( 2001-يىل 10-ئاينىڭ 27-كۈنى 9-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 24-يىغىنىدا ماقۇللاندى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنىڭ رايونلارغا ئايرىلىشى

3-باب دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلىش ۋە تەستىقلاش

4-باب دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى

5-باب دېڭىز تەۋەلىكىگە ئىشلىتىش پۇلى

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىش، دۆلەتنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ۋە دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، دېڭىز تەۋەلىكىنى مۇۋاپىق ئېچىش ۋە ئىمكانىيەتلىك سىجىل پايدىلىنىشنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

2-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان دېڭىز تەۋەسى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىچكى سۈيى، دېڭىز تەۋەلىكىدىكى سۇ يۈزى، سۈيى، دېڭىز قىنى ۋە تېگى-تەكتىنى كۆرسىتىدۇ.

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئىچكى سۇ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دېڭىز تەۋەلىكى ئاساسىي لىنىيەسىنىڭ قۇرۇقلۇق تەرىپىدىن دېڭىز قىرغىقى لىنىيەسىگىچە بولغان دېڭىز تەۋەلىكىنى كۆرسىتىدۇ.

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىچكى سۇ، دېڭىز تەۋەلىكىدە مۇئەييەن دېڭىز تەۋەلىكىدە ئۈچ ئايدىن ئارتۇق يەكلەشچان دېڭىزدىن پايدىلىنىش پائالىيىتىگە مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

3-ماددا دېڭىز تەۋەسى دۆلەت ئىگىدارلىقىدا بولسا، گوۋۇيۈەن دۆلەتكە ۋاكالىتەن دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدۇ.
ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىگىلىۋېلىشىغا، ئېلىش-سېتىشىغا ياكى باشقا شەكىللەر بىلەن قانۇنسىز ئۆتۈنۈپ بېرىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

ئورۇن ۋە شەخسلەر دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىشتە، دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقىغا قانۇن بويىچە ئېرىشىشى شەرت.

4-ماددا دۆلەت دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنى رايونلارغا ئايرىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.
دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىش دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنىڭ رايونلارغا ئايرىلىشىغا ئۇيغۇن كېلىشى شەرت.

دۆلەت دېڭىزنى تىندۇرۇش، دېڭىزنى قورشاش قاتارلىق دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ تەبىئىي خۇسۇسىيىتىنى ئۆزگەرتىدىغان دېڭىزدىن پايدىلىنىش پائالىيەتلىرىنى قاتتىق باشقۇرىدۇ.

5-ماددا دۆلەت دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى باشقۇرۇش ئۇچۇر سىستېمىسى قۇرۇپ، دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىشلىتىلىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدۇ، كۆزىتىپ ئۆلچەيدۇ.

6-ماددا دۆلەت دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنى تىزىملاش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ، قانۇن بويىچە تىزىملانغان دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقىنى قانۇن قوغدايدۇ.

دۆلەت دېڭىز تەۋەلىكىدە ئىشلىتىشنى ئىستاتىستىكا قىلىش تۈزۈمىنى ئورنىتىپ، دېڭىز تەۋەسىدە ئىشلىتىشنى ئىستاتىستىكا قىلىش ماتېرىياللىرىنى قەرەللىك ئېلان قىلىدۇ.

7-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ.
دېڭىز بويىدىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بېرىلگەن ھوقۇققا بىنائەن، شۇ مەمۇرىي رايون دېڭىز تەۋەلىكىگە قوشنا بولۇشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ.

بېلىقچىلىق مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ بېلىقچىلىق قانۇنى»غا ئاساسەن، دېڭىز-ئوكيان بېلىقچىلىقىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دېڭىز قاتنىشى بىخەتەرلىكى قانۇنى»بويىچە، دېڭىز قاتنىشى بىخەتەرلىكىنى نازارەت قىلىدۇ-باشقۇرىدۇ.

