( 2018 ـ يىلى 3 ـ ئاينىڭ 11 ـ كۈنى 13 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى

1-قېتىملىق يىغىندا ماقۇللاندى.

32-ماددا ئاساسىي قانۇن كىرىش سۆزىنىڭ 7-تەبىئىي بۆلىكىدىكى «ماركسىزم-لېنىنىزم، ماۋ زېدۇڭ ئىدىيەسى، دېڭ شياۋپىڭ نەزەرىيەسى ۋە < ئۈچكە ۋەكىللىك قىلىش > مۇھىم ئىدىيەسىنىڭ يېتەكچىلىكىدە»غا «ماركسىزم-ماركسىزم، ماۋ زېدۇڭ ئىدىيەسىنى، دېڭ شياۋپىڭ نەزەرىيەسىنى، < ئۈچكە ۋەكىللىك بېرىش > مۇھىم ئىدىيەسىنى، ئىلمىي تەرەققىيات قارىشىنى، شى جىنپىڭ يېڭى دەۋر جۇڭگوچە سوتسىيالىزم ئىدىيەسىنىڭ يېتەكچىلىكىدىكى»دەپ تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى؛
«سوتسىيالىستىك قانۇنچىلىقنى تاكامۇللاشتۇرۇش»«سوتسىيالىستىك قانۇنچىللىقنى تاكامۇللاشتۇرۇپ»قا تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى؛
«ئۆز كۈچىگە تايىنىپ ئىش كۆرۈش، جاپا-مۇشەققەتكە چىداپ كۈرەش قىلىش»تىن ئىلگىرى «يېڭى تەرەققىيات ئىدىيەسىنى ئىزچىللاشتۇرۇش»كۆپەيتىپ يېزىلدى؛
«ماددىي مەدەنىيلىك، سىياسىي مەدەنىيلىك ۋە مەنىۋى مەدەنىيلىكنىڭ ماس تەرەققىياتىغا تۈرتكە بولۇپ، دۆلىتىمىزنى باي-قۇدرەتلىك، دېموكراتىك، مەدەنىي سوتسىيالىستىك دۆلەت قىلىپ قۇرۇپ چىقىش كېرەك»«ماددىي مەدەنىيلىك
«جۇڭخۇا مىللىتىنىڭ ئۇلۇغ گۈللىنىشىنى ئىشقا ئاشۇرۇش».
بۇ تەبىئىي بۆلەككە مۇناسىپ ھالدا مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى:«جۇڭگو يېڭى دېموكراتىك ئىنقىلابىنىڭ غەلىبىسى ۋە سوتسىيالىزم ئىشلىرىنىڭ مۇۋەپپەقىيىتى جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ جۇڭگودىكى ھەر مىللەت خەلققە رەھبەرلىك قىلىپ، ماركسىزم-لېنىنىزم، ماۋ زېدۇڭ ئىدىيەسىنىڭ يېتەكچىلىكىدە، ھەقىقەتتە چىڭ تۇرۇپ، خاتالىقلارنى تۈزىتىپ، نۇرغۇن جاپا-مۇشەققەت ۋە خەۋپ-خەتەر، توسالغۇلارنى يېڭىشى ئارقىلىق قولغا كەلگەن.
دۆلىتىمىز ئۇزاققىچە سوتسىيالىزمنىڭ دەسلەپكى باسقۇچىدا تۇرىدۇ.
دۆلەتنىڭ تۈپ ۋەزىپىسى جۇڭگوچە سوتسىيالىزم يولىنى بويلاپ، كۈچنى مەركەزلەشتۈرۈپ سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشى ئېلىپ بېرىش.
جۇڭگودىكى ھەر مىللەت خەلق داۋاملىق تۈردە جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىكىدە، ماركسىزم-لېنىنىزم، ماۋ زېدۇڭ ئىدىيەسى، دېڭ شياۋپىڭ نەزەرىيەسى، < ئۈچكە ۋەكىللىك قىلىش > مۇھىم ئىدىيەسى، ئىلمىي تەرەققىيات قارىشى، شى جىنپىڭ يېڭى دەۋر جۇڭگوچە سوتسىيالىزم ئىدىيەسىنىڭ يېتەكچىلىكىدە، خەلق دېموكراتىيەسى دىكتاتۇرىسىدا چىڭ تۇرۇپ، سوتسىيالىزم يولىدا چىڭ تۇرۇپ، ئىسلاھات، ئېچىۋېتىشتە چىڭ تۇرۇپ، سوتسىيالىزمنىڭ تۈرلۈك تۈزۈملىرىنى ئۈزلۈكسىز مۇكەممەللەشتۈرىدۇ،
سوتسىيالىستىك بازار ئىگىلىكىنى راۋاجلاندۇرۇپ، سوتسىيالىستىك دېموكراتىيەنى راۋاجلاندۇرۇپ، سوتسىيالىستىك قانۇنچىللىقنى تاكامۇللاشتۇرۇپ، يېڭى تەرەققىيات ئىدىيەسىنى ئىزچىللاشتۇرۇپ، ئۆز كۈچىگە تايىنىپ ئىش كۆرۈپ، جاپاغا چىداپ كۈرەش قىلىپ، سانائەت، يېزا ئىگىلىكى، دۆلەت مۇداپىئەسى ۋە پەن-تېخنىكىنى پەيدىنپەي زامانىۋىلاشتۇرۇپ، ماددىي مەدەنىيلىك، سىياسىي مەدەنىيلىك، مەنىۋى مەدەنىيلىك، ئىجتىمائىي مەدەنىيلىك ۋە ئېكولوگىيە مەدەنىيلىكىنىڭ ماس تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش،
دۆلىتىمىزنى باي-قۇدرەتلىك، دېموكراتىك، مەدەنىي، ئىناق، گۈزەل سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشقان كۈچلۈك دۆلەت قىلىپ قۇرۇپ چىقىپ، جۇڭخۇا مىللىتىنىڭ ئۇلۇغ گۈللىنىشىنى ئەمەلگە ئاشۇرايلى.
»

