( 1979 ـ يىل 7 ـ ئاينىڭ 1 ـ كۈنى 5 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 2 ـ يىغىنىدا ماقۇللاندى، 1997 ـ يىل 3 ـ ئاينىڭ 14 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى 5 ـ يىغىنىدا تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى، 2009 ـ يىل 8 ـ ئاينىڭ 27 ـ كۈنى 11 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10 ـ يىغىنىنىڭ «بىر قىسىم قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن تۈزىتىلدى )
جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ جىنايى ئىشلار قانۇنى
مۇندەرىجە
1-قىسىمنىڭ ئومۇمىي پىرىنسىپى
1-باب جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ ۋەزىپىسى، ئاساسىي پىرىنسىپى ۋە تەتبىقلاش دائىرىسى
2-باب جىنايەت ئۆتكۈزۈش
1-پاراگراف جىنايەت ئۆتكۈزۈش ۋە جىنايى جاۋابكارلىق
2-پاراگراف جىنايەت ئۆتكۈزۈشكە تەييارلىق كۆرۈش، مەقسىتىنى ئەمەلگە ئاشۇرالماسلىق ۋە ئۇنى توختىتىش
3-پاراگراف بىرلىكتە جىنايەت ئۆتكۈزۈش
4-پاراگراف ئورۇن جىنايىتى
3-باب جىنايى جازا
1-پاراگراف جىنايى جازانىڭ تۈرى
2-پاراگراف باشقۇرۇش تۈزۈمى
3-پاراگراف تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش
4-پاراگراف مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى
5-پاراگراف ئۆلۈم جازاسى
6-پاراگراف جەرىمانە
7-پاراگراف سىياسىي ھوقۇقتىن مەھرۇم قىلىش
8-پاراگراف مال-مۈلۈكنى مۇسادىرە قىلىش
4-باب جىنايى جازانىڭ كونكرېت تەتبىقلىنىشى
1-پاراگراف جازا ئۆلچەش
2-پاراگراف تەكرار جىنايەت ئۆتكۈزگۈچى
3-پاراگراف ئۆزىنى مەلۇم قىلىش ۋە خىزمەت كۆرسىتىش
4-پاراگراف بىرنەچچە جىنايەتچىنى قوشۇپ جازالاش
5-پاراگراف جازانى كېچىكتۈرۈش
6-پاراگراف جازا كېمەيتىش
7-پاراگراف شەرتلىك قويۇپ بېرىش
8-پاراگراف ۋاقىت چېكى
5-باب باشقا بەلگىلىمىلەر
2-قىسىم تارماق پىرىنسىپ
1-باب دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
2-باب ئاممىۋى بىخەتەرلىككە خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
3-باب سوتسىيالىستىك بازار ئىگىلىكىنىڭ تەرتىپىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىش جىنايىتى
1-پاراگراف ساختا، ناچار تاۋارلارنى ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش جىنايىتى
2-پاراگراف ئەتكەسچىلىك جىنايىتى
3-پاراگراف شىركەت ۋە كارخانىنى باشقۇرۇش تەرتىپىگە دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
4-پاراگراف پۇل مۇئامىلە باشقۇرۇش تەرتىپىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىش جىنايىتى
5 §.پۇل مۇئامىلە ئالدامچىلىقى جىنايىتى
6-پاراگراف باج ئېلىش-باشقۇرۇشقا خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
7-پاراگراف بىلىم مۈلۈك ھوقۇقىغا چېقىلىش جىنايىتى
8-پاراگراف بازار تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرۇش جىنايىتى
4-باب پۇقرالارنىڭ جىسمانىي ھوقۇقى، دېموكراتىك ھوقۇققا چېقىلىش جىنايىتى
5-باب مال-مۈلۈككە چېقىلىش جىنايىتى
6-باب جەمئىيەت باشقۇرۇش تەرتىپىگە دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
1-پاراگراف ئاممىۋى تەرتىپنى قالايمىقانلاشتۇرۇش جىنايىتى
2-پاراگراف قانۇن يۈرگۈزۈشكە دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
3-پاراگراف دۆلەت چېگراسىنى باشقۇرۇشقا دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
4-پاراگراف مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى باشقۇرۇشقا دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
5-پاراگراف ئاممىۋى سەھىيەگە خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
6-پاراگراف مۇھىت بايلىقىنى ئاسراش جىنايىتىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىش
7-پاراگراف ئەتكەسچىلىك قىلىش، ئېلىپ-سېتىش، توشۇش، زەھەر ياساش جىنايىتى
8-پاراگراف ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشنى تەشكىللەش، مەجبۇرلاش، ئازدۇرۇش، ئېلىپ قېلىش، تونۇشتۇرۇش جىنايىتى
9-پاراگراف شەھۋانىي بۇيۇملارنى ياساش، ئېلىپ-سېتىش، تارقىتىش جىنايىتى
7-باب دۆلەت مۇداپىئە مەنپەئىتىگە خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
8-باب خىيانەتچىلىك-پارىخورلۇق جىنايىتى
9-باب مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىش جىنايىتى
10-باب ھەربىيلەرنىڭ مەسئۇلىيەتكە خىلاپلىق قىلىش جىنايىتى
قوشۇمچە پىرىنسىپ
1-قىسىمنىڭ ئومۇمىي پىرىنسىپى
1-باب جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ ۋەزىپىسى، ئاساسىي پىرىنسىپى ۋە تەتبىقلاش دائىرىسى
1-ماددا بۇ قانۇن جىنايەتنى جازالاش، خەلقنى قوغداش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇنغا بىنائەن، دۆلىتىمىزنىڭ جىنايەت بىلەن كۈرەش قىلىشتىكى كونكرېت تەجرىبىلىرى ۋە ئەمەلىي ئەھۋالىغا بىرلەشتۈرۈپ چىقىرىلدى.
2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ ۋەزىپىسى جىنايى جازا ئارقىلىق بارلىق جىنايى قىلمىشلارغا قارشى كۈرەش قىلىپ، دۆلەت خەۋپسىزلىكىنى قوغداش، خەلق دېموكراتىيەسى دىكتاتۇرىلىقىدىكى ھاكىمىيەت ۋە سوتسىيالىستىك تۈزۈمنى قوغداش، دۆلەت مال-مۈلكى ۋە ئەمگەكچى ئاممىنىڭ كوللېكتىپ ئىگىدارلىقىدىكى مال-مۈلۈكنى قوغداش، پۇقرالارنىڭ شەخسىي ئىگىدارلىقتىكى مال-مۈلكىنى قوغداشتىن ئىبارەت،
پۇقرالارنىڭ جىسمانىي ھوقۇقى، دېموكراتىيە ھوقۇقى ۋە باشقا ھوقۇقلىرىنى قوغدايدۇ، جەمئىيەت تەرتىپى ۋە ئىقتىسادىي تەرتىپنى قوغدايدۇ، سوتسىيالىستىك قۇرۇلۇش ئىشلىرىنىڭ ئوڭۇشلۇق ئېلىپ بېرىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ.
3-ماددا قانۇندا جىنايى قىلمىش دەپ ئېنىق بەلگىلەنگەن بولسا، قانۇندا جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ؛
قانۇندا جىنايى قىلمىش دەپ ئېنىق بەلگىلەنمىگەنلىرىگە جىنايەت بېكىتىپ جازا بېرىشكە بولمايدۇ.
4-ماددا ھەرقانداق كىشى جىنايەت ئۆتكۈزسە، قانۇننى تەتبىقلاش جەھەتتە باپباراۋەر.
ھەرقانداق كىشىنىڭ قانۇندىن ھالقىغان ئىمتىيازغا ئىگە بولۇشىغا يول قويۇلمايدۇ.
5-ماددا جىنايى جازانىڭ ئېغىر-يېنىكلىكى جىنايەتچىلەر ئۆتكۈزگەن جىنايەت قىلمىشلىرىغا ۋە ئۈستىگە ئالغان جىنايى جاۋابكارلىققا ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك.
6-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەسىدە جىنايەت ئۆتكۈزگەنلەردىن قانۇنلاردا ئالاھىدە بەلگىلەنگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ھەممىسىگە مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.
جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ كېمە-پاراخوتلىرى ياكى ئاۋىئاتسىيە ۋاسىتىلىرىدە جىنايەت ئۆتكۈزگەنلەرگىمۇ مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.
جىنايى قىلمىش ياكى ئاقىۋەتنىڭ بىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەسىدە يۈز بەرسە، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسىدە جىنايەت ئۆتكۈزدى دەپ قارىلىدۇ.
7-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ پۇقرالىرىدىن جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسى سىرتىدا مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ، لېكىن مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن ئەڭ يۇقىرى جازا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلگەنلىرىنىڭ سۈرۈشتۈرۈلمىسىمۇ بولىدۇ.
جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت خادىملىرى ۋە ھەربىيلىرىدىن جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسى سىرتىدا مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.
8-ماددا چەت ئەللىكلەردىن جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسى سىرتىدا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەتلىرى ياكى پۇقرالىرىغا جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىرىگە مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن ئەڭ تۆۋەن جازا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلگەنلىرىگە مۇشۇ قانۇن تەتبىقلانسا بولىدۇ، لېكىن جىنايەت ئۆتكۈزگەن جايدىكى قانۇنلار بويىچە جازالانمايدىغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.
9-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تۈزگەن ياكى قاتناشقان خەلقئارا شەرتنامىلەردە بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرگە قارىتا، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى شەرتنامىدىكى مەجبۇرىيىتىنى ئۈستىگە ئالغان دائىرىدە جىنايى ئىشلار باشقۇرۇش ھوقۇقىنى يۈرگۈزسە، مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.
10-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەلىكىنىڭ سىرتىدا جىنايەت ئۆتكۈزگەنلەرگە مۇشۇ قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدىغانلىرى گەرچە چەت ئەلدە سوت قىلىنغان بولسىمۇ، مۇشۇ قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرۈلسىمۇ بولىدۇ، لېكىن چەت ئەللەردە جىنايى جازا بېرىلگەنلىرىگە كەچۈرۈم قىلىش ياكى يېنىكلىتىپ جازا بېرىشكە بولىدۇ.
11-ماددا دىپلوماتىيە ئىمتىيازى ۋە كەچۈرۈم قىلىش ھوقۇقىغا ئىگە چەت ئەللىكلەرنىڭ جىنايى جاۋابكارلىقى دىپلوماتىيە يولى بىلەن ھەل قىلىنىدۇ.
12-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغاندىن كېيىن بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن بۇرۇنقى قىلمىشلارنى شۇ چاغدىكى قانۇن جىنايەت دەپ قارىمىسا، شۇ چاغدىكى قانۇنلار تەتبىقلىنىدۇ؛
ئەگەر ئەينى چاغدىكى قانۇنلاردا جىنايەت دەپ قارالغان بولسا، مۇشۇ قانۇننىڭ ئومۇمىي پىرىنسىپى بويىچە 4-باب 8-پاراگرافىدىكى بەلگىلىمە بويىچە سۈرۈشتۈرۈشكە تېگىشلىك بولسا، شۇ چاغدىكى قانۇنلار بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ، لېكىن بۇ قانۇندا جىنايەت دەپ قارالمىغان ياكى جازا جازاسى يېنىكرەك بېرىلگەن بولسا، مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.
بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى، شۇ چاغدىكى قانۇنلار بويىچە چىقىرىلغان كۈچكە ئىگە ھۆكۈم داۋاملىق كۈچكە ئىگە بولىدۇ.
2-باب جىنايەت ئۆتكۈزۈش
1-پاراگراف جىنايەت ئۆتكۈزۈش ۋە جىنايى جاۋابكارلىق
13-ماددا دۆلەتنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى، زېمىن پۈتۈنلۈكى ۋە خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان، دۆلەتنى پارچىلايدىغان، خەلق دېموكراتىيەسى دىكتاتۇرىلىقىدىكى ھاكىمىيەتنى ئاغدۇرىدىغان ۋە سوتسىيالىستىك تۈزۈمنى ئاغدۇرىدىغان، ئىجتىمائىي تەرتىپ ۋە ئىقتىسادىي تەرتىپنى بۇزىدىغان، دۆلەت مال-مۈلكىگە ياكى ئەمگەكچى ئاممىنىڭ كوللېكتىپ ئىگىدارلىقىدىكى مال-مۈلۈككە، پۇقرالارنىڭ شەخسىي ئىگىدارلىقىدىكى مال – مۈلۈككە چېقىلىدىغان ھەرقانداق نەرسە
پۇقرالارنىڭ جىسمانىي ھوقۇقى، دېموكراتىيە ھوقۇقى ۋە باشقا ھوقۇقلىرىغا چېقىلىش، شۇنىڭدەك جەمئىيەتكە خەۋپ يەتكۈزىدىغان باشقا قىلمىشلاردىن قانۇن بويىچە جىنايى جازا بېرىشكە تېگىشلىكلىرى جىنايەت ھېسابلىنىدۇ، لېكىن قىلمىشى روشەن يېنىك بولۇپ، زىيىنى چوڭ بولمىغانلىرى جىنايەت دەپ قارالمايدۇ.
14-ماددا ئۆز قىلمىشىنىڭ جەمئىيەتكە خەۋپ يەتكۈزۈش نەتىجىسى يۈز بېرىدىغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ ھەمدە شۇنداق نەتىجىنىڭ يۈز بېرىشىنى ئۈمىد قىلىپ ياكى ئۇنىڭغا يول قويۇپ، جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قەستەن جىنايەت ئۆتكۈزگەن بولىدۇ.
قەستەن جىنايەت ئۆتكۈزگەنلەر جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
15-ماددا ئۆز ھەرىكىتىنىڭ جەمئىيەتكە خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بارلىقىنى ئالدىن كۆرۈش كېرەك، بىپەرۋالىق قىلغانلىقتىن ئالدىن كۆرمىگەن ياكى ئالدىن كۆرگەن بولغاچقا ئاسانلا ئىشىنىپ ۋە ئۇنىڭدىن ساقلانغىلى بولىدۇ، شۇنداق نەتىجە كېلىپ چىققىنى سەۋەنلىك بىلەن جىنايەت بولىدۇ.
سەۋەنلىك بىلەن جىنايەت ئۆتكۈزگەنلەر قانۇندا بەلگىلەنگەنلىرى جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
16-ماددا قىلمىش ئوبيېكتىپ جەھەتتە زىيان ئاقىۋىتى پەيدا قىلغان بولسىمۇ، لېكىن قەستەنلىك ياكى سەۋەنلىك بىلەن ئەمەس، بەلكى قارشىلىق كۆرسەتكىلى بولمايدىغان ياكى ئالدىن مۆلچەرلىگىلى بولمايدىغان سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن كېلىپ چىققان بولىدۇ، جىنايەت بولمايدۇ.
17-ماددا 16 ياشقا توشقان كىشى جىنايەت ئۆتكۈزسە، جىنايى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
14 ياشقا توشقان، 16 ياشقا توشمىغان كىشىلەردىن قەستەن ئادەم ئۆلتۈرۈپ، قەستەن زەخىملەندۈرۈپ ئادەمنىڭ ئېغىر يارىلىنىشى ياكى ئۆلۈشىنى ياكى ئۆلۈشىنى، باسقۇنچىلىق قىلىشىنى، بۇلاڭچىلىق قىلىشىنى، زەھەر ئېلىپ-سېتىشىنى، ئوت قويۇشىنى، پارتلىتىشىنى، زەھەر تاشلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلىرى جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
14 ياشقا توشقان، 18 ياشقا توشمىغان كىشىلەر جىنايەت ئۆتكۈزسە، يېنىك ياكى يېنىكلىتىپ جازا بېرىلىدۇ.
16 ياشقا توشمىغانلىقى سەۋەبىدىن جىنايى جازا بېرىلمىگەنلەر ئائىلە باشلىقى ياكى ۋەسىيسىنى باشقۇرۇشقا بۇيرۇيدۇ؛
زۆرۈر تېپىلغاندا ھۆكۈمەت ئۇلارنى يىغىۋېلىپ تەربىيەلەپ ئۆستۈرسىمۇ بولىدۇ.
18-ماددا روھىي كېسەللەر ئۆز ھەرىكىتىنى ئاڭقىرالمايۋاتقان ياكى كونترول قىلالمايۋاتقاندا خەۋپ نەتىجىسى كەلتۈرۈپ چىقارغان بولسا، قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە باھالاپ مۇئەييەنلەشتۈرگەنلەر جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلمايدۇ، لېكىن ئۇنىڭ ئائىلە تەۋەلىرى ياكى ۋەسىيلىرىنى قاتتىق باشقۇرۇشقا ۋە داۋالىنىشقا بۇيرۇش كېرەك؛
زۆرۈر تېپىلغاندا، ھۆكۈمەت مەجبۇرىي داۋالىتىدۇ.
ئارىلاپ تۇتۇپ قالىدىغان روھىي كېسەللەر روھىي ھالىتى نورمال چاغدا جىنايەت ئۆتكۈزسە، جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىشى كېرەك.
ئۆز ھەرىكەت ئىقتىدارىنى تېخى پۈتۈنلەي يوقاتمىغان ياكى كونترول قىلالمىغان روھىي كېسەللەر جىنايەت ئۆتكۈزگەنلەر جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ، لېكىن يېنىك ياكى يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە بولىدۇ.
مەست بولۇپ قالغان كىشى جىنايەت ئۆتكۈزسە، جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىشى كېرەك.
19-ماددا ھەم گاس، ھەم گاچا كىشىلەر ياكى ئەمالار جىنايىتىگە يېنىك، يېنىكلىتىپ ياكى كەچۈرۈم قىلىش جازاسى بېرىلسە بولىدۇ.
20-ماددا دۆلەت، ئومۇمنىڭ مەنپەئىتى، ئۆزى ياكى باشقىلارنىڭ جىسمانىي ھوقۇقى، مال-مۈلكى ۋە باشقا ھوقۇقلىرىنى قانۇنسىز دەخلى-تەرۇزدىن ساقلاش مەقسىتىدە، قانۇنسىز دەخلى-تەرۇزغا قارشى تۇرۇش تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، قانۇنسىز تاجاۋۇزچىلارغا زىيان سالغانلار يوللۇق قوغدىنىش ھېسابلىنىدۇ، جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلمايدۇ.
يوللۇق قوغدىنىشنى زۆرۈر چەكتىن كۆرۈنەرلىك ئاشۇرۇپ ئېغىر زىيان پەيدا قىلغانلار جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ، لېكىن جازانى يېنىكلىتىش ياكى كەچۈرۈم قىلىش كېرەك.
قاتىللىق قىلىش، ئادەم ئۆلتۈرۈش، بۇلاڭچىلىق قىلىش، باسقۇنچىلىق قىلىش، تۇتقۇن قىلىش ۋە جىسمانىي بىخەتەرلىكىگە ئېغىر خەۋپ يەتكۈزىدىغان باشقا زوراۋانلىق جىنايەتلىرىدە قوغدىنىش ھەرىكىتى قوللىنىپ، قانۇنسىز ھالدا باشقىلارغا دەخلى-تەرۇز قىلىپ تالاپەت تۇغدۇرغانلار قوغدىنىشنى چېكىدىن ئاشۇرۇۋەتكەنلىك ھېسابلانمايدۇ، جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلمايدۇ.
21-ماددا دۆلەت، ئومۇمنىڭ مەنپەئىتى، ئۆزى ياكى باشقىلارنىڭ جىسمانىي ھوقۇقى، مال-مۈلكى ۋە باشقا ھوقۇقلىرىنى يۈز بېرىۋاتقان خەۋپتىن ساقلاش مەقسىتىدە، ئامالسىزلىقتىن قوللانغان جىددىي خەۋپتىن ساقلىنىش قىلمىشى كەلتۈرۈپ چىقارغانلار جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلمايدۇ.
جىددىي خەۋپتىن ساقلىنىش زۆرۈر چەكتىن ئېشىپ كېتىپ ئورۇنسىز زىيان كېلىپ چىققانلار جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ، لېكىن جازانى يېنىكلىتىش ياكى كەچۈرۈم قىلىش كېرەك.
1-تارماقتىكى ئۆز خەۋپىدىن ساقلىنىش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە ۋەزىپە ۋە كەسپىي جەھەتتە مۇئەييەن جاۋابكارلىقى بار كىشىگە تەتبىقلانمايدۇ.
2-پاراگراف جىنايەت ئۆتكۈزۈشكە تەييارلىق كۆرۈش، مەقسىتىنى ئەمەلگە ئاشۇرالماسلىق ۋە ئۇنى توختىتىش
22-ماددا جىنايەت ئۆتكۈزۈش ئۈچۈن قورال تەييارلاش، شارائىت ھازىرلىغانلار جىنايەت تەييارلىقى بولىدۇ.
زاپاس جىنايەتچىگە قارىغاندا يېنىك، يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە ياكى جازا كەچۈرۈم قىلىنسا بولىدۇ.
23-ماددا جىنايەت ئۆتكۈزۈشكە تۇتۇش قىلغان، جىنايەتچىلەرنىڭ ئىرادىسىدىن باشقا سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئەمەلگە ئاشمىغانلار جىنايەت مەقسىتىگە يېتەلمىگەن بولىدۇ.
مەقسىتىنى ئەمەلگە ئاشۇرالمىغان جىنايەتچىلەرگە قاراپ يېنىك ياكى يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە بولىدۇ.
24-ماددا جىنايەت ئۆتكۈزۈش جەريانىدا جىنايەتتىن ئۆزلۈكىدىن ۋاز كەچكەنلەر ياكى جىنايەت ئاقىۋىتىنىڭ ئاپتوماتىك، ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغانلار جىنايەت توختىتىپ تۇرۇلىدۇ.
جىنايەتچىنى توختىتىپ زىيان پەيدا قىلمىغانلارغا جازا كەچۈرۈم قىلىنىدۇ؛
زىيان سالغانلارغا يېنىكلىتىپ جازا بېرىش كېرەك.
3-پاراگراف بىرلىكتە جىنايەت ئۆتكۈزۈش
25-ماددا ئورتاق جىنايەت ئۆتكۈزۈش ئىككىدىن ئارتۇق كىشى بىرلىكتە قەستەن جىنايەت ئۆتكۈزۈشنى كۆرسىتىدۇ.
ئىككىدىن ئارتۇق كىشى ئورتاق سەۋەنلىك بىلەن جىنايەت ئۆتكۈزسە، ئورتاق جىنايەت ئۆتكۈزۈش دەپ بىر تەرەپ قىلىنمايدۇ؛
جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدىغانلىرىغا ئۇلارنىڭ ئۆتكۈزگەن جىنايىتى بويىچە ئايرىم-ئايرىم جازا بېرىلىدۇ.
26-ماددا جىنايەت گۇرۇھىنى جىنايى ھەرىكەت قىلىشقا تەشكىللىگەن، ئۇنىڭغا رەھبەرلىك قىلغانلار ياكى بىرلىكتە جىنايەت ئۆتكۈزۈشتە ئاساسلىق رول ئوينىغانلار باش جىنايەتچى بولىدۇ.
ئۈچتىن ئارتۇق كىشى بىرلىكتە جىنايەت ئۆتكۈزۈش ئۈچۈن تەشكىللەنگەن بىرقەدەر مۇقىم جىنايەت تەشكىلاتى جىنايەت گۇرۇھى ھېسابلىنىدۇ.
جىنايەت گۇرۇھىنى تەشكىللىگەن ۋە ئۇنىڭغا رەھبەرلىك قىلغان باش ئۇنسۇرلارغا گۇرۇھ ئۆتكۈزگەن بارلىق جىنايەت بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
3-تارماقتىكى بەلگىلىمىدىن باشقا باش جىنايەتچىگە ئۆزى قاتناشقان ياكى تەشكىللىگەن، قوماندانلىق قىلغان بارلىق جىنايەت بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
27-ماددا بىرلىكتە جىنايەت ئۆتكۈزۈشتە ئىككىنچى ئورۇندا ياكى قوشۇمچە رول ئوينىغانلار ئەگەشكۈچى جىنايەتچى بولىدۇ.
ئەگەشكۈچى جىنايەتچىلەرگە يېنىك، يېنىكلىتىپ جازا بېرىش ياكى جازا كەچۈرۈم قىلىش كېرەك.
28-ماددا جىنايەتكە قاتنىشىشقا مەجبۇرلانغانلارغا ئۇنىڭ جىنايى قىلمىشى بويىچە يېنىكلىتىپ جازا بېرىلىدۇ ياكى جازا كەچۈرۈم قىلىنىدۇ.
29-ماددا باشقىلارنى جىنايەت ئۆتكۈزۈشكە كۈشكۈرتكەنلەرگە، ئۇلارنىڭ ئورتاق جىنايەت ئۆتكۈزۈشتە ئوينىغان رولىغا قاراپ جازا بېرىش كېرەك.
18 ياشقا توشمىغانلارنى جىنايەت ئۆتكۈزۈشكە كۈشكۈرتكەنلەرگە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
ئەگەر كۈشكۈرتىلگەن كىشى كۈشكۈرتۈش جىنايىتى ئۆتكۈزمىگەن بولسا، كۈشكۈرتكەن جىنايەتچىگە يېنىك ياكى يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە بولىدۇ.
4-پاراگراف ئورۇن جىنايىتى
30-ماددا شىركەت، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئورگان، تەشكىلاتلار سادىر قىلغان جەمئىيەتكە خەۋپ يەتكۈزۈش قىلمىشلىرىدىن قانۇندا ئورۇن جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىكى بەلگىلەنگەنلىرى جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
31-ماددا ئورۇن جىنايەت ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا جىنايى جازا بېرىلىدۇ.
بۇ قانۇننىڭ تارماق پىرىنسىپى ۋە باشقا قانۇنلاردا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.
3-باب جىنايى جازا
1-پاراگراف جىنايى جازانىڭ تۈرى
32-ماددا جىنايى جازا ئاساسىي جازا ۋە قوشۇمچە جازاغا بۆلۈنىدۇ.
33-ماددا ئاساسىي جازانىڭ تۈرى تۆۋەندىكىچە :
( 1 ) رېجىمغا ئېلىش؛
( 2 ) تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش؛
( 3 ) مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىش؛
( 4 ) مۇددەتسىز قاماق جازاسى؛
( 5 ) ئۆلۈم جازاسى بېرىش.
34-ماددا قوشۇمچە جازانىڭ تۈرى تۆۋەندىكىچە :
( 1 ) جەرىمانە قويۇش؛
( 2 ) سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش؛
( 3 ) مال-مۈلكىنى مۇسادىرە قىلىش.
قوشۇمچە جازا مۇستەقىل تەتبىقلانسىمۇ بولىدۇ.
35-ماددا جىنايەت ئۆتكۈزگەن چەت ئەللىكلەر ئۆز ئالدىغا تەتبىقلانسا ياكى چېگرادىن قوغلاپ چىقىرىش چارىسىنى قوشۇمچە قوللانسا بولىدۇ.
36-ماددا جىنايى قىلمىشى تۈپەيلىدىن زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىنى ئىقتىسادىي زىيانغا ئۇچراتقان بولسا، جىنايەتچىگە قانۇن بويىچە جىنايى ئىشلار بويىچە جازا بېرىلگەندىن سىرت ھەمدە ئەھۋالغا قاراپ ئىقتىسادىي زىياننى تۆلەپ بېرىشكە ھۆكۈم قىلىنىدۇ.
ھەق تەلەپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالغان جىنايەتچىلەرگە بىرلا ۋاقىتتا جەرىمانە قويۇلدى، ئۇلارنىڭ مال-مۈلكى ھەممىنى تۆلەشكە يەتمىسە ياكى مال-مۈلكىنى مۇسادىرە قىلىش دەپ ھۆكۈم قىلىنسا، ئالدى بىلەن زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىغا بولغان ھەق تەلەپ تۆلەم جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
37-ماددا جىنايى قىلمىشى يېنىك بولغانلىقتىن جىنايى جازا ھۆكۈم قىلىش ھاجەتسىز بولسا، جىنايى جازادىن كەچۈرۈم قىلىنسا بولىدۇ، لېكىن دېلونىڭ ئوخشاش بولمىغان ئەھۋالىغا قاراپ، تەنبىھ بېرىشكە ياكى پۇشايمان قىلدۇرۇش، ناماقۇل بولۇش، زىياننى تۆلەشكە بۇيرۇشقا بولىدۇ ياكى مەسئۇل تارماق مەمۇرىي جازا بەرسە ياكى مەمۇرىي جازا بەرسە بولىدۇ.
2-پاراگراف باشقۇرۇش تۈزۈمى
38-ماددا رېجىمغا ئېلىش مۇددىتى ئۈچ ئايدىن يۇقىرى، ئىككى يىلدىن تۆۋەن بولىدۇ.
تىزگىنلەشكە ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەرنى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگانلىرى ئىجرا قىلىدۇ.
39-ماددا تىزگىنلەشكە ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەر ئىجرا قىلىش مەزگىلىدە تۆۋەندىكى بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىشى كېرەك :
( 1 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا رىئايە قىلىش، نازارەتچىلىككە بويسۇنۇش؛
( 2 ) سۆز، مەتبۇئات، يىغىلىش ئۆتكۈزۈش، تەشكىلاتلارغا ئۇيۇشۇش، نامايىش قىلىش، كۈچ كۆرسىتىش ئەركىنلىكى ھوقۇقىنى ئىجرا قىلغۇچى ئورگاننىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ يۈرگۈزۈشكە يول قويۇلمايدۇ؛
( 3 ) ئىجرا قىلغۇچى ئورگاننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئۆزىنىڭ پائالىيەت ئەھۋالىنى دوكلات قىلىش؛
( 4 ) ئورگاننىڭ مېھمان قوبۇل قىلىش توغرىسىدىكى بەلگىلىمىلىرىنى ئىجرا قىلىش؛
( 5 ) ئۆزى ئولتۇراقلاشقان شەھەر، ناھىيەدىن ئايرىلىش ياكى كۆچۈپ كېتىشتە، ئىجرا قىلغۇچى ئورگانغا تەستىقلىتىش كېرەك.
تىزگىنلەشكە ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەرگە ئەمگەكتە ئوخشاش ئىشقا ئوخشاش ھەق بېرىش كېرەك.
40-ماددا تىزگىنلەشكە ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەرگە تىزگىنلەش مۇددىتى توشقاندا، ئىجرا قىلغۇچى ئورگان ئۆزى ۋە تۇرۇشلۇق ئورنى ياكى تۇرۇشلۇق جايىدىكى ئاممىغا تىزگىنلەشنى بىكار قىلغانلىقىنى دەرھال جاكارلىشى كېرەك.
41-ماددا رېجىمغا ئېلىنىدىغان جازا مۇددىتى ھۆكۈم ئىجرا قىلىنغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ؛
ھۆكۈم ئىجرا قىلىنىشتىن ئىلگىرى ئاۋۋال قاماپ تۇرۇلغان بولسا، قاماپ قويۇش بىر كۈن جازا مۇددىتىگە ئىككى كۈن سۇندۇرۇلىدۇ.
3-پاراگراف تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش
42-ماددا تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش مۆھلىتى بىر ئايدىن يۇقىرى، ئالتە ئايدىن تۆۋەن بولىدۇ.
43-ماددا تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەرنى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگانلىرى يېقىن ئەتراپتا ئىجرا قىلىدۇ.
ئىجرا قىلىنىۋاتقان مەزگىلدە، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەر ھەر ئايدا بىر كۈندىن ئىككى كۈنگىچە ئۆيىگە قايتسا بولىدۇ؛
ئەمگەككە قاتناشقانلارغا ئەھۋالغا قاراپ ئىش ھەققى بېرىلسە بولىدۇ.
44-ماددا تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىشنىڭ جازا مۇددىتى ھۆكۈم ئىجرا قىلىنغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ؛
ھۆكۈم ئىجرا قىلىنىشتىن ئىلگىرى ئاۋۋال قاماپ تۇرۇلغان بولسا، قاماپ تۇرۇش جازا مۇددىتىگە بىر كۈن سۇندۇرۇلىدۇ.
4-پاراگراف مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى
45-ماددا مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىش مۇددىتى مۇشۇ قانۇننىڭ 50-، 69-ماددىسىدا بەلگىلەنگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئالتە ئايدىن يۇقىرى، 15 يىلدىن تۆۋەن بولىدۇ.
46-ماددا مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەر تۈرمە ياكى باشقا ئىجرا قىلىش ئورنىدا ئىجرا قىلىنىدۇ؛
ئەمگەك ئىقتىدارى بارلىكى كىشى ئەمگەككە قاتنىشىشى، تەربىيە ئېلىشى ۋە ئۆزگەرتىش ئېلىپ بېرىشى كېرەك.
47-ماددا مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلگەن جازا مۇددىتى ھۆكۈم ئىجرا قىلىنغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ؛
ھۆكۈم ئىجرا قىلىنىشتىن ئىلگىرى ئاۋۋال قاماپ تۇرۇلغان بولسا، قاماپ تۇرۇش جازا مۇددىتىگە بىر كۈن سۇندۇرۇلىدۇ.
5-پاراگراف ئۆلۈم جازاسى
48-ماددا ئۆلۈم جازاسى پەقەت جىنايىتى ئىنتايىن ئېغىر جىنايەتچىلەرگىلا تەتبىقلىنىدۇ.
ئۆلۈم جازاسىغا ھۆكۈم قىلىشقا تېگىشلىك جىنايەتچىلەر چوقۇم دەرھال ئىجرا قىلىنمىسا، ئۆلۈم جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنىپ، ئىككى يىل كېچىكتۈرۈپ ئىجرا قىلىنىدۇ.
ئۆلۈم جازاسىغا ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى قانۇن بويىچە ھۆكۈم چىقارغانلىرىنى ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ تەستىقلىشىغا يوللاش كېرەك.
ئۆلۈم جازاسىنى كېچىكتۈرۈپ ئىجرا قىلىشقا يۇقىرى خەلق سوت مەھكىمىسى ھۆكۈم چىقارسا ياكى تەستىقلىسا بولىدۇ.