8-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى باشقۇرۇشقا دائىر قانۇن-نىزاملارغا رىئايە قىلىش مەجبۇرىيىتى بار ھەمدە دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئۆتۈشنى باشقۇرۇشقا دائىر قانۇن، نىزاملارغا خىلاپ قىلمىشلارنى پاش قىلىش ۋە ئەرز-شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

9-ماددا دېڭىز تەۋەلىكىنى قوغداش ۋە ئۇنىڭدىن مۇۋاپىق پايدىلىنىش، شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك ئىلمىي تەتقىقات ئېلىپ بېرىش قاتارلىق جەھەتلەردە نەتىجىسى كۆرۈنەرلىك ئورۇن ۋە شەخسلەرنى خەلق ھۆكۈمىتى مۇكاپاتلايدۇ.

2-باب دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنىڭ رايونلارغا ئايرىلىشى

10-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى ۋە دېڭىز بويىدىكى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بىلەن بىرلىكتە پۈتۈن مەملىكەتتىكى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونلىرىنى تۈزىدۇ.

دېڭىز بويىدىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە بىر دەرىجە يۇقىرى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىغا ئاساسەن، يەرلىك دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيە رايونى بېكىتىدۇ.

11-ماددا دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونلىرىنىڭ ئايرىلىشى تۆۋەندىكى پىرىنسىپ بويىچە تۈزۈلىدۇ :

( 1 ) دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ رايون ئورنى، تەبىئىي بايلىقى ۋە تەبىئىي مۇھىتى قاتارلىق تەبىئىي خۇسۇسىيەتلىرىگە ئاساسەن، دېڭىز تەۋەسىنىڭ فۇنكسىيەسىنى ئىلمىي بېكىتىش؛

( 2 ) ئىقتىسادىي ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات ئېھتىياجىغا ئاساسەن، مۇناسىۋەتلىك ساھەلەرنىڭ دېڭىزدىن پايدىلىنىشىنى بىرتۇتاش ئورۇنلاشتۇرۇش؛

( 3 ) ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى قوغداش ۋە ياخشىلاش، دېڭىز تەۋەسىدىن ئىمكانىيەتلىك سىجىل پايدىلىنىشقا كاپالەتلىك قىلىش، دېڭىز-ئوكيان ئىقتىسادىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش؛

( 4 ) دېڭىز قاتنىشى بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش؛

( 5 ) دۆلەت مۇداپىئە خەۋپسىزلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش، ھەربىي دېڭىز ئىشلىتىش ئېھتىياجىغا كاپالەتلىك قىلىش.

12-ماددا دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونلىرىنى دەرىجىگە ئايرىپ تەستىقلاش يولغا قويۇلىدۇ.

مەملىكەت بويىچە دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونلىرىنى گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىش لازىم.

دېڭىز بويىدىكى ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلەرنىڭ دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسى رايون ئايرىلىشى بۇ ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەكشۈرۈپ ماقۇللۇقىدىن ئۆتكەندىن كېيىن، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىدۇ.

يەنخەي شەھىرى، ناھىيەلىك دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونى ئايرىلىدىغانلىقىنى شۇ شەھەر، ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەكشۈرۈپ ماقۇللىشىدىن ئۆتكۈزگەندىن كېيىن، تۇرۇشلۇق ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىدۇ، گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

13-ماددا دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىغا تۈزىتىش كىرگۈزۈشتە، ئەسلىي تۈزگۈچى ئورگان تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۈزىتىش كىرگۈزۈش لايىھەسىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، ئەسلىي تەستىقلىغۇچى ئورگانغا تەستىقلىتىدۇ؛
دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنىڭ رايونى قىلىپ بېكىتىلگەن دېڭىز تەۋەسى ئىقتىدارىنى تەستىقلاتماي تۇرۇپ ئۆزگەرتىشكە بولمايدۇ.

گوۋۇيۈەننىڭ تەستىقى بىلەن، ئاممىۋى مەنپەئەت، دۆلەت مۇداپىئە بىخەتەرلىكى ياكى چوڭ تىپتىكى ئېنېرگىيە، قاتناش قاتارلىق ئۇل ئەسلىھە قۇرۇلۇشى قىلىش سەۋەبىدىن دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىنى ئۆزگەرتىشكە توغرا كەلسە، گوۋۇيۈەننىڭ تەستىق ھۆججىتىگە ئاساسەن دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيە رايونىنى ئۆزگەرتىش كېرەك.