33-ماددا ئاساسىي قانۇن كىرىش سۆزىنىڭ 10-تەبىئىي بۆلىكىدىكى «ئۇزاق مۇددەتلىك ئىنقىلاب ۋە قۇرۇلۇش جەريانىدا»«ئۇزاق مۇددەتلىك ئىسلاھات، قۇرۇلۇش، ئىسلاھات جەريانىدا»دەپ تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى؛
«بارلىق سوتسىيالىستىك ئەمگەكچىلەر، سوتسىيالىزم ئىشلىرىنىڭ قۇرغۇچىلىرى، سوتسىيالىزمنى ھىمايە قىلىدىغان ۋەتەنپەرۋەرلەر ۋە ۋەتەننىڭ بىرلىكىنى ھىمايە قىلىدىغان ۋەتەنۋەرلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان كەڭ ۋەتەنپەرۋەرلىك بىرلىك سېپى»«بارلىق سوتسىيالىستىك ئەمگەكچىلەرنى، سوتسىيالىزم ئىشلىرىنىڭ قۇرۇلۇشچىلىرىنى، سوتسىيالىزمنى مۇھاپىزەت قىلىدىغان ۋەتەنپەرۋەزلەرنى، ۋەتەننىڭ بىرلىكىنى ھىمايە بولىدىغان ۋە جۇڭخۇا مىللىتىنىڭ ئۇلۇغ گۈللىنىشىگە كۈچ چىقىرىدىغان ۋەتەنپەرۋەرلەرنى ئۆز ئۈستىگە ئالغان كەڭ ۋەتەنپەرۋەرلىك ۋەتەنپەرۋەرلىك بىرلىك سېپىگە تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى
بىرلىك سەپ.
بۇ تەبىئىي بۆلەككە مۇناسىپ ھالدا مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى:«سوتسىيالىستىك قۇرۇلۇش ئىشلىرىدا ئىشچىلار، دېھقانلار ۋە زىيالىيلارغا تايىنىپ، ئىتتىپاقلىشىشقا بولىدىغان بارلىق كۈچلەر بىلەن ئىتتىپاقلىشىش شەرت.
ئۇزاق مۇددەتلىك ئىنقىلاب، قۇرۇلۇش ۋە ئىسلاھات داۋامىدا، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى رەھبەرلىك قىلىدىغان، دېموكراتىك پارتىيە-گۇرۇھلار ۋە خەلق تەشكىلاتلىرى قاتناشقان، بارلىق سوتسىيالىستىك ئەمگەكچىلەر، سوتسىيالىزم ئىشلىرىنىڭ قۇرغۇچىلىرى، سوتسىيالىزمنى ھىمايە قىلىدىغان ۋەتەنپەرۋەرلەر، ۋەتەننىڭ بىرلىكىنى ھىمايە قىلىدىغان ۋە جۇڭخۇا مىللىتىنىڭ ئۇلۇغ گۈللىنىشىگە كۈچ چىقىرىدىغان ۋەتەنپەرۋەرلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان كەڭ ۋەتەنپەرۋەرلىك بىرلىك سېپى قۇرۇلدى،
بۇ بىرلىك سەپ داۋاملىق مۇستەھكەملىنىدۇ ۋە تەرەققىي قىلىدۇ.
جۇڭگو خەلق سىياسىي مەسلىھەت كېڭىشى كەڭ ۋەكىللىك خاراكتېرىگە ئىگە بىرلىك سەپ تەشكىلاتى، ئۇ ئىلگىرى مۇھىم تارىخىي رول ئوينىغانىدى، بۇنىڭدىن كېيىن دۆلەتنىڭ سىياسىي تۇرمۇشى، ئىجتىمائىي تۇرمۇشى ۋە تاشقى دوستلۇق پائالىيەتلىرىدە، سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشى ئېلىپ بېرىش، دۆلەتنىڭ بىرلىكى ۋە ئىتتىپاقلىقىنى قوغداش كۈرەشلىرىدە ئۆزىنىڭ مۇھىم رولىنى يەنىمۇ جارى قىلدۇرىدۇ.
جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى رەھبەرلىكىدىكى كۆپ پارتىيە ھەمكارلىشىش ۋە سىياسىي كېڭىشىش تۈزۈمى ئۇزاققىچە مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدۇ ۋە تەرەققىي قىلىدۇ.
»

