( 1996 ـ يىل 8 ـ ئاينىڭ 29 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 21 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2009 ـ يىل 8-ئاينىڭ 27 ـ كۈنى 11 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10 ـ يىغىنىنىڭ «بىر قىسىم قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1 ـ قېتىم تۈزىتىلگەن، 2011 ـ يىل 4 ـ ئاينىڭ 22 ـ كۈنى 11-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 20 ـ يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلقى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى»ىگە ئاساسەن
«جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ كۆمۈر قانۇنى»غا ئاساسەن 2-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى 2013-يىل 6-ئاينىڭ 29-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 3-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى قوغداش قانۇنى > قاتارلىق 12 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 3-قېتىم تۈزىتىلدى 2016-يىل 11-ئاينىڭ 7-كۈنى 12
( خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تاشقى سودا قانۇنى > قاتارلىق 12 قانۇننىڭ قارارى»غا 4-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانى ۋە كۆمۈركان قۇرۇلۇشى

3-باب كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش ۋە كۆمۈر كان بىخەتەرلىكى

4-باب كۆمۈر تىجارىتى

5-باب كۆمۈركان-كانلارنى قوغداش

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن كۆمۈر بايلىقىنى مۇۋاپىق ئېچىپ پايدىلىنىش ۋە قوغداش، كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت پائالىيىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، كۆمۈرچىلىك كەسپىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش ۋە كاپالەتلەندۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسى ۋە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى باشقۇرۇشىدىكى باشقا دېڭىز تەۋەسىدە كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىشقا مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

3-ماددا كۆمۈر بايلىقى دۆلەت ئىگىدارلىقىدا بولىدۇ.
يەر ئۈستى ياكى يەر ئاستىدىكى كۆمۈر بايلىقىغا ئىگە دۆلەتلەرنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ئۇ بېقىۋالغان يەرنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ياكى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ ئوخشىماسلىقىغا قاراپ ئۆزگىرىپ كەتمەيدۇ.

4-ماددا دۆلەت كۆمۈر ئېچىشنى بىرتۇتاش پىلانلاش، مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇش، ھەر تەرەپلىمە پايدىلىنىش فاڭجېنىنى يولغا قويىدۇ.

5-ماددا دۆلەت كۆمۈر بايلىقىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ، كۆمۈر بايلىقىنى قالايمىقان قازىدىغان، قالايمىقان كولايدىغان، بۇزۇدىغان ھەرقانداق قىلمىشلارنى مەنئى قىلىدۇ.

6-ماددا دۆلەت كۆمۈر بايلىقىنى ئېچىشقا قانۇن بويىچە مەبلەغ سالىدىغان مەبلەغ سالغۇچىلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ.

دۆلەت دۆلەت كۆمۈر كانلىرىنىڭ ساغلام تەرەققىياتىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.

دۆلەت يېزا-بازار، كۆمۈر كانلارغا يۆلەش، ئۆزگەرتىش، تەرتىپكە سېلىش، بىرلەشتۈرۈش، ئۆستۈرۈش فاڭجېنىنى قوللىنىپ، مۇنتىزىم، مۇۋاپىق ئېچىش ۋە تەرتىپلىك راۋاجلاندۇرۇشنى يولغا قويىدۇ.

7-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى بىخەتەرلىك بىرىنچى، ئالدىنى ئېلىش ئاساس قىلىنغان بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش فاڭجېنىدا چىڭ تۇرۇپ، بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش مەسئۇلىيەت تۈزۈمى ۋە ئامما ئالدىنى ئېلىش، ئامما تىزگىنلەش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە تاكامۇللاشتۇرۇشى شەرت.

8-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى، كۆمۈركان كارخانىلىرى تەدبىر قوللىنىپ ئەمگەك مۇھاپىزىتىنى كۈچەيتىپ، كۆمۈركان ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ بىخەتەرلىكى ۋە ساغلاملىقىنى كاپالەتلەندۈرۈشى شەرت.