49-ماددا جىنايەت ئۆتكۈزگەندە 18 ياشقا توشمىغان ۋە سوت قىلغاندا ھامىلىدار بولغان ئاياللارغا ئۆلۈم جازاسى تەتبىقلانمايدۇ.
50-ماددا ئۆلۈم جازاسى كېچىكتۈرۈپ ئىجرا قىلىشقا ھۆكۈم قىلىنغانلار ئۆلۈم جازاسىنى كېچىكتۈرۈپ ئىجرا قىلىش مەزگىلىدە قەستەن جىنايەت ئۆتكۈزمىگەنلەرگە ئىككى يىل مۇددىتى توشقاندىن كېيىن، مۇددەتسىز قاماق جازاسى كېمەيتىلىدۇ؛
ھەقىقەتەن چوڭ خىزمەت كۆرسىتىش ئىپادىسى بولسا، ئىككى يىل مۇددىتى توشقاندىن كېيىن، 15 يىلدىن يۇقىرى، 20 يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا كېمەيتىلىدۇ؛
قەستەن جىنايەت ئۆتكۈزۈپ، راستلىقىنى تەكشۈرۈپ ئىسپاتلىغانلىرىغا ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى تەستىقلىتىپ، ئۆلۈم جازاسى ئىجرا قىلىدۇ.
51-ماددا ئۆلۈم جازاسىنى كېچىكتۈرۈپ ئىجرا قىلىش مۇددىتى ھۆكۈم چىقىرىلغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.
ئۆلۈم جازاسىنى كېچىكتۈرۈپ ئىجرا قىلىش مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا كېمەيتىلگەن جازا مۇددىتى ئۆلۈم جازاسىنى كېچىكتۈرۈپ ئادا قىلىش مۇددىتى توشقان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.
6-پاراگراف جەرىمانە
52-ماددا جەرىمانە قويۇشتا، جەرىمانە سوممىسىنى جىنايى قىلمىشىغا قاراپ قارار قىلىش كېرەك.
53-ماددا جەرىمانىنى ھۆكۈمدە بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە بىر قېتىم ياكى مۇددەتكە بۆلۈپ تاپشۇرۇش.
مۇددىتى توشۇپ تاپشۇرمىغانلار مەجبۇرىي تاپشۇرىدۇ.
جەرىمانىنى تولۇق تاپشۇرالمىغاندا، خەلق سوت مەھكىمىسى ئىجرا قىلدۇرۇلغۇچىنىڭ ئىجرا قىلغىلى بولىدىغان مال-مۈلكى بارلىقىنى ھەرقانداق ۋاقىتتا سەزسە، خالىغان ۋاقىتتا قايتۇرۇۋېلىشى كېرەك.
ئەگەر قارشى تۇرغىلى بولمايدىغان ئاپەت تۈپەيلىدىن ھەق تاپشۇرۇش ھەقىقەتەن قىيىن بولسا، ئەھۋالغا قاراپ كېمەيتىشكە ياكى كەچۈرۈم قىلىشقا بولىدۇ.
7-پاراگراف سىياسىي ھوقۇقتىن مەھرۇم قىلىش
54-ماددا سىياسىي ھوقۇقتىن مەھرۇم قىلىش تۆۋەندىكى ھوقۇقلاردىن مەھرۇم قىلغانلىق بولىدۇ :
( 1 ) سايلاش ھوقۇقى ۋە سايلىنىش ھوقۇقى؛
( 2 ) سۆز، مەتبۇئات، يىغىلىش ئۆتكۈزۈش، تەشكىلاتلارغا ئۇيۇشۇش، نامايىش قىلىش، كۈچ كۆرسىتىش ئەركىنلىكى ھوقۇقى؛
( 3 ) دۆلەت ئورگىنىدا ۋەزىپە ئۆتەش ھوقۇقى؛
( 4 ) دۆلەت شىركىتى، كارخانىسى، كەسپىي ئورۇن ۋە خەلق تەشكىلاتىنىڭ رەھبەرلىك ۋەزىپىسىنى ئۆتەش ھوقۇقى.
55-ماددا سىياسىي ھوقۇقتىن مەھرۇم قىلىش مۇددىتى مۇشۇ قانۇننىڭ 57-ماددىسىدا بەلگىلەنگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، بىر يىلدىن يۇقىرى، بەش يىلدىن تۆۋەن بولىدۇ.
رېجىمغا ئېلىش، قوشۇمچە سىياسىي ھوقۇقتىن مەھرۇم قىلىش ھۆكۈم قىلىنغان بولسا، سىياسىي ھوقۇقتىن تارتىۋېلىش مۇددىتى بىلەن رېجىمدىن مەھرۇم قىلىش مۇددىتى ئوخشاش بولىدۇ، تەڭ ئىجرا قىلىنىدۇ.
56-ماددا دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان جىنايەتچىلەرنى سىياسىي ھوقۇقىدىن قوشۇمچە مەھرۇم قىلىش كېرەك؛
قەستەن ئادەم ئۆلتۈرۈش، باسقۇنچىلىق قىلىش، ئوت قويۇش، پارتلىتىش، زەھەر سېلىش، بۇلاڭچىلىق قىلىش قاتارلىق جەمئىيەت تەرتىپىنى ئېغىر بۇزغان جىنايەتچىلەرنى سىياسىي ھوقۇقىدىن قوشۇمچە مەھرۇم قىلىشقا بولىدۇ.
سىياسىي ھوقۇقتىن مەھرۇم قىلىش مۇستەقىل تەتبىقلانسا، مۇشۇ قانۇننىڭ تارماق پىرىنسىپلىرىدىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە بولىدۇ.
57-ماددا ئۆلۈم جازاسىغا، مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەر سىياسىي ھوقۇقىدىن ئۆمۈرلۈك مەھرۇم قىلىنىشى كېرەك.
ئۆلۈم جازاسىنى كېچىكتۈرۈپ ئىجرا قىلىشنى مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا كېمەيتىشنى مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا كېمەيتكەندە، سىياسىي ھوقۇقىدىن قوشۇمچە مەھرۇم قىلىش مۇددىتىنى ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن قىلىشقا ئۆزگەرتىش كېرەك.
58-ماددا سىياسىي ھوقۇقىدىن قوشۇمچە مەھرۇم قىلىش جازا مۇددىتى قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ئىجرا قىلىنىپ بولغان كۈندىن باشلاپ ياكى شەرتلىك قويۇپ بېرىلگەن كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ؛
سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش كۈچى ئەلۋەتتە ئاساسىي جازا ئىجرا قىلىش مەزگىلىدە ئىشلىتىلىدۇ.
سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىنغان جىنايەتچىلەر ئىجرا قىلىنىۋاتقاندا، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا ۋە گوۋۇيۈەن جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقىنىڭ نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا ئالاقىدار بەلگىلىمىسىگە رىئايە قىلىشى، نازارەتچىلىككە بويسۇنۇشى كېرەك؛
مۇشۇ قانۇننىڭ 54-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن تۈرلۈك ھوقۇقلارنى يۈرگۈزۈشكە بولمايدۇ.
8-پاراگراف مال-مۈلۈكنى مۇسادىرە قىلىش
59-ماددا مال-مۈلۈك مۇسادىرە قىلىش جىنايەتچىلەرنىڭ شەخسىي ئىگىدارلىقىدىكى مال-مۈلۈكنىڭ بىر قىسمى ياكى ھەممىسى.
بارلىق مال-مۈلكىنى مۇسادىرە قىلىشتا، جىنايەتچىنىڭ ئۆزى ۋە ئۇنى باققان ئائىلە تەۋەلىرىگە زۆرۈر تۇرمۇش خىراجىتى قالدۇرۇش لازىم.
مال-مۈلكىنى مۇسادىرە قىلىش ھۆكۈم قىلىنغاندا، جىنايەتچىنىڭ ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ ئىگىدارلىقىدا ياكى تېگىشلىك مال-مۈلكىنى تارتىۋېلىشقا بولمايدۇ.
60-ماددا مال-مۈلكىنى مۇسادىرە قىلىشتىن بۇرۇنقى جىنايەتچىلەر ئالغان يوللۇق قەرزنى مۇسادىرە قىلغان مال-مۈلۈك بىلەن قايتۇرۇشقا توغرا كەلسە، ھەقدارنىڭ تەلەپ قىلىشى بىلەن قايتۇرۇش كېرەك.
4-باب جىنايى جازانىڭ كونكرېت تەتبىقلىنىشى
1-پاراگراف جازا ئۆلچەش
61-ماددا جىنايەتچىگە جىنايى جازا قارار قىلغاندا، جىنايەت پاكىتى، جىنايەتنىڭ خاراكتېرى، قىلمىشى ۋە جەمئىيەتكە بولغان خەۋپ دەرىجىسىگە قاراپ، مۇشۇ قانۇندىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە ھۆكۈم قىلىش كېرەك.
62-ماددا جىنايەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن ئېغىر جازا، يېنىك جازا بېرىش قىلمىشى بولغانلىرىغا قانۇندا بەلگىلەنگەن جازا چېكى ئىچىدە جىنايى جازا ھۆكۈم قىلىش كېرەك.
63-ماددا جىنايەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن يېنىكلىتىپ جازا بېرىش قىلمىشى بولغانلىرىغا قانۇندا بەلگىلەنگەن جازادىن تۆۋەن جىنايى جازا ھۆكۈم قىلىنىدۇ.
جىنايەتچىنىڭ گەرچە مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن يېنىكلىتىپ جازا بېرىش قىلمىشى بولمىسىمۇ، لېكىن دېلونىڭ ئالاھىدە ئەھۋالىغا قاراپ، ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى تەستىقلىغاندىن كېيىن، قانۇندا بەلگىلەنگەن جازادىن تۆۋەن جىنايى جازا ھۆكۈم قىلىنسىمۇ بولىدۇ.
64-ماددا جىنايەتچى ئۇنسۇرلار قانۇنغا خىلاپ ھالدا ئېرىشكەن بارلىق پۇل-مالنى قايتۇرۇۋېلىشى ياكى قايتۇرۇشقا، تۆلەشكە بۇيرۇشى كېرەك؛
زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىنىڭ قانۇنلۇق مال-مۈلكىنى ۋاقتىدا قايتۇرۇپ بېرىش كېرەك؛
مەنئى قىلىنغان بۇيۇملار ۋە جىنايەتكە ئىشلىتىلگەن كىشىلەرنىڭ پۇل-مېلى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
مۇسادىرە قىلىنغان مال-مۈلۈك ۋە جەرىمانە بىردەك دۆلەت خەزىنىسىگە تاپشۇرۇلىدۇ، ئىشلىتىۋېلىشقا ۋە ئۆز ئالدىغا بىر تەرەپ قىلىشقا بولمايدۇ.
2-پاراگراف تەكرار جىنايەت ئۆتكۈزگۈچى
65-ماددا مۇددەتلىك قاماق جازاسىدىن يۇقىرى جىنايى جازا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەردىن جىنايى جازا ئىجرا قىلىنىپ بولغان ياكى كەچۈرۈم قىلىنغاندىن كېيىن، بەش يىل ئىچىدە يەنە مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنىشتىن يۇقىرى جىنايى جازا بېرىلگەن جىنايەتچىلىرى تەكرار جىنايەت ئۆتكۈزگەن بولىدۇ، ئېغىر جازا بېرىلىدۇ، لېكىن سەۋەنلىك بىلەن جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.
ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن مۇددەت شەرتلىك قويۇپ بېرىلگەن جىنايەتچىلەرگە نىسبەتەن دەم ئېلىش مۇددىتى توشقان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.
66-ماددا دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان جىنايەتچىلەردىن جىنايى جازا ئىجرا قىلىنىپ بولغان ياكى كەچۈرۈم قىلىنغاندىن كېيىن، دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە زىيان يەتكۈزۈش جىنايىتىنى ھەرقانداق ۋاقىتتا يەنە سادىر قىلغانلىرى تەكرار جىنايەت دەپ بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
3-پاراگراف ئۆزىنى مەلۇم قىلىش ۋە خىزمەت كۆرسىتىش
67-ماددا جىنايەت ئۆتكۈزگەندىن كېيىن ئۆزلۈكىدىن ئۆزىنى مەلۇم قىلىپ، ئۆز جىنايىتىنى ئەينەن ئىقرار قىلغانلار ئۆزىنى مەلۇم قىلغان بولىدۇ.
ئۆزىنى مەلۇم قىلغان جىنايەتچىلەرگە يېنىك ياكى يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە بولىدۇ.
بۇنىڭ ئىچىدە جىنايىتى يېنىكرەك بولغانلىرىنىڭ جازاسى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ.
مەجبۇرلاش تەدبىرى قوللىنىلغان جىنايەت گۇماندارلىرى، جاۋابكارلار ۋە جازا مۇددىتى ئۆتەۋاتقان جىنايەتچىلەردىن ئەدلىيە ئورگىنى تېخى ئىگىلىمىگەن ئۆزىنىڭ باشقا جىنايىتىنى ئەينەن ئىقرار قىلغانلىرى ئۆزىنى مەلۇم قىلىش دەپ قارىلىدۇ.
68-ماددا جىنايەتچىلەردىن باشقىلارنىڭ جىنايى قىلمىشىنى پاش قىلىپ، راستلىقىنى تەكشۈرۈپ ئىسپاتلىغانلىرى ياكى مۇھىم يىپ ئۇچى بىلەن تەمىنلەپ، باشقا دېلولارنى پاش قىلىش قاتارلىق خىزمەت كۆرسىتىش ئىپادىسى بولغانلىرىغا يېنىك ياكى يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە بولىدۇ؛
زور خىزمەت كۆرسىتىش ئىپادىسى بولغانلىرىغا جازانى يېنىكلىتىشكە ياكى كەچۈرۈم قىلىشقا بولىدۇ.
جىنايەت ئۆتكۈزۈپ بولۇپ ئۆزىنى مەلۇم قىلىشتا يەنە زور خىزمەت كۆرسىتىش ئىپادىسى بولغانلىرىغا يېنىكلىتىش ياكى جازا كەچۈرۈم قىلىش كېرەك.
4-پاراگراف بىرنەچچە جىنايەتچىنى قوشۇپ جازالاش
69-ماددا ئىلگىرى بىر ئادەمنىڭ نەچچە قېتىم جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىكى جاكارلانغان بولسا، ئۆلۈم جازاسى ۋە مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئومۇمىي جازا مۇددىتىدىن تۆۋەن، نەچچە جازا ئىچىدىكى ئەڭ يۇقىرى جازا مۇددىتىدىن يۇقىرى، ئىجرا قىلىشنى ئەھۋالغا قاراپ قارار قىلىش كېرەك، لېكىن رېجىم ئەڭ يۇقىرى بولغاندا ئۈچ يىلدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش ئەڭ يۇقىرى بولغاندا بىر يىلدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك،
مۇددەتلىك قاماق جازاسى ئەڭ يۇقىرى بولغاندا 20 يىلدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.
ئەگەر بىر نەچچە جىنايەتكە قوشۇمچە جازا ھۆكۈم قىلىنغان بولسا، قوشۇمچە جازانى يەنىلا ئىجرا قىلىش كېرەك.
70-ماددا ھۆكۈم جاكارلانغاندىن كېيىن، جىنايى جازا ئىجرا قىلىنىپ بولۇشتىن ئىلگىرى، جازا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەرنىڭ ھۆكۈم جاكارلىنىشتىن ئىلگىرىمۇ يەنە باشقا جىنايەتلىرى ھۆكۈم چىقىرىلمىغانلىقى بايقالسا، يېڭىدىن بايقالغان جىنايەتلەرگە ھۆكۈم چىقىرىپ، 2-ھۆكۈمنىڭ ئالدى-كەينىدىكى جىنايى جازانى مۇشۇ قانۇننىڭ 69-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلىشنى قارار قىلىشى كېرەك.
ئىجرا قىلىنغان جازا مۇددىتىنى يېڭى ھۆكۈم بەلگىلىگەن جازا مۇددىتى ئىچىدە ھېسابلاش كېرەك.
71-ماددا ھۆكۈم جاكارلانغاندىن كېيىن، جىنايى جازا ئىجرا قىلىنىپ بولۇشتىن ئىلگىرى، جازا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەر يەنە جىنايەت ئۆتكۈزگەن بولسا، يېڭى ئۆتكۈزگەن جىنايىتىگە ھۆكۈم چىقىرىشى، ئالدىنقى جىنايەتكە ئىجرا قىلىنمىغان جىنايى جازا ۋە كېيىنكى جىنايەتكە ھۆكۈم قىلىنغان جىنايى جازانى مۇشۇ قانۇننىڭ 69-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلىشنى قارار قىلىشى كېرەك.
5-پاراگراف جازانى كېچىكتۈرۈش
72-ماددا تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش، ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەردىن جىنايەتچىنىڭ جىنايەت قىلمىشى ۋە جىنايىتىگە پۇشايمان قىلىش ئىپادىسىگە قاراپ، جازا كېچىكتۈرۈش تەتبىقلىنىپ، ھەقىقەتەن جەمئىيەتكە زىيان يەتكۈزمىگەنلىرىگە جازا كېچىكتۈرۈشنى جاكارلاشقا بولىدۇ.
جازاسى كېچىكتۈرۈلگەنلىكى جاكارلانغان جىنايەتچىلەرگە ئەگەر قوشۇمچە جازا ھۆكۈم قىلىنسا، قوشۇمچە جازا يەنىلا ئىجرا قىلىنىشى كېرەك.
73-ماددا تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىشنى جازالاپ سىناش مۇددىتى ئەسلى ھۆكۈمدىكى جازا مۇددىتى بىر يىلدىن يۇقىرى، لېكىن ئىككى ئايدىن كەم بولسا بولمايدۇ.
مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان جازانى كېچىكتۈرۈپ سىناش مۇددىتى ئەسلى ھۆكۈمدىكى جازا مۇددىتى بەش يىلدىن يۇقىرى، لېكىن بىر يىلدىن كەم بولسا بولمايدۇ.
جازانى كېچىكتۈرۈپ سىناش مۇددىتى ھۆكۈم چىقىرىلغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.
74-ماددا تەكرار جىنايەت ئۆتكۈزگەنلەرگە جازا كېچىكتۈرۈش تەتبىقلانمايدۇ.
75-ماددا جازا كېچىكتۈرۈلگەنلىكى جاكارلانغان جىنايەتچىلەر تۆۋەندىكى بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىشى كېرەك :
( 1 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا رىئايە قىلىش، نازارەتچىلىككە بويسۇنۇش؛
( 2 ) تەكشۈرۈش ئورگىنىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئۆزىنىڭ پائالىيەت ئەھۋالىنى دوكلات قىلىش؛
( 3 ) تەكشۈرۈش ئورگىنىنىڭ مېھمان قوبۇل قىلىش توغرىسىدىكى بەلگىلىمىسىگە رىئايە قىلىش؛
( 4 ) ئۆزى تۇرۇۋاتقان شەھەر، ناھىيەدىن ئايرىلىش ياكى كۆچۈپ كېتىشتە، تەكشۈرۈش ئورگىنىغا تەستىقلىتىش كېرەك.
76-ماددا جازاسى كېچىكتۈرۈلگەنلىكى جاكارلانغان جىنايەتچىلەرگە جازا كېچىكتۈرۈپ سىناش مۇددىتى ئىچىدە جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى تەكشۈرىدۇ، تۇرۇشلۇق ئورنى ياكى ئاساسىي قاتلام تەشكىلاتى ماسلىشىدۇ، مۇشۇ قانۇننىڭ 77-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋال بولمىسا، جازا كېچىكتۈرۈپ سىناش ۋاقتى توشسا، ئەسلى ھۆكۈمدىكى جىنايى جازا ئىجرا قىلىنمايدۇ ھەمدە ئاشكارا جاكارلىنىدۇ.
77-ماددا جازاسى كېچىكتۈرۈلگەنلىكى جاكارلانغان جىنايەتچىلەردىن جازانى كېچىكتۈرۈپ سىناش مۇددىتى ئىچىدە يېڭى جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىرى ياكى ھۆكۈم جاكارلىنىشتىن بۇرۇن يەنە باشقا جىنايەتلىرى ھۆكۈم چىقىرىلمىغانلىقى بايقالسا، جازا كېچىكتۈرۈشنى بىكار قىلىپ، يېڭى جىنايەت ياكى يېڭى بايقالغان جىنايەتكە ھۆكۈم چىقىرىپ، ئالدىنقى جىنايەت بىلەن كېيىنكى جىنايەتكە ھۆكۈم قىلىنغان جىنايى جازا مۇشۇ قانۇننىڭ 69-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ
ئىجرا قىلىشنى قارار قىلغان جىنايى جازا.
جازا كېچىكتۈرۈلگەنلىكى جاكارلانغان جىنايەتچىلەردىن جازا كېچىكتۈرۈپ سىناش مۇددىتى ئىچىدە، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا ياكى گوۋۇيۈەن جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقىنىڭ جازا كېچىكتۈرۈشكە دائىر نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىدىن جازا كېچىكتۈرۈشنى بىكار قىلىپ، ئەسلى ھۆكۈمدىكى جىنايى جازانى ئىجرا قىلىشى كېرەك.
6-پاراگراف جازا كېمەيتىش
78-ماددا رېجىمغا ئېلىش، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش، مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەردىن ئىجرا قىلىنىۋاتقان مەزگىلدە، رېۋىزىيە قائىدىسىگە ئەستايىدىل رىئايە قىلىپ، تەربىيە بېرىپ ئۆزگەرتىلىپ، ھەقىقەتەن پۇشايمان قىلىش ئىپادىسى بولغانلىرى ياكى خىزمەت كۆرسىتىش ئىپادىسى بولغانلىرىنىڭ جازاسىنى كېمەيتىشكە بولىدۇ؛
تۆۋەندىكى زور خىزمەت كۆرسىتىش ئىپادىلىرىنىڭ بىرى كۆرۈلسە، جازا كېمەيتىش كېرەك :
( 1 ) باشقىلارنىڭ ئېغىر، زور جىنايى ھەرىكىتىگە توسقۇنلۇق قىلغانلار؛
( 2 ) تۈرمە ئىچى-سىرتىدىكى ئېغىر، زور جىنايى ھەرىكەتلەرنى پاش قىلغان، تەكشۈرۈش ئارقىلىق راستلىقى ئىسپاتلانغانلار؛
( 3 ) كەشپىيات، ئىجادىيەت ياكى زور تېخنىكا ئىسلاھاتى بولغانلار؛
( 4 ) كۈندىلىك ئىشلەپچىقىرىش، تۇرمۇشتا ئۆز ھاياتىدىن كېچىپ باشقىلارنى قۇتقۇزغانلار؛
( 5 ) تەبىئىي ئاپەتكە تاقابىل تۇرۇش ياكى زور ھادىسىنى تۈگىتىشتە ئىپادىسى گەۋدىلىك بولغانلار؛
( 6 ) دۆلەتكە ۋە جەمئىيەتكە باشقا زور تۆھپە قوشقانلار.
جازا كېمەيتىلگەندىن كېيىن ئەمەلىي ئىجرا قىلىنغان جازا مۇددىتى رېجىمغا ئېلىش، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش، مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغانلىرىنىڭ ئەسلىي ھۆكۈمدىكى جازا مۇددىتىنىڭ ئىككىدىن بىرىدىن كەم بولسا بولمايدۇ؛
مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغانلار ئون يىلدىن كەم بولسا بولمايدۇ.
79-ماددا جىنايەتچىلەرگە جازا كېمەيتىشنى ئىجرا قىلغۇچى ئورگان ئوتتۇرا، يۇقىرى خەلق سوت مەھكىمىسىگە جازا كېمەيتىش تەكلىپنامىسى سۇنىدۇ.
خەلق سوت مەھكىمىسى كېڭەشمە سوت ئۇيۇشتۇرۇپ قاراپ چىقىشى، ھەقىقەتەن پۇشايمان قىلىش ياكى خىزمەت كۆرسىتىش پاكىتى بولسا، كېسىمدە جازا كېمەيتىشى كېرەك.
قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە جازا كېمەيتىشكە بولمايدۇ.
80-ماددا مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلگەن جازا مۇددىتى كېسىم چىقىرىلغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.
7-پاراگراف شەرتلىك قويۇپ بېرىش
81-ماددا مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەردىن ئەسلى ھۆكۈمدىكى جازا مۇددىتىنىڭ ئىككىدىن بىرىدىن كۆپرەكىنى ئىجرا قىلىدىغان، مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا ھۆكۈم بېرىلگەن جىنايەتچىلەردىن ئەمەلىي ئىجرا قىلىنغىنىغا ئون يىلدىن ئاشقان، ئەگەر تۈرمە قائىدىسىگە ئەستايىدىل رىئايە قىلىپ، تەربىيەلەش، ئۆزگەرتىشنى قوبۇل قىلغان بولسا، ھەقىقەتەن پۇشايمان قىلىش ئىپادىسى بولغانلىرى، شەرتلىك قويۇپ بېرىلگەندىن كېيىن جەمئىيەتكە زىيان يەتكۈزمەيدىغانلىرى شەرتلىك قويۇپ بېرىشكە بولىدۇ.
ئالاھىدە ئەھۋال بولۇپ، ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى تەستىقلىغاندىن كېيىن، يۇقىرىقى جازا ئىجرا قىلىش مۇددىتىنىڭ چەكلىمىسىگە ئۇچرىمىسىمۇ بولىدۇ.
تەكرار جىنايەتچىلەرگە، شۇنىڭدەك ئادەم ئۆلتۈرۈش، پارتلىتىش، بۇلاڭچىلىق قىلىش، باسقۇنچىلىق قىلىش، تۇتۇپ كېتىش قاتارلىق زوراۋانلىق جىنايەتلىرىگە 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان جىنايەتچىلەرنى شەرتلىك قويۇپ بېرىشكە بولمايدۇ.
82-ماددا جىنايەتچىلەرنى شەرتلىك قويۇپ بېرىش مۇشۇ قانۇننىڭ 79-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە بولىدۇ.
قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بولمىسا، شەرتلىك قويۇپ بېرىشكە بولمايدۇ.
83-ماددا مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلگەن شەرتلىك قويۇپ بېرىش سىناق مۇددىتى ئىجرا قىلىنىپ بولۇنمىغان جازا مۇددىتى بولىدۇ؛
مۇددەتسىز قاماق جازاسىنىڭ شەرتلىك قويۇپ بېرىش سىناق مۇددىتى ئون يىل.
شەرتلىك قويۇپ بېرىش سىنىقى مۇددىتى شەرتلىك قويۇپ بېرىلگەن كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.
84-ماددا شەرتلىك قويۇپ بېرىلگەنلىكى جاكارلانغان جىنايەتچىلەر تۆۋەندىكى بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىشى كېرەك :
( 1 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا رىئايە قىلىش، نازارەتچىلىككە بويسۇنۇش؛
( 2 ) نازارەت قىلغۇچى ئورگاننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئۆزىنىڭ پائالىيەت ئەھۋالىنى دوكلات قىلىش؛
( 3 ) نازارەت قىلغۇچى ئورگاننىڭ مېھمان قوبۇل قىلىش توغرىسىدىكى بەلگىلىمىسىگە رىئايە قىلىش؛
( 4 ) ئولتۇراقلاشقان شەھەر، ناھىيەدىن ئايرىلىش ياكى كۆچۈپ كېتىشتە، نازارەت قىلغۇچى ئورگانغا تەستىقلىتىش كېرەك.
85-ماددا شەرتلىك قويۇپ بېرىلگەن جىنايەتچىلەرنى شەرتلىك قويۇپ بېرىش سىنىقى مۇددىتى ئىچىدە جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى نازارەت قىلىدۇ، مۇشۇ قانۇننىڭ 86-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋال بولمىسا، شەرتلىك قويۇپ بېرىشنىڭ سىناق مۇددىتى توشقان بولىدۇ، دەپ قارايدۇ، ئەسلى ھۆكۈمدىكى جىنايى جازا ئىجرا قىلىنىپ بولدى دەپ قارايدۇ ھەمدە ئاشكارا جاكارلايدۇ.
86-ماددا شەرتلىك قويۇپ بېرىلگەن جىنايەتچىلەر شەرتلىك قويۇپ بېرىش سىنىقى مەزگىلىدە يېڭى جىنايەت ئۆتكۈزسە، شەرتلىك قويۇپ بېرىشنى بىكار قىلىشى كېرەك، مۇشۇ قانۇننىڭ 71-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بىر نەچچە جىنايەتكە قوشۇپ جازا بېرىلىدۇ.
شەرتلىك قويۇپ بېرىش سىنىقى مەزگىلىدە، شەرتلىك قويۇپ بېرىلگەن جىنايەتچىلەرنىڭ ھۆكۈم چىقىرىلىپ جاكارلىنىشتىن ئىلگىرى يەنە باشقا جىنايەتلىرى ھەققىدە ھۆكۈم چىقىرىلمىغانلىقى بايقالسا، كېپىتلىك قويۇپ بېرىشنى بىكار قىلىش كېرەك، مۇشۇ قانۇننىڭ 70-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بىر نەچچە جىنايەتنى قوشۇپ جازالاش كېرەك.
شەرتلىك قويۇپ بېرىلگەن جىنايەتچىلەردىن شەرتلىك قويۇپ بېرىش سىنىقى مەزگىلىدە قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا ياكى گوۋۇيۈەن جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقىنىڭ شەرتلىك قويۇپ بېرىشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپ قىلمىش سادىر قىلىپ، يېڭى جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرى قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە شەرتلىك قويۇپ بېرىلگىنىنى بىكار قىلىشى كېرەك، تۈرمىگە ئېلىپ ئىجرا قىلىنىپ بولۇنمىغانلىرىغا بېرىلگەن جىنايى جازا ئىجرا قىلىنمايدۇ.
8-پاراگراف ۋاقىت چېكى
87-ماددا جىنايەت تۆۋەندىكى مۆھلەت ئۆتكەندىن كېيىن قايتا سۈرۈشتۈرۈلمەيدۇ :
( 1 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن ئەڭ يۇقىرى جازا بەش يىلغا يەتمىگەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلگەنلىرىگە بەش يىل بولدى؛
( 2 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن ئەڭ يۇقىرى جازا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلغا توشمىغان مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلگەنلەرگە ئون يىل بولدى؛
( 3 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن ئەڭ يۇقىرى جازا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلگەنلەرگە 15 يىل ئۆتتى؛
( 4 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن ئەڭ يۇقىرى جازا مۇددەتسىز قاماق جازاسى، ئۆلۈم جازاسى بېرىلگەنلىرىگە 20 يىل بولدى.
ئەگەر 20 يىلدىن كېيىن سۈرۈشتۈرۈش زۆرۈر دەپ قارالسا، ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ تەستىقلىشىغا سۇنۇش شەرت.
88-ماددا خەلق تەپتىش مەھكىمىسى، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى، دۆلەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىدا دېلو تۇرغۇزۇپ تەھقىقلىگەن ياكى خەلق سوت مەھكىمىسى دېلونى قوبۇل قىلغاندىن كېيىن، تەھقىقلەش ياكى سوت قىلىشتىن قاچقانلار سۈرۈشتۈرۈش مۆھلىتىنىڭ چەكلىمىسىگە ئۇچرىمايدۇ.
زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچى سۈرۈشتۈرۈش مۇددىتى ئىچىدە ئەرز-شىكايەت قىلغاندا، خەلق سوت مەھكىمىسى، خەلق تەپتىش مەھكىمىسى، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى دېلو تۇرغۇزۇشى كېرەك بولسىمۇ دېلو ئاچمىسا، سۈرۈشتۈرۈش مۆھلىتىنىڭ چەكلىمىسىگە ئۇچرىمايدۇ.
89-ماددا سۈرۈشتۈرۈش مۇددىتى جىنايەت ئۆتكۈزگەن كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ؛
جىنايى قىلمىش داۋاملاشما ياكى داۋاملاشما ھالەتتە بولسا، جىنايى قىلمىش ئاخىرلاشقان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.
سۈرۈشتۈرۈش مۇددىتى ئىچىدە يەنە جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىرىنىڭ ئالدىنقى جىنايىتىنى سۈرۈشتۈرۈش مۇددىتى كېيىنكى جىنايەت ئۆتكۈزگەن كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.
5-باب باشقا بەلگىلىمىلەر
90-ماددا مىللىي ئاپتونوم جايلارنىڭ ھەممىسىدە مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىنى تەتبىقلىغىلى بولمىسا، ئاپتونوم رايونلۇق ياكى ئۆلكىلىك خەلق قۇرۇلتىيى شۇ جايدىكى مىللەتلەرنىڭ سىياسىي، ئىقتىسادىي، مەدەنىيەت ئالاھىدىلىكىگە ۋە مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن ئاساسىي پىرىنسىپقا ئاساسەن، ئۆزگەرتىش ياكى تولۇقلاش بەلگىلىمىسى چىقىرىپ، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا تەستىقلىتىپ يولغا قويسا بولىدۇ.
91-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان جامائەت مال-مۈلكى تۆۋەندىكى مال-مۈلۈكنى كۆرسىتىدۇ :
( 1 ) دۆلەت مال-مۈلكى؛
( 2 ) ئەمگەكچىلەر ئاممىسىنىڭ كوللېكتىپ ئىگىدارلىقىدىكى مال-مۈلۈكلەر؛
( 3 ) نامراتلارنى يۆلەش ۋە باشقا پاراۋانلىق ئىشلىرىغا ئىشلىتىلگەن ئىجتىمائىي ئىئانە ياكى مەخسۇس فوندتىكى مال-مۈلۈك.
دۆلەت ئورگانلىرى، دۆلەت شىركەتلىرى، كارخانىلار، كوللېكتىپ كارخانىلار ۋە خەلق تەشكىلاتلىرى باشقۇرۇۋاتقان، ئىشلىتىۋاتقان ياكى توشۇۋاتقان شەخسىي مال-مۈلۈكلەرگە جامائەت مال-مۈلكى دەپ باھا بېرىلىدۇ.
