( 1990-يىل 9-ئاينىڭ 7-كۈنى 7-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 15-يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2000-يىل 10-ئاينىڭ 31-كۈنى 9-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 18-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1-قېتىم تۈزىتىلگەن، 2009-يىل 8-ئاينىڭ 27-كۈنى 11-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10-يىغىنىدا ماقۇللانغان
يىغىندا «قىسمەن قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارار»غا 2-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى )

1-ماددا بۇ قانۇن ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇقى ۋە مەنپەئىتىنى قوغداش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇنغا بىنائەن چىقىرىلدى.

2-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋەتەنگە قايتىپ ئولتۇراقلاشقان چياۋمىنلارنى كۆرسىتىدۇ.
خۇاچياۋ چەت ئەلدە ئولتۇراقلىشىپ قالغان جۇڭگو پۇقرالىرىنى كۆرسىتىدۇ.

چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرى _ خۇاچياۋ، ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلارنىڭ دۆلەت ئىچىدىكى ئائىلە تەۋەلىرىنى كۆرسىتىدۇ.

本法所称侨眷包括:华侨、归侨的配偶，父母，子女及其配偶，兄弟姐妹，祖父母、外祖父母，孙子女、外孙子女，以及同华侨、归侨有长期扶养关系的其他亲属。

3-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلارنىڭ ئائىلە تەۋەلىرى ئاساسىي قانۇندا ۋە قانۇنلاردا بەلگىلەنگەن پۇقرالىق ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولىدۇ ھەمدە ئاساسىي قانۇندا ۋە قانۇندا بەلگىلەنگەن پۇقرالىق مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىدۇ، ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ كەمسىتىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

دۆلەت ئەمەلىي ئەھۋالغا ۋە ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ ئالاھىدىلىكىگە قاراپ مۇۋاپىق ئېتىبار بېرىدۇ، كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن ياكى گوۋۇيۈەننىڭ ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەيدۇ.

4-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇلارنىڭ چياۋمىنلار خىزمىتىگە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنى تەشكىللەپ ۋە ماسلاشتۇرۇپ، ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەيدۇ.

第五条　国家对回国定居的华侨给予安置。

6-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋە ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار كۆپرەك بولغان رايونلاردىكى يەرلىك خەلق قۇرۇلتايلىرىدا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمېنلارنىڭ مۇۋاپىق ساندا ۋەكىلى بولۇشى كېرەك.

7-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرى قانۇن بويىچە ئىجتىمائىي تەشكىلات قۇرۇشنى ئىلتىماس قىلىپ، ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىن ۋە چياۋمىنلار دۆلەت تەۋەلىرىنىڭ ئېھتىياجىغا ماس كېلىدىغان قانۇنلۇق ئىجتىمائىي پائالىيەتلەرنى ئېلىپ بېرىشقا ھوقۇقلۇق.

ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرى قانۇن بويىچە قۇرغان ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارنىڭ مال-مۈلكىنى قانۇن قوغدايدۇ، ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسلەرنىڭ چېقىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

8-ماددا جۇڭخۇا مەملىكەتلىك ۋەتەنگە قايتقان جۇڭگولۇق چياۋمىنلار بىرلەشمىسى ۋە يەرلىك ۋەتەنگە قايتقان جۇڭگولۇق خۇاچياۋلار بىرلەشمىلىرى ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ مەنپەئىتىگە ۋاكالىتەن، ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىن ۋە چياۋمىنلەر ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ.

9-ماددا دۆلەت ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلارنى ئورۇنلاشتۇرىدىغان دېھقانچىلىق مەيدانى، ئورمانچىلىق مەيدانى قاتارلىق كارخانىلارنى يۆلەيدۇ، ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ ئۇنىڭ قانۇنلۇق ئىشلىتىۋاتقان يېرىنى ئىگىلىۋېلىشىغا، قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە چېقىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلارنى ئورۇنلاشتۇرىدىغان دېھقانچىلىق مەيدانى، ئورمانچىلىق مەيدانى قاتارلىق كارخانىلار جايلاشقان جايلاردا ئېھتىياجغا قاراپ مەكتەپ ۋە داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتلىرىنى مۇۋاپىق تەسىس قىلىشقا بولىدۇ، دۆلەت خادىم، ئۈسكۈنە، خىراجەت قاتارلىق جەھەتلەردە يار-يۆلەك بولىدۇ.