14-ماددا دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونى تەستىقلانغاندىن كېيىن جەمئىيەتكە ئېلان قىلىنىشى كېرەك؛
لېكىن، دۆلەت مەخپىيىتىگە چېتىلىدىغان قىسىملىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

15-ماددا باقمىچىلىق، تۇزچىلىق، قاتناش، ساياھەت قاتارلىق ساھەلەرنىڭ يىرىك پىلانى دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشقا چېتىلسا، دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىغا ماس كېلىشى كېرەك.

دېڭىز بويىدىكى يەردىن پايدىلىنىش ئومۇمىي يىرىك پىلانى، شەھەر يىرىك پىلانى، پورت يىرىك پىلانى دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشقا چېتىلسا، دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىنى ئايرىش بىلەن جىپسىلاشتۇرۇش كېرەك.

3-باب دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلىش ۋە تەستىقلاش

16-ماددا ئورۇن ۋە شەخس ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئىلتىماس قىلغۇچى تۆۋەندىكى يازما ماتېرىياللارنى تاپشۇرۇشى كېرەك :

( 1 ) دېڭىز تەۋەسىدە ئىشلىتىش ئىلتىماسى؛

( 2 ) دېڭىز تەۋەسىدە دەلىللەش ماتېرىياللىرىنى ئىشلىتىش؛

( 3 ) ئالاقىدار مەبلەغ-ئىناۋەت ئىسپات ماتېرىياللىرى؛

( 4 ) قانۇن-نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا يازما ماتېرىياللار.

17-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونى بويىچە رايونلارغا ئايرىپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىش ئىلتىماسىنى تەكشۈرىدۇ ھەمدە مۇشۇ قانۇن ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، تەستىقلاش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىدۇ.

دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ئىلتىماسىنى تەكشۈرۈشتە، تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلاردىن پىكىر ئېلىشى كېرەك.

18-ماددا تۆۋەندىكى تۈرلەرنى دېڭىز ئىشلىتىش ئۈچۈن، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىش كېرەك :

( 1 ) دېڭىزنى 50 گېكتاردىن ئارتۇق تىندۇرۇش تۈرىدە دېڭىزنى ئىشلىتىش؛

( 2 ) دېڭىز قاشاسى 100 گېكتاردىن ئاشىدىغان تۈرلەردە دېڭىز ئىشلىتىش؛

( 3 ) دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ تەبىئىي خۇسۇسىيىتىنى ئۆزگەرتمەيدىغان دېڭىز ئىشلىتىش بويىچە 700 گېكتاردىن ئارتۇق تۈرگە دېڭىز ئىشلىتىش؛

( 4 ) دۆلەتنىڭ مۇھىم، زور قۇرۇلۇش تۈرلىرىدە دېڭىزدىن پايدىلىنىش؛

( 5 ) گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن باشقا تۈرلەردە دېڭىز ئىشلىتىش.

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن تۈرگە دېڭىز ئىشلىتىشنى تەستىقلاش ھوقۇق دائىرىسىنى گوۋۇيۈەن ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە ھوقۇق بېرىپ بەلگىلەيدۇ.

4-باب دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى

19-ماددا دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ئىلتىماسى قانۇن بويىچە تەستىقلانغاندىن كېيىن، گوۋۇيۈەن دېڭىزدىن پايدىلىنىشنى تەستىقلىسا، گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى تىزىملاپ رويخەتكە ئېلىپ، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلغۇچىغا دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ؛
يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى دېڭىزدىن پايدىلىنىشنى تەستىقلىسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى تىزىملاپ رويخەتكە ئېلىپ، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىشنى ئىلتىماس قىلغۇچىغا دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ.
دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىشنى ئىلتىماس قىلغۇچى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى ئالغان كۈندىن باشلاپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىغا ئېرىشىدۇ.