92-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان پۇقرالارنىڭ ئىگىدارلىقىدىكى خۇسۇسىي مال-مۈلۈك تۆۋەندىكى مال-مۈلۈكنى كۆرسىتىدۇ :
( 1 ) پۇقرالارنىڭ قانۇنلۇق كىرىمى، ئامانىتى، ئۆيى ۋە باشقا تۇرمۇش ماتېرىياللىرى؛
( 2 ) قانۇن بويىچە شەخس، ئائىلىگە تەۋە بولغان ئىشلەپچىقىرىش ماتېرىياللىرى؛
( 3 ) يەككە تىجارەتچىلەر ۋە خۇسۇسىي كارخانىلارنىڭ قانۇنلۇق مال-مۈلكى؛
( 4 ) قانۇن بويىچە شەخسكە تەۋە بولغان پاي، پاي چېكى، زايوم ۋە باشقا مال-مۈلۈكلەر.
93-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان دۆلەت خادىملىرى دۆلەت ئورگانلىرىدىكى ئومۇم ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملارنى كۆرسىتىدۇ.
دۆلەت شىركىتى، كارخانىسى، كەسپىي ئورنى، خەلق تەشكىلاتلىرىدىكى ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملار ۋە دۆلەت ئورگانلىرى، دۆلەت شىركىتى، كارخانىلىرى، كەسپىي ئورۇنلار دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان شىركەت، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارغا ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئەۋەتكەن خادىملار، شۇنىڭدەك قانۇن بويىچە ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللانغان باشقا خادىملار دۆلەت خادىملىرى قاتارىدا قارىلىدۇ.
94-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئەدلىيە خادىملىرى تەھقىقلەش، تەپتىش قىلىش، سوت قىلىش، نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار خادىملارنى كۆرسىتىدۇ.
95-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئېغىر يارىلىنىش تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى بولغان زىياننى كۆرسىتىدۇ :
( 1 ) ئادەمنىڭ پۇت-قولىنى مېيىپ قىلغان ياكى چىرايىنى بۇزۇۋەتكەنلەر؛
( 2 ) ئاڭلاش سېزىمى، كۆرۈش سېزىمى ياكى باشقا ئەزالارنىڭ ئىقتىدارىنى يوقاتقانلار؛
( 3 ) جىسمانىي ساغلاملىققا ئېغىر زىيان يەتكۈزىدىغان باشقا كىشىلەر.
96-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىش مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋە ئۇنىڭ دائىمىي كومىتېتى چىقارغان قانۇن ۋە قارارغا، گوۋۇيۈەن چىقارغان مەمۇرىي نىزام، بەلگىلەنگەن مەمۇرىي تەدبىر، ئېلان قىلغان قارار ۋە بۇيرۇققا خىلاپ بولۇشنى كۆرسىتىدۇ.
97-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئەڭ مۇھىم ئۇنسۇرلار جىنايەت گۇرۇھى ياكى ئادەم توپلاپ جىنايەت ئۆتكۈزۈشتە تەشكىللەش، پىلانلاش، قوماندانلىق قىلىش رولىنى ئوينىغان جىنايەتچىلەرنى كۆرسىتىدۇ.
98-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئەرز ئاندىن بىر تەرەپ قىلىنىدۇ، زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچى ئەرز قىلغاندىن كېيىن ئاندىن بىر تەرەپ قىلىشنى كۆرسىتىدۇ.
ئەگەر زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچى مەجبۇرلاش، تەھدىت سېلىش سەۋەبىدىن ئېيتىپ بېرەلمىسە، خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ۋە زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىنىڭ يېقىن تۇغقانلىرى ئېيتىپ بەرسىمۇ بولىدۇ.
99-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان «يۇقىرى»، «تۆۋەن»، «ئىچىدە»شۇ ساننى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
100-ماددا قانۇن بويىچە جىنايى ئىشلار جازاسىغا ئۇچرىغانلار ھەربىي سەپكە قاتناشقان، ئىشقا ئورۇنلاشقاندا، ئۆزىنىڭ ئىلگىرى جىنايى جازا بېرىلگەنلىكىنى ئالاقىدار ئورۇنغا ئەينەن مەلۇم قىلىشى، يوشۇرماسلىقى كېرەك.
101-ماددا بۇ قانۇن ئومۇمىي جەھەتتىن جىنايى جازا بەلگىلىمىسى بولغان باشقا قانۇنلارغا تەتبىقلىنىدۇ، لېكىن باشقا قانۇنلاردا ئالاھىدە بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.
2-قىسىم تارماق پىرىنسىپ
1-باب دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
102-ماددا چەت ئەللەر بىلەن تىل بىرىكتۈرۈپ، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى، زېمىن پۈتۈنلۈكى ۋە خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
چېگرا سىرتىدىكى ئاپپاراتلار، تەشكىلاتلار، شەخسلەر بىلەن تىل بىرىكتۈرۈپ، ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى سادىر قىلغانلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
103-ماددا دۆلەتنى پارچىلاشقا تەشكىللىگەن، ئۇنى پىلانلىغان، يولغا قويغان، دۆلەتنىڭ بىرلىكىگە بۇزغۇنچىلىق قىلغانلارغا ئەڭ مۇھىم ئۇنسۇرلارغا ياكى جىنايىتى ئېغىر بولغانلىرىغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاكتىپ قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا قاتناشقۇچىلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
دۆلەتنى پارچىلاشقا قۇتراتقانلارغا، دۆلەتنىڭ بىرلىكىگە بۇزغۇنچىلىق قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
باش ئۇنسۇرلارغا ياكى جىنايىتى ئېغىر، زور بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
104-ماددا قوراللىق توپىلاڭ ياكى قوراللىق توپىلاڭ قوزغىغان، پىلانلىغان، قوزغىغانلاردىن باش ئۇنسۇرلارغا ياكى جىنايىتى ئېغىر بولغانلىرىغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاكتىپ قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا قاتناشقۇچىلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
دۆلەت ئورگىنى خادىملىرى، قوراللىق قىسىم خادىملىرى، خەلق ساقچىلىرى، خەلق ئەسكەرلىرىنى قوراللىق توپىلاڭ ياكى قوراللىق توپىلاڭ كۆتۈرۈشكە قۇتراتقان، تەھدىت سالغان، ئازدۇرغان، سېتىۋالغانلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
105-ماددا دۆلەت ھاكىمىيىتىنى ئاغدۇرغان، سوتسىيالىستىك تۈزۈمنى ئاغدۇرغان تەشكىلاتلارغا ياكى جىنايىتى ئېغىر، زور بولغانلارغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاكتىپ قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا قاتناشقۇچىلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
پىتنە-ئىغۋا توقۇش، تۆھمەت قىلىش ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن دۆلەت ھاكىمىيىتىنى ئاغدۇرۇش، سوتسىيالىستىك تۈزۈمنى ئاغدۇرۇشقا قۇتراتقۇلۇق قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
باش ئۇنسۇرلارغا ياكى جىنايىتى ئېغىر، زور بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
106-ماددا چېگرا سىرتىدىكى ئاپپارات، تەشكىلات، شەخسلەر بىلەن تىل بىرىكتۈرۈپ، بۇ بابنىڭ 103-، 104-، 105-ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتنى سادىر قىلغانلارغا مۇشۇ ماددىلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
107-ماددا چېگرا ئىچى-سىرتىدىكى ئاپپاراتلار، تەشكىلاتلار ياكى شەخسلەردىن چېگرا ئىچىدىكى تەشكىلاتلار ياكى شەخسلەرنىڭ مۇشۇ بابنىڭ 102-، 103-، 104-، 105-ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى سادىر قىلىشىغا ئىقتىسادىي ياردەم بەرگەنلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
108-ماددا دۈشمەنگە تەسلىم بولۇپ ئاسىيلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ياكى قوراللىق قىسىمدىكى خادىملار، خەلق ساقچىلىرى ۋە خەلق ئەسكەرلىرىنى باشلاپ دۈشمەنگە تەسلىم بولۇپ ئاسىيلىق قىلغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
109-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن ھۆكۈمەت ئىشىنى ئادا قىلىۋاتقان مەزگىلدە، ئىش ئورنىدىن خالىغانچە ئايرىلىپ، چېگرا سىرتىدىن ئاسىيلىق قىلىپ قېچىپ ياكى چېگرا سىرتىدا ئاسىيلىق قىلىپ قېچىپ، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلىرىگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىنىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
دۆلەت مەخپىيىتىنى ئىگىلىگەن دۆلەت خادىملىرىدىن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
110-ماددا تۆۋەندىكى جاسۇسلۇق قىلمىشلىرىنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ :
( 1 ) جاسۇسلۇق تەشكىلاتىغا قاتناشقان ياكى جاسۇسلۇق تەشكىلاتى ۋە ئۇنىڭ گۇماشتىلىرىدىن ۋەزىپە ئالغانلار؛
( 2 ) دۈشمەنگە نىشاننى توپقا تۇتۇش توغرىسىدا يوليورۇق بەرگەنلەر.
111-ماددا چېگرا سىرتىدىكى ئاپپارات، تەشكىلات، خادىملاردىن دۆلەت مەخپىيىتى ياكى ئاخباراتىنى ئوغرىلىغان، تىڭتىلىغان، سېتىۋالغان، قانۇنسىز بەرگەنلىرىگە بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
112-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە دۈشمەنگە قورال-ياراغ، ھەربىي ماددىي ئەشيا بىلەن تەمىنلەپ دۈشمەنگە ياردەم بەرگەنلەرگە 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
113-ماددا بۇ بابتىكى يۇقىرىقى دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايەتلىرىدىن 103-ماددىنىڭ 2-تارمىقى، 105-ماددىسى، 107-ماددىسى ۋە 109-ماددىسىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، دۆلەت ۋە خەلققە پەۋقۇلئاددە ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەن، قىلمىشى پەۋقۇلئاددە قەبىھ بولغانلىرىغا ئۆلۈم جازاسى ھۆكۈم قىلىشقا بولىدۇ.
بۇ بابتىكى جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرىنىڭ مال-مۈلكى قوشۇمچە مۇسادىرە قىلىنسا بولىدۇ.
2-باب ئاممىۋى بىخەتەرلىككە خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
114-ماددا ئوت قويۇش، سۇ قويۇپ بېرىش، پارتلىتىش، زەھەر سېلىش ياكى باشقا خەتەرلىك ئۇسۇللار بىلەن زاۋۇت، كان، نېفىتلىك، پورت، دەريا-ئېقىن، سۇ مەنبەسى، ئىسكىلات، تۇرالغۇ، ئورمان، دېھقانچىلىق مەيدانى، خامان، يايلاق، مۇھىم تۇرۇبا يوللىرى، ئاممىۋى ئىمارەت ياكى باشقا دۆلەت ۋە شەخسلەرنىڭ مال-مۈلكىنى بۇزۇۋېتىپ، جامائەت خەۋپسىزلىكىگە خەۋپ يەتكۈزگەن، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلمىغانلار
ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
115-ماددا ئوت قويۇش، سۇ قويۇپ بېرىش، پارتلىتىش، زەھەر سېلىش ياكى باشقا خەتەرلىك ئۇسۇللار بىلەن ئادەمنى ئېغىر زەخىملەندۈرگەن، ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا ياكى دۆلەت ۋە شەخسلەرنىڭ مال-مۈلكىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى سادىر قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
116-ماددا پويىز، ئاپتوموبىل، تىراللىبۇس، كېمە-پاراخوت، ئاۋىئاتسىيە ۋاسىتىلىرىنى بۇزۇۋېتىپ، پويىز، قاتناش ئاپتوموبىلى، تىرالبۇس، كېمە ۋە ئايروپىلاننى ئۆرۈۋېتىش، بۇزۇۋېتىش خەۋپى پەيدا قىلغان بولسىمۇ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلمىغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
117-ماددا رېلىس، كۆۋرۈك، تونېل، تاشيول، ئايرودۇرۇم، سۇ يولى، ماياك، بەلگىلەرنى بۇزۇۋېتىش ياكى باشقا بۇزغۇنچىلىق ھەرىكەتلىرى بىلەن شۇغۇللىنىپ، پويىز، ئاپتوموبىل، تىرامۋاي، پاراخوت ۋە ئايروپىلانلارنى ئۆرۈۋېتىش، بۇزۇۋېتىش خەۋپى پەيدا قىلالايدىغان قىلىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلمىغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
118-ماددا ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسى، يېقىلغۇ گازنى ياكى باشقا ئاسان يانىدىغان، ئاسان پارتلايدىغان ئۈسكۈنىلەرنى بۇزۇۋېتىپ، ئاممىۋى بىخەتەرلىككە خەۋپ يەتكۈزگەن ھەمدە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلمىغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
119-ماددا قاتناش قوراللىرى، قاتناش ئەسلىھەلىرى، ئېلېكتىر ئۈسكۈنىلىرى، يېقىلغۇ گاز ئۈسكۈنىلىرى، ئاسان يانىدىغان، ئاسان پارتلايدىغان ئۈسكۈنىلەرنى بۇزۇۋېتىپ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى سادىر قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
120-ماددا تېررورلۇق ھەرىكىتىگە تەشكىللىگەن، رەھبەرلىك قىلغان ۋە ئۇنىڭغا ئاكتىپ قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەن ھەمدە ئادەم ئۆلتۈرۈش، پارتلىتىش، تۇتۇپ كېتىش قاتارلىق جىنايەتلەرنى سادىر قىلغانلارغا بىرنەچچە جىنايەتنى قوشۇپ جازالاش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
121-ماددا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن ئايروپىلان بۇلىغانلارغا 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
كىشىنى ئېغىر يارىلاندۇرغانلار، ئۆلتۈرگەنلەر ياكى ئايروپىلاننى ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراتقانلارغا ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
122-ماددا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن كېمە، ئاپتوموبىل بۇلىغانلارغا 5 يىلدىن يۇقىرى، 10 يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
123-ماددا ئۇچۇۋاتقان ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىدىكى خادىملارغا زوراۋانلىق قىلىپ ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلەردىن ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلمىغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
124-ماددا رادىيو-تېلېۋىزىيە ئەسلىھەلىرى، ئاممىۋى تېلېگراف ئەسلىھەلىرىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىپ، ئاممىۋى بىخەتەرلىككە خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى سادىر قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
125-ماددا قانۇنسىز ياساش، ئېلىش-سېتىش، توشۇش، پوچتىدىن ئەۋەتىش، ساقلاش
قورال-ياراغ، ئوق-دورا، پارتلاتقۇچ بۇيۇملارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
يادرو ماتېرىياللىرىنى قانۇنسىز ئېلىپ-ساتقان، توشۇغانلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا 1-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
126-ماددا قانۇن بويىچە بېكىتىلگەن، بېكىتىلگەن قورال-ياراغ ياساش كارخانىلىرى، سېتىش كارخانىلىرىدىن قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىغا ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ :
( 1 ) قانۇنسىز سېتىشنى مەقسەت قىلىپ، قورال-ياراغلارنى نورمىدىن ئاشۇرۇپ ياسىغان ياكى بەلگىلەنگەن تۈر بويىچە ياسىمىغان، نورمال ساتمىغانلار؛
( 2 ) قانۇنسىز سېتىشنى مەقسەت قىلىپ، نومۇرسىز، ئېغىر نومۇرلۇق، يالغان نومۇرلۇق قورال-ياراغلارنى ياسىغانلار؛
( 3 ) قورال-ياراغلارنى قانۇنسىز ساتقانلار ياكى چېگرا ئىچىدە ئېكسپورت قىلىش ئۈچۈن ياسالغان قورال-ياراتقۇلارنى ساتقانلار.
127-ماددا قورال-ياراغ، ئوق-دورا، پارتلاتقۇچ بۇيۇمنى ئوغرىلىغان، بۇلىغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
قورال-ياراغ، ئوق-دورا، پارتلاتقۇچ بۇيۇمنى بۇلىغان ياكى دۆلەت ئورگىنى، ئارمىيە، ساقچى خادىملىرى ۋە خەلق ئەسكەرلىرىنىڭ قورال-ياراغلىرى، ئوق-دورىلىرى ۋە پارتلاتقۇچ بۇيۇمىنى ئوغرىلىغان، تارتىۋالغانلارغا 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
128-ماددا قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-ياراغ، ئوق-دورىنى قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتقان، ئاستىرتىن ساقلىغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان قورال-ياراغلارنى قانۇن بويىچە سەپلەپ، قانۇنسىز ئىجارىگە بەرگەن، قورال-ياراھلارنى ئارىيەتكە بەرگەنلەرگە ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
قانۇن بويىچە قورال-ياراغ بەرگەن، قورال-ياراغلارنى قانۇنسىز ئىجارىگە بېرىپ، ئارىيەتكە بېرىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلار 1-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
ئورۇندىن 2-، 3-تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا 1-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
129-ماددا قانۇن بويىچە ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان قورال سەپلىگەنلەردىن قورالىنى يىتتۈرۈپ قويۇپ ۋاقتىدا مەلۇم قىلماي ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
130-ماددا قورال-ياراغ، ئوق-دورا، چەكلەنگەن تىغلىق ئەسۋاب ياكى پارتلاتقۇچ، ئاسان يانىدىغان، رادىيوئاكتىپلىق، زەھەرلىك، چىرىتىدىغان بۇيۇملارنى قانۇنسىز ئېلىپ يۈرۈپ، ئاممىۋى سورۇن ياكى ئاممىۋى قاتناش قوراللىرىغا كىرىپ، ئاممىۋى بىخەتەرلىككە خەۋپ يەتكۈزگەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
131-ماددا ئاۋىياتسىيە خادىملىرىدىن قائىدە-تۈزۈملەرگە خىلاپلىق قىلىپ، زور ئۇچۇش ھادىسىسى تۇغدۇرۇپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئايروپىلان چۈشۈپ كېتىش ياكى ئادەم ئۆلۈپ كېتىشنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
132-ماددا تۆمۈريول ئىشچى-خىزمەتچىلىرىدىن قائىدە-تۈزۈملەرگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆمۈريول تىجارىتى بىخەتەرلىك ھادىسىسى تۇغدۇرۇپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
133-ماددا قاتناش-تىرانسپورتنى باشقۇرۇش نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، ئېغىر ھادىسە تۇغدۇرۇپ، كىشىلەرنى ئېغىر يارىلاندۇرۇپ، ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا ياكى دۆلەت ۋە شەخسلەرنىڭ مال-مۈلكىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قاتناش-تىرانسپورت ھادىسىسى تۇغدۇرۇپ قېچىپ كەتكەنلەرگە ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە قەبىھ قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قېچىپ كەتكەنلەرگە يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
134-ماددا زاۋۇت، كان، ئورمانچىلىق مەيدانى، قۇرۇلۇش كارخانىسى ياكى باشقا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلاردىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر باشقۇرۇشقا قايىل بولماي، قائىدە-تۈزۈملەرگە خىلاپلىق قىلىپ ياكى ئىشچىلارنى قائىدىگە خىلاپ ھالدا قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىشقا مەجبۇرلاپ، ئېغىر تالاپەت ھادىسىسى تۇغدۇرغان ياكى باشقا ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە قەبىھ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
135-ماددا زاۋۇت، كان، ئورمانچىلىق مەيدانى، بىناكارلىق كارخانىسى ياكى باشقا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلارنىڭ ئەمگەك بىخەتەرلىكى ئەسلىھەلىرى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان بولۇپ، مۇناسىۋەتلىك تارماق ياكى ئورۇننىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلىرى ئوتتۇرىغا قويغاندىن كېيىنمۇ، ھادىسىنىڭ يوشۇرۇن خەۋپىگە يەنىلا تەدبىر قوللانماي، ئېغىر تالاپەت ھادىسىسى پەيدا قىلغان ياكى باشقا ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرى
ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە قەبىھ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
136-ماددا پارتلاتقۇچ، ئاسان يانىدىغان، رادىيوئاكتىپلىق، زەھەرلىك، چىرىتىدىغان بۇيۇملارنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىشلەپچىقىرىش، ساقلاش، توشۇش، ئىشلىتىش داۋامىدا ئېغىر، زور ھادىسە سادىر قىلىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
137-ماددا قۇرۇلۇش قىلدۇرغۇچى ئورۇن، لايىھەلىگۈچى ئورۇن، قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇن، قۇرۇلۇش نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئورۇنلىرىدىن دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، قۇرۇلۇش سۈپىتى ئۆلچىمىنى تۆۋەنلىتىپ، زور بىخەتەرلىك ھادىسىسى پەيدا قىلغانلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
138-ماددا مەكتەپ بىناسى ياكى ئوقۇش-ئوقۇتۇش ئەسلىھەلىرىدە خەتەر بارلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ تەدبىر قوللانماي ياكى ۋاقتىدا دوكلات قىلماي، زور تالاپەت ھادىسىسى پەيدا قىلغانلارنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
139-ماددا ئوت مۇداپىئەسى باشقۇرۇش نىزامىغا خىلاپلىق قىلىپ، ئوت مۇداپىئە نازارەتچىلىك ئاپپاراتى تۈزىتىش تەدبىرى قوللىنىشنى ئۇقتۇرۇش قىلىپ ئىجرا قىلىشنى رەت قىلىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرى
ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
3-باب سوتسىيالىستىك بازار ئىگىلىكىنىڭ تەرتىپىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىش جىنايىتى
1-پاراگراف ساختا، ناچار تاۋارلارنى ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش جىنايىتى
140-ماددا ئىشلەپچىقارغۇچى، ساتقۇچىلاردىن مەھسۇلاتقا ئارىلاشتۇرۇپ، ساختىلىرىنى ئارىلاشتۇرۇۋېتىپ، ساختىسىنى راست قىلىپ كۆرسىتىپ، ناچىرىنى ياخشى قىلىپ كۆرسىتىپ ياكى لاياقەتسىز مەھسۇلاتنى لاياقەتلىك مەھسۇلات قىلىپ كۆرسەتكەنلىرىنىڭ سېتىش سوممىسى 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەنگە توشمايدىغانلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم سېتىش سوممىسى ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سېتىش سوممىسى 200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەنگە توشمىغان بولسا، ئىككى يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسى% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سېتىش سوممىسى 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەنگە توشمىغان بولسا، يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسى% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سېتىش سوممىسى 2 مىليون يۈەندىن يۇقىرى بولغانلارغا 15 يىللىق مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
141-ماددا ساختا دورا ئىشلەپچىقىرىپ، سېتىپ تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان يەتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسى% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
بىرەيلەننى ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا ياكى تەن ساغلاملىقىغا پەۋقۇلئاددە ئېغىر زىيان سالغانلارغا 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
بۇ ماددىدا ئېيتىلغان ساختا دورا «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دورا باشقۇرۇش قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە ساختا دورا ۋە ساختا دورا بويىچە بىر تەرەپ قىلىنىدىغان دورا، غەيرىي دورىلارنى كۆرسىتىدۇ.
142-ماددا ناچار دورا ئىشلەپچىقىرىپ، سېتىپ، تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان سالغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
بۇ ماددىدا ئېيتىلغان ناچار دورا «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دورا باشقۇرۇش قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە ناچار دورىغا تەۋە دورىلارنى كۆرسىتىدۇ.
143-ماددا تازىلىق ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان يېمەكلىكلەرنى ئىشلەپچىقىرىپ، سېتىپ، ئېغىر يېمەكلىكتىن زەھەرلىنىش ھادىسىسى ياكى باشقا ئېغىر يېمەكلىك مەنبەسى خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسى% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
144-ماددا ئىشلەپچىقارغان، ساتقان يېمەكلىككە زەھەرلىك، زىيانلىق يېمەكلىكتىن باشقا خام ئەشيالارنى ئارىلاشتۇرغانلارغا ياكى زەھەرلىك، زىيانلىق يېمەكلىكتىن باشقا خام ئەشيالار ئارىلاشتۇرۇلغانلىقىنى بىلىدىغان يېمەكلىكلەرنى ساتقانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 ىدىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئېغىر يېمەكلىكتىن زەھەرلىنىش ھادىسىسى ياكى باشقا ئېغىر يېمەكلىك مەنبەسى خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسى% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
كىشىنى ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا ياكى تەن ساغلاملىقىغا پەۋقۇلئاددە ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە مۇشۇ قانۇننىڭ 141-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
145-ماددا تەن ساغلاملىقىغا كاپالەتلىك قىلىدىغان دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان داۋالاش ئۈسكۈنىسى، داۋالاش ساقلىق ساقلاش ماتېرىياللىرىنى ئىشلەپچىقىرىپ ياكى تەن ساغلاملىقىنى كاپالەتلەندۈرىدىغان دۆلەت ئۆلچىمى، زېمىن ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ داۋالاش ئۈسكۈنىسى، ئىشلىتىش ساقلىق ساقلاش ماتېرىيالىنى سېتىپ، تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان يەتكۈزگەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ،
قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ% 50 ىدىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ، بۇنىڭ ئىچىدە قىلمىشى پەۋقۇلئاددە قەبىھ بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى قويۇلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسى% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
146-ماددا جىسمانىي بىخەتەرلىك، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىنى كاپالەتلەندۈرىدىغان دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان ئېلېكتىر سايمانلىرى، بېسىملىق قاچا، ئاسان يانىدىغان، ئاسان پارتلايدىغان مەھسۇلاتلار ياكى جىسمانىي بىخەتەرلىك ۋە مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكى كاپالىتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان باشقا دۆلەت ئۆلچىمى، ساھەلەر ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان مەھسۇلاتلارنى ئىشلەپچىقىرىش،
ياكى جىسمانىي بىخەتەرلىك، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىنى كاپالەتلەندۈرىدىغان دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان يۇقىرىقى مەھسۇلاتنى سېتىپ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
147-ماددا ساختا دېھقانچىلىق دورىسى، ساختا ھايۋانات دورىسى، ساختا خىمىيەۋى ئوغۇت ئىشلەپچىقىرىش، ساختا ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ياكى ئىشلىتىش ئۈنۈمىنى يوقاتقان دېھقانچىلىق دورىسى، ھايۋانات دورىسى، خىمىيەۋى ئوغۇت، ئۇرۇقنى سېتىش ياكى ئىشلەپچىقارغۇچى، ساتقۇچىلار لاياقەتسىز دېھقانچىلىق دورىسى، مال دوختۇرلۇق دورىسى، خىمىيلىك ئوغۇت، ئۇرۇقىنى لاياقەتلىك دېھقانچىلىق دورىسى، دورا، خىمىيەۋى ئوغۇت، ئۇرۇق قىلىپ كۆرسىتىش،
ئىشلەپچىقىرىشنى چوڭراق زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئىشلەپچىقىرىشنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسى% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئىشلەپچىقىرىشنى پەۋقۇلئاددە زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
148-ماددا تازىلىق ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان گىرىم بۇيۇملىرىنى ئىشلەپ ياكى تازىلىق ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ گىرىم بۇيۇملىرىنى سېتىپ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم سېتىش سوممىسىنىڭ ％ 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
149-ماددا بۇ پاراگرافتىكى 141-ماددىدىن 148-ماددىغىچە بولغان ماددىلاردا كۆرسىتىلگەن مەھسۇلاتلارنى ئىشلەپچىقىرىش ۋە سېتىش شۇ ماددىلاردا بەلگىلەنگەن جىنايەت شەكىللەندۈرمەيدۇ، لېكىن سېتىش سوممىسى 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولسا، مۇشۇ پاراگرافتىكى 140-ماددىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
مۇشۇ پاراگرافتىكى 141-ماددىدىن 148-ماددىغىچە بولغان ماددىلاردا كۆرسىتىلگەن مەھسۇلاتلارنى ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش شۇ ماددىلاردا بەلگىلەنگەن جىنايەتنى شەكىللەندۈرگەن، شۇنىڭ بىلەن بىللە يەنە مۇشۇ پاراگرافتا بەلگىلەنگەن جىنايەتنىمۇ شەكىللەندۈرگەن بولسا، ئېغىرراق جازا بېرىلگەنلىك توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
150-ماددا ئورۇنلاردىن مۇشۇ پاراگرافتىن 148-ماددىغىچە بولغان ماددىلاردا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرى ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا شۇ ماددىلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
2-پاراگراف ئەتكەسچىلىك جىنايىتى
151-ماددا قورال-ياراغ، ئوق-دورا، يادرو ماتېرىيالى ياكى ساختا پۇل ئەتكەسچىلىكى قىلغانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
دۆلەت ئېكسپورت قىلىشنى مەنئى قىلغان مەدەنىيەت يادىكارلىقى، ئالتۇن، كۈمۈش ۋە باشقا قىممەتلىك مېتاللارنى ياكى دۆلەت ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىشنى مەنئىي قىلغان قىممەتلىك ھايۋانلار ۋە ئۇلاردىن ياسالغان بۇيۇملارنى ئەتكەسچىلىك قىلغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
دۆلەت ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىشنى مەنئى قىلغان ئەتىۋارلىق ئۆسۈملۈك ۋە ئۇنىڭدىن ياسالغان بۇيۇملارنى ئەتكەسچىلىك قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
1-، 2-تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلەردىن قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلىرىغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
ئورۇن مۇشۇ ماددىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا مۇشۇ ماددىنىڭ ھەرقايسى تارماقلىرىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
152-ماددا پايدا ئېلىش ياكى تارقىتىشنى مەقسەت قىلىپ، شەھۋانىي فىلىم، سىن لېنتىسى، ئۈن-سىن بەلبېغى، سۈرەت، كىتاب-ژۇرنال ياكى باشقا شەھۋانىي بۇيۇملارنى ئەتكەسچىلىك قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
153-ماددا ئەتكەسچىلىك قىلىش مۇشۇ قانۇننىڭ 151-، 152-، 347-ماددىسىدا بەلگىلەنگىنىدىن باشقا مال، بۇيۇملاردىن قىلمىشىنىڭ ئېغىر-يېنىكلىكىگە قاراپ تۆۋەندىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ :
( 1 ) ئەتكەس مال، بۇيۇملارنى ئوغرىلاپ قاچقانلارغا تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسى 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 151-ماددا 4-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
( 2 ) ئەتكەسچىلىك مال، بۇيۇملارنى ئوغرىلاپ قاچقانلارغا تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسى 150 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەنگە توشمايدىغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
( 3 ) ئەتكەسچىلىك مال، بۇيۇملارنى ئوغرىلاپ قاچقانلارغا تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسى 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 150 مىڭ يۈەنگە توشمىغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
كۆپ قېتىم ئەتكەس قىلغان بولسىمۇ بىر تەرەپ قىلىنمىغانلارغا جەمئىي ئەتكەس مال، بۇيۇملارنى ئوغرىلاپ قاچقانلارغا تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسى بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
154-ماددا تۆۋەندىكى ئەتكەسچىلىك قىلمىشلىرىدىن مۇشۇ پاراگرافتىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرىگە مۇشۇ قانۇننىڭ 153-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ :
( 1 ) تاموژنىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ ھەمدە تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىنى تولۇقلاپ تاپشۇرماي، ئىمپورت قىلىش تەستىقلانغان ماتېرىيال پىششىقلاش، ماتېرىياللارنى قاچىلاش، تولۇقلىما سودىسى قىلىنىدىغان خام ئەشيا، زاپچاس، تەييار مەھسۇلات، ئۈسكۈنە قاتارلىق باجدىن خالىي ماللارنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن سېتىپ پايدا ئالغانلار؛
( 2 ) تاموژنىنىڭ رۇخسىتىنى ئالماي تۇرۇپ ھەمدە تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىنى تولۇقلاپ تاپشۇرماي، باج كېمەيتىش، باج كەچۈرۈم قىلىش جەھەتتە ئىمپورت قىلىنغان مۇئەييەن مال، بۇيۇملارنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن چېگرا ئىچىدە سېتىپ پايدا ئالغانلار.
155-ماددا تۆۋەندىكى قىلمىشلار ئەتكەسچىلىك جىنايىتى بويىچە بىر تەرەپ قىلىنىدۇ، مۇشۇ پاراگرافتىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جازا بېرىلىدۇ :
( 1 ) دۆلەت ئىمپورت قىلىش مەنئى قىلغان بۇيۇملارنى شەخسلەرگە بىۋاسىتە، قانۇنسىز سېتىۋالغانلار ياكى ئەتكەسچىلىك ئارقىلىق ئىمپورت قىلىنغان باشقا مال، بۇيۇملارنى شەخسلەردىن بىۋاسىتە قانۇنسىز سېتىۋالغانلارنىڭ سوممىسى چوڭراق بولسا؛
( 2 ) ئىچكى دېڭىز، دېڭىز تەۋەلىكىدە ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىش مەنئى قىلىنغان نەرسىلەرنى توشۇغان، سېتىۋالغان، ئېلىپ-ساتقانلار ياكى دۆلەت ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىشقا چەك قويغان مال، بۇيۇملارنى توشۇغان، ئالغان، ئېلىپ-ساتقان بولسا، سوممىسى كۆپرەك، قانۇنلۇق ئىسپاتى بولمىسا؛
( 3 ) تاموژنىنىڭ نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشىدىن قېچىپ، چېگرا سىرتىدىكى قاتتىق تاشلاندۇقلارنى چېگرادىن توشۇپ كىرگۈزگەنلەر.