دۆلەت كۆمۈركاننىڭ قۇدۇق ئاستىدا مەشغۇلات قىلىدىغان ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ئالاھىدە قوغداش تەدبىرى قوللىنىدۇ.

9-ماددا دۆلەت كۆمۈر بايلىقىنى ئېچىش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىش جەريانىدا ئىلغار پەن-تېخنىكا ۋە باشقۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللىنىشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىگىلىك باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ ۋە ياخشىلاپ، ئەمگەك ئۈنۈمدارلىقى ۋە ئىقتىسادىي ئۈنۈمنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

10-ماددا دۆلەت كۆمۈركان-كان رايونىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش تەرتىپى، خىزمەت تەرتىپىنى ساقلايدۇ، كۆمۈركان كارخانىسى ئەسلىھەلىرىنى قوغدايدۇ.

11-ماددا كۆمۈر بايلىقىنى ئېچىپ پايدىلىنىشتا، مۇھىت ئاسراشقا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملارغا رىئايە قىلىش، بۇلغىنىشنىڭ ۋە باشقا ئىجتىمائىي ئاپەتنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش، ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى ئاسراش كېرەك.

12-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ كۆمۈرچىلىك ساھەسىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشقا قانۇن بويىچە مەسئۇل بولىدۇ.
گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە كۆمۈرچىلىك كەسپىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ كۆمۈرچىلىك كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا قانۇن بويىچە مەسئۇل بولىدۇ.

13-ماددا كۆمۈر كان ئىشلىرى ئىدارىسى دۆلەت كۆمۈر كان كارخانىسى بولۇپ، مۇستەقىل قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئىگە.

كان ئىشلىرى ئىدارىسى ۋە مۇستەقىل قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئىگە باشقا كۆمۈركان كارخانىلىرى، كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى قانۇن بويىچە ئۆز ئالدىغا ئىگىلىك باشقۇرۇش، پايدا-زىيانغا ئۆزى ئىگە بولۇش، ئۆزىنى چەكلەش، ئۆزىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشنى يولغا قويىدۇ.

2-باب كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانى ۋە كۆمۈركان قۇرۇلۇشى

14-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى مەملىكەت بويىچە قېزىلما بايلىق چارلاش يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، مەملىكەت بويىچە كۆمۈر بايلىقىنى چارلاش يىرىك پىلانىنى تۈزىدۇ.

15-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى مەملىكەتنىڭ قېزىلما بايلىق يىرىك پىلانىدا بەلگىلەنگەن كۆمۈر بايلىقىغا ئاساسەن، كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانىنى تۈزۈشكە ۋە يولغا قويۇشقا تەشكىللەيدۇ.

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى مەملىكەتنىڭ قېزىلما بايلىق يىرىك پىلانىدا بەلگىلەنگەن كۆمۈر بايلىقىغا ئاساسەن، شۇ رايوننىڭ كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانىنى تۈزۈشكە ۋە يولغا قويۇشقا تەشكىللەيدۇ ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

16-ماددا كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانىنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ ئېھتىياجىغا قاراپ تۈزۈش ھەمدە ئۇنى خەلق ئىگىلىكى ۋە جەمئىيەت تەرەققىياتى پىلانىغا كىرگۈزۈش كېرەك.

17-ماددا دۆلەت ئېتىبار سىياسەتلەرنى تۈزۈپ، كۆمۈر سانائىتىنىڭ تەرەققىياتىنى قوللاپ، كۆمۈر كان قۇرۇلۇشىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.

كۆمۈركان قۇرۇلۇش تۈرى كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانىغا ۋە كۆمۈرچىلىك كەسپى سىياسىتىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.