34-ماددا ئاساسىي قانۇن كىرىش سۆزىنىڭ 11-تەبىئىي بۆلىكىدە «باراۋەرلىك، ئىتتىپاقلىق، ھەمكارلىق ئاساسىدىكى سوتسىيالىستىك مىللەتلەر مۇناسىۋىتى ئورنىتىلدى ھەمدە داۋاملىق كۈچەيتىلىدۇ».
«باراۋەرلىك، ئىتتىپاقلىق، ھەمكارلىق، ئىناقلىق ئاساسىدىكى سوتسىيالىستىك مىللەتلەر مۇناسىۋىتى ئورنىتىلدى ھەم داۋاملىق كۈچەيتىلىدۇ»دەپ تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى.
»

35-ماددا ئاساسىي قانۇن كىرىش سۆزىنىڭ 12-تەبىئىي بۆلىكىدىكى «جۇڭگونىڭ ئىنقىلاب ۋە قۇرۇلۇش مۇۋەپپەقىيەتلىرى دۇنيا خەلقىنىڭ قوللىشىدىن ئايرىلالمايدۇ»دېگەن سۆز «جۇڭگونىڭ ئىنقىلاب، قۇرۇلۇش ۋە ئىسلاھات جەھەتتىكى مۇۋەپپەقىيەتلىرىنى دۇنيا خەلقىنىڭ قولشىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ»دەپ تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى؛
«جۇڭگو مۇستەقىل، ئۆزىگە ئۆزى ئىگە بولۇش ئاساسىدىكى تاشقى سىياسەتتە چىڭ تۇرىدۇ، بىر-بىرىنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە زېمىن پۈتۈنلۈكىگە ھۆرمەت قىلىش، بىر-بىرىگە تاجاۋۇز قىلماسلىق، بىر-بىرىدىن ئىچكى ئىشلارغا ئارىلاشماسلىق، باراۋەرلىك ئاساسىدا ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش، تىنچلىقتا بىللە تۇرۇشتىن ئىبارەت بەش پىرىنسىپتا چىڭ تۇرىدۇ»، كېيىن «تىنچ تەرەققىيات يولىدا چىڭ تۇرىدۇ، ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈپ، ئورتاق پايدا ئالىدىغان ئېچىۋېتىش ئىستراتېگىيەسىدە چىڭ تۇرىدۇ »؛
«ھەرقايسى دۆلەتلەر بىلەن بولغان دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ۋە ئىقتىساد، مەدەنىيەت بىلەن بولغان ئالاقىنى راۋاجلاندۇرۇش»«ھەرقايسى دۆلەتلەر بىلەنلا بولغان دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ۋەئىقتىساد، مەدەنىيەت ئالاقىسىنى راۋاجلاندۇرۇپ، ئىنسانىيەت تەقدىرى ئورتاق گەۋدىسى بەرپا قىلىشقا تۈرتكە بولۇش»قا تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى.
بۇ تەبىئىي بۆلەككە مۇناسىپ ھالدا مۇنداق تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى:«جۇڭگونىڭ ئىنقىلاب، قۇرۇلۇش، ئىسلاھاتىنىڭ مۇۋەپپەقىيەتلىرىنى دۇنيا خەلقىنىڭ قوللىشىدىن ئايرىلالمايدۇ.»
جۇڭگونىڭ ئىستىقبالى دۇنيانىڭ ئىستىقبالى بىلەن زىچ باغلانغان.