156-ماددا ئەتكەسچى جىنايەتچىلەر بىلەن تىل بىرىكتۈرۈپ، ئۇلارغا قەرز پۇل، مەبلەغ، ھېسابات نومۇرى، تالون، ئىسپات بەرگەن ياكى توشۇش، ساقلاش، پوچتىدىن ئەۋەتىش ياكى باشقا قولايلىقلارنى يارىتىپ بەرگەنلەر ئەتكەسچىلىك جىنايىتىنىڭ ئورتاق جىنايىتى بويىچە بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
157-ماددا ئەتكەسچىلىكنى قوراللىق قوغدىغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 151-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقى، 4-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن ئەتكەسچىلىكنى تۇتۇشقا قارشىلىق كۆرسەتكەنلەرگە ئەتكەسچىلىك جىنايىتى ۋە مۇشۇ قانۇننىڭ 277-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلىش جىنايىتى بويىچە بىرنەچچە جىنايەتنى تەڭ جازالاش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
3-پاراگراف شىركەت ۋە كارخانىنى باشقۇرۇش تەرتىپىگە دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
158-ماددا شىركەتنى تىزىملاپ ساختا ئىسپات ھۆججىتى ئىشلىتىشنى ئىلتىماس قىلغان ياكى رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنى باشقا ئالدامچىلىق ۋاسىتىلىرىنى قوللىنىپ يالغان مەلۇم قىلغان، شىركەتنىڭ تىزىملىغۇچى مەسئۇل تارمىقىنى ئالداپ، شىركەتنى تىزىملىتقان، رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ سوممىسى غايەت زور، ئاقىۋىتى ئېغىر ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ،
رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتال سوممىسىنى ％ 1 تىن يۇقىرى، ％ 5 تىن تۆۋەن قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
159-ماددا شىركەتنىڭ قۇرغۇچىلىرى، پايچىكلىرىدىن شىركەت قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، پۇل، ماددىي نەرسىنى تاپشۇرمىغانلىرى ياكى مال-مۈلۈك ھوقۇقىنى يۆتكىمەي، ساختا مەبلەغ چىقارغانلىرى ياكى شىركەت قۇرۇلغاندىن كېيىن چىقارغان مەبلىغىنى قايتۇرۇۋالغانلىرىغا سوممىسى غايەت زور، ئاقىۋىتى ئېغىر ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ،
قوشۇمچە ياكى ئايرىم ساختا چىقارغان مەبلىغى سوممىسى ياكى چىقارغان مەبلىغى سوممىسىنىڭ ％ 20 تىن يۇقىرى، ％ 10 تىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
160-ماددا پاي توپلاش چۈشەندۈرمىسى، پاي ئېتىراپ قىلىش خېتى، شىركەت، كارخانا زايومى توپلاش چارىسىگە مۇھىم پاكىتلارنى يوشۇرۇپ ياكى مۇھىم، زور ساختا مەزمۇنلارنى ئويدۇرۇپ، پاي چېكى ياكى شىركەت، كارخانا ئاكسىيەسى تارقاتقانلارغا سوممىسى غايەت زور، ئاقىۋىتى ئېغىر ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ،
قوشۇمچە ياكى ئايرىم بىر تەرەپ قانۇنسىز توپلانغان مەبلەغ سوممىسىنىڭ ％ 1 تىن يۇقىرى، ％ 5 تىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
1611-ماددا شىركەت پايچىكلار ۋە جەمئىيەتتىكى ئاممىغا ساختا ياكى مۇھىم پاكىتنى يوشۇرغان مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى بېرىپ، پايچىكلار ياكى باشقىلارنىڭ مەنپەئىتىگە ئېغىر زىيان سالغان بولسا، ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
162-ماددا شىركەت، كارخانا ھېسابات ئېنىقلىغاندا، مال-مۈلكىنى يوشۇرۇپ، مۈلۈك قەرز جەدۋىلى ياكى مال-مۈلۈك تىزىملىكىنى ساختا خاتىرىلەپ ياكى قەرزنى ئۈزۈشتىن بۇرۇن شىركەت، كارخانىنىڭ مال-مۈلكىنى تەقسىم قىلىپ، ھەقدار ياكى باشقىلارنىڭ مەنپەئىتىنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقان بولسا، ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرى
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
16-ماددا شىركەت، كارخانا خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، باشقىلاردىن پۇل-مال ئۈندۈرۈۋېلىپ ياكى باشقىلارنىڭ پۇل-مېلىنى قانۇنسىز قوبۇل قىلىپ، باشقىلارغا نەپ يەتكۈزگەنلىرىنىڭ سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنسا بولىدۇ.
شىركەت ۋە كارخانا خادىملىرىدىن ئىقتىسادىي ئالاقىدە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ھەر خىل ناملاردىكى ئۈستەك ۋە رەسمىيەت ھەققى ئېلىپ، شەخسكە تەۋە بولغانلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
دۆلەت شىركىتى، كارخانىلاردىكى مەمۇرىيەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملار ۋە دۆلەت شىركىتى، كارخانىلىرى دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان شىركەت، كارخانىلارغا مەمۇرىيەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئەۋەتكەن خادىملارنىڭ ئالدىنقى ئىككى تارمىقىدىكى قىلمىشنى سادىر قىلغانلىرىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 385-ماددىسى، 386-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
16-ماددا ناتوغرا مەنپەئەتنى كۆزلەپ، شىركەت، كارخانا خادىملىرىغا سوممىسى كۆپرەك پۇل-مال بەرگەن بولسا، ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
پارا بەرگۈچىلەر پارا بېرىش قىلمىشى سۈرۈشتۈرۈلۈشتىن ئىلگىرى تەشەببۇسكارلىق بىلەن تاپشۇرسا، يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە ياكى جازا كەچۈرۈم قىلىنسا بولىدۇ.
165-ماددا دۆلەت شىركىتى، كارخانىنىڭ مۇدىرى، دىرېكتورلىرى ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، ئۆزى تىجارەت قىلىپ ياكى ئۆزى ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان شىركەت ۋە كارخانىغا ئوخشاش تۈردىكى تىجارەتنى باشقىلار ئۈچۈن باشقۇرۇپ، قانۇنسىز مەنپەئەتكە ئېرىشكەن، سوممىسى زور بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
166-ماددا دۆلەت شىركىتى، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلاردىكى خادىملاردىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، دۆلەت مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
دۆلەت مەنپەئىتىنى پەۋقۇلئاددە زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ :
( 1 ) شۇ ئورۇننىڭ پايدا ئېلىش كەسپىنى ئۆزىنىڭ ئۇرۇق-تۇغقان، دوست-بۇرادەرلىرىنىڭ تىجارەت قىلىشىغا تاپشۇرغانلار؛
( 2 ) تاۋارنى بازار باھاسىدىن كۆرۈنەرلىك يۇقىرى باھادا ئۆز تۇغقان، دوست-بۇرادەرلىرى باشقۇرىدىغان ئورۇندىن سېتىۋالغان ياكى بازار باھاسىدىن كۆرۈنەرلىك تۆۋەن باھادا ئۆز دوست-بۇرادەرلىرىنىڭ تىجارەت قىلىش، باشقۇرۇش ئورنىغا ساتقانلار؛
( 3 ) ئۆزىنىڭ ئۇرۇق-تۇغقان، دوست-بۇرادەرلىرىنىڭ تىجارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئورنىدىن لاياقەتسىز تاۋارلارنى سېتىۋالغانلار.
167-ماددا دۆلەت شىركىتى، كارخانا، كەسپىي ئورۇننىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملىرىدىن توختام تۈزۈش، ئىجرا قىلىش جەريانىدا ئېغىر مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ ئالدىنىپ كېتىپ، دۆلەت مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
دۆلەت مەنپەئىتىنى پەۋقۇلئاددە زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
16-ماددا دۆلەت شىركىتى، كارخانىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، دۆلەت شىركىتى، كارخانىسىنى ۋەيران قىلىپ ياكى ئېغىر زىيان سېلىپ، دۆلەت مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
16-ماددا دۆلەت شىركىتى، كارخانىسى ياكى ئۇنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل تارمىقىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، دۆلەت مۈلكىنى تۆۋەن باھادا پايغا سۇندۇرۇپ ياكى تۆۋەن باھادا سېتىپ، دۆلەت مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
دۆلەت مەنپەئىتىنى پەۋقۇلئاددە زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
4-پاراگراف پۇل مۇئامىلە باشقۇرۇش تەرتىپىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىش جىنايىتى
170-ماددا ساختا پۇل ياسىغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) ساختا پۇل گۇرۇھىنىڭ باش ئۇنسۇرلىرى؛
( 2 ) ساختا پۇل سوممىسى ئالاھىدە زور بولغانلار؛
( 3 ) باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلار.
1711-ماددا ساختا پۇلنى ساتقان، سېتىۋالغان ياكى ساختا پۇل ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ توشۇغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرىدىن ساختا پۇل سېتىۋالغان ياكى ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، ساختا پۇلغا تېگىشكەنلىرىگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ساختا پۇل ياسىغان ھەمدە ساختا پۇلنى ساتقان ياكى توشۇغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 170-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
172-ماددا ساختا پۇل ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ئىلكىدە تۇتقان، ئىشلەتكەنلەردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم ھالدا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
173-ماددا پۇلنى ئۆزگەرتىپ ياسىغانلارغا سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم ھالدا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
174-ماددا سودا بانكىسى ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتىنى جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قۇرغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
سودا بانكىسى ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتىنىڭ تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغان، ئۆتۈنۈپ بەرگەنلەرگە ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا 1-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
175-ماددا قايتا قەرز بېرىپ پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ، پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ كىرېدىت مەبلىغىنى ئالداپ ئېلىۋېلىپ باشقىلارغا يۇقىرى پايدا بىلەن قايتا قەرز بەرگەنلەردىن قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
176-ماددا ئاممىنىڭ ئامانەت پۇلىنى قانۇنسىز قوبۇل قىلىپ ياكى ئاممىنىڭ ئامانەت پۇلىنى شەكلى ئۆزگىرىپ قوبۇل قىلىپ، پۇل مۇئامىلە تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
177-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، پۇل مۇئامىلە بېلىتى گۇۋاھنامىسىنى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) پېرېۋوت چېكى، خاس چەك، پۇل چېكىنى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغانلار؛
( 2 ) ھاۋالىلىك پۇل ئېلىش ئىسپاتى، پۇل پېرېۋوت قىلىش ئىسپاتى، بانكا ئامانەت ھۆججىتى قاتارلىق باشقا بانكا راسچوت ئىسپاتىنى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغانلار؛
( 3 ) كرېدىت گۇۋاھنامىسى ياكى قوشۇمچە تالون، ھۆججەتلەرنى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغانلار؛
( 4 ) كىرېدىت كارتىسىنى ئويدۇرۇپ چىقارغانلار.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
178-ماددا دۆلەت خەزىنىسى بېلىتى ياكى دۆلەت تارقاتقان باشقا ئاكسىيەلەرنى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
پاي چېكى ياكى شىركەت، كارخانا زايومىنى ئويدۇرۇپ چىقارغان، ئۆزگەرتىپ ياسىغانلارغا سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم ھالدا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
179-ماددا پاي چېكى ياكى شىركەت، كارخانا زايومىنى دۆلەتنىڭ ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن تارقاتقانلاردىن سوممىسى ناھايىتى زور، ئاقىۋىتى ئېغىر بولغانلىرىغا ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى قانۇنسىز توپلانغان مەبلەغ سوممىسىنىڭ ％ 1 ىدىن يۇقىرى، ％ 5 ىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
180-ماددا ئاكسىيە سودىسىنىڭ ئىچكى ئۇچۇرىدىن خەۋەردار كىشىلەر ياكى ئاكسىيە سودىسىنىڭ ئىچكى ئۇچۇرىغا قانۇنسىز ئېرىشكۈچىلەر ئاكسىيەنىڭ تارقىتىلىشى، سودىلىشىشى ياكى ئاكسىيە باھاسىغا زور تەسىر كۆرسىتىدىغان باشقا ئۇچۇرلارنى ئاشكارىلاشتىن بۇرۇن، شۇ ئاكسىيەنى سېتىۋالغان ياكى ساتقان ياكى ئاشكارىلاپ قويغان بولسا، قىلمىشى ئېغىر بولسا،
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئىچكى ئۇچۇرنىڭ دائىرىسى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە بېكىتىلىدۇ.
ئەھۋالدىن خەۋەردار خادىملارنىڭ دائىرىسى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە بېكىتىلىدۇ.
181-ماددا ئاكسىيە سودىسىغا تەسىر يەتكۈزىدىغان ساختا ئۇچۇرلارنى ئويدۇرۇپ چىقىرىپ ۋە تارقىتىپ، ئاكسىيە سودىسى بازىرىنى قالايمىقانلاشتۇرۇپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم ھالدا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە شىركىتىنىڭ كەسىپكارلىرى، ئاكسىيە كەسپى جەمئىيىتى ياكى ئاكسىيە باشقۇرۇش تارمىقىنىڭ خادىملىرى سودا خاتىرىسىنى قەستەن ساختا ئۇچۇر بىلەن تەمىنلەپ ياكى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغان، كۆيدۈرۈۋەتكەن، مەبلەغ سالغۇچىلارنى ئاكسىيەنى ئېلىپ-سېتىشقا ئالداپ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ،
قوشۇمچە ياكى ئايرىم ھالدا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە قەبىھ بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇندىن ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
182-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلۈپ، ئاكسىيە سودا باھاسىنى كونترول قىلىپ، ناتوغرا مەنپەئەتكە ئېرىشكەن ياكى خەۋپ-خەتەرنى باشقىلارغا ئارتىپ قويغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :
( 1 ) ئۆز ئالدىغا ياكى تىل بىرىكتۈرۈپ، مەبلەغ ئەۋزەللىكى، پاي ئەۋزەللىكىنى مەركەزلەشتۈرۈپ ياكى ئۇچۇر ئەۋزەللىكىدىن پايدىلىنىپ بىرلىشىپ ياكى ئۇدا ئېلىپ-سېتىپ، ئاكسىيە سودا باھاسىنى كونترول قىلغانلار؛
( 2 ) باشقىلار بىلەن تىل بىرىكتۈرۈۋېلىپ، ئالدىن پۈتۈشكەن ۋاقىت، باھا ۋە ئۇسۇلدا ئۆزئارا ئاكسىيە سودىسى قىلغان ياكى ئۆزئارا ئېلىپ-ساتقان ھەمدە ئىلكىدە بولمىغان ئاكسىيە ئاكسىيە سودا باھاسى ياكى ئاكسىيە سودا مىقدارىغا تەسىر يەتكۈزگەنلەر؛
( 3 ) ئۆزىنى سودا ئوبيېكتى قىلىپ، ئاكسىيە ئىگىدارلىق ھوقۇقىنى يۆتكىمىگەن ئۆزى ئېلىپ-سېتىپ، ئاكسىيە سودا باھاسى ياكى ئاكسىيە سودا مىقدارىغا تەسىر يەتكۈزگەنلەر؛
( 4 ) ئاكسىيە سودا باھاسىنى باشقا ئۇسۇللار بىلەن كونترول قىلغانلار.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
183-ماددا سۇغۇرتا شىركىتىنىڭ خادىملىرى ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، ئىلگىرى يۈز بەرمىگەن سۇغۇرتا ھادىسىسىنى قەستەن ئويدۇرۇپ چىقىرىپ ساختا تۆلەم بېرىپ، سۇغۇرتا پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋېلىپ ئۆزىگە تەۋە قىلغان بولسا، مۇشۇ قانۇننىڭ 271-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
دۆلەت سۇغۇرتا شىركىتى خادىملىرى ۋە دۆلەت سۇغۇرتا شىركىتى دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان سۇغۇرتا شىركىتىگە ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئەۋەتكەن خادىملاردىن ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىشنى سادىر قىلغانلىرىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 382-، 383-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
184-ماددا بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرىدىن پۇل مۇئامىلە كەسپىي پائالىيىتىدە باشقىلاردىن پۇل-مال ئۈندۈرۈۋېلىپ ياكى باشقىلارنىڭ پۇل-مېلىنى قانۇنسىز قوبۇل قىلىپ باشقىلارغا نەپ يەتكۈزگەنلىرى ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ھەر خىل ناملاردىكى شېرىنكانە، رەسمىيەت ھەققى ئېلىپ، شەخسكە تەۋە بولغانلىرىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 163-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
دۆلەت پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتىنىڭ خادىملىرى ۋە دۆلەت پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتى دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتىغا ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئەۋەتكەن خادىملاردىن ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىشنى سادىر قىلغانلىرىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 385-، 386-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
185-ماددا بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، ئۆز ئورنى ياكى مۇئامىلىدارلارنىڭ مەبلىغىنى ئىشلىتىۋالغانلىرىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 272-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
دۆلەت پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتى خادىملىرى ۋە دۆلەت پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرى دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىغا ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئەۋەتكەن خادىملاردىن ئالدىنقى تارماقتا قىلمىش سادىر قىلغانلىرىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 384-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
186-ماددا بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرىدىن قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مۇناسىۋەتلىك كىشىلەرگە ئىناۋەتلىك قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك قەرز پۇلى بېرىش شەرتى باشقا قەرز ئالغۇچىلارنىڭ ئوخشاش تۈردىكى قەرز پۇلى بېرىش شەرتىدىن يۇقىرى بولۇپ، بىرقەدەر زور زىيان سالغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئېغىر زىيان سالغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرىدىن قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مۇناسىۋىتى بارلاردىن باشقا باشقىلارغا قەرز پۇل بېرىپ، زور زىيان سالغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە زور زىيان سالغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
مۇناسىۋەتلىكلەرنىڭ دائىرىسى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ سودا بانكىسى قانۇنى»ۋە ئالاقىدار پۇل مۇئامىلە قانۇن-نىزاملىرى بويىچە بېكىتىلىدۇ.
187-ماددا بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرىدىن پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ، مۇئامىلىدارلارنىڭ مەبلىغىنى ھېساباتقا كىرگۈزمەسلىك ئۇسۇلىنى قوللىنىپ، مەبلەغنى قانۇنسىز قەرز ئېلىش، قەرز پۇل تارقىتىشقا ئىشلىتىپ، ئېغىر زىيان سالغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە زور زىيان سالغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
188-ماددا بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرىدىن بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، باشقىلارغا كرېدىت گۇۋاھنامىسى ياكى باشقا كېپىللىك خېتى، ۋېكسېل، ئامانەت ھۆججىتى، مەبلەغ-ئىناۋەت ئىسپاتى چىقىرىپ بېرىپ، خېلى زور زىيان سالغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر زىيان سالغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
189-ماددا بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرىدىن چەك كەسپىدە، ھۆججەت قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ تالوننى ئېتىراپلىق ھېسابلاپ، پۇل تۆلەپ ياكى كاپالەت بېرىپ، زور زىيان سالغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە زور زىيان سالغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
190-ماددا دۆلەت شىركىتى، كارخانىسى ياكى باشقا دۆلەت ئورۇنلىرىدىن دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، تاشقى پېرېۋوتىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن چېگرا سىرتىغا ئامانەت قويغانلىرى ياكى چېگرا ئىچىدىكى تاشقى پېرېۋوتنى قانۇنسىز چېگرا سىرتىغا يۆتكىۋەتكەنلىرىدىن قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىغا ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرى
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
1911-ماددا زەھەر جىنايىتى، قارا جەمئىيەت خاراكتېرلىك تەشكىللىك جىنايەت، ئەتكەسچىلىك جىنايىتىنىڭ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى ۋە ئۇنىڭدىن كەلگەن پايدىسىنى بىلىپ تۇرۇپ، كېلىش مەنبەسى ۋە خاراكتېرىنى يوشۇرۇش، يوشۇرۇش ئۈچۈن تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارغا يۇقىرىقى جىنايەتنى سادىر قىلغان قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى ۋە ئۇنىڭدىن كەلگەن تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ،
قوشۇمچە ياكى ئايرىم پۇل يۇيۇش سوممىسى ％ 5 تىن يۇقىرى، ％ 20 تىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە پۇل يۇيۇش سوممىسى ％ 5 تىن يۇقىرى، ％ 20 تىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :
( 1 ) مەبلەغ ئىسچوتى بىلەن تەمىنلىگەنلەر؛
( 2 ) مال-مۈلۈكنى نەق پۇل ياكى پۇل مۇئامىلە تالونىغا ئايلاندۇرۇشقا ياردەملەشكەنلەر؛
( 3 ) ھېسابات يۆتكەش ياكى باشقا راسچوت قىلىش ئۇسۇللىرى ئارقىلىق مەبلەغنى يۆتكەشكە ياردەملەشكەنلەر؛
( 4 ) مەبلەغنى چېگرا سىرتىغا پېرېۋوت قىلىشقا ياردەملەشكەنلەر؛
( 5 ) جىنايەتنى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى ۋە ئۇنىڭ پايدىسىنىڭ خاراكتېرى ۋە مەنبەسىنى باشقا ئۇسۇللار بىلەن يوشۇرغان، يوشۇرغانلار.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
5 §.پۇل مۇئامىلە ئالدامچىلىقى جىنايىتى
1912-ماددا قانۇنسىز ئىگىلىۋېلىش مەقسىتىدە، ئالدامچىلىق ئۇسۇلىنى قوللىنىپ قانۇنسىز مەبلەغ توپلىغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
193-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، قانۇنسىز ئىگىلىۋېلىش مەقسىتىدە، بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ قەرز پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋالغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) مەبلەغ، تۈر قاتارلىق ساختا سەۋەبلەرنى ئويدۇرۇش، كىرگۈزۈش؛
( 2 ) ساختا ئىقتىسادىي توختام ئىشلىتىلگەن بولسا؛
( 3 ) ساختا ئىسپات ھۆججىتىنى ئىشلەتكەنلەر؛
( 4 ) ساختا مۈلۈك ھوقۇقى ئىسپاتىنى ئىشلىتىپ كېپىللىك بەرگەن ياكى رەنە بۇيۇم قىممىتىدىن ئېشىپ كەتكەن تەكرار كېپىللىك بەرگەنلەر؛
( 5 ) قەرز پۇلنى باشقا ئۇسۇللار بىلەن ئالداپ ئېلىۋالغانلار.
194-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، پۇل مۇئامىلە تالونىنى ئالداش ھەرىكىتى قىلغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) ياسىۋېلىنغان، ئۆزگەرتىۋېلىنغان پېرېۋوت چېكى، خاس چەك، پۇل چېكى ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ئىشلەتكەنلەر؛
( 2 ) بىكار قىلىنغان پېرېۋوت چېكى، خاس چەك، پۇل چېكى ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ئىشلەتكەنلەر؛
( 3 ) باشقىلارنىڭ پېرېۋوت چېكى، خاس چېكى، پۇل چېكىنى سۇيىئىستېمال قىلغانلار؛
( 4 ) قۇرۇق پۇل چېكى ياكى ئالدىن قالدۇرۇلغان تامغىغا ئۇيغۇن كەلمەيدىغان پۇل چېكىنى ئىمزا قويۇپ بېرىپ، پۇل-مالنى ئالداپ ئېلىۋالغانلار؛
( 5 ) پېرېۋوت چېكى، خاس چەك چىقارغۇچى مەبلەغ كاپالىتى بولمىغان پېرېۋوت چېكى، غول چەكنى ئىمزا قويۇپ تارقىتىپ ياكى بېلەت چىقارغاندا ساختا خاتىرە قالدۇرۇپ، پۇل-مېلىنى ئالداپ ئېلىۋالغان بولسا.
ياسىۋېلىنغان، ئۆزگەرتىۋېلىنغان ھاۋالىلىك پۇل ئېلىش ئىسپاتى، پۇل پېرېۋوت قىلىش ئىسپاتى، بانكا ئامانەت ھۆججىتى قاتارلىق باشقا بانكا راسچوت ئىسپاتىنى ئىشلەتكەنلەرگە ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
195-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلۈپ، كرېدىت گۇۋاھنامىسى ئالدامچىلىقى ھەرىكىتى قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) ياسىۋېلىنغان، ئۆزگەرتىپ ياسالغان كرېدىت گۇۋاھنامىسى ياكى قوشۇمچە تالون، ھۆججەتلەرنى ئىشلەتكەنلەر؛
( 2 ) ئىناۋەتسىز كرېدىت گۇۋاھنامىسىنى ئىشلىتىش؛
( 3 ) كرېدىت گۇۋاھنامىسىنى ئالداپ ئېلىۋېلىش؛
( 4 ) باشقا ئۇسۇللار بىلەن كرېدىت گۇۋاھنامىسى ئالدامچىلىقى ھەرىكىتى ئېلىپ بارغانلار.
196-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، كىرېدىت كارتىسى ئالدامچىلىقى ھەرىكىتى قىلغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) ساختا كىرېدىت كارتىسى ئىشلەتكەنلەر؛
( 2 ) ئىناۋەتسىز كىرېدىت كارتىسى ئىشلەتكەنلەر؛
( 3 ) باشقىلارنىڭ كىرېدىت كارتىسىدىن پايدىلىنىۋالغانلار؛
( 4 ) يامان غەرەزدە ئونكول قىلغانلار.
ئالدىنقى تارماقتا ئېيتىلغان يامان غەرەزدە ئونكول قىلىش كارتا ئىگىسى قانۇنسىز ئىگىلىۋېلىش مەقسىتىدە، بەلگىلەنگەن چەكتىن ياكى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتىن ئاشۇرۇپ ئونكول قىلغان ھەمدە كارتا تارقاتقان بانكا سۈيلەپ ئالسىمۇ قايتۇرمىغان قىلمىشنى كۆرسىتىدۇ.
كىرېدىت كارتىسىنى ئوغرىلىغان ھەمدە ئىشلەتكەنلەرگە مۇشۇ قانۇننىڭ 264-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
197-ماددا ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىپ ياسىغان دۆلەت خەزىنىسى بېلىتى ياكى دۆلەت تارقاتقان باشقا ئاكسىيەنى ئىشلىتىپ ئالدامچىلىق ھەرىكىتى قىلغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
198-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، سۇغۇرتا ئالدامچىلىقى ھەرىكىتى قىلغانلارغا سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) سۇغۇرتىلىغۇچى سۇغۇرتا نىشانىنى قەستەن ئويدۇرۇپ چىقىرىپ، سۇغۇرتا پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋالغان بولسا؛
( 2 ) سۇغۇرتىلىغۇچى، قەرزدار ياكى مەنپەئەتلەنگۈچى يۈز بەرگەن سۇغۇرتا ھادىسىسىدە ساختا سەۋەب ئويدۇرۇپ چىقىرىپ ياكى زىياننىڭ دەرىجىسىنى مۇبالىغىلەشتۈرۈپ، سۇغۇرتا پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋالغان بولسا؛
( 3 ) سۇغۇرتىلىغۇچى، قەرزدار ياكى مەنپەئەتلەنگۈچى ئىلگىرى يۈزبەرمىگەن سۇغۇرتا ھادىسىسىنى ئويدۇرۇپ چىقىرىپ، سۇغۇرتا پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋالغان بولسا؛
( 4 ) سۇغۇرتىلىغۇچى، قەرزدار مال-مۈلۈك زىيىنىنى قەستەن پەيدا قىلغان سۇغۇرتا ھادىسىسىدە سۇغۇرتا پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋالغان بولسا؛
( 5 ) سۇغۇرتىلىغۇچى، مەنپەئەتلەنگۈچى سۇغۇرتىلانغۇچىنىڭ ئۆلۈپ كېتىشى، مېيىپ بولۇپ قېلىشى ياكى كېسەل بولۇپ قېلىشىنى قەستەن كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، سۇغۇرتا پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋالغان بولسا.
ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 4 ) تارماقچىسى، ( 5 ) تارماقچىسىدا كۆرسىتىلگەن قىلمىشلارنى سادىر قىلىپ، بىرلا ۋاقىتتا باشقا جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەرگە بىر نەچچە جىنايەتنى قوشۇپ جازالاش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
ئورۇن 1-تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
سۇغۇرتا ھادىسىسىنى بېكىتكۈچى، ئىسپاتلىغۇچى، مال-مۈلۈكنى باھالىغۇچى قەستەن ساختا ئىسپات ھۆججىتى بېرىپ، باشقىلارنىڭ ئالدامچىلىقىغا شارائىت يارىتىپ بەرگەن بولسا، سۇغۇرتا ئالدامچىلىقىدىكى ئورتاق جىنايەتچى دەپ بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
199-ماددا مۇشۇ پاراگرافنىڭ 1912-، 194-، 1915-ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلەردىن سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ھەمدە دۆلەت ۋە خەلقنىڭ مەنپەئىتىگە پەۋقۇلئاددە زور زىيان سالغانلىرىغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
200-ماددا ئورۇنلاردىن مۇشۇ پاراگرافنىڭ 1912-، 194-، 1915-ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
6-پاراگراف باج ئېلىش-باشقۇرۇشقا خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
201-ماددا باج تاپشۇرغۇچى ھېساب دەپتىرى، ھېساب خاتىرىلەش ئىسپاتىنى ياسىۋېلىش، ئۆزگەرتىۋېلىش، تىقىۋېلىش، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن كۆيدۈرۈۋېتىش ئۇسۇلىنى قوللىنىپ، ھېساب دەپتىرىگە كۆپرەك چىقىم قىلىدۇ ياكى ھېساباتنى تىزمايدۇ، ئاز قىلىدۇ، باج ئورگىنى مەلۇم قىلىشنى ئۇقتۇرغان بولسىمۇ مەلۇم قىلىشنى رەت قىلىدۇ ياكى ساختا باج مەلۇم قىلىش ۋاسىتىسى بىلەن، تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج پۇلىنى تاپشۇرمايدۇ ياكى ئاز تاپشۇرىدۇ،
باج ئوغرىلىغان سومما تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىنىڭ ％ 10 ىدىن كۆپرەكىنى ئىگىلىگەن، ％ 30 كە توشمىغان ھەمدە باج ئوغرىلىغان سوممىسى 10 مىڭ يۈەندىن ئاشقان، 100 مىڭ يۈەنگە توشمىغان بولسا ياكى باج ئوغرىلىغانلىقى ئۈچۈن باج ئورگىنى تەرىپىدىن 2-قېتىملىق مەمۇرىي جازا بېرىلگەن، يەنە باج ئوغرىلىغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە باج ئوغرىلىغان سوممىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
باج ئوغرىلىغان سومما تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىنىڭ ％ 30 ىدىن كۆپرەكىنى ئىگىلىگەن ھەمدە باج ئوغرىلىغان سوممىسى 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە باج ئوغرىلىغان سوممىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
تۇتۇپ قالغۇچى ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن ۋاسىتىلەرنى قوللىنىپ، تاپشۇرمىغان ياكى ئاز تاپشۇرغان، ئالغان باج پۇلىنىڭ سوممىسى تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىنىڭ ％ 10 ىدىن كۆپرەكىنى ھەمدە سوممىسى 10 مىڭ يۈەندىن ئاشقان بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى قىلمىشنى كۆپ قېتىم سادىر قىلىپ بىر تەرەپ قىلمىغانلار جەمئىي سوممىسى بويىچە ھېسابلىنىدۇ.
202-ماددا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن باج پۇلىنى تاپشۇرمىغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە باج پۇلىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە باج پۇلىنى تاپشۇرۇشنى رەت قىلغانلارغا بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
203-ماددا باج تاپشۇرغۇچىلار تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باجنى نېسى قالدۇرۇپ، مال-مۈلكىنى يۆتكەش ياكى يوشۇرۇش ۋاسىتىسىنى قوللىنىپ، باج ئورگانلىرىنىڭ نېسى قالغان باج پۇلىنى قايتۇرۇۋالالماسلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى، سوممىسى 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەنگە توشمايدىغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى نېسى قالغان باج پۇلىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە نېسى قالغان باج پۇلىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
204-ماددا ئېكسپورت بېجىنى ياكى باشقا ئالدامچىلىق ۋاسىتىلىرىنى يالغان مەلۇم قىلىپ، دۆلەت ئېكسپورتىدىن قايتۇرغان باج پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋالغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە باج پۇلىنى بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە باج پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋېلىش جازاسى بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە باج پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋېلىش جازاسى بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
باج تاپشۇرغۇچىلار باج پۇلىنى تاپشۇرغاندىن كېيىن، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئالدامچىلىق ئۇسۇلىنى قوللىنىپ، تاپشۇرغان باج پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋالغان بولسا، مۇشۇ قانۇننىڭ 201-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ؛
ئالداپ ئېلىۋالغان باج پۇلىنىڭ تاپشۇرغان باج پۇلىدىن ئېشىپ كەتكەن قىسمىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
205-ماددا قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى ئويدۇرۇپ چىقارغان ياكى ئېكسپورت بېجىنى قايتۇرۇش، باج پۇلىنى توغرىلاپ چىقىرىۋېتىشكە ئىشلىتىدىغان باشقا تالونلارنى ئويدۇرۇپ چىقارغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ساختا كېسىلگەن باج پۇلىنىڭ سوممىسى كۆپرەك ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ساختا تارقىتىلغان باج پۇلىنىڭ سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىش ئارقىلىق دۆلەتنىڭ باج پۇلىنى ئالداپ ئېلىۋالغانلاردىن سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور، قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولۇپ، دۆلەت مەنپەئىتىگە پەۋقۇلئاددە زور زىيان سالغانلىرىغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
ئورۇن مۇشۇ ماددىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ساختا تارقىتىلغان باج پۇلىنىڭ سوممىسى كۆپرەك بولسا ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بولسا، ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ساختا تارقىتىلغان باج پۇلىنىڭ سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولسا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بولسا، ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى ساختا كېسىش ياكى ئېكسپورت بېجىنى ئالداپ ئېلىۋېلىش، باج پۇلىنى توغرىلاپ چىقىرىۋېتىشكە ئىشلىتىلىدىغان باشقا تالونلارنى كۆز بوياپ كېسىش باشقىلار ئۈچۈن ساختا كېسىش، ئۆزى ئۈچۈن ساختا ئېچىش، باشقىلارغا ئۆزى ئۈچۈن ساختا چىقىرىش، باشقىلارنى ساختا ئېچىش قىلمىشلىرىنى تونۇشتۇرۇشنى كۆرسىتىدۇ.
