈشتۈرۈش، دۆلەت خەۋپسىزلىكى ۋە جەمئىيەت تەرتىپىنى قوغداش، شەخسلەر ۋە تەشكىلاتلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، دۆلەت مەنپەئىتى ۋە ئاممىۋى مەنپەئەتنى قوغداش، قانۇننىڭ توغرا يولغا قويۇلۇشىغا كاپالەتلىك قىلىش، ئىجتىمائىي ئادىللىق ۋە ھەققانىيلىقنى قوغداش، دۆلەت قانۇنچىلىقىنىڭ بىرلىكى، ئىززەت-ھۆرمىتى ۋە نوپۇزىنى قوغداش ئارقىلىق، جۇڭگوچە سوتسىيالىزم قۇرۇلۇشىنىڭ ئوڭۇشلۇق ئېلىپ بېرىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ.

3-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى ئاساسىي قانۇن، قانۇنلار ۋە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ قارارى بويىچە تەسىس قىلىنىدۇ.

4-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى تەپتىش ھوقۇقىنى قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە مۇستەقىل يۈرگۈزىدۇ، مەمۇرىي ئورگانلار، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ۋە شەخسلەرنى ئارىلاشتۇرمايدۇ.

5-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى تەپتىش ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈشتە قانۇننى تەتبىقلاش جەھەتتە بىردەك باراۋەر، ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ قانۇندىن ھالقىغان ئىمتىيازغا ئىگە بولۇشىغا يول قويمايدۇ، ھەرقانداق شەكىلدىكى كەمسىتىشنى مەنئى قىلىدۇ.

6-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى قانۇن يۈرگۈزۈش ئادىللىقىدا چىڭ تۇرۇپ، پاكىتنى ئاساس، قانۇننى ئۆلچەم قىلىپ، قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپكە ئەمەل قىلىپ، كىشىلىك ھوقۇققا ھۆرمەت قىلىدۇ ۋە كاپالەتلىك قىلىدۇ.

7-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى قانۇن يۈرگۈزۈشتە ئاشكارا بولىدۇ، قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

8-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى قانۇن يۈرگۈزۈش مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ، ھوقۇق بىلەن مەسئۇلىيەت بىرلىككە كەلگەن قانۇن يۈرگۈزۈش ھوقۇق يۈرگۈزۈش مېخانىزمىنى ئورنىتىدۇ ۋە تاكامۇللاشتۇرىدۇ.

9-ماددا ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋە ئۇنىڭ دائىمىي كومىتېتى ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ ھەمدە خىزمىتىدىن دوكلات بېرىدۇ.
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋە ئۇنىڭ دائىمىي كومىتېتى ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ ھەمدە خىزمىتىدىن دوكلات بېرىدۇ.

ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتايلىرى ۋە ئۇنىڭ دائىمىي كومىتېتلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ خىزمىتىنى نازارەت قىلىدۇ.

10-ماددا ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ئالىي تەپتىش ئورگىنىدۇر.

ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى ۋە مەخسۇس خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلىدۇ، يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلىدۇ.

11-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى خەلق ئاممىسىنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىشى، خەلق ئاممىسىنىڭ خەلق تەپتىش مەھكىمىسى خىزمىتىدە قانۇن بويىچە ئەھۋالنى بىلىش ھوقۇقى، قاتنىشىش ھوقۇقى ۋە نازارەت قىلىش ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

2-باب خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەسىس قىلىنىشى ۋە خىزمەت ھوقۇقى

12-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى :

( 1 ) ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى؛

( 2 ) يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى؛

( 3 ) ھەربىي تەپتىش مەھكىمىسى قاتارلىق مەخسۇس خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى.

13-ماددا يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى :

( 1 ) ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ؛

( 2 ) رايون بار شەھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونغا قاراشلىق شەھەرلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى، ئاپتونوم ئوبلاستلىق خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق سوت مەھكىمىلىرىنىڭ شۆبە مەھكىمىلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ؛

( 3 ) ئاساسىي قاتلام خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى، جۈملىدىن ناھىيە، ئاپتونوم ناھىيە، رايونى يوق شەھەرلىك، شەھەرگە قاراشلىق رايونلۇق خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى.

14-ماددا شىنجاڭ ئىشلەپچىقىرىش-قۇرۇلۇش بىڭتۇەنىدە قۇرۇلغان خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەشكىلاتى، دېلو باشقۇرۇش تەۋەلىكىنىڭ دائىرىسى ۋە تەپتىش ئەمەلدارلىرىنى تەيىنلەش-قالدۇرۇش مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر بويىچە بولىدۇ.