18-ماددا كۆمۈركان قۇرۇلۇشىدا ئىشلىتىلىدىغان يەرنى مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە بېجىرىش كېرەك.
يەر ئالغاندا، قانۇن بويىچە يەر تۆلەم پۇلى ۋە ئورۇنلاشتۇرۇش تۆلەم پۇلى بېرىش، كۆچۈرۈلگەن ئاھالىنى ئورۇنلاشتۇرۇش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەش كېرەك.

كۆمۈركان قۇرۇلۇشىدا تېرىلغۇ يەرنى قوغداش، يەردىن مۇۋاپىق پايدىلىنىش پىرىنسىپىنى ئىزچىللاشتۇرۇش كېرەك.

يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى كۆمۈر كان قۇرۇلۇشىدا قانۇن بويىچە يەر ئىشلەتكەن ۋە كۆچۈرۈلگەن ئاھالىگە مەدەت ۋە ياردەم بېرىشى كېرەك.

19-ماددا كۆمۈركان قۇرۇلۇشىدا كۆمۈر ئېچىش بىلەن مۇھىتنى تۈزەشنى ماس قەدەمدە ئېلىپ بېرىشتا چىڭ تۇرۇش كېرەك.
كۆمۈركان قۇرۇلۇش تۈرىدىكى مۇھىت ئاسراش ئەسلىھەلىرى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ لايىھەلىنىشى، تەڭ قۇرۇلۇش قىلىشى، تەڭ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشى، تەڭ ئىشلىتىلىشى شەرت.

3-باب كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش ۋە كۆمۈر كان بىخەتەرلىكى

20-ماددا كۆمۈركان ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈلۈشتىن بۇرۇن، كۆمۈركان كارخانىسى بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشقا مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش ئىجازەتنامىسى ئېلىشى كېرەك.
بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش ئىجازەتنامىسى ئالمىغانلارنىڭ كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش بىلەن شۇغۇللىنىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

21-ماددا خەلق ئىگىلىكىدە مۇھىم قىممەتكە ئىگە ئالاھىدە كۆمۈر تۈرى ياكى كەم ئۇچرايدىغان كۆمۈر تۈرىنى دۆلەت قوغداش خاراكتېرلىك قازىدۇ.

22-ماددا كۆمۈر قېزىشتا كۆمۈر كاننىڭ قېزىش قائىدىسىگە ئۇيغۇن كېلىشى، مۇۋاپىق قېزىش تەرتىپىگە ئەمەل قىلىشى، بەلگىلەنگەن كۆمۈر بايلىقىنى قايتا قېزىش نىسبىتىگە يېتىشى شەرت.

كۆمۈر بايلىقىنى قايتا قېزىش نىسبىتىنى گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ئوخشاش بولمىغان بايلىق ۋە قېزىش شارائىتىغا ئاساسەن بېكىتىدۇ.

دۆلەت كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ قايتا قېزىشىغا ياكى بۇلۇڭلاردىكى قالدۇق كۆمۈر ۋە ئىنتايىن نېپىز كۆمۈرنى قېزىشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

23-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى كۆمۈر مەھسۇلاتلىرىنىڭ سۈپىتىنى نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈش ۋە باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك.
كۆمۈر مەھسۇلاتلىرىنىڭ سۈپىتى دۆلەت ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمى بويىچە دەرىجىگە ئايرىلىشى كېرەك.

24-ماددا كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش قانۇن بويىچە تەستىقلانغان قېزىش دائىرىسىدە ئېلىپ بېرىلىشى كېرەك، تەستىقلانغان قېزىش دائىرىسىدىن ھالقىپ، دائىرىدىن ھالقىپ، قاتلامدىن ھالقىپ قېزىشقا بولمايدۇ.

كان ئېچىش مەشغۇلاتىدا ئامانلىق ساقلاش كۆمۈر تۈۋرۈكىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قېزىشقا، قوشنا كۆمۈر كاننىڭ ئىشلەپچىقىرىش بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان سۇ قويۇپ بېرىش، پارتلىتىش، كان يولىنى تۇتاشتۇرۇش قاتارلىق خەتەرلىك ئۇسۇللارنى قوللىنىشقا بولمايدۇ.