206-ماددا ئويدۇرۇپ چىقىرىلغان قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى ياسىۋالغان ياكى ساتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى كۆپرەك بولغانلىرىغا ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
ئويدۇرۇپ چىقىرىلغان ھەمدە ئويدۇرۇپ چىقىرىلغان قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى ياسىۋالغان ۋە ساتقانلاردىن سانى پەۋقۇلئاددە زور، قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر، ئىقتىسادىي تەرتىپنى ئېغىر بۇزغانلىرىغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
مۇشۇ ماددىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتنى ئۆتكۈزگەن ئورۇنلارغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
سانى كۆپرەك بولغانلىرىغا ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
سانى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
207-ماددا قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى قانۇنسىز ساتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى كۆپرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
208-ماددا قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى قانۇنسىز سېتىۋالغانلارغا ياكى ساختا قوشۇلما قىممەت بېجى ئالاھىدە تالونىنى سېتىۋالغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى قانۇنسىز سېتىۋالغان ياكى ساختا قوشۇلما قىممەت بېجى ئالاھىدە تالونىنى سېتىۋالغان، يەنە ساختا سېتىۋالغان ياكى ساتقانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 205-، 206-، 207-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
209-ماددا ياسىۋالغان، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ياسىۋالغان ياكى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ياساتقانلاردىن ئېكسپورت بېجىنى قايتۇرۇش، باج پۇلىنى توغرىلاپ چىقىرىۋېتىشكە ئىشلىتىدىغان باشقا تالونلارنى ئالداپ ئېلىۋېلىشقا بولسا، ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى پەۋقۇلئاددە كۆپ بولغانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن باشقا تالونلارنى ياسىغان، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ياسىغان ياكى ساتقانلارغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئىككى يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئېكسپورت بېجىنى قايتۇرۇش، باج پۇلىنى توغرىلاپ چىقىرىۋېتىشكە بولىدىغان باشقا تالونلارنى قانۇنسىز ساتقانلارغا 1-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
3-تارماقتىكى بەلگىلىمىدىن باشقا تالونلارنى قانۇنسىز ساتقانلارغا 2-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
210-ماددا قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى ئوغرىلىغان ياكى ئېكسپورت بېجىدىن قايتقان باجنى ئالداپ ئېلىۋېلىش، باج پۇلىنى توغرىلاپ چىقىرىۋېتىشكە بولىدىغان باشقا تالونلارنى ئوغرىلىغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 264-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
ئالدامچىلىق ۋاسىتىسى ئارقىلىق قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى ئالداپ ئېلىۋالغان ياكى ئېكسپورت بېجىدىن قايتقان باجنى ئالداپ ئېلىۋېلىش، باج پۇلىنى توغرىلاپ چىقىرىۋېتىشكە بولىدىغان باشقا تالونلارنى ئالداپ ئېلىۋالغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 266-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
21-ماددا ئورۇنلاردىن مۇشۇ پاراگرافنىڭ 201-، 203-، 204-، 207-، 208-، 209-ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرى ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا مۇشۇ ماددىلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
212-ماددا مۇشۇ پاراگرافنىڭ 201-ماددىسىدىن 205-ماددىسىغىچە بولغان ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى سادىر قىلىپ، جەرىمانە قويۇش، مال-مۈلكىنى مۇسادىرە قىلىش جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغانلارغا ئىجرا قىلىشتىن ئىلگىرى، باج ئورگىنى باج پۇلىنى ۋە ئالداپ ئېلىۋالغان ئېكسپورت بېجى پۇلىنى قايتۇرۇۋېلىشى كېرەك.
7-پاراگراف بىلىم مۈلۈك ھوقۇقىغا چېقىلىش جىنايىتى
213-ماددا رويخەتكە ئېلىنغان تاۋار ماركىسى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ، بىر خىل تاۋارغا ئۆزىنىڭ رويخەتكە ئېلىنغان تاۋار ماركىسىغا ئوخشاش تاۋار ماركىسىنى ئىشلەتكەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
214-ماددا ساختا رويخەتكە ئېلىنغان تاۋار ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ساتقانلاردىن سېتىش سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سېتىش سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
215-ماددا باشقىلار رويخەتكە ئالدۇرغان تاۋار ماركىسى بەلگىسىنى ياسىۋالغان، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ياساتقان ياكى ئويدۇرۇپ چىقارغان، ئۆز مەيلىچە ياسىغان رويخەتكە ئېلىنغان تاۋار ماركىسى بەلگىسىنى ساتقانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
216-ماددا باشقىلارنىڭ پاتېنتىنى ئۆزىنىڭ قىلىۋالغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
217-ماددا پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ، ئەسەر ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلىدىغان تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلاردىن، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ سوممىسى كۆپرەك ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ :
( 1 ) ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۇنىڭ يازما ئەسىرى، مۇزىكا، كىنو، تېلېۋىزىيە، سىن ئەسىرى، كومپيۇتېر يۇمشاق ماتېرىيالى ۋە باشقا ئەسەرلىرىنى كۆپەيتىپ تارقاتقانلار؛
( 2 ) باشقىلارنىڭ خاس نەشر ھوقۇقىغا ئىگە كىتابلىرىنى نەشر قىلغانلار؛
( 3 ) ئۈن-سىن ئالغۇچىنى ئىشلىگۈچىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆزى ئىشلىگەن ئۈن-سىن بۇيۇمىنى كۆپەيتىپ تارقاتقانلار؛
( 4 ) باشقىلارنىڭ ئىمزاسىنى ئۆزىنىڭ قىلىۋالغان گۈزەل سەنئەت ئەسەرلىرىنى ياسىغان، ساتقانلار.
218-ماددا پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ، مۇشۇ قانۇننىڭ 217-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ھوقۇققا چېقىلىش تەقلىدىي بۇيۇمى ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ، قانۇنغا خىلاپ زور تاپاۋەت قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
219-ماددا سودا مەخپىيىتىگە چېقىلىدىغان تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، سودا مەخپىيىتى تۇتقان ھوقۇقدارغا زور زىيان سالغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ :
( 1 ) ھوقۇقدارنىڭ سودا مەخپىيىتىگە ئوغرىلىق، پۇل-مالغا قىزىقتۇرۇش، تەھدىت سېلىش ياكى باشقا ناتوغرا ۋاسىتىلەر بىلەن ئېرىشىۋالغانلار؛
( 2 ) ھوقۇقدارنىڭ ئىلگىرىكى ۋاسىتىلەرنى قوللىنىپ ئېرىشكەن سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويغان، ئىشلەتكەن ياكى باشقىلارنىڭ ئىشلىتىشىگە رۇخسەت قىلغانلار؛
( 3 ) پۈتۈمگە ياكى ھوقۇقدارنىڭ سودا مەخپىيىتىنى ساقلاشقا ئالاقىدار تەلىپىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆزى ئىگىلىگەن سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويغان، ئىشلەتكەن ياكى باشقىلارنىڭ ئىشلىتىشىگە رۇخسەت قىلغانلار.
ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن قىلمىشلارنى ئېنىق بىلىپ تۇرۇپ ياكى بىلىشكە تېگىشلىك تۇرۇپ، باشقىلارنىڭ سودا مەخپىيىتىگە ئېرىشكەن، ئىشلەتكەن ياكى ئاشكارىلىغانلار سودا مەخپىيىتىگە چېقىلغانلىق بولىدۇ.
بۇ ماددىدا ئېيتىلغان سودا مەخپىيىتى ئاممىغا ئۇقمايدىغان، ھوقۇقدارغا ئىقتىسادىي مەنپەئەت ئېلىپ كېلىدىغان، ئەمەلىي قوللىنىشچانلىققا ئىگە ھەمدە ھوقۇقدار مەخپىي تەدبىر قوللانغان تېخنىكىلىق ئۇچۇر ۋە تىجارەت ئۇچۇرىنى كۆرسىتىدۇ.
بۇ ماددىدا ئېيتىلغان ھوقۇقدار سودا مەخپىيىتىگە ئىگىدار ۋە سودا مەخپىيىتىگە ئىگە كىشى ئىجازەت بەرگەن سودا مەخپىيىتىنى ئىشلەتكۈچىنى كۆرسىتىدۇ.
220-ماددا ئورۇنلاردىن مۇشۇ پاراگرافنىڭ 213-ماددىسىدىن 219-ماددىسىغىچە بولغان ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا مۇشۇ پاراگرافتىكى مۇشۇ ماددىلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
8-پاراگراف بازار تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرۇش جىنايىتى
221-ماددا ساختا پاكىتنى ئويدۇرۇپ چىقىرىپ ۋە تارقىتىپ، باشقىلارنىڭ سودا ئىناۋىتى، تاۋار ئىناۋىتىگە زىيان يەتكۈزۈپ، باشقىلارغا زور زىيان سالغان ياكى باشقا ئېغىر قىلمىش سادىر قىلغانلارغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
222-ماددا ئېلان ئىگىلىرى، ئېلان تىجارەتچىلىرى، ئېلان چىقارغۇچىلاردىن دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئېلاندىن پايدىلىنىپ تاۋار ياكى مۇلازىمەتنى ساختا تەشۋىق قىلغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
223-ماددا خېرىدار چىققۇچىلاردىن خېرىدار چىقىپ باھا مەلۇم قىلىشتا ئۆزئارا تىل بىرىكتۈرۈۋېلىپ، خېرىدار چاقىرغۇچىلار ياكى باشقا خېرىدار چىققۇچىلارنىڭ مەنپەئىتىگە زىيان سالغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
خېرىدار چىققۇچى بىلەن خېرىدار چاقىرغۇچى خېرىدار بولۇشتا تىل بىرىكتۈرۈۋېلىپ، دۆلەت، كوللېكتىپ ۋە پۇقرالارنىڭ قانۇنلۇق مەنپەئىتىنى زىيانغا ئۇچراتقان بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
224-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، قانۇنسىز ئىگىلىۋېلىش مەقسىتىدە، توختام تۈزۈش، ئىجرا قىلىش جەريانىدا قارشى تەرەپنىڭ پۇل-مېلىنى ئالداپ ئېلىۋالغانلارغا سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) ئويدۇرما ئورۇن ياكى باشقىلارنىڭ نامىدىن پايدىلىنىپ توختام تۈزگەنلەر؛
( 2 ) ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغان، بىكار قىلغان ۋېكسېل ياكى باشقا ساختا مۈلۈك ھوقۇقى ئىسپاتى بىلەن كېپىللىك بېرىلگەنلەر؛
( 3 ) ئەمەلىي ئىجرا قىلىش ئىقتىدارى بولماي تۇرۇپ، ئاۋۋال ئاز سوممىلىق توختامنى ئىجرا قىلىش ياكى قىسمەن ئىجرا قىلىش ئۇسۇلى بىلەن قارشى تەرەپنى توختامنى داۋاملىق تۈزۈش ۋە ئىجرا قىلىشقا قىزىقتۇرغانلار؛
( 4 ) قارشى تەرەپ بەرگەن مال، مال پۇلى، ئالدىن پۇل بەرگەن ياكى مال-مۈلۈك كېپىللىكى بەرگەندىن كېيىن قېچىپ كەتكەنلەر؛
( 5 ) ئالاقىدار قارشى تەرەپنىڭ پۇل-مېلىنى باشقا ئۇسۇللار بىلەن ئالداپ ئېلىۋالغانلار.
225-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قانۇنسىز تىجارەت قىلمىشلىرىنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، بازار تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىگە بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن مەخسۇس تىجارەت قىلىدىغان، مەخسۇس سېتىلىدىغان بۇيۇم ياكى ئېلىپ-سېتىش چەكلەنگەن باشقا بۇيۇملارنى ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ تىجارەت قىلغانلار؛
( 2 ) ئىمپورت-ئېكسپورت ئىجازەتنامىسى، ئىمپورت-ئېكسپورت ئەسلىي ئىشلەپچىقىرىلغان جاي ئىسپاتى، شۇنىڭدەك باشقا قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن تىجارەت ئىجازەتنامىسى ياكى تەستىق ھۆججەتلىرىنى ئېلىش-سېتىش؛
( 3 ) بازار تەرتىپىنى ئېغىر دەرىجىدە قالايمىقانلاشتۇرىدىغان باشقا قانۇنسىز تىجارەت قىلمىشلىرى.
226-ماددا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ۋاسىتىسى بىلەن تاۋارلارنى مەجبۇرىي ئېلىپ-ساتقان، باشقىلارنى مۇلازىمەت قىلىشقا مەجبۇرلىغان ياكى باشقىلارنى مۇلازىمەتنى قوبۇل قىلىشقا مەجبۇرلىغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
227-ماددا ئويدۇرۇپ چىقىرىلغان پويىز بېلىتى، پاراخوت بېلىتى، پوچتا ماركىسى ياكى باشقا باھاسى بار بېلەت كىنىشكىلىرىنى ئويدۇرۇپ چىقارغان ياكى ئېلىپ ساتقانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم بېلەت باھاسى سوممىسى بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئىككى يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە بېلەت باھاسى سوممىسىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
پويىز بېلىتى، پاراخوت بېلىتىنى ئېلىپ ساتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم بېلەت باھاسى سوممىسى بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
228-ماددا يەر باشقۇرۇش نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، يەر ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قانۇنسىز ئۆتۈنۈپ بەرگەن، ئېلىپ-ساتقانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى قانۇنسىز ئۆتۈنۈپ بېرىش، ئېلىپ-سېتىش جازاسى باھا سوممىسىنىڭ ％ 5 تىن يۇقىرى، ％ 20 تىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە يەر ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قانۇنسىز ئۆتۈنۈپ بەرگەن، ئېلىپ ساتقان باھا سوممىسى ％ 5 تىن يۇقىرى، ％ 20 تىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
229-ماددا مۈلۈك باھالاش، مەبلەغ تەكشۈرۈش، دەلىللەش، بوغالتىرلىق، ئىقتىسادىي تەپتىش، قانۇن مۇلازىمىتى قاتارلىق مەسئۇلىيەتلەرنى ئۈستىگە ئالغان ۋاسىتىچى تەشكىلاتلارنىڭ خادىملىرىدىن قەستەن ساختا ئىسپات ھۆججىتى چىقارغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن خادىملاردىن باشقىلاردىن پۇل-مال ئۈندۈرۈۋالغانلىرى ياكى باشقىلارنىڭ پۇل-مېلىنى قانۇنسىز قوبۇل قىلغانلىرىدىن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى سادىر قىلغانلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
1-تارماقتا بەلگىلەنگەن خادىملاردىن ئېغىر دەرىجىدە مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ، بەرگەن ئىسپات ھۆججەتلىرى پاكىتقا ئۇيغۇن چىقماي ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
230-ماددا ئىمپورت-ئېكسپورت تاۋارلىرىنى تەكشۈرۈش قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تاۋارلارنى تەكشۈرۈشتىن قاچۇرۇپ، تاۋار تەكشۈرۈش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈشىدىن ئۆتكۈزۈش شەرت بولغان ئىمپورت تاۋارلىرىنى تەكشۈرۈشكە يوللىماي ئۆز مەيلىچە ساتقان، ئىشلەتكەن ياكى تاۋار تەكشۈرۈش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈشى شەرت بولغان ئېكسپورت تاۋارلىرىنى تەكشۈرۈشتە لاياقەتلىك بولۇشقا يوللىماي ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئېكسپورت قىلغانلار، قىلمىشى ئېغىر بولغانلار
ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
231-ماددا ئورۇنلاردىن مۇشۇ پاراگرافنىڭ 221-ماددىسىدىن 230-ماددىسىغىچە بولغان ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئورۇن جەرىمانە قويىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا مۇشۇ پاراگرافتىكى مۇشۇ ماددىلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
4-باب پۇقرالارنىڭ جىسمانىي ھوقۇقى، دېموكراتىك ھوقۇققا چېقىلىش جىنايىتى
232-ماددا قەستەن ئادەم ئۆلتۈرگەنلەرگە ئۆلۈم جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
233-ماددا سەۋەنلىك ئۆتكۈزۈپ ئادەمنى ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.
234-ماددا باشقىلارنىڭ سالامەتلىكىگە قەستەن زىيان يەتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزۈپ، ئادەمنىڭ ئېغىر يارىلىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
بىرەيلەننى ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا ياكى پەۋقۇلئاددە قەبىھ ۋاسىتىلەر بىلەن ئېغىر زەخىملەندۈرۈپ ئېغىر مېيىپ قىلىپ قويغانلارغا 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.
235-ماددا سەۋەنلىك بىلەن باشقىلارغا زىيانكەشلىك قىلىپ، ئادەمنىڭ ئېغىر يارىلىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.
236-ماددا ئاياللارغا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى باشقا ۋاسىتىلەر بىلەن باسقۇنچىلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
14 ياشقا توشمىغان نارەسىدە قىزلارغا باسقۇنچىلىق قىلغانلارغا باسقۇنچىلىق قىلغانلار ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
ئاياللارغا باسقۇنچىلىق قىلغانلار، نارەسىدە قىزلارغا باسقۇنچىلىق قىلغانلارغا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ :
( 1 ) ئاياللارغا باسقۇنچىلىق قىلغان، نارەسىدە قىزلارغا باسقۇنچىلىق قىلىش قىلمىشى قەبىھ بولغانلار؛
( 2 ) ئاياللارغا باسقۇنچىلىق قىلغان، نارەسىدە قىزلارغا باسقۇنچىلىق قىلغانلار؛
( 3 ) ئاممىۋى سورۇنلاردا ئاياللارغا ئامما ئالدىدا باسقۇنچىلىق قىلغانلار؛
( 4 ) ئىككىدىن ئارتۇق كىشى نۆۋەتلىشىپ باسقۇنچىلىق قىلغانلار؛
( 5 ) زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىنىڭ ئېغىر يارىلىنىشى، ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلار ياكى باشقا ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلار.
237-ماددا ئاياللارغا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن پەسكەشلىك قىلىشقا ياكى ئاياللارغا ھاقارەت قىلىشقا مەجبۇرلىغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
توپلىشىپ ياكى ئاممىۋى سورۇندا ئامما ئالدىدا ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى سادىر قىلغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
بالىلارغا پەسكەشلىك قىلغانلارغا ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
238-ماددا باشقىلارنى قانۇنسىز سولاپ قويغانلارغا ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن باشقىلارنىڭ جىسمانىي ئەركىنلىكىدىن قانۇنسىز مەھرۇم قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئۇرۇش، ھاقارەتلەش قىلمىشى بارلىرىغا ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزۈپ، ئادەمنىڭ ئېغىر يارىلىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
بىرەيلەننى ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
زوراۋانلىق قىلىپ ئادەمنى مېيىپ قىلىپ قويغانلارغا، ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 234-، 232-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
قەرز ئېلىش ئۈچۈن باشقىلارنى قانۇنسىز تۇتۇپ قالغان، سولاپ قويغانلارغا ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن خىزمەت ھوقۇقىدىن پايدىلىنىپ ئالدىنقى ئۈچ تارماقتىكى جىنايەتنى سادىر قىلغانلىرىغا ئالدىنقى ئۈچ تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
239-ماددا پۇل-مېلىنى قاقتى-سوقتى قىلىش مەقسىتىدە باشقىلارنى تۇتقۇن قىلغانلارغا ياكى تۇتقۇن سۈپىتىدە باشقىلارنى تۇتقۇن قىلغانلارغا 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛
تۇتقۇن قىلىنغۇچىنى ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا ياكى ئۆلتۈرۈۋەتكەنلەرگە ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
پۇل-مالنى قاقتى-سوقتى قىلىش مەقسىتىدە بوۋاق-بالىلارنى ئوغرىلىغانلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
240-ماددا ئاياللار ۋە بالىلارنى ئالداپ ساتقانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) ئاياللار ۋە بالىلار گۇرۇھىنىڭ باشلامچىلىرىنى ئالداپ سېتىش؛
( 2 ) ئۈچتىن ئارتۇق ئايال ۋە بالىنى ئالداپ سېتىۋەتكەنلەر؛
( 3 ) ئالداپ سېتىۋېتىلگەن ئاياللارغا باسقۇنچىلىق قىلغانلار؛
( 4 ) ئالداپ سېتىۋېتىلگەن ئاياللارنى ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا قىزىقتۇرغان، مەجبۇرلىغانلار ياكى ئالداپ سېتىۋېتىلگەن ئايالنى باشقىلارغا سېتىپ بېرىپ، ئىپپەت-شەپقىتىنى سېتىشقا مەجبۇرلىغانلار؛
( 5 ) سېتىشنى مەقسەت قىلىپ، زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى ناركوز قىلىش ئۇسۇلى ئارقىلىق ئاياللار، بالىلارنى تۇتقۇن قىلغانلار؛
( 6 ) سېتىشنى مەقسەت قىلىپ، بوۋاقلار، بالىلارنى ئوغرىلىغانلار؛
( 7 ) ئالداپ سېتىۋېتىلگەن ئاياللار، بالىلار ياكى ئۇنىڭ تۇغقانلىرىنىڭ ئېغىر يارىلىنىشى، ئۆلۈپ كېتىشى ياكى باشقا ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلار؛
( 8 ) ئاياللار، بالىلارنى چېگرا سىرتىغا سېتىۋەتكەنلەر.
ئاياللار ۋە بالىلارنى ئالداپ سېتىش سېتىش سېتىش مەقسەت قىلىنغان، ئالداپ ئېلىپ كېتىش، تۇتقۇن قىلىش، سېتىۋېلىش، ئېلىپ-سېتىش، ئاپىرىپ-ئەكىلىش، ئۇلاپ يەتكۈزۈش قىلمىشلىرىنىڭ بىرىنى كۆرسىتىدۇ.
241-ماددا ئالداپ سېتىۋېتىلگەن ئاياللار ۋە بالىلارنى سېتىۋالغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالداپ سېتىۋېتىلگەن ئايالنى سېتىۋېلىپ ئۇلار بىلەن مەجبۇرىي جىنسىي مۇناسىۋەت قىلغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 236-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
ئالداپ سېتىلغان ئاياللار ۋە بالىلارنى قانۇنسىز مەھرۇم قىلغان، چەكلىگەن ياكى زەخىملەندۈرۈش، ھاقارەتلەش قاتارلىق جىنايى قىلمىشلارنى سادىر قىلغانلارغا مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
ئالداپ سېتىلغان ئاياللار ۋە بالىلارنى سېتىۋالغان ھەمدە 2-، 3-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن جىنايى قىلمىش سادىر قىلغانلارغا بىر نەچچە جىنايەتنى قوشۇپ جازالاش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
ئالداپ سېتىۋېتىلگەن ئاياللار ۋە بالىلارنى سېتىۋالغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 240-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
ئالداپ سېتىۋېتىلگەن ئاياللار ۋە بالىلاردىن سېتىۋېلىنغان ئايالنىڭ ئارزۇسى بويىچە، ئۇلارنىڭ ئەسلىدىكى تۇرۇشلۇق جايىغا قايتىشىغا توسقۇنلۇق قىلمىغانلىرى سېتىۋېلىنغان بالىنى خورلاش قىلمىشى سادىر قىلمىغان، قۇتقۇزۇشقا توسقۇنلۇق قىلمىغانلىرى جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلمايدۇ.
242-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىنىڭ سېتىۋېلىنغان ئاياللار، بالىلارنى قۇتقۇزۇشىغا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن توسقۇنلۇق قىلغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 277-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىنىڭ سېتىۋېلىنىپ سېتىۋالغان ئاياللار ۋە بالىلارنى قۇتقۇزۇشىغا ئادەم توپلاپ توسقۇنلۇق قىلغان باش ئۇنسۇرلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا قاتناشقۇچىلار زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلىنى قوللانغان بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
243-ماددا پاكىت ئويدۇرۇپ، باشقىلارغا قارا چاپلاپ زىيانكەشلىك قىلىپ، باشقىلارنى جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىش مەقسىتىدە بولغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
قەستەن قارا چاپلاش ئەمەس، بەلكى خاتا ئەرز قىلىش ياكى پاكىتنى پاش قىلىشقا ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمە تەتبىقلانمايدۇ.
244-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىن ئەمگەك باشقۇرۇش نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، جىسمانىي ئەركىنلىكنى چەكلەش ئۇسۇلى بىلەن ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى ئەمگەككە سېلىشقا مەجبۇرلىغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
245-ماددا باشقىلارنىڭ يېنىنى، تۇرالغۇسىنى قانۇنسىز ئاختۇرغانلارغا ياكى باشقىلارنىڭ تۇرالغۇسىغا قانۇنسىز بېسىپ كىرگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئەدلىيە خادىملىرىدىن خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
246-ماددا باشقىلارنى زوراۋانلىق يولى ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن ئوچۇق-ئاشكارا ھاقارەتلىگەنلەرگە ياكى پاكىت ئويدۇرۇپ چىقىرىپ باشقىلارغا تۆھمەت قىلغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەت ئەرز قىلىنغاندىلا بىر تەرەپ قىلىنىدۇ، لېكىن جەمئىيەت تەرتىپى ۋە دۆلەت مەنپەئىتىگە ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.
247-ماددا قانۇن يۈرگۈزۈش خادىملىرىدىن جىنايەت گۇماندارى، جاۋابكارلارنى قىيىن-قىستاققا ئېلىپ ئىقرار قىلدۇرۇشقا مەجبۇرلىغان ياكى گۇۋاھچىنىڭ گۇۋاھلىق سۆزىنى زورلۇق بىلەن ئېلىپ كېتىشكە مەجبۇرلىغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
كىشىنى مېيىپ قىلىپ قويغانلارغا، ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 234-، 232-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ، ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
248-ماددا تۈرمە، تۇتۇپ تۇرۇش ئورنى، قاماقخانا قاتارلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتلىرىنىڭ نازارەت قىلىپ باشقۇرغۇچىلىرىنى ئۇرغان ياكى تەن جازاسى بېرىپ خورلىغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
كىشىنى مېيىپ قىلىپ قويغانلارغا، ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 234-، 232-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ، ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
نازارەت قىلىپ باشقۇرغۇچى نازارەت قىلىپ باشقۇرغۇچىنى ئۇرغان ياكى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇلغۇچىغا تەن جازاسى بېرىپ خورلىغان بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
249-ماددا مىللىي ئۆچمەنلىك، مىللىي كەمسىتىشكە قۇتراتقانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
250-ماددا ئاز سانلىق مىللەتلەرنى كەمسىتىدىغان، ھاقارەتلەيدىغان نەشر بۇيۇملىرىدا ئېلان قىلىنغانلاردىن قىلمىشى قەبىھ بولۇپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
251-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن پۇقرالارنى دىنىي ئېتىقاد ئەركىنلىكىدىن ۋە ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ ئۆرپ-ئادىتىگە قانۇنسىز مەھرۇم قىلغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
252-ماددا باشقىلارنىڭ خەت-چەكلىرىنى تىقىپ قويۇپ، ۋەيران قىلىپ ياكى قانۇنسىز ئېچىپ، پۇقرالارنىڭ خەۋەرلىشىش ئەركىنلىكى ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بىر يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
253-ماددا پوچتا خادىملىرىدىن پوچتا يوللانمىسى، تېلېگراممىلارنى ئۆز مەيلىچە چۇۋۇغان ياكى تىقىۋالغان، بۇزۇۋەتكەنلىرىگە ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزۈپ پۇل-مال ئوغرىلىغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 264-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
254-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، ھۆكۈمەت نامىنى سېتىپ ئۆز كۆمىچىگە چوغ تارتىپ، شىكايەت قىلغۇچى، ئەرز قىلغۇچى، باھالىغۇچى، پاش قىلغۇچىدىن ئۆچ ئېلىپ زىيانكەشلىك قىلغانلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئىككى يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
255-ماددا شىركەت، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئورگان ۋە تەشكىلاتلارنىڭ رەھبەرلىرىدىن مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلغان، بوغالتىرلىق قانۇنى، ئىستاتىستىكا قانۇنىغا خىلاپ قىلمىشلارنى توسۇغان بوغالتىرلىق، ئىستاتىستىكا خادىملىرىدىن زەربە بېرىپ ئۆچ ئالغانلىرىدىن قىلمىشى قەبىھ بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
256-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتايلىرىنىڭ ۋەكىللىرى ۋە دۆلەت ئورگانلىرىنىڭ رەھبىرىي خادىملىرىنى سايلاشتا، زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش، ئالدامچىلىق قىلىش، پارا بېرىش، سايلام ھۆججىتىنى ئويدۇرۇپ چىقىرىش، سايلام بېلىتى سانىنى يالغان مەلۇم قىلىش قاتارلىق ۋاسىتىلەر بىلەن سايلامغا بۇزغۇنچىلىق قىلىش ياكى سايلىغۇچىلار ۋە ۋەكىللەرنىڭ سايلاش ھوقۇقى ۋە سايلىنىش ھوقۇقىنى ئەركىن يۈرگۈزۈشىگە دەخلى يەتكۈزۈش قىلمىشلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
257-ماددا باشقىلارنىڭ ئۆيلىنىش ئەركىنلىكىگە زورلۇق بىلەن ئارىلىشىۋالغانلارغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزۈپ، زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىنىڭ ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ئىككى يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
1-تارماقتىكى جىنايەت ئەرز قىلىنغاندىن كېيىنلا بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
258-ماددا جورىسى بار تۇرۇپ قوش ئۆيلەنگەنلەرگە ياكى باشقىلارنىڭ جورىسى بارلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ توي قىلغانلارغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
259-ماددا رەسمىي ھەربىينىڭ جورىسى ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ئۇنىڭ بىلەن ئۆي تۇتقان ياكى توي قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
خىزمەت ھوقۇقى ۋە بېقىندىلىق مۇناسىۋىتىدىن پايدىلىنىپ، تەھدىت ۋاسىتىسى بىلەن ھەربىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان ھەربىينىڭ خوتۇنىغا باسقۇنچىلىق قىلغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 236-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
260-ماددا ئائىلە ئەزالىرىنى خورلىغانلاردىن قىلمىشى قەبىھ بولغانلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزۈپ، زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىنىڭ ئېغىر يارىلىنىشى، ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ئىككى يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
1-تارماقتىكى جىنايەت ئەرز قىلىنغاندىن كېيىنلا بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
261-ماددا ياشانغان، كىچىك، كېسەل بولغان ياكى مۇستەقىل تۇرمۇش كەچۈرۈش ئىقتىدارى يوق باشقا كىشىلەرنى بېقىش مەجبۇرىيىتى بار تۇرۇپ بېقىشنى رەت قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
262-ماددا قۇرامىغا يەتمىگەنلەردىن 14 ياشقا توشمىغانلىرىنى ئالداپ ئائىلىسىدىن ياكى ۋەسىيسىدىن ئايرىلغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
5-باب مال-مۈلۈككە چېقىلىش جىنايىتى
263-ماددا دۆلەت بىلەن شەخسنىڭ پۇل-مېلىنى زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن بۇلىغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) ئۆيگە كىرىپ بۇلاڭچىلىق قىلغانلار؛
( 2 ) ئاممىۋى قاتناش قوراللىرىدا بۇلاڭچىلىق قىلغانلار؛
( 3 ) بانكا ياكى باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنى بۇلىغانلار؛
( 4 ) كۆپ قېتىم بۇلاڭچىلىق قىلغان ياكى بۇلاڭچىلىق سوممىسى زور بولغانلار؛
( 5 ) بۇلاڭچىلىق قىلىپ ئادەمنىڭ ئېغىر يارىلىنىشى، ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلار؛
( 6 ) ھەربىي ساقچى قىياپىتىگە كىرىۋېلىپ بۇلاڭچىلىق قىلغانلار؛
( 7 ) قوراللىق بۇلاڭچىلىق قىلغانلار؛
( 8 ) ھەربىي ماددىي ئەشيالارنى ياكى خەتەردىن، ئاپەتتىن، قۇتقۇزۇش ماددىي ئەشيالىرىنى بۇلىغانلار.
264-ماددا دۆلەت ۋە شەخسلەرنىڭ پۇل-مېلىنى ئوغرىلىغانلارغا سوممىسى كۆپرەك ياكى كۆپ قېتىم ئوغرىلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلىرىگە مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنى ئوغرىلىغان، سوممىسى ئىنتايىن زور بولغانلار؛
( 2 ) قىممەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى ئوغرىلىغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرى.
265-ماددا پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ، باشقىلارنىڭ خەۋەرلىشىش لىنىيەسىنى ئوغرىلىغان، باشقىلارنىڭ تېلېگراف كود نومۇرىنى كۆپەيتىۋالغان ياكى تېلېگراف ئۈسكۈنىسى، ئەسلىھەسىنى ئوغرىلىغان، كۆپەيتىۋالغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ ئىشلەتكەنلەرگە مۇشۇ قانۇننىڭ 264-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
266-ماددا دۆلەت ۋە شەخسلەرنىڭ پۇل-مېلىنى ئالداپ ئېلىۋالغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.
267-ماددا دۆلەت ۋە شەخسلەرنىڭ پۇل-مېلىنى بۇلىۋالغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلىرىغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
قاتىللىق قورالىنى ئېلىپ تارتىۋالغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 263-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
268-ماددا دۆلەت بىلەن شەخسنىڭ پۇل-مېلىنى ئادەم توپلاپ تالان-تاراج قىلغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا باش ئۇنسۇرلارغا ۋە ئاكتىپ قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
269-ماددا ئوغرىلىق، ئالدامچىلىق، بۇلاش جىنايىتى ئۆتكۈزۈپ، زاڭ مالنى يوشۇرۇش، تۇتۇشقا قارشى تۇرۇش ياكى جىنايەت پاكىتلىرىنى يوقىتىش ئۈچۈن نەق مەيداندا زوراۋانلىق قىلغان ياكى زوراۋانلىق بىلەن تەھدىت سالغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 263-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
270-ماددا ۋاكالىتەن ساقلاپ بېرىۋاتقان باشقىلارنىڭ پۇل-مېلىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋېلىپ، سوممىسى كۆپرەك بولسىمۇ قايتۇرۇشنى رەت قىلغانلارغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى جەرىمانە قويۇش جازاسى بېرىلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئىككى يىلدىن يۇقىرى، بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
باشقىلارنىڭ ئۇنتۇپ قالغان نەرسىسى ياكى كۆمۈلگەن نەرسىسىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋېلىپ، سوممىسى چوڭراق بولسىمۇ، تاپشۇرۇشنى رەت قىلغانلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
بۇ ماددىدىكى جىنايەت ئەرز قىلىنغاندىن كېيىنلا بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
271-ماددا شىركەت، كارخانا ياكى باشقا ئورۇندىكى خادىملاردىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، ئۆز ئورنىنىڭ پۇل-مېلىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغانلىرىغا سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنسا بولىدۇ.