15-ماددا مەخسۇس خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەسىس قىلىنىشى، تەشكىلاتى، خىزمەت ھوقۇقى ۋە تەپتىش ئەمەلدارلىرىنى تەيىنلەش-قالدۇرۇشنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى بەلگىلەيدۇ.

16-ماددا ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى ۋە رايون بار شەھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەپتىش خىزمىتى ئېھتىياجىغا ئاساسەن، ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ۋە ئۆلكە دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالىدۇ ھەمدە شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا تەستىقلىتىدۇ، تەۋەلىكىدىكى مۇئەييەن رايوندا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى قۇرۇپ، ۋاكالەت ئاپپاراتى قىلسا بولىدۇ.

17-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تەپتىش خىزمىتىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، تۈرمە، قاماقخانا قاتارلىق سورۇنلاردا تەپتىش ئىشخانىسى قۇرۇپ، ئۆزىنى ئەۋەتكەن خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ قىسمەن خىزمەت ھوقۇقىنى يۈرگۈزسىمۇ، يۇقىرىقى سورۇنلارنى سەييارە تەپتىش قىلسىمۇ بولىدۇ.

ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەپتىش ئىشخانىسى تەسىس قىلىشى ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ۋە ئۆلكە دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىشى كېرەك.
رايون بار شەھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى، ئاساسىي قاتلام خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى تەپتىش ئىشخانىسى تەسىس قىلىشتا، ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ۋە ئۆلكە دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىشى كېرەك.

18-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تەپتىش خىزمىتىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، زۆرۈر كەسپىي ئاپپارات تەسىس قىلىدۇ.
تەپتىش ئەمەلدارلىرىنىڭ ئىشتاتى بىرقەدەر ئاز بولغان رايون تەسىس قىلىنغان شەھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى ۋە ئاساسىي قاتلام خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى ئۇنىۋېرسال كەسپىي ئاپپارات تەسىس قىلسا بولىدۇ.

19-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى خىزمەت ئېھتىياجىغا ئاساسەن، زۆرۈر تەپتىش قوشۇمچە ئاپپاراتى ۋە مەمۇرىي باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەسىس قىلسا بولىدۇ.

20-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تۆۋەندىكى خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ :

( 1 ) قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە مۇناسىۋەتلىك جىنايى ئىشلار دېلولىرىنى رازۋېدكا قىلىش ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈش؛

( 2 ) جىنايى ئىشلار دېلوسىنى تەكشۈرۈش، جىنايەت گۇماندارىنى قولغا ئېلىش-ئالماسلىقنى تەستىقلاش ياكى قارار قىلىش؛

( 3 ) جىنايى ئىشلار دېلوسىنى تەكشۈرۈش، ئەيىبلەش-ئەيىبلىمەسلىكنى قارار قىلىش، ئەيىبلەشنى قارار قىلغان دېلونى قوللاش؛

( 4 ) قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئاممىۋى پاراۋانلىق دەۋاسى قىلىش؛

( 5 ) دەۋا پائالىيىتىگە قارىتا قانۇن نازارەتچىلىكىنى يولغا قويۇش؛

( 6 ) ھۆكۈم، كېسىم قاتارلىق كۈچكە ئىگە قانۇن ھۆججەتلىرىنى ئىجرا قىلىش خىزمىتىگە قانۇن نازارەتچىلىكى قىلىش؛

( 7 ) تۈرمە، قاماقخانىلارنىڭ قانۇن ئىجرا قىلىش پائالىيىتىگە قانۇن نازارەتچىلىكى قىلىش؛

( 8 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا خىزمەت ھوقۇقلىرى.

21-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى مۇشۇ قانۇننىڭ 20-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن قانۇن نازارەتچىلىكى خىزمەت ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدۇ، تەكشۈرۈپ ئېنىقلىسا ھەمدە قانۇن بويىچە ئېتىراز بىلدۈرۈش، تۈزىتىش پىكرى، تەپتىش تەكلىپى بەرسە بولىدۇ.
مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ماسلىشىشى ھەمدە تۈزىتىش پىكرى، تەپتىش تەكلىپىنى قوبۇل قىلىش ئەھۋالىغا خەلق تەپتىش مەھكىمىسىگە ۋاقتىدا يازما جاۋاب قايتۇرۇشى كېرەك.