جۇڭگو مۇستەقىل، ئۆزىگە ئۆزى ئىگە بولۇش ئاساسىدىكى تاشقى سىياسەتتە چىڭ تۇرىدۇ، بىر-بىرىنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە زېمىن پۈتۈنلۈكىگە ھۆرمەت قىلىش، بىر-بىرىگە تاجاۋۇز قىلماسلىق، بىر-بىرى بىلەن ئىچكى ئىشلارغا ئارىلاشماسلىق، باراۋەرلىك ئاساسىدا ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش، تىنچ بىللە تۇرۇشتىن ئىبارەت بەش پىرىنسىپتا چىڭ تۇرىدۇ، تىنچ تەرەققىيات يولىدا چىڭ تۇرىدۇ، ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزىدىغان، ئورتاق پايدا ئالىدىغان ئېچىۋېتىش ئىستراتېگىيەسىدە چىڭ تۇرىدۇ، ھەرقايسى دۆلەتلەر بىلەن بولغان دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ۋە ئىقتىساد، مەدەنىيەت ئالاقىسىنى راۋاجلاندۇرىدۇ، ئىنسانىيەت تەقدىرى ئورتاق گەۋدىسىنىڭ بەرپا قىلىنىشىغا تۈرتكە بولىدۇ؛
جاھانگىرلىككە، زومىگەرلىككە، مۇستەملىكىچىلىككە قەتئىي قارشى تۇرۇپ، دۇنيادىكى ھەرقايسى دۆلەت خەلقى بىلەن بولغان ئىتتىپاقلىقنى كۈچەيتىپ، ئېزىلگۈچى مىللەتلەرنىڭ ۋە تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەرنىڭ مىللىي مۇستەقىللىقنى قولغا كەلتۈرۈش ۋە قوغداش، مىللىي ئىگىلىكنى راۋاجلاندۇرۇش يولىدىكى ھەققانىي كۈرەشلىرىگە مەدەت بېرىپ، دۇنيا تىنچلىقىنى قوغداش ۋە ئىنسانىيەتنىڭ تەرەققىيات ئىشلىرىنى ئىلگىرى سۈرۈش ئۈچۈن تىرىشىدۇ.
»

36-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 1-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى «سوتسىيالىستىك تۈزۈم جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تۈپ تۈزۈمى».
كېيىن بىر جۈملە قوشۇپ يېزىلدى، مەزمۇنى:«جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىكى جۇڭگوچە سوتسىيالىزمنىڭ ئەڭ ماھىيەتلىك ئالاھىدىلىكى.»
»

37-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 3-ماددىسىنىڭ 3-تارمىقىدىكى «دۆلەتنىڭ مەمۇرىي ئورگىنى، سوت ئورگىنى، تەپتىش ئورگىنى خەلق قۇرۇلتىيىدا ۋۇجۇدقا كېلىدۇ، ئۇنىڭ ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ، ئۇنىڭ نازارىتىدە بولىدۇ.
«دۆلەتنىڭ مەمۇرىي ئورگىنى، رېۋىزىيە ئورگىنى، سوت ئورگىنى، تەپتىش ئورگىنى خەلق قۇرۇلتىيىدا ۋۇجۇدقا كېلىدۇ، ئۇنىڭ ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ، ئۇنىڭ نازارىتىدە بولىدۇ.»
»