20-ماددا دېڭىز تەۋەسىدىن ئىشلىتىش ھوقۇقىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 19-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئۇسۇل بويىچە ئېرىشكەنلەرنى ھېسابقا ئالمىغاندا، خېرىدار چاقىرىش ياكى كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش ئۇسۇلى ئارقىلىقمۇ ئېرىشىشكىمۇ بولىدۇ.
خېرىدار چاقىرىش ياكى كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش لايىھەسىنى دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى تۈزىدۇ، تەكشۈرۈپ تەستىقلاش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.
دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى خېرىدار چاقىرىش ياكى كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش لايىھەسى تۈزۈشتە، تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلاردىن پىكىر ئېلىشى كېرەك.

خېرىدار چاقىرىش ياكى كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش خىزمىتى تاماملانغاندىن كېيىن، خېرىدار بولغۇچى ياكى سېتىۋالغۇچىغا قانۇن بويىچە دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بېرىلىدۇ.
خېرىدار بولغۇچى ياكى سېتىۋالغۇچى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى ئالغان كۈندىن باشلاپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىغا ئېرىشىدۇ.

21-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى تارقىتىشتا، جەمئىيەتكە ئېلان قىلىش كېرەك.

دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى تارقىتىشتا، دېڭىز تەۋەسىدىن قانۇن بويىچە ئېلىش پۇلىدىن باشقا ھەق ئېلىشقا بولمايدۇ.

دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى تارقىتىش ۋە باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

22-ماددا بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى، يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتى ياكى كەنت ئاھالە كومىتېتى باشقۇرىدىغان، باشقۇرىدىغان باقمىچىلىق دېڭىزى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىغا ئايرىلغان بولسا، شۇ جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقى بىلەن، دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقىنى شۇ يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتىنىڭ ياكى كەنت ئاھالە كومىتېتىغا بېكىتىشكە بولىدۇ، شۇ كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتنىڭ ئەزالىرى ئۇنى ھۆددە ئېلىپ، باقمىچىلىق ئىشلەپچىقىرىشىغا ئىشلەتسە بولىدۇ.

23-ماددا دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ قانۇن بويىچە دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ۋە ئۇنىڭدىن مەنپەئەتلىنىش ھوقۇقىنى قانۇن قوغدايدۇ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ چېقىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

دېڭىز تەۋەسى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىنى قانۇن بويىچە قوغداش ۋە مۇۋاپىق ئىشلىتىش مەجبۇرىيىتى بار؛
دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر ئۇنىڭ قانۇن بويىچە دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشقا زىيان سالىدىغان يەكلىمەستىن دېڭىز ئىشلىتىش ھەرىكىتىگە توسقۇنلۇق قىلسا بولمايدۇ.

24-ماددا دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىۋاتقاندا، قانۇن بويىچە تەستىقلاتماي تۇرۇپ، دېڭىز-ئوكيان ئۇلىنى ئۆلچەش-سىزىش بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.

دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر ئىشلىتىدىغان دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ تەبىئىي بايلىقى ۋە تەبىئىي شارائىتىدا زور ئۆزگىرىش بولغانلىقىنى بايقىغاندا، دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.

25-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ ئەڭ يۇقىرى مۇددىتى تۆۋەندىكى ئىشلىتىش ئورنىغا قاراپ بېكىتىلىدۇ :

( 1 ) دېڭىز باقمىچىلىقىغا 15 يىل ئىشلىتىش؛

( 2 ) كېمىنى چۇۋۇشقا 20 يىل ۋاقىت ئىشلىتىش؛

( 3 ) ساياھەت قىلىش، كۆڭۈل ئېچىش ئۈچۈن دېڭىز ئىشلىتىش 25 يىل؛

( 4 ) تۇزچىلىق، كانچىلىق كەسپىدە 30 يىل دېڭىز ئىشلىتىش؛

( 5 ) پاراۋانلىق ئىشلىرىدا 40 يىل ۋاقىت سەرپ قىلىش؛

( 6 ) پورت، كېمىسازلىق زاۋۇتى قاتارلىقلارنى قۇرۇشقا 50 يىل ۋاقىت كېتىدۇ.