ئېتىراز بىلدۈرۈش، تۈزىتىش پىكرى، تەپتىش تەكلىپىنىڭ تەتبىقلىنىش دائىرىسى ۋە تەرتىپى قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

22-ماددا ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ ئۆلۈم جازاسىنى قايتا ئېنىقلاش ھەرىكىتىنى نازارەت قىلىدۇ؛
تەكشۈرۈپ تەستىقلاشقا يوللىغان سۈرۈشتۈرۈش دېلولىرىنى تەكشۈرۈپ، سۈرۈشتۈرۈش-سۈرۈشتۈرمەسلىكنى قارار قىلىدۇ.

23-ماددا ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تەپتىش خىزمىتىدە قانۇننى كونكرېت تەتبىقلايدىغان مەسىلىلەرنى ئىزاھلىسا بولىدۇ.

ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى يېتەكچى دېلو مىساللىرىنى ئېلان قىلسا بولىدۇ.

24-ماددا يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىگە تۆۋەندىكى خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ :

( 1 ) تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ قارارى خاتا بولۇپ قالدى دەپ قارىسا، تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق سوت مەھكىمىسىگە تۈزىتىشكە بۇيرۇق قىلىدۇ ياكى قانۇن بويىچە بىكار قىلىدۇ، ئۆزگەرتىدۇ؛

( 2 ) تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باشقۇرۇش تەۋەلىكىدىكى دېلولارغا قارىتا باشقۇرۇش تەۋەلىكىنى بەلگىلەپ بەرسە بولىدۇ؛

( 3 ) تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باشقۇرۇش تەۋەلىكىدىكى دېلولارنى بېجىرىشكە بولىدۇ؛

( 4 ) تەۋەلىكىدىكى تەپتىش خادىملىرىنى دېلو بېجىرىشكە بىرتۇتاش يۆتكەپ ئىشلىتىشكە بولىدۇ.

يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ قارارى يازما شەكىلدە چىقىرىلىشى كېرەك.

25-ماددا تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ قارارىنى ئىجرا قىلىشى كېرەك؛
باشقىچە پىكرى بولسا، ئىجرا قىلىش بىلەن بىللە، يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىگە مەلۇم قىلسا بولىدۇ.

26-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشى ياكى باش تەپتىش ھاۋالە قىلغان مۇئاۋىن باش تەپتىش ئۆزى بىلەن تەڭ دەرىجىلىك خەلق سوت مەھكىمىسى سوت كومىتېتىنىڭ يىغىنىغا سىرتتىن قاتناشسا بولىدۇ.

27-ماددا خەلق نازارەتچىلىرى بەلگىلىمە بويىچە خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ دېلو بېجىرىش پائالىيىتىنى نازارەت قىلىدۇ.

3-باب خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ دېلو بېجىرىشكە تەشكىللىشى

28-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى دېلو بېجىرىشتە، دېلو ئەھۋالىغا قاراپ بىر تەپتىش ئەمەلدارى ئۆز ئالدىغا بېجىرسىمۇ، ئىككىدىن ئارتۇق تەپتىش دېلو گۇرۇپپىسى تەشكىللەپ بېجىرسىمۇ بولىدۇ.

تەپتىش ئەمەلدارى دېلو گۇرۇپپىسى بېجىرىدىغان بولسا، باش تەپتىش بىر تەپتىش ئەمەلدارىنى ئاساسلىق تەپتىش تەپتىشلىكىگە تەيىنلەپ، دېلو گۇرۇپپىسى بېجىرىشكە تەشكىللىشى، قوماندانلىق قىلىشى كېرەك.

29-ماددا تەپتىش ئەمەلدارى باش تەپتىشنىڭ رەھبەرلىكىدە خىزمەتلەرنى قانات يايدۇرىدۇ، مۇھىم، زور دېلو بېجىرىش ئىشلىرىنى باش تەپتىش قارار قىلىدۇ.
باش تەپتىش خىزمەت ھوقۇقىنىڭ بىر قىسمىنى تەپتىش ئەمەلدارىنىڭ يۈرگۈزۈشىگە ھاۋالە قىلسا بولىدۇ، تەپتىش ئەمەلدارىغا قانۇن ھۆججىتىنى ئىمزا قويۇپ بېرىش ھوقۇقى بەرسە بولىدۇ.