38-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 4-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىدىكى «دۆلەت ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇقى ۋە مەنپەئەتىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ، مىللەتلەرنىڭ باراۋەرلىك، ئىتتىپاقلىق، ھەمكارلىق مۇناسىۋىتىنى قوغدايدۇ ۋە راۋاجلاندۇرىدۇ».
«دۆلەت ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتى ۋە مەنپەئىتىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ، ھەرقايسى مىللەتلەرنىڭ باراۋەرلىك، ئىتتىپاقلىق، ھەمكارلىق، ئىناقلىق مۇناسىۋىتىنى قوغدايدۇ ۋە راۋاجلاندۇرىدۇ»دەپ تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى.
»

39-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 24-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى «دۆلەت ۋەتەننى سۆيۈش، خەلقنى سۆيۈش، ئەمگەكنى سۆيۈش، ئىلىم-پەننى سۆيۈش، سوتسىيالىزمنى سۆيۈشتەك ئومۇمىي ئەخلاقنى تەشەببۇس قىلىدۇ»دېگەن سۆز «دۆلەت سوتسىيالىستىك يادرولۇق قىممەت قارىشىنى تەشەببۇس قىلىدۇ، ۋەتەننى سۆيۈش، خەلقنىڭ مۇھەببىتىنى سۆيۈش، ئەمگەكنىڭ مۇھەببىتىنى، ئىلىم-پەننى سۆيۈش، سوتسىيالىزمنىڭ ئومۇمىي ئەخلاقىنى تەشەببۇس قىلىدۇ»دەپ تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى.
بۇ تارماققا مۇناسىپ تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى:«دۆلەت سوتسىيالىستىك يادرولۇق قىممەت قارىشىنى تەشەببۇس قىلىدۇ، ۋەتەننى سۆيۈش، خەلقنى سۆيۈش، ئەمگەكنى سۆيۈش، ئىلىم-پەننى سۆيۈش، سوتسىيالىزمنى سۆيۈش ئومۇمىي ئەخلاقىنى تەشەببۇس قىلىدۇ، خەلق ئارىسىدا ۋەتەنپەرۋەرلىك، كوللېكتىۋىزم ۋە ئىنتېرناتسىيونالىزم، كوممۇنىزم تەربىيەسى، دىيالېكتىك ماتېرىيالىزم ۋە تارىخىي ماتېرىيالىزم تەربىيەسى بېرىدۇ،
كاپىتالىستىك، فېئوداللىق ۋە باشقا چىرىك ئىدىيەلەرگە قارشى تۇرۇش.
»

40-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 27-ماددىسىغا بىر تارماق كۆپەيتىلىپ، 3-تارمىقى قىلىنىدۇ:«دۆلەت خادىملىرى ۋەزىپىگە ئولتۇرغاندا قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئاشكارا ھالدا ئاساسىي قانۇن قەسىمى بېرىشى كېرەك».
»

41-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 62-ماددىسى «مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى تۆۋەندىكى خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ»گە بىر تۈر قوشۇلدى، بۇ، 7-تۈر «( 7 ) دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرىنى سايلاش»سۈپىتىدە، 7-تۈردىن 15-تۈرگىچە بولغان تۈرلەر مۇناسىپ ھالدا 8-تۈردىن 16-تۈرگىچە ئۆزگەرتىلىدۇ.

42-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 63-ماددىسى «مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى تۆۋەندىكى خادىملارنى قالدۇرۇۋېتىشكە ھوقۇقلۇق»دېگەن سۆزنىڭ بىر تۈرىنى كۆپەيتىپ، 4-تارماقچىسى «( 4 ) دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرى»قىلىدۇ، 4-، 5-تارماقچىسى مۇناسىپ ھالدا 5-، 6-تارماقچىسىغا ئۆزگەرتىلىدۇ.