25-ماددا كۆمۈر قېزىش سەۋەبىدىن يەر بېسىلىپ كەتسە ياكى يەر يۈزىدىكى يەر ئولتۇرۇشۇپ كەتسە، قېزىلىپ زىيانغا ئۇچرىسا، كان قازغۇچى قايتا ئۆزلەشتۈرۈشكە مەسئۇل بولۇپ، پايدىلانغىلى بولىدىغان ھالەتكە قايتىدۇ؛
باشقىلارغا زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم بېرىشى كېرەك.

26-ماددا كۆمۈر كان ۋە بىراك كان قۇدۇقىنى تاقىۋېتىشتە، مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملار ۋە گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئىش بېجىرىش كېرەك.

27-ماددا دۆلەت كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ كۆمۈركاننىڭ قېرىغان مەزگىلىدە مەھسۇلات مىقدارىنى ئۆزگەرتىش مەبلىغى توپلاش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ.

دۆلەت كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ كۆپ خىل ئىگىلىكنى راۋاجلاندۇرۇشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

28-ماددا دۆلەت كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە باشقا كارخانىلارنىڭ كۆمۈر بىلەن ئېلېكتىرنى بىرلەشتۈرۈپ ئىشلەپچىقىرىش، كوكسلاش، كۆمۈر خىمىيە سانائىتى، كۆمۈر-قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرى قاتارلىقلارنى راۋاجلاندۇرۇپ، كۆمۈرنى ئىنچىكە پىششىقلىشى ۋە ئىنچىكە پىششىقلىشىنى تەشەببۇس قىلىدۇ ۋە قوللايدۇ.

دۆلەت كۆمۈر كان كارخانىلىرىنىڭ كۆمۈر يۇيۇش-تاللاش-پىششىقلاشنى تەرەققىي قىلدۇرۇشىغا ئىلھام بېرىدۇ، كۆمۈر قاتلىمى گازى، كۆمۈر تېشى، لاي-لاتقا، كۆمۈر ۋە پاتقاق كۆمۈرنى ئۇنىۋېرسال ئېچىپ پايدىلىنىدۇ.

29-ماددا دۆلەت پاكىز كۆمۈر تېخنىكىسىنى تەرەققىي قىلدۇرىدۇ ۋە كېڭەيتىدۇ.

دۆلەت تەدبىر قوللىنىپ يەرلىك ئۇسۇلدا كوكس كۆيدۈرۈشنى چەكلىدى.
يەرلىك ئۇسۇلدا كوكس كۆيدۈرۈش خۇمدانلىرىنى يېڭىدىن سېلىش مەنئى قىلىنىدۇ؛
ھازىر بار بولغان يەرلىك ئۇسۇلدا كوكس كۆيدۈرۈش بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئۆزگەرتىلىدۇ.

30-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارماقلىرى ھەم باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلار كۆمۈركاننىڭ بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش خىزمىتىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

31-ماددا كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشىنى باشقۇرۇشتا كان ئىشلىرى باشلىقى، كان باشلىقى مەسئۇل بولۇش تۈزۈمى يولغا قويۇلىدۇ.

32-ماددا كان ئىشلىرى ئىدارىسىنىڭ باشلىقى، كان باشلىقى ھەم كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ باشقا ئاساسلىق مەسئۇللىرى جەزمەن كان بىخەتەرلىكىگە دائىر قانۇن-نىزاملار ۋە كۆمۈرچىلىك ساھەسىنىڭ بىخەتەرلىك قائىدىسى، قائىدىلىرىگە رىئايە قىلىشى، كۆمۈركاننىڭ بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش خىزمىتىنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى، بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى ئىجرا قىلىشى، ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، ئۆلۈش-يارىلىنىشنىڭ ۋە باشقا بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش ھادىسىلىرىنىڭ يۈزبېرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

33-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش بويىچە تەربىيە بېرىشى، ئۇلارنى تەربىيەلىشى كېرەك؛
بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش بويىچە تەربىيەلەنمىگەن، تەربىيەلەنمىگەنلەرنىڭ ئىش ئورنىغا چىقىپ مەشغۇلات قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلىرى بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشقا ئالاقىدار قانۇن-نىزاملار، كۆمۈرچىلىك ساھەسىنىڭ قائىدىسى، قائىدىلىرى ۋە كارخانا قائىدە-تۈزۈملىرىگە رىئايە قىلىشى شەرت.