10-ماددا دۆلەت ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ ئىجتىمائىي كاپالەت ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ.
ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار ۋە ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلىرى قانۇن بويىچە شۇ جاينىڭ ئىجتىمائىي سۇغۇرتىسىغا قاتنىشىشى، ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ھەققى تاپشۇرۇشى كېرەك.

ئەمگەك ئىقتىدارىدىن قالغان ھەم ئىقتىسادىي مەنبەسى يوق ياكى تۇرمۇشتا ھەقىقەتەن قىيىنچىلىقى بار بولغان ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلارنىڭ ئائىلە تەۋەلىرىنى شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى قۇتقۇزۇشى كېرەك.

11-ماددا دۆلەت ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ قانۇن بويىچە مەبلەغ سېلىپ كەسىپ قۇرۇشىغا، بولۇپمۇ يۇقىرى، يېڭى تېخنىكىلىق كارخانا قۇرۇشىغا ئىلھام ۋە يېتەكچىلىك قىلىدۇ، ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى مەدەت بېرىشى، ئۇلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن قوغدايدۇ.

12-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ دۆلەت ئىچىدە ئاممىۋى پاراۋانلىق ئىشلىرىنى يولغا قويۇشىغا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى مەدەت بېرىشى، ئۇلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن قوغدىشى كېرەك.

ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ چېگرا سىرتىدىكى ئۇرۇق-تۇغقان، دوست-بۇرادەرلىرى ئىئانە قىلغان ماددىي ئەشيالارنى دۆلەت ئىچى پاراۋانلىق ئىشلىرىغا ئىشلەتكەنلەردىن قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە تاموژنا بېجى ۋە ئىمپورت ھالقىسىدىكى قوشۇلما قىممەت بېجى كېمەيتىپ ئېلىنىدۇ ياكى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ.

13-ماددا دۆلەت ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ دۆلەت ئىچىدىكى خۇسۇسىي ئۆيلىرىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ.

ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ شەخسىي ئۆيلىرىنى قانۇن بويىچە ئالغان، ئېلىپ ئىشلەتكەن، چېقىپ كۆچۈرگەنلەرگە قۇرۇلۇش قىلدۇرغۇچى ئورۇن دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە مۇۋاپىق تولۇقلىما بېرىشى ۋە مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇشى كېرەك.

14-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ ئىشقا ئورۇنلىشىشىغا ئېتىبار بېرىشى، زۆرۈر يېتەكچىلىك قىلىشى ۋە مۇلازىمەت قىلىشى كېرەك.

ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىن ئوقۇغۇچىلار، ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلارنىڭ پەرزەنتلىرى ۋە خۇاچياۋلارنىڭ دۆلەت ئىچىدىكى پەرزەنتلىرى ئۆرلەپ ئوقۇسا، دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە ئېتىبار بېرىلىدۇ.

15-ماددا دۆلەت ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ چياۋمىنلار تاشقى پېرېۋوت كىرىمىنى قوغدايدۇ.

16-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرى چېگرا سىرتىدىكى ئۇرۇق-تۇغقان، دوست-بۇرادەرلىرىنىڭ ۋەسىيەتلىك ھەدىيەسى ياكى ھەدىيەسىنى قوبۇل قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ چېگرا سىرتىدىكى مىراسلارغا ۋارىسلىق قىلىش ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن قوغدايدۇ.

ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلارنىڭ ئائىلە تەۋەلىرى ئۇلارنىڭ چېگرا سىرتىدىكى مال-مۈلكىنى بىر تەرەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

17-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ چېگرا سىرتىدىكى ئۇرۇق-تۇغقان، دوست-بۇرادەرلىرى بىلەن بولغان ئالاقىسى ۋە ئالاقىسىنى قانۇن قوغدايدۇ.

18-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرى چېگرادىن چىقىشنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئالاقىدار مەسئۇل تارماق بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە رەسمىيەت بېجىرىشى كېرەك.

ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلارنىڭ ئائىلە تەۋەلىرى چېگرا سىرتىدىكى بىۋاسىتە تۇغقانلىرىنىڭ كېسىلى ئېغىرلىشىپ قېلىش، ئۆلۈپ كېتىش ياكى چېگرا سىرتىدىكى مال-مۈلكىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە بىر تەرەپ قىلىش قاتارلىق ئالاھىدە ئەھۋاللار تۈپەيلىدىن چېگرادىن چىقىشقا جىددىي ئېھتىياجلىق بولسا، ئالاقىدار مەسئۇل تارماق ئىلتىماس قىلغۇچى بەرگەن ئۈنۈملۈك ئىسپاتقا ئاساسەن ئاۋۋال رەسمىيەت بېجىرىشى كېرەك.