دۆلەت شىركىتى، كارخانىسى ياكى باشقا دۆلەت ئورنىدىكى ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملار ۋە دۆلەت شىركىتى، كارخانىلىرى ياكى باشقا دۆلەت ئورۇنلىرى دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان شىركەت، كارخانا شۇنىڭدەك باشقا ئورۇنلارغا ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئەۋەتكەن خادىملاردا ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىش كۆرۈلسە، مۇشۇ قانۇننىڭ 382-ماددىسى، 383-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
272-ماددا شىركەت، كارخانا ياكى باشقا ئورۇنلارنىڭ خادىملىرى ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، ئۆز ئورنىنىڭ مەبلىغىنى ئۆزىنىڭ ئىشلىتىشىگە ياكى باشقىلارغا قەرز بېرىپ تۇردى، سوممىسى كۆپرەك، ئۈچ ئايدىن ئېشىپ كەتسىمۇ قايتۇرمىغانلار ياكى ئۈچ ئايدىن ئېشىپ كەتمىگەن بولسىمۇ، سوممىسى چوڭراق، پايدا ئېلىش پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار
ياكى قانۇنسىز ھەرىكەت قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئۆز ئورنىنىڭ غايەت زور مەبلىغىنى يۆتكەپ ئىشلىتىۋالغانلارغا ياكى سوممىسى كۆپرەك بولۇپ قايتۇرمىغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
دۆلەت شىركىتى، كارخانىسى ياكى باشقا دۆلەت ئورنىدىكى ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملار ۋە دۆلەت شىركىتى، كارخانىلىرى ياكى باشقا دۆلەت ئورۇنلىرى دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان شىركەت، كارخانا شۇنىڭدەك باشقا ئورۇنلارغا ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئەۋەتكەن خادىملاردا ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن قىلمىش كۆرۈلسە، مۇشۇ قانۇننىڭ 384-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
273-ماددا ئاپەتتىن قۇتقۇزۇش، خەتەردىن قۇتقۇزۇش، كەلكۈندىن مۇداپىئەلىنىش، نەپىقە بېرىش، نامراتلارنى يۆلەش، ئاھالىنى كۆچۈرۈش، قۇتقۇزۇش پۇل-مېلىنى ئىشلىتىۋالغانلاردىن قىلمىشى ئېغىر بولۇپ، دۆلەت ۋە خەلق ئاممىسىنىڭ مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
274-ماددا دۆلەت بىلەن شەخسنىڭ پۇل-مېلىنى قاقتى-سوقتى قىلغانلاردىن سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
275-ماددا دۆلەت بىلەن شەخسنىڭ پۇل-مېلىنى قەستەن بۇزۇۋەتكەنلەردىن سوممىسى كۆپرەك ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
276-ماددا نەپرىتىدىن ئۆچ ئېلىش ياكى باشقا شەخسلەرنى مەقسەت قىلىپ، ماشىنا-ئۈسكۈنىلەرنى بۇزۇۋېتىش، تېرىلغۇ چارۋىلىرىنى زەخىملەندۈرۈش ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەتكە بۇزغۇنچىلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
6-باب جەمئىيەت باشقۇرۇش تەرتىپىگە دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
1-پاراگراف ئاممىۋى تەرتىپنى قالايمىقانلاشتۇرۇش جىنايىتى
277-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىغا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن توسقۇنلۇق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى جەرىمانە قويۇش جازاسى بېرىلىدۇ.
زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋە يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرىنىڭ ۋەكىللىك ۋەزىپىسىنى قانۇن بويىچە ئىجرا قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلغانلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
تەبىئىي ئاپەت ۋە تاسادىپىي ۋەقەدە زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن قىزىل كىرېست جەمئىيىتى خادىملىرىنىڭ مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلغانلار 1-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
دۆلەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىنىڭ دۆلەت خەۋپسىزلىكى خىزمىتى ۋەزىپىسىنى قانۇن بويىچە ئىجرا قىلىشىغا قەستەن توسقۇنلۇق قىلىپ، زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلىنى قوللانماي ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا 1-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
278-ماددا ئاممىنى دۆلەتنىڭ قانۇن، مەمۇرىي نىزاملىرىنىڭ يولغا قويۇلۇشىغا زوراۋانلىق بىلەن قارشىلىق كۆرسىتىشكە قۇتراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
279-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىمى قىياپىتىگە كىرىۋېلىپ كۆز بويامچىلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
خەلق ساقچىسى قىياپىتىگە كىرىۋېلىپ ساختىپەزلىك قىلغانلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
280-ماددا دۆلەت ئورگانلىرىنىڭ ھۆججەت-ئالاقىلىرى، گۇۋاھنامىسى، تامغىسىنى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغان، ئېلىپ-ساتقان ياكى ئوغرىلىغان، تارتىۋالغان، بۇزۇۋەتكەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
شىركەت، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، خەلق تەشكىلاتلىرىنىڭ تامغىسىنى ياسىۋالغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئاھالە كىملىكىنى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
281-ماددا خەلق ساقچىسى ئۇسلۇبىدىكى كىيىم-كېچەك، ئاپتوموبىل نومۇر تاختىسى قاتارلىق مەخسۇس بەلگە، ساقچى سايمانلىرىنى قانۇنسىز ئىشلەپچىقارغان، ئېلىپ-ساتقانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
282-ماددا ئوغرىلاش، تىڭتىلاش، سېتىۋېلىش ئۇسۇلى بىلەن دۆلەت مەخپىيىتىگە قانۇنسىز ئېرىشىۋالغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
دۆلەتنىڭ مۇتلەق مەخپىي، مەخپىي ھۆججەت-ماتېرىياللىرى ياكى باشقا بۇيۇملىرىنى قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتۇپ تۇرۇپ، كېلىش مەنبەسى ۋە ئىشلىتىلىشىنى چۈشەندۈرمىگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
283-ماددا مەخسۇس جاسۇسلۇق سايمانلىرىنى قانۇنسىز ئىشلەپچىقارغان، ئوغرىلىقچە ئاڭلىغانلار، ئوغرىلىقچە چۈشكەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
284-ماددا مەخپىي ئاڭلاش، ئوغرىلىقچە تارتىش مەخسۇس سايمانلىرىنى قانۇنسىز ئىشلىتىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
285-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەت ئىشلىرى، دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشى، ئۆتكۈر پەن-تېخنىكا ساھەسىدىكى كومپيۇتېر ئۇچۇر سىستېمىسىغا تاجاۋۇز قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
286-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، كومپيۇتېر ئۇچۇر سىستېمىسىنىڭ ئىقتىدارىنى ئۆچۈرۈپ، ئۆزگەرتىپ، كۆپەيتىپ، كاشىلا سېلىپ، كومپيۇتېر ئۇچۇر سىستېمىسىنى نورمال يۈرۈشتۈرەلمەي، ئاقىۋىتى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، كومپيۇتېر ئۇچۇر سىستېمىسىدا ساقلانغان، بىر تەرەپ قىلىنغان ياكى يوللانغان سانلىق مەلۇمات ۋە قوللىنىشچان پىروگراممىنى ئۆچۈرۈش، ئۆزگەرتىش، كۆپەيتىش مەشغۇلاتى قىلغانلارنىڭ ئاقىۋىتى ئېغىر بولغانلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
故意制作、传播计算机病毒等破坏性程序，影响计算机系统正常运行，后果严重的，依照第一款的规定处罚。
287-ماددا كومپيۇتېردىن پايدىلىنىپ پۇل مۇئامىلە ئالدامچىلىقى، ئوغرىلىق قىلىش، خىيانەتچىلىك قىلىش، ھۆكۈمەت پۇلىنى ئىشلىتىۋېلىش، دۆلەت مەخپىيىتىنى ئوغرىلاش ياكى باشقا جىنايەت ئۆتكۈزگەنلەرگە مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
288-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، سىمسىز رادىيو ئىستانسىسى ( پونكىتى ) نى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قۇرغان، ئىشلەتكەن ياكى چاستوتىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئىگىلىۋالغان، ئىشلىتىشنى توختىتىشقا بۇيرۇغاندىن كېيىن ئىشلىتىشنى توختىتىشنى رەت قىلىپ، رادىيو ئالاقىسىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە كاشىلا قىلىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
289-ماددا ئادەم توپلاپ «ئۇرۇش، چېقىش، بۇلاش»ئارقىلىق ئادەمنى مېيىپ قىلىپ قويغانلارغا، ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 234-، 232-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
دۆلەت بىلەن شەخسنىڭ پۇل-مېلىنى بۇزۇۋەتكەن ياكى بۇلاپ كەتكەنلەرگە تۆلەم بېرىش ھەققىدە ھۆكۈم چىقارغاندىن سىرت، ئەڭ مۇھىم ئۇنسۇرلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 263-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
290-ماددا جەمئىيەت تەرتىپىنى ئادەم توپلاپ قالايمىقانلاشتۇرۇشتىن قىلمىشى ئېغىر بولۇپ، خىزمەت، ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت ۋە ئوقۇتۇش، پەن تەتقىقاتنى ئېلىپ بارغىلى بولماي، ئېغىر زىيان سالغانلارغا باش ئۇنسۇرلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا ئاكتىپ قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
دۆلەت ئورگىنىغا ئادەم توپلاپ زەربە بېرىپ، دۆلەت ئورگىنى خىزمىتىنى ئىشلىيەلمەي، ئېغىر زىيان سالغانلارغا ئەڭ مۇھىم ئۇنسۇرلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا ئاكتىپ قاتناشقانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
291-ماددا بېكەت، پىرىستان، خەلق ئاۋىياتسىيە پونكىتى، سودا ساراي، باغچە، كىنو-تىياتىرخانا، كۆرگەزمە، تەنھەرىكەت مەيدانى ياكى باشقا ئاممىۋى سورۇنلارنىڭ تەرتىپىنى توپلىشىپ قالايمىقانلاشتۇرغان، توپلىشىپ قاتناشنى توسۇۋالغان ياكى قاتناش تەرتىپىنى بۇزغان، دۆلەت ئامانلىقىنى باشقۇرۇش خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىغا قارشىلىق كۆرسەتكەن ۋە توسقۇنلۇق قىلغان، قىلمىشى ئېغىر بولغانلار باش ئۇنسۇرلارغا نىسبەتەن،
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
292-ماددا ئادەم توپلاپ ئۇرۇشقانلارغا ئەڭ مۇھىم ئۇنسۇرلار ۋە باشقا ئاكتىپ قاتناشقۇچىلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە باش ئۇنسۇرلار ۋە باشقا ئاكتىپ قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ :
( 1 ) كۆپ قېتىم ئادەم توپلاپ ئۇرۇشقان بولسا؛
( 2 ) توپلىشىپ ئۇرۇشقانلار سانى كۆپ، كۆلىمى چوڭ، ئىجتىمائىي تەسىرى يامان بولغانلار؛
( 3 ) ئاممىۋى سورۇن ياكى قاتناش مۇھىم يولىدا توپلىشىپ ئۇرۇشۇپ، جەمئىيەت تەرتىپى ئېغىر قالايمىقانلىشىپ كەتكەنلەر؛
( 4 ) قوراللىق توپلىشىپ ئۇرۇشقانلار.
توپلىشىپ ئۇرۇشۇپ ئادەمنىڭ ئېغىر يارىلىنىشى، ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 234-، 232-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
293-ماددا تۆۋەندىكى ئۆكتەملىك قىلىپ چاتاق چىقىرىش قىلمىشلىرىنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، جەمئىيەت تەرتىپىنى بۇزغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ :
( 1 ) باشقىلارنى خالىغانچە ئۇرغان، قىلمىشى قەبىھ بولغانلار؛
( 2 ) باشقىلارنى قوغلىغان، توسقان، ھاقارەتلىگەنلەر، قىلمىشى قەبىھ بولغانلار؛
( 3 ) دۆلەت بىلەن شەخسنىڭ پۇل-مېلىنى زورمۇزور ئېلىۋالغان ياكى خالىغانچە بۇزۇۋەتكەن، ئىگىلىۋالغانلاردىن قىلمىشى ئېغىر بولغانلار؛
( 4 ) ئاممىۋى سورۇندا غوۋغا كۆتۈرۈپ جېدەل چىقىرىپ، ئاممىۋى سورۇنلارنىڭ تەرتىپىنى ئېغىر دەرىجىدە قالايمىقانلاشتۇرغانلار.
294-ماددا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى باشقا ۋاسىتىلەر بىلەن، قانۇنغا خىلاپ جىنايى ھەرىكەتلەرگە تەشكىللىك، رەھبەرلىك قىلىش ۋە ئاكتىپ قاتنىشىش جەريانىدا، بىر تەرەپنى زومىگەر قىلغان، ئەسكىلىك قىلغان، ئاممىنى بوزەك قىلغان، زىيانكەشلىك قىلغان، ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تۇرمۇش تەرتىپىنى ئېغىر بۇزغان قارا جەمئىيەت خاراكتېرىگە ئىگە تەشكىلاتلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
چېگرا سىرتىدىكى قارا ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارنىڭ خادىملىرىدىن جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە تەشكىلاتقا ئەزا تەرەققىي قىلدۇرغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزۈپ يەنە باشقا جىنايى قىلمىش سادىر قىلغانلارغا بىرنەچچە جىنايەتنى قوشۇپ جازالاش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن قارا جەمئىيەت خاراكتېرىدىكى تەشكىلاتلارنى قانات ئاستىغا ئالغانلىرىغا ياكى قارا جەمئىيەت خاراكتېرىدىكى تەشكىلاتلارنىڭ قانۇنغا خىلاپ جىنايى ھەرىكەت قىلىشىغا يول قويغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
295-ماددا جىنايەت ئۇسۇلىنى ئۆگەتكەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
296-ماددا يىغىلىش ئۆتكۈزۈش، نامايىش قىلىش، كۈچ كۆرسىتىشتە، قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىلتىماس قىلمىغان ياكى ئىلتىماستا ئىجازەت ئالمىغان ياكى مەسئۇل ئورگان ئىجازەت بەرگەن ۋاقىت، ئورۇن، لىنىيە بويىچە قىلمىغان، يەنە تارقىتىۋېتىش بۇيرۇقىغا بويسۇنماسلىقنى رەت قىلىپ، جەمئىيەت تەرتىپىنى ئېغىر بۇزغانلارنىڭ يىغىلىش ئۆتكۈزۈش، نامايىشقا، كۈچ كۆرسىتىشكە مەسئۇل خادىمى ۋە بىۋاسىتە جاۋابكارلىرى
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
297-ماددا قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-ياراغ، تىزگىنلىنىدىغان تىغلىق ئەسۋاب ياكى پارتلاتقۇچ بۇيۇمنى ئېلىپ يىغىلىش ئۆتكۈزۈش، نامايىش قىلىش، كۈچ كۆرسىتىشكە قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
298-ماددا قانۇن بويىچە ئۆتكۈزۈلگەن يىغىلىش ئۆتكۈزۈش، نامايىش قىلىش، كۈچ كۆرسىتىشنى قالايمىقانلاشتۇرۇپ، ئۇنىڭغا زەربە بېرىپ ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن بۇزغۇنچىلىق قىلىپ، ئاممىۋى تەرتىپنى قالايمىقانلاشتۇرغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
299-ماددا ئاممىۋى سورۇنلاردا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت بايرىقى ۋە دۆلەت گېربىگە قەستەن كۆيدۈرۈش، بۇزۇۋېتىش، جىجىۋېتىش، بۇلغىۋېتىش، دەسسەش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق ھاقارەت كەلتۈرگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
300-ماددا خۇيداۋمېن تەشكىلاتى، بىدئەت تەشكىلاتنى تەشكىللىگەن ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىپ ياكى خۇراپاتلىقتىن پايدىلىنىپ دۆلەتنىڭ قانۇن، مەمۇرىي نىزاملىرىنىڭ يولغا قويۇلۇشىغا بۇزغۇنچىلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
组织和利用会道门、邪教组织或者利用迷信蒙骗他人，致人死亡的，依照前款的规定处罚。
组织和利用会道门、邪教组织或者利用迷信奸淫妇女、诈骗
پۇل-مال تۈرى بارلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 236-، 266-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
301-ماددا توپلىشىپ شەھۋانىي ھەرىكەت قىلغانلارغا ئەڭ مۇھىم ئۇنسۇرلارغا ياكى كۆپ قېتىم قاتناشقانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
قۇرامىغا يەتمىگەنلەرنى توپلىشىپ بۇزۇقچىلىق قىلىشقا قىزىقتۇرغانلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
302-ماددا جەسەت ئوغرىلىغان، ھاقارەت قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
303-ماددا پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ، توپلىشىپ قىمار ئوينىغان، قىمارخانا ئاچقان ياكى قىمارنى كەسىپ قىلغانلار ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
304-ماددا پوچتا خادىملىرىدىن ئېغىر مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ، پوچتا يوللانمىلىرىنى يەتكۈزۈشنى قەستەن كېچىكتۈرۈپ، ئاممىۋى مال-مۈلكى، دۆلەت ۋە خەلقنىڭ مەنپەئىتىنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
2-پاراگراف قانۇن يۈرگۈزۈشكە دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
305-ماددا جىنايى ئىشلار دەۋاسىدا، گۇۋاھچى، بېكىتكۈچى، خاتىرىلىگۈچى، تەرجىمان دېلو بىلەن مۇھىم مۇناسىۋىتى بار قىلمىشلارغا قەستەن ساختا ئىسپات چىقىرىپ، باھالاپ بېكىتىپ، خاتىرىلەپ، تەرجىمە قىلدۇرۇپ، باشقىلارغا زىيانكەشلىك قىلىش ياكى جىنايەت پاكىتلىرىنى يوشۇرۇش غەرىزىدە بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
306-ماددا جىنايى ئىشلار دەۋاسىدا، ئاقلىغۇچى، دەۋا ۋاكالەتچىلىرىدىن دەلىل-ئىسپاتلارنى ۋەيران قىلىۋېتىپ، ئويدۇرۇپ چىقىرىپ، دەۋالاشقۇچىلارغا دەلىل-ئىسپاتلارنى يوقىتىۋېتىش، ئويدۇرۇپ چىقىرىشقا ياردەم بېرىپ، گۇۋاھچىلارغا پاكىتقا خىلاپلىق قىلىپ گۇۋاھلىق سۆزىنى ئۆزگەرتىۋېتىش ياكى ساختا ئىسپات يېزىشقا تەھدىت سالغان، قىزىقتۇرغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئاقلىغۇچى، دەۋا ۋاكالەتچىسى بەرگەن، كۆرسەتكەن، نەقىل كەلتۈرگەن گۇۋاھچىلارنىڭ گۇۋاھلىق سۆزى ياكى باشقا دەلىل-ئىسپاتلار پاكىتقا ئۇيغۇن بولمىسا، ئۇنى قەستەن ئويدۇرۇپ چىقارمىغان بولسا، ئويدۇرۇپ چىقىرىلغان دەلىل-ئىسپات ھېسابلانمايدۇ.
3037-ماددا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش، پارا بېرىپ سېتىۋېلىش قاتارلىق ئۇسۇللار بىلەن گۇۋاھچىلارنىڭ گۇۋاھلىق بېرىشىنى توسقان ياكى باشقىلارنى ساختا ئىسپات قىلىشقا كۈشكۈرتكەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
دەلىل-ئىسپاتلارنى يوقىتىۋېتىش، ياسىۋېلىشقا ياردەم بەرگەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئەدلىيە خادىملىرىدىن ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
3038-ماددا گۇۋاھچىلاردىن زەربە بېرىپ ئۆچ ئالغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
309-ماددا ئادەم توپلاپ جېدەل قىلغان، سوتقا ھۇجۇم قىلغان ياكى قانۇن يۈرگۈزۈش خادىملىرىنى ئۇرغان، سوت تەرتىپىنى ئېغىر قالايمىقانلاشتۇرغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى جەرىمانە قويۇلىدۇ.
310-ماددا جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ئۇنىڭغا يوشۇرۇنىدىغان جاي، پۇل-مال بېرىپ، ئۇنىڭ قېچىپ كېتىشى ياكى يالغان ئىسپات بېرىپ قانات ئاستىغا ئېلىشىغا ياردەم بەرگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزۈشتىن ئاۋۋال سۇيىقەست قىلغانلارغا ئورتاق جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىرى قاتارىدا بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
31-ماددا باشقىلاردا جاسۇسلۇق جىنايى قىلمىشى بارلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ، دۆلەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ئۇنىڭدىن مۇناسىۋەتلىك ئەھۋاللارنى تەكشۈرگەن، مۇناسىۋەتلىك دەلىل-ئىسپاتلارنى توپلىغاندا، بېرىشنى رەت قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
312-ماددا جىنايەت ئۆتكۈزۈپ ئېرىشكەن زاڭ مال ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ يوشۇرغان، يۆتكىۋەتكەن، سېتىۋالغان ياكى ۋاكالىتەن ساتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
313-ماددا خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ ھۆكۈم ۋە كېسىملىرىنى ئىجرا قىلىشقا قۇربى يېتىدىغان تۇرۇپ ئىجرا قىلمىغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى جەرىمانە قويۇلىدۇ.
314-ماددا ئەدلىيە ئورگانلىرى پېچەتلىگەن، تۇتۇپ قالغان، توڭلىتىۋەتكەن مال-مۈلۈكنى يوشۇرۇۋالغان، يۆتكىۋەتكەن، سېتىۋەتكەن، قەستەن بۇزۇۋەتكەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى جەرىمانە قويۇلىدۇ.
315-ماددا قانۇن بويىچە قاماپ قويۇلغان جىنايەتچىلەردىن نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تەرتىپىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىدىغان تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ :
( 1 ) نازارەت قىلىپ باشقۇرغۇچىلارنى ئۇرغانلار؛
( 2 ) نازارەت قىلىپ باشقۇرۇلىدىغان باشقا كىشىلەرنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تەرتىپىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىشقا تەشكىللىگەنلەر؛
( 3 ) ئادەم توپلاپ جېدەل چىقىرىپ، نورمال نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرغانلار؛
( 4 ) نازارەت قىلىنىپ باشقۇرۇلغانلارنى ئۇرغان، تەن جازاسى بەرگەن ياكى باشقىلارغا ئۇرۇش، تەن جازاسى بېرىشكە كۈشكۈرتكەنلەر.
36-ماددا قانۇن بويىچە قاماپ قويۇلغان جىنايەتچىلەر، جاۋابكارلار ۋە جىنايەت گۇماندارلىرىدىن قېچىپ كەتكەنلىرىگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
يالاپ ئېلىپ مېڭىش يولىدىكى جىنايەتچى، جاۋابكار، جىنايەت گۇماندارىنى بۇلاپ كەتكەنلەرگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
317-ماددا تۈرمىدىن قېچىشقا تەشكىللىگەن باشلامچىلار ۋە ئاكتىپلىق بىلەن قاتناشقانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا قاتناشقانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
تۈرمىدىن قېچىپ قوزغىلاڭ كۆتۈرگەن ياكى تۈرمىدە قوراللىق بۇلاڭچىلىق قىلغان باش ئۇنسۇرلارغا ۋە ئاكتىپلىق بىلەن قاتناشقانلارغا 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
3-پاراگراف دۆلەت چېگراسىنى باشقۇرۇشقا دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
318-ماددا باشقىلارنى دۆلەت ( چېگرا ) چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتۈشكە تەشكىللىگەنلەرگە ئىككى يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) باشقىلارنى دۆلەت ( چېگرا ) چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتۈش گۇرۇھىنىڭ باش ئۇنسۇرلىرىنى تەشكىللەش؛
( 2 ) باشقىلارنى دۆلەت چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتۈشكە كۆپ قېتىم تەشكىللىگەن ياكى باشقىلارنى دۆلەت ( چېگرا ) چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتكىلى تەشكىللىگەن ئادەم سانى كۆپ بولغانلار؛
( 3 ) تەشكىللەنگۈچىنىڭ ئېغىر يارىلىنىشى، ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلار؛
( 4 ) تەشكىللەنگۈچىنى جىسمانىي ئەركىنلىكىدىن مەھرۇم قىلغان ياكى چەكلىگەنلەر؛
( 5 ) زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن تەكشۈرۈشكە قارشىلىق كۆرسەتكەنلەر؛
( 6 ) قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت سوممىسى زور بولغانلار؛
( 7 ) باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلار.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلەردىن تەشكىللەنگۈچىدە ئۆلتۈرۈش، زىيانكەشلىك قىلىش، باسقۇنچىلىق قىلىش، ئالداپ سېتىش قاتارلىق جىنايى قىلمىشلىرى بولغانلىرىغا ياكى تەكشۈرگۈچىلەردە ئۆلتۈرۈش، زەخىملەندۈرۈش قاتارلىق جىنايى قىلمىشلار بولغانلىرىغا بىرنەچچە جىنايەتنى تەڭ جازالاش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
319-ماددا ئەمگەك كۈچى چىقىرىش، ئىقتىساد-سودا ئالاقىسى ياكى باشقا ناملاردا ساختىپەزلىك قىلىپ، پاسپورت، ۋىزا قاتارلىق چېگرادىن چىقىش كىنىشكىلىرىنى ئالداپ ئېلىۋېلىپ، باشقىلارنى دۆلەت ( چېگرا ) چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتۈشكە تەشكىللىگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
320-ماددا پاسپورت، ۋىزا قاتارلىق چېگرادىن چىقىش-كىرىش كىنىشكىلىرىنى باشقىلارغا ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىپ ياسىۋالغان چېگرادىن چىقىش كىنىشكىلىرىنى بەرگەن ياكى پاسپورت، ئىمزا قاتارلىق چېگرادىن كىرىش-چىقىش كىنىشكىلىرىنى ساتقانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
321-ماددا باشقىلارنى دۆلەت ( چېگرا ) چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتكۈزۈپ قويغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ :
( 1 ) كۆپ قېتىم توشۇش ھەرىكىتى قىلغان ياكى توشۇغان ئادەم سانى كۆپ بولغانلار؛
( 2 ) ئىشلەتكەن كېمە، ئاپتوموبىل قاتارلىق قاتناش قوراللىرى زۆرۈر بىخەتەرلىك شارائىتىنى ھازىرلىمىغان بولسا، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلالىسا؛
( 3 ) قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت سوممىسى زور بولغانلار؛
( 4 ) باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلار.
باشقىلارنى دۆلەت ( چېگرا ) چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتكۈزۈپ توشۇلغۇچىنىڭ ئېغىر يارىلىنىشى، ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ياكى زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن تەكشۈرۈشكە قارشىلىق كۆرسەتكەنلەرگە يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلەردىن توشۇلغۇچىدا ئۆلتۈرۈش، زىيانكەشلىك قىلىش، باسقۇنچىلىق قىلىش، ئالداپ سېتىش قاتارلىق جىنايى قىلمىشلىرى بولغانلىرىغا ياكى تەكشۈرگۈچىلەردە ئۆلتۈرۈش، زەخىملەندۈرۈش قاتارلىق جىنايى قىلمىشلار بولغانلىرىغا بىرنەچچە جىنايەتنى قوشۇپ جازالاش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
3-ماددا دۆلەت ( چېگرا ) چېگراسىنى باشقۇرۇش نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەت ( چېگرا»چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتكەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بىر يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
23-ماددا دۆلەت چېگراسىدىكى چېگرا تېشى، چېگرا قوزۇقى ياكى مەڭگۈلۈك ئۆلچەش بەلگىسىنى قەستەن بۇزۇۋەتكەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
4-پاراگراف مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى باشقۇرۇشقا دەخلى يەتكۈزۈش جىنايىتى
324-ماددا دۆلەت قوغدايدىغان قىممەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى قەستەن بۇزۇۋەتكەن ياكى مەملىكەت بويىچە نۇقتىلىق قوغدىلىدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىقى ئورنى، ئۆلكە دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىكى ئورنى قىلىپ بېكىتىلگەن مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
دۆلەت قوغدىغان مەشھۇر ئاسار-ئەتىقىلەرنى قەستەن بۇزۇۋەتكەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
دۆلەت قوغدايدىغان قىممەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى سەۋەنلىك بىلەن بۇزۇۋېتىپ ياكى مەملىكەت بويىچە نۇقتىلىق قوغدىلىدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىقى ئورنى، ئۆلكە دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىكى ئورنى قىلىپ بېكىتىلگەن مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى بۇزۇۋېتىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
325-ماددا مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى قوغداش قانۇن-نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، ساقلىۋالغان دۆلەت ئېكسپورت قىلىشنى مەنئى قىلغان قىممەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى ئۆز مەيلىچە ساتقان ياكى چەت ئەللىكلەرگە ئۆز مەيلىمچە سوۋغا قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
326-ماددا دۆلەت تىجارەت قىلىش مەنئى قىلغان مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ ئېلىپ ساتقانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
327-ماددا دۆلەت ئىلكىدىكى مۇزېي، كۇتۇپخانا قاتارلىق ئورۇنلاردىن دۆلەت قوغدايدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىقى ساقلانما بۇيۇملىرىنى ساتقان ياكى ئۆز ئالدىغا دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان ئورۇن ياكى شەخسلەرگە بەرگەنلىرى ئورۇنغا جەرىمانە قويىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
328-ماددا تارىخ، سەنئەت، ئىلمىي قىممەتكە ئىگە قەدىمىي مەدەنىيەت خارابىسى، قەدىمىي قەبرىنى ئوغرىلىقچە قازغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) مەملىكەت بويىچە نۇقتىلىق قوغدىلىدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىقى ئورنى ۋە ئۆلكە دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىكى ئورنى قىلىپ بېكىتىلگەن قەدىمىي مەدەنىيەت خارابىسى، قەدىمىي قەبرىلەرنى ئوغرىلىقچە قازغانلار؛
( 2 ) قەدىمىي مەدەنىيەت خارابىسى، قەدىمىي قەبرىستانلىق گۇرۇھىنى ئوغرىلىقچە قازغان باش ئۇنسۇرلار؛
( 3 ) قەدىمىي مەدەنىيەت خارابىسى، قەدىمىي قەبرىستانلىقنى كۆپ قېتىم ئوغرىلىقچە قازغانلار؛
( 4 ) قەدىمىي مەدەنىيەت خارابىسى، قەدىمىي قەبرىلەرنى ئوغرىلىقچە قازغان ھەمدە قىممەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى ئوغرىلىغان ياكى قىممەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراتقانلار.
دۆلەت قوغدايدىغان ئىلمىي قىممەتكە ئىگە قەدىمكى ئىنسانلارنىڭ تاش قاتمىسىنى ۋە قەدىمكى ئومۇرتقىلىق ھايۋانلارنىڭ تاش قاتمىسىنى ئوغرىلىقچە قازغانلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
329-ماددا دۆلەت ئىگىدارلىقىدىكى ئارخىپنى تارتىۋالغان، ئوغرىلىغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئارخىپ قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەت ئىگىدارلىقىدىكى ئارخىپنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ساتقانلاردىن، ئۆتۈنۈپ بەرگەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى قىلمىش بىرلا ۋاقىتتا مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا جىنايەتلەرنىمۇ شەكىللەندۈرگەن بولسا، ئېغىرراق جازا بېرىلىدۇ دېگەن بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
5-پاراگراف ئاممىۋى سەھىيەگە خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
330-ماددا يۇقۇملۇق كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش قانۇنىدىكى بەلگىلىمىلەرگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، A تۈردىكى يۇقۇملۇق كېسەلنىڭ تارقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ياكى تارقىلىش ئېغىر خەۋپىگە ئۇچرىغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ :
( 1 ) سۇ بىلەن تەمىنلىگۈچى ئورۇنلار تەمىنلىگەن ئىچىدىغان سۇ دۆلەت بەلگىلىگەن تازىلىق ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمىسە؛
( 2 ) سەھىيە يۇقۇم مۇداپىئەسى ئاپپاراتى ئوتتۇرىغا قويغان تازىلىق تەلىپى بويىچە، يۇقۇملۇق كېسەلنىڭ كېسەللىك قوزغاتقۇچىسىدىن بۇلغانغان يۇندى، پاسكىنا نەرسە، چوڭ تەرەتنى دېزىنفېكسىيەلەپ بىر تەرەپ قىلىشنى رەت قىلغانلار؛
( 3 ) يۇقۇملۇق كېسەل بىمارى، كېسەل مەنبەسىنى ئېلىپ يۈرگۈچىلەر ۋە گۇمانىي يۇقۇملۇق كېسەل بىمارىنىڭ گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى بەلگىلىگەن شۇ يۇقۇملۇق كېسەلنى ئاسان تارقىتىدىغان خىزمەت بىلەن شۇغۇللىنىشىغا رۇخسەت قىلغان ياكى يول قويغانلار؛
( 4 ) سەھىيە يۇقۇم مۇداپىئەسى ئاپپاراتىنىڭ يۇقۇملۇق كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش قانۇنىغا ئاساسەن ئوتتۇرىغا قويغان ئالدىنى ئېلىش-تىزگىنلەش تەدبىرلىرىنى ئىجرا قىلىشنى رەت قىلغانلار.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
A تۈردىكى يۇقۇملۇق كېسەلنىڭ دائىرىسى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ يۇقۇملۇق كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش قانۇنى»ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە بېكىتىلىدۇ.