43-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 65-ماددىسىنىڭ 4-تارمىقىدىكى «مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تەركىبىدىكىلەر دۆلەتنىڭ مەمۇرىي ئورگىنى، سوت ئورگىنى ۋە تەپتىش ئورگىنىدا ۋەزىپە ئۆتىسە بولمايدۇ».
«مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تەركىبىدىكىلەر دۆلەتنىڭ مەمۇرىي ئورگىنى، رېۋىزىيە ئورگىنى، سوت ئورگىنى ۋە تەپتىش ئورگىنىدا ۋەزىپە ئۆتىسە بولمايدۇ.»
»

44-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 67-ماددىسىدىكى «مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تۆۋەندىكى خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ»دېگەن سۆزنىڭ 6-تارماقچىسىدىكى «( 6 ) گوۋۇيۈەننىڭ، مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ، ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ ۋە ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ خىزمىتىنى نازارەت قىلىش»نىڭ «( 6»گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت، دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ، ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى ۋە ئالىي خەلقنى نازارەت قىلىش ئۈچۈن تۈزىتىلگەنلىكى ( 6 ) بولىدۇ
تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ خىزمىتى.
بىر تۈر كۆپەيتىلدى، 11-تۈر «( 11 ) دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتى مۇدىرىنىڭ تەكلىپى بويىچە، دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇئاۋىن مۇدىرلىرى، ئەزالىرى ۋەزىپىگە تەيىنلىنىدۇ ۋە قالدۇرۇلىدۇ»، 11-تۈردىن 21-تۈرگىچە بولغان تۈر مۇناسىپ ھالدا 12-تۈردىن 22-تۈرگىچە ئۆزگەرتىلىدۇ.

ئاساسىي قانۇننىڭ 70-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىدىكى «مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى مىللەتلەر كومىتېتى، قانۇن كومىتېتى، مالىيە-ئىقتىساد كومىتېتى، مائارىپ-پەن-مەدەنىيەت-سەھىيە كومىتېتى، تاشقى ئىشلار كومىتېتى، جۇڭگو مۇھاجىرلىرى كومىتېتىنى ۋە تەسىس قىلىش زۆرۈر بولغان باشقا مەخسۇس كومىتېتلارنى تەسىس قىلىدۇ».
«مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى مىللەتلەر كومىتېتى، ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇن كومىتېتى، مالىيە-ئىقتىساد كومىتېتى، مائارىپ-پەن-مەدەنىيەت-سەھىيە كومىتېتى، تاشقى ئىشلار كومىتېتى، خۇاچياۋلار كومىتېتىنى ۋە تەسىس قىلىشقا تېگىشلىك باشقا مەخسۇس كومىتېتلارنى تەسىس قىلىدۇ.»
»

45-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 79-ماددىسىنىڭ 3-تارمىقىدىكى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ رەئىسى، مۇئاۋىن رەئىسىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە يۈرگۈزۈش مۇددىتى بىلەن ئوخشاش بولىدۇ، ئۇدا ئىككى نۆۋەتتىن ئارتۇق ۋەزىپە ئۆتىسە بولمايدۇ».
«جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ رەئىسى، مۇئاۋىن رەئىسىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە يۈرگۈزۈش مۇددىتى بىلەن ئوخشاش بولىدۇ.»
»

46-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 89-ماددىسىدىكى «گوۋۇيۈەن تۆۋەندىكى خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ»دېگەن سۆزنىڭ 6-تارماقچىسىدىكى «( 6 ) ئىقتىساد خىزمىتى ۋە شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشىغا رەھبەرلىك قىلىش ۋە ئۇنى باشقۇرۇش»«( 6»ئىقتىساد خىزمىتى ۋە شەھەرلەر-يېزا قۇرۇلۇشى، ئېكولوگىيە مەدەنىيلىكى قۇرۇلۇشىغا رەھبەرلىك قىلىش-باشقۇرۇش»قا تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى؛
8 ـ تۈرلۈك «( 8 ) خەلق ئىشلىرى، جامائەت خەۋپسىزلىكى، ئەدلىيە مەمۇرىيىتى ۋە رېۋىزىيە قاتارلىق خىزمەتلەرگە رەھبەرلىك قىلىش ۋە ئۇنى باشقۇرۇش»«( 8 > خەلق ئىشلىرى، گوڭئەن، ئەدلىيە مەمۇرىيىتى قاتارلىق خىزمەتلەر»گە تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى.