26-ماددا دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ مۇددىتى توشۇپ، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلانغۇچى دېڭىز تەۋەلىكىدىن داۋاملىق پايدىلىنىشقا توغرا كەلسە، مۇددەت توشۇشتىن ئىككى ئاي بۇرۇن ئەسلىي دېڭىز ئىشلىتىشنى تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتىگە مۇددىتىنى ئۇزارتىشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك.
ئاممىۋى مەنپەئەت ياكى دۆلەت خەۋپسىزلىكى ئېھتىياجىغا ئاساسەن دېڭىز تەۋەسىدىن ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قايتۇرۇۋالغانلارنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئەسلىي دېڭىزنى ئىشلىتىشنى تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتى مۇددىتىنى ئۇزارتىشنى تەستىقلىشى كېرەك.
مۇددەتنى ئۇزارتىشقا رۇخسەت قىلىنغان بولسا، دېڭىز تەۋەسى ئىشلەتكۈچىلەر مۇددىتى ئۇزارتىلغان دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى قانۇن بويىچە تاپشۇرۇشى كېرەك.

27-ماددا كارخانىلار بىرلەشكەن، بۆلۈنگەن ياكى باشقىلار بىلەن شېرىكلەشكەن، ھەمكارلىشىپ تىجارەت قىلغان ئەھۋالدا، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرنى ئۆزگەرتىشتە، دېڭىزنى ئىشلىتىشنى ئەسلىي تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش كېرەك.

دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە ئۆتۈنۈپ بېرىشكە بولىدۇ.
دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىغا قانۇن بويىچە ۋارىسلىق قىلىشقا بولىدۇ.

28-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلەتكۈچىلەر تەستىقلانغان دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتسە بولمايدۇ؛
ھەقىقەتەن ئۆزگەرتىشكە توغرا كەلسە، دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىنى ئايرىشقا ئۇيغۇن كېلىش ئالدىنقى شەرتىدە، دېڭىزنى ئىشلىتىشنى ئەسلىدىكى تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىش كېرەك.

29-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ مۇددىتى توشۇپ، مۇددەتنى ئۇزارتىش ئىلتىماس قىلىنمىغان ياكى مۇددەتنى ئۇزارتىش ئىلتىماسى تەستىقلانمىغان بولسا، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى ئاخىرلىشىدۇ.

دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى ئاخىرلاشقاندىن كېيىن، ئەسلىدىكى دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىز-ئوكيان مۇھىتىنى بۇلغاش ياكى باشقا دېڭىز ئىشلىتىش تۈرلىرىگە تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان دېڭىز ئىشلىتىش ئەسلىھەلىرى ۋە قۇرۇلمىلىرىنى چېقىۋېتىشى كېرەك.

30-ماددا ئاممىۋى مەنپەئەت ياكى دۆلەت خەۋپسىزلىكى ئېھتىياجى بىلەن، دېڭىز ئىشلىتىشنى ئەسلىي تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتى دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە قايتۇرۇۋالسا بولىدۇ.

ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقى مۇددىتى توشۇشتىن بۇرۇن دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنى مۇددەتتىن بۇرۇن قايتۇرۇۋالغاندا، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرگە مۇناسىپ تۆلەم بېرىش كېرەك.

31-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى ئۈستىدە تالاش-تارتىش كۆرۈلۈپ، ئالاقىدارلار كېڭىشىپ ھەل قىلالمىسا، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى مۇرەسسە قىلىدۇ؛
دەۋالاشقۇچىلار خەلق سوت مەھكىمىسىگە بىۋاسىتە دەۋا قىلسىمۇ بولىدۇ.

دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقى تالاش-تارتىشى ھەل قىلىنىشتىن ئىلگىرى، ھەرقانداق بىر تەرەپنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ھازىرقى ئەھۋالىنى ئۆزگەرتىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

32-ماددا دېڭىزنى تىندۇرۇش تۈرى پۈتكەندىن كېيىن شەكىللەنگەن يەر دۆلەت ئىگىدارلىقىدا بولىدۇ.

دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىزنى تىندۇرۇش تۈرى پۈتكەن كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي ئىچىدە، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىگە ئاساسەن، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يەر مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا يەر تىزىملاش ئىلتىماسى سۇنۇشى، ناھىيە دەرىجىلىكتىن تۆۋەن خەلق ھۆكۈمىتى تىزىملاپ رويخەتكە ئېلىشى، دۆلەت يېرىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى ئالماشتۇرۇپ تارقىتىشى، يەر ئىشلىتىش ھوقۇقىنى مۇئەييەنلەشتۈرۈشى كېرەك.

5-باب دېڭىز تەۋەلىكىگە ئىشلىتىش پۇلى

33-ماددا دۆلەت دېڭىز تەۋەلىكىدىن ھەقلىق پايدىلىنىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

ئورۇنلار ۋە شەخسلەر دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى تاپشۇرۇشى كېرەك.
دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە مالىيەگە تاپشۇرۇش كېرەك.

بېلىقچىلارنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىپ باقمىچىلىق پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىپ دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلى ئېلىشىنىڭ كونكرېت يولغا قويۇش باسقۇچى ۋە چارىسىنى گوۋۇيۈەن ئايرىم بەلگىلەيدۇ.

34-ماددا دېڭىز ئىشلىتىشنىڭ ئوخشاش بولمىغان خاراكتېرى ياكى ئەھۋالىغا ئاساسەن، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى بەلگىلىمە بويىچە بىر قېتىم تاپشۇرۇشقا ياكى يىل بويىچە يىلمۇيىل تاپشۇرۇشقا بولىدۇ.

35-ماددا تۆۋەندىكى دېڭىز ئىشلىتىش ئۈچۈن، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلى تاپشۇرۇش كەچۈرۈم قىلىنىدۇ :

( 1 ) ھەربىي ئىشلاردا دېڭىز ئىشلىتىش؛

( 2 ) ھۆكۈمەت كېمە-پاراخوتلىرىنىڭ مەخسۇس پىرىستانىدا دېڭىز ئىشلىتىش؛

( 3 ) تىجارەت خاراكتېرىدە بولمىغان سۇ يولى، لەڭگەر تاشلاش ئورنى قاتارلىق قاتناش ئۇل ئەسلىھەلىرىنى دېڭىز ئارقىلىق ئىشلىتىش؛

( 4 ) ئوقۇتۇش، پەن تەتقىقات، ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش، ئاپەت زىيىنىنى ئازايتىش، دېڭىز قىيىنچىلىقىدا قالغانلارنى ئىزدەش، قۇتقۇزۇش، سۈزۈۋېلىش قاتارلىق تىجارەتسىز ئاممىۋى پاراۋانلىق ئىشلىرىدا دېڭىزدىن پايدىلىنىش.

36-ماددا تۆۋەندىكى دېڭىز ئىشلىتىشتە، گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە تارمىقى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، تەستىقلاش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتى مالىيە تارمىقى ۋە دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىيەت مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشى بىلەن، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى كېمەيتىپ تاپشۇرۇشقا ياكى كەچۈرۈم قىلىشقا بولىدۇ :

( 1 ) ئاممىۋى ئەسلىھەلەرنى دېڭىز ئارقىلىق ئىشلىتىش؛

( 2 ) دۆلەتنىڭ مۇھىم، زور قۇرۇلۇش تۈرلىرىدە دېڭىزدىن پايدىلىنىش؛

( 3 ) باقمىچىلىقتا ئىشلىتىلىدىغان دېڭىز.

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

37-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىشلىتىلىشىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مالىيە تارمىقى دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش پۇلىنى تاپشۇرۇش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

38-ماددا دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى قوشۇن قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىشى، دېڭىز تەۋەسىدە ئىشلىتىشنى باشقۇرۇش، نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش خادىملىرىنىڭ سىياسىي، كەسپىي ساپاسىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.
دېڭىز تەۋەلىكىدە ئىشلىتىشنى باشقۇرۇش، نازارەت قىلىش، تەكشۈرۈش خادىملىرى جەزمەن قانۇننى ئادىل ئىجرا قىلىشى، خىزمىتىگە سادىق بولۇشى، پاك-دۇرۇس بولۇشى، مەدەنىي مۇلازىمەت قىلىشى ھەمدە قانۇن بويىچە نازارەتنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىشقا مۇناسىۋەتلىك ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت پائالىيەتلىرىگە قاتناشسا ۋە ئۇنىڭ بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.

