( 2002-يىل 12-ئاينىڭ 28-كۈنى 9-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 31-يىغىنىدا ماقۇللاندى )

سوتسىيالىستىك بازار ئىگىلىكى تەرتىپىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىش، جەمئىيەت باشقۇرۇش تەرتىپىگە ۋە دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىنىڭ مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىش جىنايى قىلمىشلىرىنى جازالاش، سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىنىڭ ئوڭۇشلۇق ئېلىپ بېرىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىش، پۇقرالارنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن، جىنايى ئىشلار قانۇنىغا تۆۋەندىكىچە تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى ۋە تولۇقلاندى :

1.جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 145-ماددىسىغا مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزىمىز:«تەن ساغلاملىقىغا كاپالەتلىك قىلىدىغان دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان داۋالاش ئۈسكۈنىلىرى، داۋالاش سەھىيە ماتېرىياللىرىنى ئىشلەپچىقىرىمىز ياكى تەن ساغلاملىقىغا كاپالەتلىك قىلىشنىڭ دۆلەت ئۆلچىمى، كەسىپ ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقىنى ئېنىق بىلىدىغان داۋالاش ئۈسكۈنىلىرى، ئىشلىتىش سەھىيە ماتېرىياللىرىنى سېتىپ، تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان يەتكۈزىمىز »
ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تەن ساغلاملىقىغا ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەنلەرگە ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسى% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئاقىۋىتى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى مۇددەتسىز قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە سېتىش سوممىسىنىڭ% 50 تىن يۇقىرى، ئىككى ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ياكى مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ.
»

2.152-ماددىدا بىر نۇسخا كۆپەيتىلىپ 2-تارماق قىلىندى:«تاموژنىنىڭ نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشىدىن قېچىپ، چېگرا سىرتىدىكى قاتتىق تاشلاندۇق، سۇيۇق تاشلاندۇق ۋە گاز ھالىتىدىكى تاشلاندۇقلارنى چېگرادىن توشۇپ كىرگۈزگەنلەردىن قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
»

ئەسلىدىكى 2-تارمىقى 3-تارمىقى سۈپىتىدە مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى:«ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەن ئىدارە جەرىمانە قويىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.»
»

3.جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 155-ماددىسىغا مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزۈلىدۇ:«تۆۋەندىكى قىلمىشلار ئەتكەسچىلىك جىنايىتى بويىچە بىر تەرەپ قىلىنىدۇ، مۇشۇ پاراگرافتىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جازالىنىدۇ:( 1 ) دۆلەت ئىمپورت قىلىشنى مەنئى قىلغان بۇيۇملارنى شەخسىيلەرگە بىۋاسىتە، قانۇنسىز سېتىۋالغانلار ياكى ئەتكەسچىلىك ئارقىلىق ئىمپورت قىلىنغان باشقا مال، بۇيۇملارنى شەخسلەرگە بىۋاسىتە قانۇنسىز سېتىۋالغانلارنىڭ سوممىسى چوڭراق بولىدۇ؛
( 2 ) ئىچكى دېڭىز، دېڭىز تەۋەلىكى، چېگرا دەرياسى، چېگرا كۆلىدە توشۇغان، سېتىۋالغان، ئېلىپ-ساتقانلار ياكى دۆلەت ئىمپورت-ئېكسپورت قىلىشنى چەكلىگەن مال، بۇيۇملارنى توشۇغان، ئالغان، ئېلىپ-سېتىۋەتكەنلەرنىڭ سوممىسى چوڭراق بولسا، قانۇنلۇق ئىسپاتى بولمىسا.
»

4.جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 244-ماددىسىدىن كېيىن بىر ماددا كۆپەيتىلىپ، 244-ماددىسىنىڭ بىرى قىلىندى:«ئەمگەك باشقۇرۇش نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلىپ، 16 ياشقا توشمىغان قۇرامىغا يەتمىگەنلەردىن پەۋقۇلئاددە سىجىللىقتىكى جىسمانىي ئەمگەك قىلىشقا ياللانغانلار ياكى ئېگىز ھاۋا بوشلۇقى، قۇدۇق ئاستىدا مەشغۇلات قىلغانلار ياكى پارتلاتقۇچ، ئاسان يانىدىغان، رادىيوئاكتىپلىق، زەھەرلىك قاتارلىق خەتەرلىك مۇھىتتا ئەمگەك قىلغانلار،
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.

«ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىش سادىر قىلىپ، ھادىسە پەيدا قىلغان ھەم باشقا جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەرگە بىر نەچچە جىنايەتنى قوشۇپ جازالاش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.»
»

5.جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 339-ماددىسىنىڭ 3-تارمىقىغا مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزىمىز:«خام ئەشيادىن پايدىلىنىش نامى بىلەن، خام ئەشيا قىلىشقا بولمايدىغان قاتتىق تاشلاندۇق، سۇيۇق تاشلاندۇق ۋە گاز ھالەتتىكى تاشلاندۇقلارنى ئىمپورت قىلغانلارغا مۇشۇ قانۇننىڭ 152-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقى، 3-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
»

6.جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 344-ماددىسىغا مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزۈلىدۇ:«دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، قىممەتلىك دەل-دەرەخلەرنى ياكى دۆلەت نۇقتىلىق قوغدايدىغان باشقا ئۆسۈملۈكلەرنى قانۇنسىز كەسكەن، بۇزۇۋەتكەنلەرگە ياكى قىممەتلىك دەل-دەرەخلەر ياكى دۆلەت نۇقتىلىق قوغدايدىغان باشقا ئۆسۈملۈكلەر ۋە ئۇلاردىن ياسالغان بۇيۇملارنى قانۇنسىز سېتىۋالغان، توشۇغان، پىششىقلىغان، ساتقانلارغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ،
قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.
»

7.جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 345-ماددىسىغا مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزۈلىدۇ:«ئورمان ياكى باشقا دەل-دەرەخلەرنى ئوغرىلىقچە كەسكەنلەردىن سانى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى پەۋقۇلئاددە زور بولغانلارغا يەتتە يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.

«ئورمان قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئورمان ياكى باشقا دەل-دەرەخلەرنى قالايمىقان كەسكەنلەردىن سانى كۆپرەك بولغانلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
سانى ناھايىتى كۆپ بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.

«ئوغرىلىقچە كەسكەن، قالايمىقان كەسكەن دەل-دەرەخلەرنى قانۇنسىز سېتىۋالغان، توشۇغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئۈچ يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى ياكى رېجىمغا ئېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە ياكى ئايرىم جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئۈچ يىلدىن يۇقىرى، يەتتە يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.

«دۆلەت دەرىجىلىك تەبىئىي مۇھاپىزەت رايونىدىكى ئورمان ياكى باشقا دەل-دەرەخلەرنى ئوغرىلىقچە كەسكەن، قالايمىقان كەسكەنلەرگە ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
»

8.جىنايى ئىشلار قانۇنىنىڭ 399-ماددىسىغا مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزۈلىدۇ:«ئەدلىيە خادىملىرىدىن نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ قانۇننى بۇزغان، يۈز-خاتىر قىلىپ قانۇننى بۇزغانلار، گۇناھسىز ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ئەيىبلىگەنلەرنى، جىنايىتى بارلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ قەستەن قانات ئاستىغا ئېلىپ سۈرۈشتۈرمىگەنلەر ياكى جىنايى ئىشلار سوت ھەرىكىتىدە پاكىت ۋە قانۇنغا قەستەن خىلاپلىق قىلىپ قانۇننى بۇزۇپ ھۆكۈم چىقارغانلار
بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا ئون يىلدىن يۇقىرى مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.

«ھەق تەلەپ ھەرىكىتى، مەمۇرىي سوت ھەرىكىتىدە پاكىت ۋە قانۇنغا قەستەن خىلاپلىق قىلىپ قانۇننى بۇزۇپ ھۆكۈم چىقارغانلاردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولغانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.

«ھۆكۈم ۋە كېسىم ئىجرا قىلىش پائالىيىتىدە، ئېغىر دەرىجىدە مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىپ ياكى خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، قانۇن بويىچە دەۋادا ئامان ساقلاش تەدبىرى قوللانماي، قانۇندا بەلگىلەنگەن ئىجرا مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماي ياكى قانۇنغا خىلاپ ھالدا دەۋادا ئامان قالدۇرۇش تەدبىرى، مەجبۇرىي ئىجرا قىلىش تەدبىرى قوللىنىپ، ئالاقىدارلار ياكى باشقىلارنىڭ مەنپەئىتىنى ئېغىر زىيانغا ئۇچراتقانلارغا بەش يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى ياكى تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش جازاسى بېرىلىدۇ؛
ئالاقىدارلار ياكى باشقىلارنىڭ مەنپەئىتىنى پەۋقۇلئاددە زور زىيانغا ئۇچراتقانلارغا بەش يىلدىن يۇقىرى، ئون يىلدىن تۆۋەن مۇددەتلىك قاماق جازاسى بېرىلىدۇ.

«ئەدلىيە خادىملىرىدىن پارا ئېلىشتا ئالدىنقى ئۈچ تارماقتىكى قىلمىشنى سادىر قىلغانلىرىغا، شۇنىڭ بىلەن بىللە مۇشۇ قانۇننىڭ 385-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن جىنايەتنىمۇ شەكىللەندۈرگەنلىرىگە ئېغىرراق جازا بېرىلىدۇ، دېگەن بەلگىلىمە بويىچە جىنايەت بېكىتىلىپ جازا بېرىلىدۇ.
»

توققۇزىنچى، بۇ تۈزىتىش كىرگۈزۈش لايىھەسى ئېلان قىلىنغان كۈندىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.