47-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 100-ماددىسىغا بىر تارماق كۆپەيتىلىپ، 2-تارمىقى قىلىندى:«رايون بار شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتايلىرى ۋە ئۇلارنىڭ دائىمىي كومىتېتلىرى ئاساسىي قانۇنغا، قانۇنلارغا، مەمۇرىي نىزاملارغا ۋە شۇ ئۆلكە، ئاپتونوم رايوننىڭ يەرلىك نىزاملىرىغا زىت بولماسلىق شەرتى بىلەن قانۇنلاردىكى بەلگىلىمىگە بىنائەن يەرلىك نىزام چىقارسا بولىدۇ،
ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا تەستىقلاتقاندىن كېيىن يولغا قويۇلىدۇ.
»

108-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 1-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى «ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتايلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ باشلىقى ۋە شۇ دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشىنى سايلايدۇ ھەمدە قالدۇرۇۋېتىشكە ھوقۇقلۇق.
«ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتايلىرى شۇ دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرى، شۇ دەرىجىلىك خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ باشلىقى ۋە شۇ دەرىجىلىك خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشىنى سايلايدۇ ھەمدە قالدۇرۇۋېتىشكە ھوقۇقلۇق.»
»

49-ماددا ئاساسىي قانۇن 3-ماددىسىنىڭ 3-تارمىقىدىكى «ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تەركىبىدىكىلەر دۆلەتنىڭ مەمۇرىي ئورگىنى، سوت ئورگىنى ۋە تەپتىش ئورگىنىدا ۋەزىپە ئۆتىسە بولمايدۇ».
«ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تەركىبىدىكىلەر دۆلەتنىڭ مەمۇرىي ئورگىنى، رېۋىزىيە ئورگىنى، سوت ئورگىنى ۋە تەپتىش ئورگىنىدا ۋەزىپە ئۆتىسە بولمايدۇ».
»

105-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 4-ماددىسىدىكى «شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى، خەلق سوت مەھكىمىسى ۋە خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ خىزمىتىنى نازارەت قىلىش»«شۇ دەرىجىلىك خەلقنىڭ ھۆكۈمىتى، رېۋىزىيە كومىتېتى، خەلق سوت مەھكىمىلىرى ۋە خەلق تەپتىش مەھكىمىلىرىنىڭ خىزمىتىنى نازارەت قىلىش )»قا تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى.
بۇ ماددىغا مۇناسىپ تۈزىتىش كىرگۈزۈلىدۇ:«ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتلىرى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ھەرقايسى جەھەتلەردىكى خىزمەتلىرىگە دائىر مۇھىم، زور ئىشلارنى مۇزاكىرە قىلىدۇ، قارار قىلىدۇ؛
شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى، رېۋىزىيە كومىتېتى، خەلق سوت مەھكىمىسى ۋە خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ خىزمىتىنى نازارەت قىلىش؛
شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ نامۇۋاپىق قارارى ۋە بۇيرۇقىنى بىكار قىلىش؛
بىر دەرىجە تۆۋەن خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ نامۇۋاپىق قارارىنى بىكار قىلىش؛
قانۇندا بەلگىلەنگەن ھوقۇق دائىرىسىدە دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىنى تەيىنلەش ۋە قالدۇرۇشنى قارار قىلىش؛
شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ يىغىنى يېپىق مەزگىلدە، بىر دەرىجە يۇقىرى خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ئايرىم ۋەكىللىرى ۋەكىللىكتىن قالدۇرۇۋېتىلىدۇ ۋە تولۇقلاپ سايلىنىدۇ.
»