39-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشتا تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللىنىشقا ھوقۇقلۇق :

( 1 ) تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇن ياكى شەخستىن دېڭىز تەۋەسىدە ئىشلىتىشكە ئالاقىدار ھۆججەت ۋە ماتېرىياللارنى بېرىشنى تەلەپ قىلىش؛

( 2 ) تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇن ياكى شەخستىن دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىشقا ئالاقىدار مەسىلىلەر توغرىسىدا ئىزاھات بېرىشنى تەلەپ قىلىش؛

( 3 ) تەكشۈرۈلىدىغان ئورۇن ياكى شەخس ئىگىلىۋالغان دېڭىز تەۋەلىكىگە كىرىپ نەق مەيداندا چارلاش؛

( 4 ) ئالاقىدارلارنى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇش.

40-ماددا دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى باشقۇرۇش، نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش خادىملىرى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلغاندا، ئۈنۈملۈك قانۇن ئىجرا قىلىش گۇۋاھنامىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك.

مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ۋە شەخسلەر دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشىگە ماسلىشىشى كېرەك، نازارەت قىلىش-تەكشۈرگۈچىنىڭ قانۇن بويىچە ھۆكۈمەت ئىشىنى ئىجرا قىلىشىنى رەت قىلىشقا ۋە ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلىشقا يول قويۇلمايدۇ.

41-ماددا دېڭىز-ئوكياننى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ھوقۇقىنى قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە يۈرگۈزىدىغان ئالاقىدار تارماقلار دېڭىزدا قانۇن ئىجرا قىلغاندا زىچ ماسلىشىپ، بىر-بىرىنى قوللاپ، دۆلەتنىڭ دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ۋە دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى ئورتاق قوغدىشى كېرەك.

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

42-ماددا تەستىقلاتماي ياكى تەستىقنى ئالداپ ئېلىۋېلىپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغانلار قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان دېڭىز تەۋەلىكىنى قايتۇرۇپ بېرىشكە، دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئەسلىي ھالىتىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە دېڭىز تەۋەلىكىدە قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان مەزگىلدە شۇ دېڭىز تەۋەلىكى كۆلىمى تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك دېڭىز تەۋەلىكى ئىشلىتىش پۇلىنىڭ بەش ھەسسىسىدىن يۇقىرى، 15 ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
تەستىقلاتماي ياكى تەستىقلىتىۋالماي تۇرۇپ، دېڭىزنى قورشاش، دېڭىزنى تىندۇرۇش ھەرىكىتى قىلغانلارغا قوشۇمچە دېڭىز تەۋەلىكىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان مەزگىلدە شۇ دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ كۆلىمىدە تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش پۇلىنىڭ ئون ھەسسىسىدىن يۇقىرى، 20 ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

43-ماددا دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىشنى تەستىقلاش ھوقۇقى بولمىغان ئورۇنلار دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى قانۇنسىز تەستىقلىغان، دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئىشلىتىشنى تەستىقلاش ھوقۇق دائىرىسىدىن ھالقىپ قانۇنسىز تەستىقلىغان بولسا ياكى دېڭىز تەۋەلىكىنى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونى بويىچە ئايرىپ تەستىقلاتمىغان بولسا، تەستىق ھۆججىتى ئىناۋەتسىز بولىدۇ، قانۇنسىز ئىشلىتىلگەن دېڭىز تەۋەلىكىنى قايتۇرۇۋالىدۇ؛
دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى قانۇنسىز تەستىقلىغان بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ.