34-ماددا كۆمۈركان قۇدۇقى ئاستى مەشغۇلاتىدا ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ھاياتىي بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان ھەمدە نەزەردىن ساقىت قىلغىلى بولمايدىغان جىددىي ئەھۋال كۆرۈلگەندە، مەشغۇلات نەق مەيدانىنىڭ مەسئۇلى ياكى بىخەتەرلىك باشقۇرۇش خادىمى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى خەتەرلىك نەق مەيداندىن چېكىنىشكە دەرھال تەشكىللىشى ھەمدە ئالاقىدار تەرەپنىڭ مەسئۇلىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.

35-ماددا كۆمۈركان كارخانا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانىنىڭ مەمۇرىي جەھەتتە قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلغانلىقى، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىشقا زورلىغانلىقى ياكى ئىشلەپچىقىرىش جەريانىدا روشەن ئېغىر ھادىسە يوشۇرۇن خەۋپى بايقالغانلىقى، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ھاياتىي بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان ئەھۋاللارنى بايقىغاندا، مەسىلىنى ھەل قىلىش تەكلىپى بېرىشكە ھوقۇقلۇق، كۆمۈركان كارخانىسى مەمۇرىي جەھەتتە ۋاقتىدا بىر تەرەپ قىلىش قارارى چىقىرىشى شەرت.
كارخانىلار مەمۇرىي جەھەتتىن بىر تەرەپ قىلىشنى رەت قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەنقىد، پاش ۋە ئەرز-شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

36-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشقا كاپالەتلىك قىلىشتا زۆرۈر ئەمگەك مۇھاپىزىتى بۇيۇملىرى بىلەن تەمىنلىشى شەرت.

37-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسىغا قاتنىشىشى ئۈچۈن قانۇن بويىچە ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسى ھەققى تاپشۇرۇشى كېرەك.
كارخانىلارنىڭ قۇدۇق ئاستىدا مەشغۇلات قىلىۋاتقان ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە كۈتۈلمىگەن زەخىم سۇغۇرتىسى بېجىرىپ بېرىشى، سۇغۇرتا ھەققى تۆلىشىگە ئىلھام بېرىلىدۇ.

38-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىشلىتىدىغان ئۈسكۈنە، سايمان، پىلتە مەھسۇلاتلىرى ۋە بىخەتەرلىك ئەسۋابلىرى دۆلەتنىڭ ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى شەرت.

4-باب كۆمۈر تىجارىتى

39-ماددا كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى كۆمۈر تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە رىئايە قىلىشى، مۇلازىمەتنى ياخشىلىشى، تەمىناتنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.
بارلىق قانۇنسىز تىجارەت پائالىيەتلىرى مەنئى قىلىنىدۇ.

40-ماددا كۆمۈر تىجارىتىدە ئارىلىق ھالقىلارنى ئازايتىش ۋە نامۇۋاپىق ئارىلىق ھالقىلارنى ئەمەلدىن قالدۇرۇش كېرەك، شارائىتى بار كۆمۈر كان كارخانىلىرىنىڭ بىۋاسىتە سېتىشىنى تەشەببۇس قىلىش كېرەك.