30-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىدە تەپتىش كومىتېتى تەسىس قىلىنىدۇ.
تەپتىش كومىتېتى باش تەپتىش، مۇئاۋىن باش تەپتىش ۋە بىرقانچە نوپۇزلۇق تەپتىشتىن تەركىب تاپىدۇ، ئەزالىرى تاق سان بولۇشى كېرەك.

31-ماددا تەپتىش كومىتېتى تۆۋەندىكى فۇنكسىيەلەرنى ئادا قىلىدۇ :

( 1 ) تەپتىش خىزمىتى تەجرىبىلىرىنى يەكۈنلەش؛

( 2 ) مۇھىم، زور، چىگىش، مۇرەككەپ دېلولارنى مۇزاكىرە قىلىپ قارار قىلىش؛

( 3 ) تەپتىش خىزمىتىگە ئالاقىدار باشقا مۇھىم، زور مەسىلىلەرنى مۇزاكىرە قىلىپ قارار قىلىش.

ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تەپتىش خىزمىتىدە قانۇننى كونكرېت قوللىنىش مەسىلىسىنى ئىزاھلايدۇ، يېتەكچى خاراكتېرلىك دېلو مىساللىرىنى ئېلان قىلىدۇ، تەپتىش كومىتېتى مۇزاكىرە قىلىپ ماقۇللايدۇ.

32-ماددا تەپتىش كومىتېتى يىغىن ئېچىشتا، ئۇنىڭ تەركىبىدىكى خادىملارنىڭ تەڭدىن تولىسى قاتنىشىشى كېرەك.

تەپتىش كومىتېتى يىغىنىغا باش تەپتىش ياكى باش تەپتىش ھاۋالە قىلغان مۇئاۋىن باش تەپتىش رىياسەتچىلىك قىلىدۇ.
تەپتىش كومىتېتى دېموكراتىك مەركەزلەشتۈرۈش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ باش تەپتىشى شۇ مەھكىمە تەپتىش كومىتېتىدىكى كۆپ سانلىقنىڭ پىكرىگە قوشۇلماي، دېلو بېجىرىشكە تەۋە بولسا، بىر دەرىجە يۇقىرى خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ قارار قىلىشىغا سۇنسا بولىدۇ؛
مۇھىم، زور ئىشلارغا تەۋە بولغانلىرىنى بىر دەرىجە يۇقىرى خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ياكى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ قارار قىلىشىغا يوللىسا بولىدۇ.

33-ماددا تەپتىش ئەمەلدارى مۇھىم، زور دېلو ۋە باشقا مۇھىم، زور مەسىلىلەر توغرىسىدا باش تەپتىشنىڭ قارار قىلىشىغا سۇنسا بولىدۇ.
باش تەپتىش دېلو ئەھۋالىغا قاراپ، تەپتىش كومىتېتىنىڭ مۇزاكىرە قىلىپ قارار قىلىشىغا سۇنسا بولىدۇ.

تەپتىش كومىتېتى دېلونى مۇزاكىرە قىلغاندا، تەپتىش ئەمەلدارى ئۆزى دوكلات قىلغان پاكىتقا مەسئۇل بولىدۇ، تەپتىش كومىتېتىنىڭ ئەزالىرى ئۆزى ئېلان قىلغان پىكىر ۋە ئاۋاز بېرىشكە مەسئۇل بولىدۇ.
تەپتىش كومىتېتىنىڭ قارارىنى تەپتىش ئەمەلدارى ئىجرا قىلىشى كېرەك.

34-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرى تەپتىش ئەمەلدارلىرى دېلو بېجىرىش مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.
تەپتىش ئەمەلدارى ئۆز ھوقۇق دائىرىسىدە دېلو توغرىسىدا چىقارغان قارارىغا مەسئۇل بولىدۇ.
باش تەپتىش، تەپتىش كومىتېتلىرى دېلو توغرىسىدا قارار چىقارغان بولسا، مۇناسىپ جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

4-باب خەلق تەپتىش مەھكىمىسى خادىملىرىنىڭ تەركىبى

35-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ تەپتىش خادىملىرى باش تەپتىش، مۇئاۋىن باش تەپتىشلەر، تەپتىش كومىتېتىنىڭ ئەزالىرى ۋە تەپتىش خادىملىرى قاتارلىق خادىملاردىن تەركىب تاپىدۇ.

36-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشى مەزكۇر مەھكىمىنىڭ تەپتىش خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلىدۇ، مەزكۇر مەھكىمىنىڭ مەمۇرىي ئىشلىرىنى باشقۇرىدۇ.
خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ مۇئاۋىن باش تەپتىشى باش تەپتىش خىزمىتىگە ياردەملىشىدۇ.