44-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 23-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەسى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ دېڭىز تەۋەسىدىن قانۇن بويىچە پايدىلىنىشىغا توسقۇنلۇق قىلغان ۋە دەخلى يەتكۈزگەندە، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچى دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىدىن دەخلىنى تۈگىتىشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ، خەلق سوت مەھكىمىسىگە قانۇن بويىچە دەۋا قىلسىمۇ بولىدۇ؛
زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە زىياننى تۆلەپ بېرىشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ.

45-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 26-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ مۇددىتى توشۇپ، مۇناسىۋەتلىك رەسمىيەتلەرنى ئۆتىمەي تۇرۇپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى داۋاملىق ئىشلىتىۋاتقانلار بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە بېجىرىشكە بۇيرۇلسا، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛
بېجىرىشنى رەت قىلغانلار دېڭىز تەۋەلىكىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان بولسا بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.

46-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 28-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتىۋەتكەنلەر بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىشلىتىلىشىنى قانۇنسىز ئۆزگەرتكەن مەزگىلدە، شۇ دېڭىز تەۋەسى كۆلىمى تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش پۇلىنىڭ بەش ھەسسىسىدىن يۇقىرى، 15 ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارغا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بەرگەن خەلق ھۆكۈمىتى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى رويخەتتىن ئۆچۈرۈپ، دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قايتۇرۇۋالىدۇ.

47-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 29-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى ئاخىرلاشقان، ئەسلىدىكى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىز ئەسلىھەلىرى ۋە قۇرۇلمىلارنى بەلگىلىمە بويىچە چۇۋۇمىغان بولسا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە چۇۋۇشقا بۇيرۇلىدۇ؛
سۈرۈك ئۆتسىمۇ چاقماسلىقنى رەت قىلغانلارغا 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ئالاقىدار ئورۇنغا ۋاكالىتەن چېقىشنى ھاۋالە قىلىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى ئەسلىدىكى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر ئۈستىگە ئالىدۇ.

48-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى يىلمۇيىل تاپشۇرغان دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئىشلىتىش پۇلىنى ۋاقتىدا تاپشۇرمىسا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تاپشۇرىدۇ؛
بەلگىلەنگەن مۆھلەتتىمۇ تاپشۇرۇشنى رەت قىلسا، دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بەرگەن خەلق ھۆكۈمىتى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى بىكار قىلىپ، دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قايتۇرۇۋالىدۇ.

49-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ نازارىتى ۋە تەكشۈرۈشىنى قوبۇل قىلمىغان، ئەھۋالنى ئەينەن ئىنكاس قىلمىغان ياكى مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى بەرمىگەن بولسا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

50-ماددا بۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن مەمۇرىي جازانى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى خىزمەت ھوقۇقىغا ئاساسەن بەلگىلەيدۇ.
لېكىن، بۇ قانۇندا جازا ئورگىنى بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

51-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى تارقىتىپ بەرگەن ياكى دېڭىز تەۋەسى باشقۇرۇش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى تارقىتىپ بەرگەندىن كېيىن نازارەت قىلمىغان-باشقۇرمىغان ياكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشنى بايقاپ تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلمىغانلارنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرىدۇ؛
نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلار، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغانلار ياكى خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

52-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىچكى سۇ تەۋەلىكى، دېڭىز تەۋەلىكىدە مۇئەييەن دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ۋاقتى ئۈچ ئايغا يەتمىگەندە، دۆلەت مۇداپىئە بىخەتەرلىكى، دېڭىز قاتنىشى بىخەتەرلىكى ۋە باشقا دېڭىز ئىشلىتىش پائالىيەتلىرىگە مۇھىم، زور تەسىر كۆرسىتىش ئېھتىمالى بولغان چەتكە قېقىش خاراكتېرلىك دېڭىزدىن پايدىلىنىش پائالىيەتلىرىگە مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەردىن پايدىلىنىپ، ۋاقىتلىق دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئۆتۈش گۇۋاھنامىسى بېجىرىش كېرەك.

53-ماددا ھەربىي دېڭىز ئىشلىتىشنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت مۇشۇ قانۇنغا ئاساسەن چىقىرىدۇ.

54-ماددا بۇ قانۇن 2002-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.