331-ماددا تەجرىبە قىلىدىغان، ساقلايدىغان، يۇقۇملۇق كېسەل زەمبۇرۇغى، زەھەر تۈرىنى ئېلىپ يۈرىدىغان، توشۇيدىغان خادىملاردىن گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، يۇقۇملۇق كېسەل زەمبۇرۇغ تۈرى، زەھەر تۈرىنىڭ كېڭىيىپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
332-ماددا دۆلەت چېگراسى سەھىيە كارانتىن بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، كارانتىن يۇقۇملۇق كېسىلىنىڭ تارقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان ياكى تارقىلىش ئېغىر خەۋپىگە ئۇچرىغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
333-ماددا باشقىلارنى قان سېتىشقا قانۇنسىز تەشكىللىگەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن باشقىلارنى قان سېتىشقا مەجبۇرلىغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىش سادىر قىلىپ باشقىلارغا زىيان سالغان بولسا، مۇشۇ قانۇننىڭ 234-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
334-ماددا قان ئالغان، بەرگەن ياكى قان مەھسۇلاتى ياسىغان، بەرگەن، دۆلەت بەلگىلىگەن ئۆلچەمگە ئۇيغۇن كەلمىگەنلەردىن تەن ساغلاملىقىغا خەۋپ يەتكۈزەلەيدىغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
دۆلەتنىڭ مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقى بىلەن قان ئالغان، بەرگەن ياكى قان مەھسۇلاتلىرىنى ئىشلىگەن، بەرگەن تارماق بەلگىلىمە بويىچە تەكشۈرمەي ياكى باشقا مەشغۇلات بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، باشقىلارنىڭ تەن ساغلاملىقىغا زىيان يەتكۈزىدىغان ئاقىۋەت پەيدا قىلغان بولسا، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمىغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
335-ماددا تېببىي خادىملاردىن ئېغىر مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ، كېسەل كۆرسەتكۈچىنىڭ ئۆلۈپ كېتىشىنى ياكى كېسەل كۆرسەتكۈچىنىڭ تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان سالغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
36-ماددا دوختۇرلۇق كەسپى سالاھىيىتىگە ئېرىشەلمىگەنلەردىن قانۇنسىز دوختۇرلۇق قىلغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
داۋالانغۇچىنىڭ تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان سالغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
كېسەل كۆرسەتكۈچىنىڭ ئۆلۈپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
دوختۇرلۇق كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىش سالاھىيىتىگە ئېرىشەلمىگەنلەردىن ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن باشقىلارغا تۇغۇت تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئوپېراتسىيەسى، ساختا تۇغۇت تىزگىنلەش ئوپېراتسىيەسى، ھامىلىدارلىقنى ئاخىرلاشتۇرۇش ئوپېراتسىيەسى قىلغان ياكى بالىياتقۇدىكى تۇغۇت تىزگىنلىگۈچنى ئېلىۋەتكەنلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
داۋالانغۇچىنىڭ تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان سالغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
كېسەل كۆرسەتكۈچىنىڭ ئۆلۈپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
337-ماددا چېگرادىن كىرگۈزۈلىدىغان-چىقىرىلىدىغان ھايۋانات ۋە ئۆسۈملۈك كارانتىن قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ھايۋانات ۋە ئۆسۈملۈكلەرنى كارانتىن قىلىشتىن قېچىپ، ئېغىر، زور ھايۋانات ۋە ئۆسۈملۈك يۇقۇمى پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
6-پاراگراف مۇھىت بايلىقىنى ئاسراش جىنايىتىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىش
338-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، يەرگە، سۇغا، ئاتموسفېراغا رادىيوئاكتىپلىق تاشلاندۇق، يۇقۇملۇق كېسەل قوزغاتقۇچىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان تاشلاندۇق، زەھەرلىك ماددىغا ياكى باشقا خەتەرلىك تاشلاندۇقلارنى قويۇپ بېرىپ، تۆكۈپ ياكى بىر تەرەپ قىلىپ، مۇھىتنى ئېغىر دەرىجىدە بۇلغاش ھادىسىسى پەيدا قىلىپ، دۆلەت بىلەن شەخسلەرنىڭ مال-مۈلكىنى ئېغىر زىيانغا ياكى جىسمانىي تالاپەتكە ئۇچرىتىشتەك ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلار
ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
339-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، چېگرا سىرتىدىكى قاتتىق تاشلاندۇقلارنى چېگرادىن كىرگۈزۈپ تۆككەن، دۆۋىلەپ قويغان، بىر تەرەپ قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
مۇھىتنى ئېغىر دەرىجىدە بۇلغاپ، دۆلەت بىلەن شەخسنىڭ مال-مۈلكىنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ياكى تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان سالغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
گوۋۇيۈەننىڭ ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقىنىڭ رۇخسىتىنى ئالماي تۇرۇپ، قاتتىق تاشلاندۇقنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئىمپورت قىلىپ خام ئەشيا قىلىپ، ئېغىر، زور مۇھىت بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلىپ، ھۆكۈمەت ۋە شەخسلەرنىڭ مال-مۈلكىنى زور زىيانغا ئۇچراتقان ياكى ئۇلارنىڭ تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان يەتكۈزگەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
خام ئەشيادىن پايدىلىنىش نامى بىلەن خام ئەشيا قىلىشقا بولمايدىغان قاتتىق تاشلاندۇق ئىمپورت قىلغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 155-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
340-ماددا سۇ مەھسۇلاتلىرى بايلىقىنى قوغداش قانۇن-نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، بېلىق تۇتۇش مەنئى قىلىنغان رايون، بېلىق تۇتۇش چەكلەنگەن مەزگىلدە ياكى ئىشلىتىش مەنئى قىلىنغان قورال، ئۇسۇل ئارقىلىق سۇ مەھسۇلاتى تۇتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى جەرىمانە قويۇش جازاسى بېرىلىدۇ.
341-ماددا دۆلەت نۇقتىلىق قوغدايدىغان قىممەتلىك، يوقىلىش گىردابىغا بېرىپ قالغان ياۋايى ھايۋانلارنى قانۇنسىز ئوۋلىغان، ئۆلتۈرگەنلەرگە ياكى دۆلەت نۇقتىلىق قوغدايدىغان ئەتىۋارلىق، يوقىلىش خەۋپىگە دۇچ كەلگەن ياۋايى ھايۋانلار ۋە ئۇلاردىن ياسالغان بۇيۇملارنى قانۇنسىز سېتىۋالغان، توشۇغان، ساتقانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
ئوۋ ئوۋلاش قانۇن-نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، ئوۋ ئوۋلاش مەنئى قىلىنغان رايون، ئوۋ ئوۋلەش مەنئى قىلىنغان مەزگىلدە ياكى مەنئى قىلىنغان قورال، ئۇسۇللارنى ئىشلىتىپ ئوۋ ئوۋلاپ، ياۋايى ھايۋانلار بايلىقىغا بۇزغۇنچىلىق قىلغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى جەرىمانە قويۇش جازاسى بېرىلىدۇ.
342-ماددا يەر باشقۇرۇش قانۇن-نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، تېرىلغۇ يەرنى قانۇنسىز ئىگىلىۋېلىپ باشقا ئىشقا ئىشلەتكەن، سانى بىرقەدەر كۆپ بولۇپ، تېرىلغۇ يەرنى زور دەرىجىدە بۇزۇۋەتكەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
343-ماددا قېزىلما بايلىق قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كان ئېچىش ئىجازەتنامىسى ئالماي تۇرۇپ ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن كان ئاچقانلاردىن، دۆلەت يىرىك پىلانىدىكى كان رايونىغا، خەلق ئىگىلىكىگە نىسبەتەن مۇھىم قىممەتكە ئىگە كان رايونى ۋە باشقىلارنىڭ كان رايونى دائىرىسىگە ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن كىرگەنلىرى، دۆلەت بەلگىلىگەن قوغداش خاراكتېرلىك قېزىشنى يولغا قويىدىغان مۇئەييەن قېزىلما بايلىق تۈرىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قازىدۇ، قېزىشنى توختىتىشقا بۇيرۇلغاندىن كېيىنمۇ قېزىشنى توختاتمايدۇ،
قېزىلما بايلىقنى بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قېزىلما بايلىقنى ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
قېزىلما بايلىق قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قېزىلما بايلىقنى بۇزغۇنچىلىق خاراكتېرلىك ئېچىش ئۇسۇلىنى قوللىنىپ قېزىپ، قېزىلما بايلىقنى ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراتقانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
344-ماددا ئورمان قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قىممەتلىك دەرەخلەرنى قانۇنسىز كەسكەن، بۇزۇۋەتكەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
345-ماددا ئورمان ياكى باشقا دەل-دەرەخلەرنى ئوغرىلىقچە كەسكەنلەردىن سانى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورمان قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئورمان ياكى باشقا دەل-دەرەخلەرنى قالايمىقان كەسكەنلەردىن سانى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ، ئورمان رايونىدا ئوغرىلىقچە كەسكەن، قالايمىقان كەسكەن دەل-دەرەخنى قانۇنسىز سېتىۋالغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
دۆلەت دەرىجىلىك تەبىئىي مۇھاپىزەت رايونىدىكى ئورمان ياكى باشقا دەل-دەرەخلەرنى ئوغرىلىقچە كەسكەن، قالايمىقان كەسكەنلەرگە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
346-ماددا ئورۇنلاردىن مۇشۇ پاراگرافنىڭ 338-ماددىسىدىن 345-ماددىسىغىچە بولغان ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا مۇشۇ پاراگرافتىكى مۇشۇ ماددىلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
7-پاراگراف ئەتكەسچىلىك قىلىش، ئېلىپ-سېتىش، توشۇش، زەھەر ياساش جىنايىتى
347-ماددا زەھەر ئەتكەسچىلىكى قىلىش، ئېلىپ-سېتىش، توشۇش، ياساشتا، مىقدارى قانچىلىك بولۇشىدىن قەتئىينەزەر، جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ، جىنايى جازا بېرىلىدۇ.
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارغا 15 يىللىق مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) 1000 گىرامدىن ئارتۇق ئەپيۇن، خېروئىن ياكى مېتىل فېنىلامىندىن 50 گىرامدىن ئارتۇق ئەتكەس، ئېلىپ-ساتقان، توشۇغان، ياسىغانلار ياكى باشقا زەھەرنىڭ مىقدارى كۆپ بولغانلار؛
( 2 ) زەھەر گۇرۇھىنىڭ ئەتكەسچىلىك قىلىش، ئېلىپ-سېتىش، توشۇش، ياساش باشلامچىلىرى؛
( 3 ) ئەتكەسچىلىك قىلىش، ئېلىپ-سېتىش، توشۇش، زەھەر ياساشنى قوراللىق توسۇۋالغانلار؛
( 4 ) تەكشۈرۈش، توختىتىپ قويۇش، قولغا ئېلىشقا زورلۇق بىلەن قارشىلىق كۆرسەتكەنلەردىن قىلمىشى ئېغىر بولغانلار؛
( 5 ) تەشكىللىك خەلقئارالىق زەھەر سېتىش ھەرىكەتلىرىگە قاتناشقانلار.
ئەتكەس قىلغان، ئېلىپ-ساتقان، توشۇغان، ياسىغان ئەپيۈن 200 گىرامدىن يۇقىرى، 1000 گىرامغا توشمايدىغان، خېروئىن ياكى مېتىل فېنىلئالانىلامىد 10 گرامدىن يۇقىرى، 50 گرامغا توشمايدىغان ياكى باشقا زەھەرلەرنىڭ مىقدارى بىرقەدەر كۆپ بولغانلىرىغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
200 گىرامغا توشمىغان ئەپيۇن، خېروئىن ياكى مېتىل فېنىلئالامىندىن 10 گىرامغا توشمىغان ياكى باشقا ئاز مىقداردىكى زەھەردىن ئەتكەسچىلىك قىلغان، ئېلىپ-ساتقان، توشۇغان، ياسىغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇندىن 2-، 3-، 4-تارماقلىرىدىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلىرى ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا شۇ تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
قۇرامىغا يەتمىگەنلەردىن پايدىلىنىپ ئەتكەسچىلىك قىلغان، ئۇلارنى ئېلىپ-ساتقان، توشۇغان، زەھەر ياسىغان ياكى قۇرامىغا يەتمىگەنلەرگە زەھەر سېتىشقا قۇتراتقانلىرىغا ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
كۆپ قېتىم ئەتكەس قىلغان، ئېلىپ-ساتقان، توشۇغان، زەھەر ياساتقانلاردىن بىر تەرەپ قىلىنمىغانلىرىنىڭ زەھەر مىقدارى جۇغلىنىپ ھېسابلىنىدۇ.
348-ماددا ئەپيۇن 1000 گىرامدىن يۇقىرى، خېروئىن ياكى مېتىل فېنىلامىندىن 50 گىرامدىن يۇقىرى ياكى باشقا زەھەرلەرنىڭ مىقدارىنى قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتقانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئەپيۈن 200 گىرامدىن يۇقىرى، 1000 گىرامدىن تۆۋەن، خېروئىن ياكى مېتىل فېنىلامىندىن يۇقىرى، 50 گىرامدىن تۆۋەن ياكى باشقا زەھەرنىڭ مىقدارى بىرقەدەر كۆپ بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
349-ماددا ئەتكەسچىلىك قىلىش، ئېلىپ-سېتىش، توشۇش، زەھەر ياساش جىنايەتچى ئۇنسۇرلىرىنى قانات ئاستىغا ئالغانلارغا، جىنايەتچى ئۇنسۇرلار زەھەر ياكى جىنايەتتىن ئېرىشكەن پۇل-مالنى يوشۇرغان، يۆتكىۋەتكەن، يوشۇرغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
زەھەر چەكلىگۈچىلەر ياكى باشقا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن ئەتكەسچىلىك قىلغان، ئېلىپ-ساتقان، توشۇغان، زەھەر ياسىغان جىنايەتچى ئۇنسۇرلارنى ھىمايە قىلغان، قانات ئاستىغا ئالغانلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلەردىن ئالدىن تىل بىرىكتۈرگەنلىرى ئەتكەسچىلىك قىلىش، ئېلىپ-سېتىش، توشۇش، زەھەر ياساش جىنايىتىنى ئورتاق ئۆتكۈزگەن جىنايەتچى دەپ بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
350-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئانگىدرىد، ئېفىر، ترىخلورومېتان ياكى زەھەر ياساشقا ئىشلىتىلىدىغان باشقا خام ئەشيالارنى قانۇنسىز توشۇغان، ئېلىپ يۈرگەنلەرگە ياكى دۆلەتنىڭ قائىدىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، چېگرا ئىچىدە يۇقىرىقى بۇيۇملارنى قانۇنسىز ئېلىپ-ساتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
باشقىلارنىڭ زەھەر ياسىغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن بۇيۇم بىلەن تەمىنلىگەنلەر زەھەر ياساش جىنايىتىنى ئورتاق ئۆتكۈزگەن دەپ قارىلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
351-ماددا ئەپيۈنگۈل، كەندىر قاتارلىق زەھەرلىك ئەسلىي ئۆسۈملۈكلەرنى قانۇنسىز تېرىغانلار بىردەك مەجبۇرىي يوقىتىلىدۇ.
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ :
( 1 ) تېرىلغان ئەپيۈنگۈل 500 تۈپتىن يۇقىرى، 3000 تۈپكە يەتمەيدىغان ياكى باشقا زەھەرلىك ئەسلىي ئۆسۈملۈكلەرنىڭ سانى كۆپرەك بولسا؛
( 2 ) گۇڭئەن ئورگىنى بىر تەرەپ قىلغاندىن كېيىن يەنە تېرىغانلار؛
( 3 ) قارشىلىق كۆرسىتىپ يوقاتقانلار.
ئەپيۈنگۈل كۆچىتى 3000 تۈپتىن ئارتۇق ياكى باشقا زەھەرلىك ئەسلىي ئۆسۈملۈكلەرنىڭ سانى كۆپ بولغانلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
ئەپيۈنگۈل ياكى باشقا زەھەرلىك ئەسلىي ئۆسۈملۈكلەرنى قانۇنسىز تېرىپ ھوسۇل ئېلىشتىن بۇرۇن ئۆزلۈكىدىن يوقىتىۋەتكەنلەر جازادىن كەچۈرۈم قىلىنسا بولىدۇ.
352-ماددا ئاكتىپسىزلاشتۇرۇلغان ئەپيۈنگۈل قاتارلىق زەھەرلىك ئەسلىي ئۆسۈملۈك ئۇرۇقى ياكى مايسىلىرىنى قانۇنسىز ئېلىپ-ساتقان، توشۇغان، ئېلىپ يۈرگەن، ئىلكىدە تۇتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
353-ماددا باشقىلارنى زەھەر چېكىشكە، زەھەر سېلىشقا قىزىقتۇرغان، كۈشكۈرتكەن، ئالدامچىلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
باشقىلارنى زەھەر چېكىشكە، زەھەر ئۇرۇشقا مەجبۇرلىغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
قۇرامىغا يەتمىگەنلەرنى زەھەر چېكىشكە، زەھەر ئۇرۇشقا قىزىقتۇرغان، كۈشكۈرتكەن، ئالدىغان ياكى مەجبۇرلىغانلارغا ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
354-ماددا باشقىلارنىڭ زەھەر چېكىشى، زەھەر سېلىشىغا يول قويغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
355-ماددا دۆلەت ئىدارە قىلغان ناركوز دورىسى، روھىي دورىلارنى ئىشلەپچىقىرىش، توشۇش، باشقۇرۇش، ئىشلىتىش بىلەن قانۇن بويىچە شۇغۇللانغانلاردىن دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، زەھەر چەككەن، ئوكۇل سالغانلارغا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئىدارە قىلىنغان، ئادەمنى خۇمار قىلالايدىغان ناركوز دورىسى، مەنىۋى دورا بەرگەنلىرىگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
زەھەر ئەتكەسچىلىكى قىلغان، زەھەر ئېلىپ ساتقان جىنايەتچىلەرگە ياكى پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ، زەھەر چەككەن، ئوكۇل سالغان كىشىگە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تىزگىنلەيدىغان، ئادەمنى خۇمار قىلالايدىغان ناركوز دورىسى، روھىي دورا بەرگەنلەرگە مۇشۇ قانۇننىڭ 347-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
366-ماددا زەھەر ئەتكەسچىلىكى، ئېلىپ-سېتىش، توشۇش، ياساش، قانۇنسىز تۇتۇش جىنايىتى بىلەن جازا ھۆكۈم قىلىنغان، يەنە مۇشۇ پاراگرافتا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنىمۇ ئۆتكۈزگەنلەرگە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
357-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان زەھەر ئەپيۈن، خېروئىن، مېتىل فېنىلامىن ( مۇزسىمان زەھەر )، مورفىن، كەندىر، كوكائىن شۇنىڭدەك دۆلەت تىزگىنلەشنى بەلگىلىگەن، كىشىنى خۇمار قىلىدىغان باشقا ناركوز دورىلىرى ۋە روھىي دورىلارنى كۆرسىتىدۇ.
زەھەرنىڭ مىقدارى تەكشۈرۈش ئارقىلىق راستلىقى ئىسپاتلانغان ئەتكەسچىلىك قىلىش، ئېلىپ-سېتىش، توشۇش، ياساش، قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتقان زەھەرنىڭ مىقدارى بويىچە ھېسابلىنىدۇ، ساپلىقىغا سۇندۇرۇپ ھېسابلانمايدۇ.
8-پاراگراف ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشنى تەشكىللەش، مەجبۇرلاش، ئازدۇرۇش، ئېلىپ قېلىش، تونۇشتۇرۇش جىنايىتى
358-ماددا باشقىلارنى ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا تەشكىللىگەنلەرگە ياكى باشقىلارنى نومۇسىنى سېتىشقا مەجبۇرلىغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ :
( 1 ) باشقىلارنى ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا تەشكىللىگەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرى؛
( 2 ) 14 ياشقا توشمىغان نارەسىدە قىزلارنى ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا مەجبۇرلىغانلار؛
( 3 ) كۆپ كىشىنى نومۇسىنى سېتىشقا مەجبۇرلىغان ياكى كۆپ قېتىم باشقىلارنى ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا زورلىغانلار؛
( 4 ) باسقۇنچىلىقتىن كېيىن ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا مەجبۇرلىغانلار؛
( 5 ) ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا مەجبۇرلانغۇچى ئېغىر يارىلانغانلار، ئۆلۈپ كەتكەنلەر ياكى باشقا ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلار.
ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەردىن قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىرلىرىغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
باشقىلارنى ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا تەشكىللەشكە ياردەملەشكەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
359-ماددا باشقىلارنى ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا قىزىقتۇرغان، يول قويغان، تونۇشتۇرغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
نارەسىدە قىزلارنى 14 ياشقا توشمىغان ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا قىزىقتۇرغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
360-ماددا ئۆزىنىڭ سىفلىس، سۆزنەك قاتارلىق ئېغىر جىنسىي كېسىلى، ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىش، پاھىشىۋازلىق قىلىش كېسىلىگە گىرىپتار بولغانلىقىنى بىلىپ تۇرغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
نارەسىدە قىزنى 14 ياشقا توشمىغان پاھىشىۋازلىق قىلغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
361-ماددا ساياھەتچىلىك، يېمەك-ئىچمەك مۇلازىمەتچىلىكى، مەدەنىيەت-كۆڭۈل ئېچىش كەسپى، تاكسى ئاپتوموبىلى كەسپى قاتارلىق ئورۇنلاردىكى خادىملار ئۆز ئورنىنىڭ شارائىتىدىن پايدىلىنىپ، باشقىلارنى ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىشقا تەشكىللىگەن، مەجبۇرلىغان، ئازدۇرغان، ئېلىپ قالغان، تونۇشتۇرغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 358-، 359-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن ئورۇنلارنىڭ ئاساسلىق مەسئۇللىرىدىن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
362-ماددا مېھمانخانا كەسپى، يېمەك-ئىچمەك مۇلازىمەتچىلىكى، مەدەنىيەت-كۆڭۈل ئېچىش كەسپى، تاكسى ئاپتوموبىلى كەسپى قاتارلىق ئورۇنلاردىكى خادىملاردىن جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگانلىرى ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىش، پاھىشىۋازلىق ھەرىكەتلىرىنى تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلغاندا، قانۇنغا خىلاپلىق قىلغان جىنايەتچىلەرگە خەۋەر يەتكۈزۈپ قويغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 310-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
9-پاراگراف شەھۋانىي بۇيۇملارنى ياساش، ئېلىپ-سېتىش، تارقىتىش جىنايىتى
363-ماددا شەھۋانىي بۇيۇملارنى ياسىغان، كۆپەيتكەن، نەشر قىلدۇرغان، ئېلىپ-ساتقان، تارقاتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
باشقىلارغا كىتاب نومۇرى بەرگەن، شەھۋانىي كىتاب-ژۇرنال نەشر قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
باشقىلارنىڭ شەھۋانىي كىتاب-ژۇرنال نەشر قىلىشقا ئىشلەتكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ كىتاب نومۇرى بەرگەنلەرگە ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
364-ماددا شەھۋانىي كىتاب-ژۇرنال، فىلىم، ئۈن-سىن بۇيۇمى، سۈرەت ياكى باشقا شەھۋانىي بۇيۇملارنى تارقاتقانلاردىن قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
شەھۋانىي كىنو، سىن قاتارلىق ئۈن-سىن بۇيۇملىرىنى قويۇشقا تەشكىللىگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
شەھۋانىي كىنو، سىن قاتارلىق ئۈن-سىن بۇيۇملىرىنى ئىشلىگەن، كۆپەيتىۋېلىپ قويۇشقا تەشكىللىگەنلەرگە 2-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
18 ياشقا توشمىغان قۇرامىغا يەتمىگەنلەرگە شەھۋانىي بۇيۇملارنى تارقاتقانلارغا ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
365-ماددا شەھۋانىيلىق ئويۇنى قويغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
366-ماددا ئورۇنلاردىن مۇشۇ پاراگرافنىڭ 363-، 364-، 365-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتلەرنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا شۇ ماددىلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
367-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان شەھۋانىي بۇيۇملار كونكرېت تەسۋىرىي قىلمىش ياكى ئىشقىۋازلىقنى ئوچۇق-ئاشكارا تەرغىب قىلىدىغان كىتاب-ژۇرنال، فىلىم، سىن لېنتىسى، ئۈن لېنتىسى، سۈرەت ۋە باشقا شەھۋانىي بۇيۇملارنى كۆرسىتىدۇ.
ئادەم بەدىنىدىكى فىزىيولوگىيە، تېبابەتچىلىك بىلىملىرىگە دائىر ئىلىم-پەن ئەسەرلىرى شەھۋانىي بۇيۇم ئەمەس.
شەھۋانىي مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان سەنئەت قىممىتى بار ئەدەبىيات-سەنئەت ئەسەرلىرى شەھۋانىي بۇيۇم دەپ قارالمايدۇ.
7-باب دۆلەت مۇداپىئە مەنپەئىتىگە خەۋپ يەتكۈزۈش جىنايىتى
368-ماددا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن ھەربىيلەرنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى جەرىمانە قويۇلىدۇ.
قوراللىق قىسىمنىڭ ھەربىي ھەرىكىتىگە قەستەن توسقۇنلۇق قىلىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
369-ماددا قورال-جابدۇق، ھەربىي ئەسلىھە، ھەربىي خەۋەرلىشىشكە بۇزغۇنچىلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
مۇھىم قورال-جابدۇق، ھەربىي ئەسلىھە، ھەربىي خەۋەرلىشىشكە بۇزغۇنچىلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
ئۇرۇش مەزگىلىدە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
370-ماددا لاياقەتسىز قورال-جابدۇق، ھەربىي ئەسلىھە ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ قوراللىق قىسىمغا بەرگەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى سەۋەنلىك ئۆتكۈزۈپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئورۇن 1-تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا 1-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
371-ماددا ھەربىي ئىشلار چەكلەنگەن رايونغا ئادەم توپلاپ ھۇجۇم قىلىپ، ھەربىي ئىشلار چەكلەنگەن رايوننىڭ تەرتىپىنى ئېغىر دەرىجىدە قالايمىقانلاشتۇرغانلارغا ئەڭ مۇھىم ئۇنسۇرلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا ئاكتىپ قاتناشقانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ھەربىي باشقۇرۇش رايونىنىڭ تەرتىپىنى ئادەم توپلاپ قالايمىقانلاشتۇرۇشتىن قىلمىشى ئېغىر بولۇپ، ھەربىي باشقۇرۇش رايونىنىڭ خىزمىتىنى ئىشلىگىلى بولماي، ئېغىر زىيان سالغانلارغا باش ئۇنسۇرغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
باشقا ئاكتىپ قاتناشقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
372-ماددا ھەربىي قىياپىتىگە كىرىۋېلىپ كۆز بويامچىلىق قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
373-ماددا ھەربىيلەرنى قىسىمدىن قېچىشقا قۇتراتقانلارغا ياكى قىسىمدىن قېچىپ كەتكەن ھەربىي ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ياللاپ ئىشلەتكەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
374-ماددا ئەسكەر قوبۇل قىلىش خىزمىتىدە نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، لاياقەتسىز ئەسكەرلەرنى ئاپىرىپ-ئەكەلگەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
375-ماددا قوراللىق قىسىمنىڭ ھۆججەت-ھۆججىتى، گۇۋاھنامىسى، تامغىسىنى ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغان، ئېلىپ-ساتقان ياكى ئوغرىلىغان، تارتىۋالغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى، رېجىمغا ئېلىش جازاسى ياكى سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
قوراللىق قىسىمدىن ياسالغان كىيىم-كېچەك، ئاپتوموبىل نومۇر تاختىسى قاتارلىق مەخسۇس بەلگىلەرنى قانۇنسىز ئىشلەپچىقارغان، ئېلىپ-ساتقانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇن 2-تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا شۇ تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
36-ماددا زاپاس خادىملاردىن ئۇرۇش مەزگىلىدە چاقىرىق قوبۇل قىلىشنى رەت قىلغانلىرى، ئۆزىنى قاچۇرغانلىرىدىن ياكى ھەربىي مەشىق قىلدۇرغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئۇرۇش مەزگىلىدە ھەربىي مەجبۇرىيەت ئۆتەشنى رەت قىلغان، ئۆزىنى قاچۇرغان پۇقرالاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
377-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە قوراللىق قىسىمغا دۈشمەن ئەھۋالىنى قەستەن ساختا مەلۇم قىلىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
378-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە پىتنە-ئىغۋا توقۇپ ئاممىنى قايمۇقتۇرۇپ، ئارمىيەنىڭ ئىرادىسىنى قالايمىقانلاشتۇرغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
379-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە قېچىپ كەتكەن ئەسكەر ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ، ئۇنىڭغا يوشۇرۇنىدىغان جاي، پۇل-مال بەرگەن، قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
380-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە ھەربىي مال زاكاز قىلىشنى رەت قىلغانلاردىن ياكى قەستەن كېچىكتۈرگەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئورۇن جەرىمانە قويىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
381-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە ھەربىي ئېلىش، ئېلىپ ئىشلىتىشنى رەت قىلغانلاردىن قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
8-باب خىيانەتچىلىك-پارىخورلۇق جىنايىتى
382-ماددا دۆلەت خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، ئومۇمنىڭ مال-مۈلكىنى يۇتۇۋالغان، ئوغرىلىۋالغان، ئالداپ ئېلىۋالغان ياكى باشقا ۋاسىتىلەر بىلەن قانۇنسىز ئىگىلىۋالغانلىرى خىيانەتچىلىك جىنايىتى بولىدۇ.
دۆلەت ئورگىنى، دۆلەت شىركىتى، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، خەلق تەشكىلاتىنىڭ ھاۋالىسى بىلەن دۆلەت مال-مۈلكىنى باشقۇرىدىغان، باشقۇرۇش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملاردىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، دۆلەتنىڭ مال-مۈلكىنى يۇتۇۋالغان، ئوغرىلىۋالغان، ئالداپ ئېلىۋالغان ياكى باشقا ۋاسىتىلەر بىلەن قانۇنسىز ئىگىلىۋالغانلىرى خىيانەتچىلىك سەپسەتىسى بىلەن ئەيىبلىنىدۇ.
ئالدىنقى ئىككى تارماقتا كۆرسىتىلگەن خادىملار بىلەن تىل بىرىكتۈرۈپ، خىيانەتچىلىك قىلغانلار ئورتاق جىنايەت ئۆتكۈزگەن دەپ بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
383-ماددا خىيانەتچىلىك جىنايىتى ئۆتكۈزگەنلەرگە قىلمىشنىڭ ئېغىر-يېنىكلىكىگە قاراپ، ئايرىم-ئايرىم ھالدا تۆۋەندىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ :
( 1 ) شەخسىي خىيانەتچىلىك سوممىسى 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنسا بولىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
( 2 ) شەخسىي خىيانەتچىلىك سوممىسى 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەنگە توشمىغان بولسا، بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنسا بولىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
( 3 ) شەخسىي خىيانەتچىلىك سوممىسى 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەنگە توشمىغان بولسا، بىر يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
شەخسىي خىيانەتچىلىك سوممىسى 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 10 مىڭ يۈەنگە يەتمەيدىغان بولۇپ، جىنايەت ئۆتكۈزگەندىن كېيىن پۇشايمان قىلىش ئىپادىسى بولۇپ، زاڭ پۇلنى پائال قايتۇرسا، يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە ياكى جىنايى جازادىن كەچۈرۈم قىلىنسا بولىدۇ، ئۆز ئورنى ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل ئورگان مەمۇرىي جازا بېرىدۇ.
( 4 ) شەخسىي خىيانەتچىلىك سوممىسى 5000 يۈەنگە توشمىغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرراق بولغانلىرىغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلىرىغا ئىشلەۋاتقان ئورنى ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل ئورگان ئەھۋالغا قاراپ مەمۇرىي چارە كۆرىدۇ.
كۆپ قېتىملىق خىيانەتچىلىكنى بىر تەرەپ قىلمىغانلارغا جەمئىي خىيانەتچىلىك سوممىسى بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
384-ماددا دۆلەت خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، ھۆكۈمەت پۇلىنى شەخسلەرنىڭ ئىشلىتىشىگە يۆتكەپ ئىشلىتىۋېلىپ، قانۇنسىز ھەرىكەت قىلغانلىرى ياكى ھۆكۈمەت پۇلىنىڭ سوممىسى كۆپرەك، پايدا ئېلىش ھەرىكىتى بىلەن شۇغۇللانغانلىرى ياكى يۆتكەپ ئىشلىتىۋېلىش سوممىسى كۆپرەك بولغان، ئۈچ ئايدىن ئارتۇق بولسىمۇ قايتۇرمىغانلار ھۆكۈمەت پۇلىنى يۆتكەپ ئىشلىتىش جىنايىتى ھېسابلىنىدۇ،
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ھۆكۈمەت پۇلىنىڭ سوممىسىنى زور مىقداردا يۆتكەپ ئىشلىتىۋېلىپ قايتۇرمىغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئاپەتتىن قۇتقۇزۇش، خەتەردىن قۇتقۇزۇش، كەلكۈندىن مۇداپىئەلىنىش، نەپىقە بېرىش، نامراتلارنى يۆلەش، ئاھالىنى كۆچۈرۈش، قۇتقۇزۇش پۇل-ماللىرىنى شەخسكە ئىشلىتىۋالغانلارغا ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
385-ماددا دۆلەت خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، باشقىلاردىن پۇل-مال ئۈندۈرۈۋالغانلىرى ياكى باشقىلارنىڭ پۇل-مېلىنى قانۇنسىز قوبۇل قىلىپ، باشقىلارغا نەپ يەتكۈزگەنلىرى پارا ئېلىش جىنايىتىدۇر.