37-ماددا ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشىنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى سايلايدۇ ۋە قالدۇرۇۋېتىدۇ، مۇئاۋىن باش تەپتىشلەر، تەپتىش كومىتېتى ئەزالىرى ۋە تەپتىشلەرنى باش تەپتىش مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ ۋەزىپىگە تەيىنلىشى ۋە قالدۇرۇشىغا سۇنىدۇ.

38-ماددا يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشىنى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى سايلايدۇ ۋە قالدۇرۇۋېتىدۇ، مۇئاۋىن باش تەپتىشلەر، تەپتىش كومىتېتىنىڭ ئەزالىرى ۋە تەپتىشلىرىنى باش تەپتىش شۇ دەرىجىلىك خەلق ۋەكىللەر قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ ۋەزىپىگە تەيىنلىشى ۋە قالدۇرۇشىغا سۇنىدۇ.

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ باش تەپتىشلىرىنى تەيىنلەش ۋە قالدۇرۇشتا، بىر دەرىجە يۇقىرى خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشىگە يوللاپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا تەستىقلىتىش شەرت.

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسى شۆبە مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشى، مۇئاۋىن باش تەپتىشلىرى، تەپتىش كومىتېتىنىڭ ئەزالىرى ۋە تەپتىشلىرىنى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىش شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ ۋەزىپىگە تەيىنلىشى ۋە قالدۇرۇشىغا سۇنىدۇ.

39-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى باش تەپتىشىنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى ئۆزىنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرگەن خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى بىلەن ئوخشاش بولىدۇ.

مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسى باش تەپتىشىنىڭ تەكلىپىگە ئاساسەن، تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشى، مۇئاۋىن باش تەپتىشلىرى ۋە تەپتىش كومىتېتى ئەزالىرىنى ئالماشتۇرسا بولىدۇ.

40-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ تەپتىش ئەمەلدارلىرى، تەپتىش ياردەمچىلىرى ۋە ئەدلىيە مەمۇرىي خادىملىرى تۈرگە ئايرىپ باشقۇرۇلىدۇ.

41-ماددا تەپتىش ئەمەلدارلىرىدا ئىشتات تۈزۈمى يولغا قويۇلىدۇ.
تەپتىش ئەمەلدارىنىڭ ئىشتاتى دېلو سانى، ئىقتىساد، جەمئىيەت تەرەققىيات ئەھۋالى، نوپۇس سانى ۋە خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ قاتلام، دەرىجىسى قاتارلىق ئامىللارغا ئاساسەن بېكىتىلىدۇ.

ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسىدىكى تەپتىش ئەمەلدارلىرىنىڭ ئىشتاتىنى ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ئالاقىدار تارماقلار بىلەن كېڭىشىپ بېكىتىدۇ.
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەپتىش ئىشتاتى ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر ئىچىدە ئومۇمىي مىقدارنى تىزگىنلەش، ھەرىكەتچان باشقۇرۇشنى يولغا قويىدۇ.

42-ماددا تەپتىش ئەمەلدارى قانۇن كەسپىي سالاھىيىتىگە ئېرىشكەن ھەمدە قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا شەرتلەرنى ھازىرلىغان خادىملار ئارىسىدىن تاللاپ تەيىنلىنىدۇ.
تۇنجى تەپتىش ئەمەلدارىنى تەپتىش ئەمەلدارلىرىنى تاللاش كومىتېتى كەسپىي ئىقتىدارىنى تەكشۈرۈشى كېرەك.
يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ تەپتىشلىرى ئادەتتە تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ تەپتىشلىرى ئىچىدىن ئەلالىرىنى تاللاپ تاللىنىدۇ.

باش تەپتىش قانۇنشۇناسلىق كەسپىي بىلىملىرىگە ۋە قانۇن كەسپىي كەچۈرمىشىگە ئىگە بولۇشى كېرەك.
مۇئاۋىن باش تەپتىشلەر، تەپتىش كومىتېتلىرىنىڭ ئەزالىرى تەپتىش ئەمەلدارى، سودىيە ياكى تەپتىش ئەمەلدارى، سوتچى شەرتىنى ھازىرلىغان باشقا خادىملار ئارىسىدىن بارلىققا كېلىشى كېرەك.