101-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 7-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىدىكى «ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى قانۇندا بەلگىلەنگەن ھوقۇق دائىرىسى بويىچە شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئىقتىساد، مائارىپ، پەن-تېخنىكا، مەدەنىيەت، سەھىيە، تەنتەربىيە ئىشلىرىنى، شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى ئىشلىرىنى ۋە مالىيە، خەلق ئىشلىرى، جامائەت خەۋپسىزلىكى، مىللەتلەر ئىشلىرىنى، ئەدلىيە مەمۇرىيىتى، رېۋىزىيە، پىلانلىق تۇغۇت قاتارلىق مەمۇرىي خىزمەتلىرىنى باشقۇرىدۇ،
قارار ۋە بۇيرۇقلارنى ئېلان قىلىش، مەمۇرىي خادىملارنى تەيىنلەش ۋە قالدۇرۇش، تەربىيەلەش، سىناش، مۇكاپاتلاش ۋە جازالاش.
«ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى قانۇندا بەلگىلەنگەن ھوقۇق دائىرىسى بويىچە شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئىقتىساد، مائارىپ، پەن-مەدەنىيەت، سەھىيە، تەنتەربىيە ئىشلىرىنى، شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى ئىشلىرىنى ۋە مالىيە، خەلق ئىشلىرى، جامائەت خەۋپسىزلىكى، مىللەتلەر ئىشلىرىنى، ئەدلىيە مەمۇرىيىتى، پىلانلىق تۇغۇت قاتارلىق مەمۇرىي خىزمەتلەرنى باشقۇرىدۇ، قارار ۋە بۇيرۇقلارنى ئېلان قىلىدۇ،
مەمۇرىي خادىملارنى تەيىنلەش ۋە قالدۇرۇش، تەربىيەلەش، سىناش، مۇكاپاتلاش ۋە جازالاش.
»

52-ماددا ئاساسىي قانۇننىڭ 3-بابىدىكى «دۆلەت ئاپپاراتى»غا بىر پاراگراف قوشۇلۇپ، 7-پاراگراف «رېۋىزىيە كومىتېتى»قىلىنىدۇ؛
5-ماددا كۆپەيتىلىدۇ، بۇ ئايرىم-ئايرىم ھالدا 123-ماددىدىن 127-ماددىغىچە بولىدۇ.
مەزمۇنى تۆۋەندىكىچە :

7-پاراگراف رېۋىزىيە كومىتېتى

123-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتلىرى دۆلەتنىڭ رېۋىزىيە ئورگانلىرىدۇر.

124-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتى ۋە يەرلىك ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتلىرىنى تەسىس قىلىدۇ.

رېۋىزىيە كومىتېتى تۆۋەندىكى خادىملاردىن تەركىب تاپىدۇ :

مۇدىر،

مۇئاۋىن مۇدىرلار بىر قانچە كىشى،

ئەزالار بىر قانچە ئادەم.

رېۋىزىيە كومىتېتى مۇدىرىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە يۈرگۈزۈش مۇددىتى بىلەن ئوخشاش بولىدۇ.
دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرى ئۇدا ئىككى نۆۋەتتىن ئارتۇق ۋەزىپە ئۆتىسە بولمايدۇ.

رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ تەشكىلى ۋە خىزمەت ھوقۇقى قانۇندا بەلگىلىنىدۇ.

125-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتى ئالىي رېۋىزىيە ئورگىنىدۇر.

دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتلىرىنىڭ خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلىدۇ، يۇقىرى دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتى تۆۋەن دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلىدۇ.

126-ماددا دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ.
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتلىرى ئۆزىنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرگەن دۆلەت ھاكىمىيەت ئورگىنى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى رېۋىزىيە كومىتېتى ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ.

127-ماددا رېۋىزىيە كومىتېتى رېۋىزىيە ھوقۇقىنى قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە مۇستەقىل يۈرگۈزىدۇ، مەمۇرىي ئورگانلار، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ۋە شەخسلەرنى ئارىلاشتۇرمايدۇ.

رېۋىزىيە ئورگانلىرى ۋەزىپىگە مۇناسىۋەتلىك قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلار ۋە ۋەزىپىگە مۇناسىۋەتلىك جىنايەت دېلولىرىنى بېجىرىشتە، سوت ئورگانلىرى، تەپتىش ئورگانلىرى ۋە قانۇن ئىجرا قىلغۇچى تارماقلار بىلەن ئۆزئارا ماسلىشىشى، بىر-بىرىنى چەكلەپ تۇرۇشى كېرەك.

7-پاراگراف مۇناسىپ ھالدا 8-پاراگرافقا ئۆزگەرتىلىدۇ، 123-ماددىدىن 138-ماددىغىچە بولغان ماددا مۇناسىپ ھالدا 128-ماددىدىن 143-ماددىغىچە ئۆزگەرتىلىدۇ.