دۆلەت خادىملىرىدىن ئىقتىسادىي ئالاقىدە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ھەر خىل ناملاردىن شېرىنكانە، رەسمىيەت ھەققى ئالغانلىرى شەخسكە تەۋە بولسا، پارا ئالغىنى بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
386-ماددا پارا ئېلىش جىنايىتى ئۆتكۈزگەنلەرگە پارا ئېلىپ ئېرىشكەن سوممىسى ۋە قىلمىشىغا قاراپ، مۇشۇ قانۇننىڭ 383-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
پارا تەلەپ قىلغانلارغا ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
387-ماددا دۆلەت ئورگانلىرى، دۆلەت شىركەتلىرى، كارخانىلار، كەسپىي ئورۇنلار، خەلق تەشكىلاتلىرىدىن باشقىلارنىڭ پۇل-مېلىنى ئۈندۈرۈۋېلىپ، قانۇنسىز قوبۇل قىلىپ، باشقىلارغا نەپ يەتكۈزگەنلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن ئورۇنلاردىن ئىقتىسادىي ئالاقىدە ھېسابات سىرتىدا يوشۇرۇن ھالدا ھەر خىل ناملاردىكى ئۈستەك، رەسمىيەت ھەققى ئالغانلىرىغا پارىخورلۇق دەپ باھا بېرىلىپ، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
388-ماددا دۆلەت خادىملىرى ئۆز خىزمەت ھوقۇقى ياكى ئورنىدىن پايدىلىنىپ شەكىللەندۈرگەن قولايلىق شارائىتتىن پايدىلىنىپ، دۆلەت خادىملىرىنىڭ باشقا ۋەزىپىسىدىكى ھەرىكىتى ئارقىلىق، ھاۋالە قىلغۇچىغا يولسىز نەپ يەتكۈزۈپ، ھاۋالە قىلىنغۇچىدىن پۇل-مال سورىغان ياكى ھاۋالە قىلىنغۇچىنىڭ پۇل-مېلىنى قوبۇل قىلغانلار پارا ئالغانلىقى بىلەن بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
389-ماددا ناتوغرا مەنپەئەتنى كۆزلەپ، دۆلەت خادىملىرىغا پۇل-مال بەرگەنلەر پارا بېرىش جىنايىتى بولىدۇ.
ئىقتىسادىي ئالاقىدە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەت خادىملىرىغا سوممىسى كۆپرەك پۇل-مال بەرگەن ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلغان، دۆلەت خادىملىرىغا ھەر خىل ناملار بىلەن ئۈستەك، رەسمىيەت ھەققى بەرگەنلەر پارا بېرىش يولى بىلەن بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
قاقتى-سوقتى قىلىنىپ دۆلەت خادىملىرىغا پۇل-مال بېرىپ، ناتوغرا مەنپەئەتكە ئېرىشەلمىگەنلەر پارا بەرگەن بولمايدۇ.
390-ماددا پارا بېرىش جىنايىتى ئۆتكۈزگەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
پارا بېرىپ ناتوغرا مەنپەئەتكە ئېرىشىپ قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ياكى دۆلەت مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنسا بولىدۇ.
پارا بەرگۈچىلەر پارا بېرىش قىلمىشى سۈرۈشتۈرۈلۈشتىن ئىلگىرى تەشەببۇسكارلىق بىلەن تاپشۇرسا، يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە ياكى جازا كەچۈرۈم قىلىنسا بولىدۇ.
391-ماددا ناتوغرا مەنپەئەتنى كۆزلەپ، دۆلەت ئورگانلىرى، دۆلەت شىركەتلىرى، كارخانىلار، كەسپىي ئورۇنلار، خەلق تەشكىلاتلىرىغا پۇل-مال بەرگەنلەرگە ياكى ئىقتىسادىي ئالاقىدە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ھەر خىل ناملاردا ئۈستەك، رەسمىيەت ھەققى بەرگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
392-ماددا دۆلەت خادىملىرىغا پارا بەرگەنلەردىن قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
پارىخورلۇق قىلمىشى سۈرۈشتۈرۈلۈشتىن ئىلگىرى تەشەببۇسكارلىق بىلەن تونۇشتۇرۇلغان پارىخورلارغا يېنىكلىتىپ جازا بېرىلسە ياكى جازا كەچۈرۈم قىلىنسا بولىدۇ.
393-ماددا ئورۇنلاردىن ناتوغرا مەنپەئەتنى كۆزلەپ پارا بەرگەنلىرىگە ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەت خادىملىرىغا ئۈستەك، رەسمىيەت ھەققى بەرگەنلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
پارا بېرىپ ئېرىشكەن قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت شەخسلەرنىڭ ئىگىدارلىقىدا بولسا، مۇشۇ قانۇننىڭ 389-، 390-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
394-ماددا دۆلەت خادىملىرىدىن دۆلەت ئىچىدىكى ھۆكۈمەت ئىشلىرى پائالىيىتىدە ياكى تاشقى ئالاقىدە سوۋغات قوبۇل قىلغانلىرى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئومۇمنىڭ ئىشىغا تاپشۇرۇشى، ئومۇمنىڭ ئىشىغا تاپشۇرماسلىقى كېرەك، سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 382-، 383-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
395-ماددا دۆلەت خادىملىرىنىڭ مال-مۈلكى ياكى چىقىمى قانۇنلۇق كىرىمىدىن كۆرۈنەرلىك ئېشىپ كەتكەن، پەرق ناھايىتى زور بولسا، مەنبەسىنى چۈشەندۈرۈپ قويۇشقا بۇيرۇلسا بولىدۇ.
مەن كېلىش مەنبەسىنىڭ قانۇنلۇق ئىكەنلىكىنى چۈشەندۈرۈپ بېرەلمەيمەن، كەم قالغان قىسمى قانۇنسىز تاپاۋەت دەپ قارىلىدۇ، بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، مال-مۈلكىنىڭ كەم قالغان قىسمى قايتۇرۇۋېلىنىدۇ.
دۆلەت خادىملىرىنىڭ چېگرا سىرتىدا ئامانەت قويغان پۇلىنى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە مەلۇم قىلىش كېرەك.
سوممىسى كۆپرەك، يوشۇرۇپ مەلۇم قىلمىغانلارغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلىرىغا ئىشلەۋاتقان ئورنى ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل ئورگان ئەھۋالغا قاراپ مەمۇرىي چارە كۆرىدۇ.
396-ماددا دۆلەت ئورگىنى، دۆلەت شىركىتى، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، خەلق تەشكىلاتلىرىدىن دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئورۇن نامىدا دۆلەت مۈلكىنى شەخسكە ئاستىرتىن بۆلۈپ بەرگەنلىرىنىڭ سوممىسى كۆپرەك بولغانلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سوممىسى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئەدلىيە ئورگىنى، مەمۇرىي قانۇن ئىجرا قىلغۇچى ئورگان دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەتنىڭ جەرىمانە-مۇسادىرە پۇل-مېلىنى يۇقىرىغا تاپشۇرىدىغان بولسا، ئورۇن نامىدا شەخسلەرگە كوللېكتىپ ئاستىرتىن بۆلۈپ بەرگەن بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
9-باب مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىش جىنايىتى
397-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ ياكى خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ، جامائەت مال-مۈلكى، دۆلەت ۋە خەلقنىڭ مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.
دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى سادىر قىلغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.
398-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن دۆلەت مەخپىيىتىنى ساقلاش قانۇنىدىكى بەلگىلىمىلەرگە خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەت مەخپىيىتىنى قەستەن ياكى سەۋەنلىك بىلەن ئاشكارىلاپ قويغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن باشقىلىرىغا ئۆتكۈزگەن بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەھۋالغا قاراپ جازا بېرىلىدۇ.
399-ماددا قانۇن يۈرگۈزۈش خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ قانۇننى بۇزغان، يۈز-خاتىر قىلىپ قانۇننى بۇزۇپ، گۇناھسىز ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ئەيىبلىگەن، جىنايىتى بارلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ قەستەن قانات ئاستىغا ئالغان، ئەيىبلەنمىگەن ياكى جىنايى ئىشلار سوت ھەرىكىتىدە پاكىت ۋە قانۇنغا قەستەن خىلاپلىق قىلىپ قانۇننى بۇزۇپ ھۆكۈم چىقارغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ھەق تەلەپ ھەرىكىتى، مەمۇرىي سوت ھەرىكىتىدە پاكىت ۋە قانۇنغا قەستەن خىلاپلىق قىلىپ قانۇننى بۇزۇپ ھۆكۈم چىقارغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئەدلىيە خادىملىرىدىن پارىخورلۇق قىلىش قانۇنىنىڭ ئالدىنقى ئىككى تارمىقىدىكى قىلمىشنى سادىر قىلغانلىرىغا يەنە مۇشۇ قانۇننىڭ 385-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتمۇ شەكىللەندۈرۈلگەن بولسا، ئېغىرراق جازا بېرىش بەلگىلىمىسى بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
400-ماددا قانۇن يۈرگۈزۈش خادىملىرىدىن ئۆز ئالدىغا قاماپ قويۇلغان جىنايەت گۇماندارلىرى، جاۋابكارلار ياكى جىنايەتچىلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئەدلىيە خادىملىرىدىن ئېغىر دەرىجىدە مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ، قاماپ قويۇلغان جىنايەت گۇماندارى، جاۋابكار ياكى جىنايەتچىنى قاچۇرۇپ قويۇپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
401-ماددا قانۇن يۈرگۈزۈش خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، جازا كېمەيتىش، شەرتلىك قويۇپ بېرىش، تۈرمە سىرتىدا ۋاقتىنچە ئىجرا قىلىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان جىنايەتچىلەرگە جازا كېمەيتىش، كېپىللىك قويۇپ بېرىش ياكى تۈرمە سىرتىدا ۋاقىتلىق ئىجرا قىلىش جازاسى بېرىلگەنلىرىگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
402-ماددا مەمۇرىي قانۇن ئىجرا قىلغۇچى خادىملاردىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، قانۇن بويىچە ئەدلىيە ئورگانلىرىنىڭ جىنايى جاۋابكارلىقنى سۈرۈشتۈرۈشىگە ئۆتكۈزۈپ بېرىشكە تېگىشلىك بولغانلىرىنى ئۆتكۈزۈپ بەرمىگەنلىرىگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
403-ماددا دۆلەتنىڭ ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقىدىكى دۆلەت ئورگىنى خادىملىرى نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرتكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان شىركەت قۇرۇش، تىزىملىتىش ئىلتىماسى ياكى پاي چېكى، زايوم تارقىتىش، پېيىنى بازارغا سېلىش ئىلتىماسىنى تەستىقلىتىپ ياكى تىزىملاپ، ئاممىۋى مال-مۈلۈكنى، دۆلەت ۋە خەلق مەنپەئىتىنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقان بولسا،
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
يۇقىرى دەرىجىلىك تارماق تىزىملىغۇچى ئورگان ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى ھەرىكەتنى يولغا قويۇشنى كۈچلۈك بۇيرۇق قىلغان بولسا، ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
404-ماددا باج ئورگىنىنىڭ خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، ئېلىشقا تېگىشلىك باج پۇلىنى ئالماي ياكى ئاز ئېلىپ، دۆلەت بېجىنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە زور زىيان سالغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
405-ماددا باج ئورگىنىنىڭ خادىملىرىدىن قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تالون سېتىش، باج پۇلىنى توغرىلاپ چىقىرىۋېتىش، ئېكسپورت بېجىنى قايتۇرۇش خىزمىتىنى ئىشلەش داۋامىدا نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، دۆلەت مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
دۆلەت مەنپەئىتىنى پەۋقۇلئاددە زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
باشقا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئېكسپورت ماللىرىنىڭ تاموژنىغا مەلۇم قىلىش تالونى، ئېكسپورت پېرېۋوت تالونىنى تەكشۈرۈش، بىكار قىلىش تالونى قاتارلىق ئېكسپورت بېجىنى قايتۇرۇش ئىسپاتىنى بېرىش خىزمىتىدە نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، دۆلەت مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
406-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن توختام تۈزۈش، ئىجرا قىلىش جەريانىدا ئېغىر مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ ئالدىنىپ، دۆلەت مەنپەئىتىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
دۆلەت مەنپەئىتىنى پەۋقۇلئاددە زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
407-ماددا ئورمانچىلىق مەسئۇل تارمىقىنىڭ خادىملىرىدىن ئورمان قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تەستىقلانغان يىللىق كېسىش چېكىدىن ئاشۇرۇپ دەل-دەرەخ كېسىش ئىجازەتنامىسى تارقاتقانلىرىغا ياكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا دەل-دەرەخنى كېسىش ئىجازەتنامىسى قالايمىقان تارقاتقانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىر بولۇپ، ئورماننى ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراتقانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
408-ماددا مۇھىت ئاسراشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن ئېغىر مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ، ئېغىر مۇھىت بۇلغىنىش ھادىسىسى تۇغدۇرۇپ، ھۆكۈمەت بىلەن شەخسنىڭ مال-مۈلكىنى زور زىيانغا ياكى جىسمانىي تالاپەتكە ئۇچرىتىشتەك ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
409-ماددا يۇقۇملۇق كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ھۆكۈمەت سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ خادىملىرىدىن ئېغىر مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ، يۇقۇملۇق كېسەلنىڭ تارقىلىشى ياكى تارقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
410-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، يەر باشقۇرۇش نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، يەر ئېلىش، ئېلىش، ئىگىلەشنى قانۇنسىز تەستىقلىغانلىرىغا ياكى دۆلەت يېرىنىڭ ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قانۇنسىز تۆۋەن باھادا سېتىۋەتكەنلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
دۆلەت ياكى كوللېكتىپنىڭ مەنپەئىتىنى پەۋقۇلئاددە زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
411-ماددا تاموژنا خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلىرىغا، ئەتكەسچىلىكنى ئۆز مەيلىگە قويۇۋەتكەنلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
412-ماددا دۆلەتنىڭ تاۋار تەكشۈرۈش تارمىقى، تاۋار تەكشۈرۈش ئاپپاراتىنىڭ خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى ئويدۇرۇپ چىقارغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن خادىملاردىن ئېغىر دەرىجىدە مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ، تەكشۈرۈشكە تېگىشلىك بۇيۇملارنى تەكشۈرمەي ياكى تەكشۈرۈپ ئىسپات بېرىش ۋە خاتا ئىسپات بېرىشنى كېچىكتۈرۈپ، دۆلەت مەنپەئىتىنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
413-ماددا ھايۋانات، ئۆسۈملۈك كارانتىن ئورگىنىدىكى كارانتىن خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، كارانتىن نەتىجىسىنى ئويدۇرۇپ چىقارغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن خادىملاردىن ئېغىر دەرىجىدە مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ، كارانتىن قىلىشقا تېگىشلىك كارانتىن ماددىلىرىنى كارانتىن قىلماي ياكى كارانتىن قىلىپ ئىسپات بېرىشنى كېچىكتۈرۈپ، خاتالىق ئىسپات بېرىپ، دۆلەت مەنپەئىتىنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
414-ماددا ساختا، ناچار تاۋارلارنى ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش جىنايى قىلمىشىدا جاۋابكارلىقى بار دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلىرىغا قانۇندا بەلگىلەنگەن سۈرۈشتۈرۈش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلمىغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
415-ماددا پاسپورت، ۋىزا ۋە چېگرادىن كىرىش-چىقىش كىنىشكىلىرىنى بېجىرىشكە مەسئۇل دۆلەت ئورگىنى خادىملىرى، دۆلەت ( چېگرا ) چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتۈشكە ئۇرۇنغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ چېگرادىن چىقىش-كىرىش كىنىشكىسىنى بېجىرىدىغانلار ياكى چېگرا مۇداپىئەسى، تاموژنا قاتارلىق دۆلەت ئورگىنى خادىملىرى دۆلەت ( چېگرا»چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ئۆتكۈزۈۋېتىشى كېرەك،
ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
416-ماددا ئالداپ سېتىلغان، تۇتقۇن قىلىنغان ئاياللار ۋە بالىلارنى قۇتقۇزۇش مەسئۇلىيىتى بار دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن ئالداپ سېتىلغان، تۇتۇپ كېتىلگەن ئاياللار، بالىلار ۋە ئۇلارنىڭ ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ قۇتقۇزۇش تەلىپىنى ياكى باشقىلارنىڭ پاش قىلىش مەلۇماتىنى تاپشۇرۇۋېلىپ، ئالداپ سېتىلغان، باغلاپ كېتىلگەن ئاياللار ۋە بالىلارنى قۇتقۇزماي، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرى
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
قۇتقۇزۇش مەسئۇلىيىتى بار دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىن پايدىلىنىپ قۇتقۇزۇشقا توسقۇنلۇق قىلغانلىرىغا ئىككى يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا ئىككى يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
417-ماددا جىنايى ھەرىكەتلەرنى مەنئى قىلىش مەسئۇلىيىتى بار دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن جىنايەتچىلەرگە خەۋەر يەتكۈزۈپ، قولايلىق يارىتىپ بەرگەنلىرىگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
418-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن مەمۇر ۋە ئوقۇغۇچى قوبۇل قىلىش خىزمىتىدە نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
419-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن ئېغىر مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ، قىممەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى ۋەيران قىلىۋېتىپ ياكى ئېقىتىۋېتىپ، ئاقىۋىتى ئېغىر بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
10-باب ھەربىيلەرنىڭ مەسئۇلىيەتكە خىلاپلىق قىلىش جىنايىتى
420-ماددا ھەربىيلەرنىڭ مەسئۇلىيەتكە خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەتنىڭ ھەربىي مەنپەئىتىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلىرىدىن قانۇن بويىچە جىنايى جازا بېرىشكە تېگىشلىك قىلمىشى ھەربىيلەرنىڭ مەسئۇلىيىتىگە خىلاپلىق قىلىش جىنايىتى ھېسابلىنىدۇ.
421-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە بۇيرۇققا خىلاپلىق قىلىپ، ئۇرۇش قىلىشقا خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئۇرۇشتا، ئۇرۇشتا ئېغىر زىيان سالغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
422-ماددا ھەربىي ئەھۋالنى قەستەن يوشۇرۇپ، يالغان مەلۇم قىلىپ ياكى ھەربىي بۇيرۇقنى تارقىتىشنى رەت قىلىپ، يالغان تارقىتىپ، ئۇرۇشقا خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئۇرۇشتا، ئۇرۇشتا ئېغىر زىيان سالغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
423-ماددا ئۇرۇش مەيدانىدا جېنىدىن كېچىپ ئۆلۈمدىن قورقۇپ، ئۆزلۈكىدىن قورال تاشلاپ دۈشمەنگە تەسلىم بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
تەسلىم بولغاندىن كېيىن دۈشمەنگە خىزمەت كۆرسەتكەنلەرگە ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
424-ماددا ئۇرۇش مەزگىلى ھالقىلىق پەيتتە قېچىپ كەتكەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئۇرۇشتا، ئۇرۇشتا ئېغىر زىيان سالغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
425-ماددا قوماندانلاردىن ۋە دىجورنى، دىجورنى خادىملاردىن خىزمىتىدىن خالىغانچە ئايرىلىپ ياكى خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئۇرۇش مەزگىلىدە ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلەرگە بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
426-ماددا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلى بىلەن قوماندانلارنىڭ ياكى دىجورنى، دىجورنى خادىملارنىڭ ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
بىرەيلەننىڭ ئېغىر يارىلىنىشى، ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلارغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
ئۇرۇش مەزگىلىدە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
427-ماددا خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، قول ئاستىدىكىلەرنى مەسئۇلىيىتىگە خىلاپ ھەرىكەت قىلىشقا كۈشكۈرتۈپ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
428-ماددا بۇيرۇققا خىلاپلىق قىلغان، جەڭ مەيدانىدا قورقۇنچاقلىق قىلىپ، ئۇرۇشتا پاسسىپلىق قىلىپ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغان قوماندانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئۇرۇش ۋە ئۇرۇشنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقانلارغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
429-ماددا ئۇرۇش مەيدانىدا دوست قوشنا قىسىمنىڭ ئەھۋالىنىڭ خەۋپلىك ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ياردەم تەلەپ قىلىپ، قۇتقۇزالىسىمۇ قۇتقۇزماي، دوست قوشنا قىسىمنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقانلارغا قوماندانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
43-ماددا ھۆكۈمەت ئىشىنى ئادا قىلىۋاتقان مەزگىلدە، ئىش ئورنىدىن ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئايرىلىپ، چېگرا سىرتىدىن ئاسىيلىق قىلىپ قېچىپ ياكى چېگرا سىرتىدا ئاسىيلىق قىلىپ قېچىپ، دۆلەتنىڭ ھەربىي مەنپەئىتىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئايروپىلان، پاراخوت ھەيدەپ ئاسىيلىق قىلىپ قاچقانلارغا ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
431-ماددا ئوغرىلاش، تىڭتىلاش، سېتىۋېلىش ئۇسۇلى بىلەن ھەربىي مەخپىيەتكە قانۇنسىز ئېرىشكەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
چېگرا سىرتىدىكى ئاپپارات، تەشكىلات، كىشىلەردىن ھەربىي مەخپىيەتلىكنى ئوغرىلىغان، تىڭتىلىغان، سېتىۋالغان، قانۇنسىز بەرگەنلىرىگە 10 يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
432-ماددا دۆلەت مەخپىيىتىنى ساقلاش نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، ھەربىي مەخپىيەتلىكنى قەستەن ياكى سەۋەنلىك بىلەن ئاشكارىلاپ قويغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
ئۇرۇش مەزگىلىدە ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلەرگە بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
433-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە پىتنە-ئىغۋا توقۇپ ئاممىنى قايمۇقتۇرغان، ئارمىيەنىڭ ئىرادىسىنى تەۋرىتكەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
دۈشمەنلەر بىلەن تىل بىرىكتۈرۈپ، پىتنە-ئىغۋا تارقىتىپ ئاممىنى قايمۇقتۇرۇپ، ئارمىيەنىڭ ئىرادىسىنى تەۋرىتكەنلەرگە ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلىرىغا ئۆلۈم جازاسى بېرىشكە بولىدۇ.
434-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە ئۆزىنى زەخىملەندۈرۈپ، ھەربىي مەجبۇرىيەتتىن قاچقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
435-ماددا ھەربىي مەجبۇرىيەت ئۆتەش نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، قىسىمدىن قېچىپ كەتكەنلەرگە ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
ئۇرۇش مەزگىلىدە ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
436-ماددا قورال-جابدۇقلارنى ئىشلىتىش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، قىلمىشى ئېغىر بولغانلىقتىن، جاۋابكارلىق ھادىسىسى تۇغدۇرۇپ، ئادەمنى ئېغىر يارىلاندۇردى، ئۆلتۈرۈپ قويدى ياكى باشقا ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
437-ماددا قورال-جابدۇقلارنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-جابدۇقلارنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇش ئورنىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
پەۋقۇلئاددە ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
438-ماددا قورال-جابدۇق ياكى ھەربىي ماددىي ئەشيالارنى ئوغرىلىغان، بۇلىغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
قورال-ياراغ، ئوق-دورا ۋە پارتلاتقۇچ نەرسىنى ئوغرىلىغان، تارتىۋالغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 127-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
439-ماددا ئارمىيەنىڭ قورال-جابدۇقلىرىنى قانۇنسىز ساتقان، ئۆتۈنۈپ بەرگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
كۆپ مىقداردىكى قورال-جابدۇقلارنى ساتقان، ئۆتۈنۈپ بەرگەنلەرگە ياكى باشقا پەۋقۇلئاددە ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
440-ماددا بۇيرۇققا قارشى تۇرۇپ، قورال-جابدۇقلارنى تاشلىۋەتكەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
مۇھىم ياكى كۆپ مىقداردىكى قورال-جابدۇقلارنى تاشلىۋەتكەنلەرگە ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
441-ماددا قورال-جابدۇقلىرىنى يوقىتىپ قويغانلارغا ۋاقتىدا مەلۇم قىلمىغانلارغا ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ.
442-ماددا ئارمىيەنىڭ ئۆي-زېمىنىنى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ساتقانلاردىن، ئۆتۈنۈپ بەرگەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
443-ماددا خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، قول ئاستىدىكىلەرنى خورلاپ، قىلمىشى قەبىھ بولۇپ، ئادەمنى ئېغىر يارىلاندۇرغانلارغا ياكى باشقا ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
بىرەيلەننى ئۆلتۈرۈپ قويغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
444-ماددا جەڭ مەيدانىدا يارىدار، كېسەل بولغان ھەربىيلەرنى قەستەن تاشلىۋەتكەنلەردىن قىلمىشى قەبىھ بولغانلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
445-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە قۇتقۇزۇش-داۋالاش ئورنىدا شارائىتى يار بەرسىمۇ، ئېغىر يارىدار ۋە ئاغرىقلارنى قۇتقۇزۇشنى رەت قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
يارىدار، كېسەل بولغان ھەربىيلەردىن ئېغىر مېيىپ بولۇپ قالغانلىرىغا، ئۆلۈپ كەتكەنلىرىگە ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
446-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە ھەربىي ھەرىكەت رايونىدا بىگۇناھ ئاھالىلەرگە زىيانكەشلىك قىلغان ياكى بىگۇناھ ئاھالىنىڭ پۇل-مېلىنى تالان-تاراج قىلغانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى، مۇددەتسىز قاماق جازاسى ياكى ئۆلۈم جازاسى بېرىلىدۇ.
447-ماددا ئەسىرلەرنى ئۆز ئالدىغا قويۇۋەتكەنلەرگە بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
مۇھىم ئەسىرلەرنى ئۆز ئالدىغا قويۇۋەتكەن، كۆپ ئەسىرنى ئۆز ئالدىغا قويۇۋەتكەنلەرگە ياكى باشقا ئېغىر قىلمىشى بارلىرىغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
448-ماددا ئەسىرلەرنى خورلىغانلاردىن قىلمىشى قەبىھ بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.
449-ماددا ئۇرۇش مەزگىلىدە، ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان، جازا كېچىكتۈرۈشنى ئەمەلىي خەۋپى يوق دەپ جاكارلانمىغان جىنايەت ئۆتكۈزگەن ھەربىيلەرنىڭ جىنايەتكە چىداپ خىزمەت كۆرسىتىشىگە يول قويۇلۇپ، ھەقىقەتەن خىزمەت كۆرسىتىش ئىپادىسى بولسا، ئەسلى ھۆكۈمدىكى جىنايى جازا بىكار قىلىنسا بولىدۇ، جىنايەتكە قاراپ بىر تەرەپ قىلىنمايدۇ.
450-ماددا بۇ باب جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ ھەربىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان ئوفىتسېرلىرى، مەمۇرىي كادىرلار، ئەسكەرلىرى ھەمدە ھەربىي تەۋەلىككە ئىگە كۇرسانتلار، جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسمىدىكى ھەربىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان ساقچى ئوفىتسېرلىرى، مۈلكىي كادىرلار، ئەسكەرلەر شۇنداقلا ھەربىي تەۋەلىككە بار كۇرسانتلار، شۇنىڭدەك ھەربىي ۋەزىپە ئىجرا قىلىدىغان زاپاس خادىملار ۋە باشقا خادىملارغا تەتبىقلىنىدۇ.
451-ماددا بۇ بابتا ئېيتىلغان ئۇرۇش ۋاقتى دۆلەت ئۇرۇش ھالىتىگە كىرگەنلىكىنى جاكارلىغان، قىسىم ئۇرۇش ۋەزىپىسىنى تاپشۇرۇۋالغان ياكى دۈشمەننىڭ تۇيۇقسىز ھۇجۇمىغا ئۇچرىغان ۋاقىتنى كۆرسىتىدۇ.
قىسىملار ھەربىي ھالەت يۈرگۈزۈش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلغاندا ياكى تۇيۇقسىز يۈزبەرگەن زوراۋانلىق ۋەقەلىرىنى بىر تەرەپ قىلغاندا، ئۇرۇش ۋاقتى دەپ ھۆكۈم چىقىرىدۇ.
قوشۇمچە پىرىنسىپ
بۇ قانۇن 1997-يىل 10-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.
مۇشۇ قانۇننىڭ 1-قوشۇمچە ھۆججىتىگە كىرگۈزۈلگەن مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى چىقارغان نىزام، قوشۇمچە بەلگىلىمە ۋە قارارلار مۇشۇ قانۇنغا كىرگۈزۈلگەن ياكى تەتبىقلانمىسا، مۇشۇ قانۇن يولغا قويۇلغان كۈندىن باشلاپ بىكار قىلىنىدۇ.
مۇشۇ قانۇننىڭ 2-قوشۇمچە ھۆججىتىگە كىرگۈزۈلگەن مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى چىقارغان قوشۇمچە بەلگىلىمە ۋە قارار ساقلاپ قېلىنىدۇ.
بۇنىڭ ئىچىدە، مەمۇرىي جازا ۋە مەمۇرىي تەدبىرگە دائىر بەلگىلىمە داۋاملىق كۈچكە ئىگە؛
جىنايى جاۋابكارلىققا دائىر بەلگىلىمە مۇشۇ قانۇنغا كىرگۈزۈلدى، مۇشۇ قانۇن يولغا قويۇلغان كۈندىن باشلاپ مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە تەتبىقلىنىدۇ.
1-قوشۇمچە ھۆججەت :
مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى چىقارغان تۆۋەندىكى نىزام، قوشۇمچە بەلگىلىمە ۋە قارارلار مۇشۇ قانۇنغا كىرگۈزۈلگەن ياكى تەتبىقلانمىسا، مۇشۇ قانۇن يولغا قويۇلغان كۈندىن باشلاپ بىكار قىلىنىدۇ :
1 ) جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھەربىيلەرنىڭ مەسئۇلىيىتىگە خىلاپلىق قىلىش جىنايىتىنى جازالاش ۋاقىتلىق نىزامى
2.ئىقتىسادقا ئېغىر بۇزغۇنچىلىق قىلغان جىنايەتچىلەرنى قاتتىق جازالاش توغرىسىدىكى قارار
3.جەمئىيەت ئامانلىقىغا ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەن جىنايەتچى ئۇنسۇرلارنى قاتتىق جازالاش توغرىسىدىكى قارار
4.ئەتكەسچىلىك جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قوشۇمچە بەلگىلىمە
5.خىيانەتچىلىك جىنايىتى، پارىخورلۇق جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قوشۇمچە بەلگىلىمە
6.دۆلەت مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويۇش جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قوشۇمچە بەلگىلىمە
7.دۆلەت نۇقتىلىق قوغدايدىغان قىممەتلىك، يوقىلىش گىردابىغا بېرىپ قالغان ياۋايى ھايۋانلار جىنايىتىنى تۇتۇش ۋە ئۆلتۈرۈش توغرىسىدىكى قوشۇمچە بەلگىلىمە
8.جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت بايرىقى، دۆلەت گېربىگە ھاقارەت قىلىش جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قارار
9.قەدىمىي مەدەنىيەت خارابىلىكلىرىنى ئوغرىلىقچە قېزىش، قەدىمىي قەبرىلەرنى دەپنە قىلىش جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قوشۇمچە بەلگىلىمە
10.ئايروپىلان بۇلىغان جىنايەتچىلەرنى جازالاش توغرىسىدىكى قارار
11.تاۋار ماركىسىنى ساختا رويخەتكە ئالدۇرۇش جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قوشۇمچە بەلگىلىمە
12.ساختا، ناچار تاۋارلارنى ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قارار
13.ئەسەر ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلىش جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قارار
14.شىركەت قانۇنىغا خىلاپ جىنايەتنى جازالاش توغرىسىدىكى قارار
15.قېچىپ كەتكەن ياكى قايتا جىنايەت ئۆتكۈزگەن ئەمگەك بىلەن ئۆزگەرتىلىۋاتقان جىنايەتچىلەر ۋە ئەمگەك بىلەن تەربىيەلىنىۋاتقانلارنى بىر تەرەپ قىلىش توغرىسىدىكى قارار
2-قوشۇمچە ھۆججەت :
مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى چىقارغان تۆۋەندىكى قوشۇمچە بەلگىلىمە ۋە قارارلار ساقلاپ قېلىنىدۇ، بۇنىڭ ئىچىدە مەمۇرىي جازا ۋە مەمۇرىي تەدبىرگە دائىر بەلگىلىمە داۋاملىق كۈچكە ئىگە بولىدۇ؛
جىنايى جاۋابكارلىققا دائىر بەلگىلىمە مۇشۇ قانۇنغا كىرگۈزۈلدى، مۇشۇ قانۇن يولغا قويۇلغان كۈندىن باشلاپ مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە تەتبىقلىنىدۇ :
1.زەھەر چەكلەش توغرىسىدىكى قارار
2.شەھۋانىي بۇيۇم ئەتكەسچىلىكى قىلغان، ياسىغان، ئېلىپ-ساتقان، تارقاتقان جىنايەتچى ئۇنسۇرلارنى جازالاش توغرىسىدىكى قارار
3.ئىپپەت-نومۇسىنى سېتىش، پاھىشىۋازلىق قىلىشنى قاتتىق چەكلەش توغرىسىدىكى قارار
4.ئاياللار ۋە بالىلارنى ئالداپ سېتىش، تۇتۇپ كېتىش جىنايەتچى ئۇنسۇرلىرىنى قاتتىق جازالاش توغرىسىدىكى قارار
5.باج ئوغرىلاش، باجغا قارشى تۇرۇش جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قوشۇمچە بەلگىلىمە
6.تەشكىلنى، باشقىلارنى دۆلەت ( چېگرا ) چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتكۈزۈش جىنايىتىنى قاتتىق جازالاش، توشۇش توغرىسىدىكى قوشۇمچە بەلگىلىمە
7.پۇل مۇئامىلە تەرتىپىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىش جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قارار
8.قوشۇلما قىممەت بېجى مەخسۇس تالونىنى ساختا تارقىتىش، ئويدۇرۇپ چىقىرىش ۋە قانۇنسىز سېتىش جىنايىتىنى جازالاش توغرىسىدىكى قارار