تەپتىش ئەمەلدارلىرىنىڭ مەسئۇلىيىتى، باشقۇرۇشى ۋە كاپالەتلەندۈرۈشى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تەپتىش ئەمەلدارلىرى قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

43-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ تەپتىش ياردەمچىسى تەپتىش ئەمەلدارىنىڭ يېتەكچىلىكىدە دېلو ماتېرىياللىرىنى تەكشۈرۈش، قانۇن ھۆججەتلىرىنى تەييارلاش قاتارلىق تەپتىش قوشۇمچە ئىشلىرىنى تەكشۈرۈشكە مەسئۇل بولىدۇ.

تەپتىش ئەمەلدارىنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش شەرتىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان تەپتىش ياردەمچىسى تاللانغاندىن كېيىن، تەپتىش ئەمەلدارلىقىنى ۋەزىپىگە تەيىنلەش-قالدۇرۇش تەرتىپى بويىچە تەپتىش ئەمەلدارلىقىغا تەيىنلەنسە بولىدۇ.

44-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ پۈتۈكچىسى دېلو خاتىرىسى قاتارلىق تەپتىش قوشۇمچە ئىشلىرىغا مەسئۇل بولىدۇ.

45-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ ئەدلىيە ساقچىلىرى دېلو بېجىرىش سورۇنىنى مۇھاپىزەت قىلىش، خادىملارنى يالاپ ئېلىپ مېڭىش ۋە باشقۇرۇش قاتارلىق ساقچى ئىشلىرى ئىشلىرىغا مەسئۇل بولىدۇ.

قانۇن يۈرگۈزۈش ساقچىلىرى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ خەلق ساقچىلىرى قانۇنى»بويىچە باشقۇرۇلىدۇ.

46-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تەپتىش خىزمىتىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، تەپتىش تېخنىكا خادىملىرىنى تەسىس قىلىپ، تەپتىش خىزمىتىگە ئالاقىدار ئىشلارغا مەسئۇل قىلسا بولىدۇ.

5-باب خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ خىزمەت ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈشىنى كاپالەتلەندۈرۈش

47-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ تەپتىش ئەمەلدارىدىن قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيەت دائىرىسىدىن ھالقىغان ئىش بىلەن شۇغۇللىنىشنى تەلەپ قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

رەھبىرىي كادىرلار قاتارلىقلار قانۇن يۈرگۈزۈش پائالىيىتىگە ئارىلاشقان، كونكرېت دېلونى بىر تەرەپ قىلىشقا قول تىققان ياكى خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ ئىچكى قىسمىدىكى خادىملار دېلو ئەھۋالىنى سۈرۈشتۈرگەن بولسا، دېلو بېجىرگۈچى خادىملار ئومۇميۈزلۈك ئەينەن خاتىرىلىشى ھەم دوكلات قىلىشى كېرەك؛
قانۇن-ئىنتىزامغا خىلاپ ئەھۋاللار كۆرۈلسە، مۇناسىۋەتلىك ئورگان قىلمىشچىنىڭ جاۋابكارلىقىنى ئەھۋالنىڭ ئېغىر-يېنىكلىكىگە قاراپ سۈرۈشتۈرىدۇ.

48-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى زۆرۈر تەدبىر قوللىنىپ، دېلو بېجىرىش بىخەتەرلىكىنى قوغدايدۇ.
خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ خىزمەت ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزۈشىگە توسقۇنلۇق قىلغان قانۇنغا خىلاپ جىنايى قىلمىش ئۈچۈن قانۇن بويىچە قانۇن جاۋابكارلىقىغا تارتىلىدۇ.

49-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تەربىيەلەش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ، تەپتىش ئەمەلدارلىرى، تەپتىش ياردەمچىلىرى ۋە ئەدلىيە مەمۇرىي خادىملىرى نەزەرىيە ۋە كەسپىي جەھەتتىن تەربىيەلىنىشى كېرەك.

50-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى خادىملىرىنىڭ ئىشتاتىنى مەخسۇس باشقۇرۇش يولغا قويۇلىدۇ.

51-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ خىراجىتى ئىش ھوقۇقىنى ئايرىش پىرىنسىپى بويىچە مالىيە خامچوتىغا كىرگۈزۈلۈپ، تەپتىش خىزمىتىنىڭ ئېھتىياجى كاپالەتلەندۈرۈلىدۇ.

52-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ئۇچۇرلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىشى، زامانىۋى ئۇچۇر تېخنىكىسىنى قوللىنىشى، قانۇن يۈرگۈزۈشتە ئاشكارا بولۇشنى ئىلگىرى سۈرۈشى، خىزمەت ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

6-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

53-ماددا بۇ قانۇن 2019-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.