19-ماددا دۆلەت ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ چېگرادىن چىقىپ تۇغقان يوقلاش ھوقۇقىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.

ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرى، ئىشچى-خىزمەتچىلەر دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە چېگرادىن چىقىپ تۇغقان يوقلاش تەمىناتىدىن بەھرىمەن بولىدۇ.

20-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە چېگرادىن چىقىپ ئولتۇراقلىشىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ، تەستىقلىتىش ئارقىلىق چېگرادىن چىقىپ ئولتۇراقلاشقانلىرى ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزۈشىگە يول قويۇلمايدۇ.

دەم ئېلىشقا چىققان، پېنسىيەگە چىققان، خىزمىتىدىن چېكىنگەن ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىدىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر چېگرادىن چىقىپ ئولتۇراقلاشقان بولسا، ئۇلارنىڭ دەم ئېلىش پۇلى، پېنسىيە پۇلى، خىزمەتتىن چېكىنىش پۇلى، كۈتۈنۈش پۇلى تولۇق تارقىتىلىدۇ.

21-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلارنىڭ ئائىلە تەۋەلىرىدىن ئۆز خىراجىتى بىلەن چېگرادىن چىقىپ ئۆگىنىش، لېكسىيە سۆزلەشنى ئىلتىماس قىلغانلىرى ياكى سودا قىلىش، چېگرادىن چىقىش بىلەن شۇغۇللانغانلىرىغا تۇرۇشلۇق ئورنى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى قولايلىق يارىتىپ بېرىشى كېرەك.

22-ماددا دۆلەت ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ چېگرا سىرتىدىكى ھەققانىي ھوقۇق-مەنپەئىتىنى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تۈزگەن ياكى قاتناشقان خەلقئارا شەرتنامە ياكى خەلقئارا ئادەت بويىچە قوغدايدۇ.

23-ماددا ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتى دەخلى-تەرۇزغا ئۇچرىغاندا، دەخلى-تەرۇزغا ئۇچرىغۇچى ئالاقىدار مەسئۇل تارماقتىن قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشنى تەلەپ قىلىشقا ياكى خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار بىرلەشمىسى مەدەت ۋە ياردەم بېرىشى كېرەك.

24-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ ياكى خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى زىيانغا ئۇچراتقانلىرىنى ئۆز ئورنى ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل ئورگىنى تۈزىتىشكە ياكى مەمۇرىي جازا بېرىشكە بۇيرۇشى كېرەك؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

25-ماددا ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخستىن ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزۈپ، ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىن قېرىنداشلار ۋە چياۋمىنلەر ئائىلە تەۋەلىرىنى مال-مۈلۈك زىيانغا ياكى باشقا زىيانغا ئۇچراتقانلىرى قانۇن بويىچە ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

26-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 9-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ئورۇنلاشتۇرۇلغان دېھقانچىلىق مەيدانى، ئورمانچىلىق مەيدانىنىڭ قانۇنلۇق ئىشلەتكەن يېرىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان بولسا، ئالاقىدار مەسئۇل تارماق قايتۇرۇشقا بۇيرۇشى كېرەك؛
زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

27-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 13-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار ۋە چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ دۆلەت ئىچىدىكى خۇسۇسىي ئۆيىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغانلارنى ئالاقىدار مەسئۇل تارماق قايتۇرۇشقا بۇيرۇشى كېرەك؛
زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

28-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 20-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، چېگرادىن چىقىپ ئولتۇراقلاشقان ۋەتەنگە قايتقان چياۋمىنلار، چياۋمىنلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ دەم ئېلىشقا چىقىش پۇلى، پېنسىيە پۇلى، خىزمەتتىن چېكىنىش پۇلى ۋە كۈتۈنۈش پۇلىنى تارقىتىشنى توختاتقان، تۇتۇپ قالغان، ئىشلىتىۋالغانلارنى مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ياكى ئالاقىدار مەسئۇل تارماقلار تولۇقلاپ تارقىتىشقا بۇيرۇشى ھەمدە قانۇن بويىچە تۆلەم بېرىشى كېرەك؛
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

29-ماددا گوۋۇيۈەن مۇشۇ قانۇنغا ئاساسەن يولغا قويۇش چارىسىنى چىقىرىدۇ.

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتلىرى مۇشۇ قانۇن ۋە گوۋۇيۈەننىڭ يولغا قويۇش چارىسىگە ئاساسەن يولغا قويۇش چارىسىنى چىقارسا بولىدۇ.

30-ماددا بۇ قانۇن 1991-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.