كۆمۈر ئىشلەتكۈچىلەر ۋە كۆمۈر سېتىش رايونىدىكى كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى كۆمۈر كان كارخانىلىرىدىن بىۋاسىتە كۆمۈر سېتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق.
كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش رايونىدا كۆمۈر سېتىش-توشۇش مۇلازىمەت ئاپپاراتى تەشكىللىنىپ، ئوتتۇرا، كىچىك كۆمۈر كانلار ئۈچۈن سېتىش، توشۇش كەسپىنى بېجىرىشكە بولىدۇ.

مەمۇرىي ئورگانلارنىڭ دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، كۆمۈر تەمىناتى ئارىلىقىدىكى ھالقىلارنى ئۆز مەيلىچە تەسىس قىلىشى ۋە ئارتۇق ھەق ئېلىشى مەنئى قىلىنىدۇ.

41-ماددا كۆمۈر تىرانسپورت بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ۋوگزال، پورت ۋە باشقا تىرانسپورت كارخانىلىرى ئۆزى ئىگىلىگەن تىرانسپورت كۈچىدىن پايدىلىنىپ كۆمۈر تىجارىتىگە قاتنىشىش، ناتوغرا مەنپەئەت ئېلىشنىڭ ۋاسىتىسى قىلىۋالسا بولمايدۇ.

42-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مال باھاسى مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە كۆمۈر سېتىش باھاسىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

43-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ كۆمۈر سۈپىتى دۆلەتنىڭ ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى، سۈپەت دەرىجىسى ماس كېلىشى، سۈپەت باھاسى ماس كېلىشى كېرەك.
ئابۇنىچىنىڭ كۆمۈر سۈپىتىگە ئالاھىدە تەلىپى بولسا، تەمىنلىگۈچى بىلەن ئېھتىياجلىق بولغۇچى ئىككى تەرەپ كۆمۈر سېتىۋېلىش-سېتىش توختامىدا پۈتۈشىدۇ.

كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرى كۆمۈرگە ساختىلىق، ناچىرىنى ياخشى قىلىپ كۆرسەتسە بولمايدۇ.

44-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ كۆمۈر سۈپىتى دۆلەت ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمىگە ياكى توختامدىكى پۈتۈمگە ئۇيغۇن كەلمەي ياكى سۈپەت دەرىجىسى، سۈپەت باھاسى ماس كەلمەي، ئىشلەتكۈچىلەرگە زىيان سالسا، قانۇن بويىچە تۆلەم بېرىشى كېرەك.

45-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى، كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرى، تىرانسپورت كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر ئىشلەتكۈچىلەر قانۇن، گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلىرى ياكى توختاملاردىكى پۈتۈم بويىچە كۆمۈر تەمىنلىشى، توشۇشى ۋە كۆمۈر چۈشۈرۈشى كېرەك.

تىرانسپورت كارخانىلىرى توشۇلىدىغان سۈپىتى ئوخشاش بولمىغان كۆمۈرنى بۆلۈپ قاچىلىشى، بۆلۈپ دۆۋىلىشى كېرەك.

46-ماددا كۆمۈر ئىمپورت-ئېكسپورتى گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە بىرتۇتاش باشقۇرۇلىدۇ.

شارائىتى ھازىرلانغان چوڭ تىپتىكى كۆمۈر كان كارخانىلىرى گوۋۇيۈەننىڭ تاشقى ئىقتىساد-سودا مەسئۇل تارمىقىنىڭ قانۇن بويىچە ئىجازىتىنى ئېلىپ كۆمۈر ئېكسپورت تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ھوقۇقلۇق.

47-ماددا كۆمۈر تىجارىتىنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن مۇشۇ قانۇن بويىچە تۈزىدۇ.

5-باب كۆمۈركان-كانلارنى قوغداش

48-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ كۆمۈركان رايونىنىڭ ئېلېكتىر، خەۋەرلىشىش، سۇ مەنبەسى، قاتناش ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش ئەسلىھەلىرىگە زىيان يەتكۈزۈشىگە يول قويۇلمايدۇ.

ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ كۆمۈركان، كان رايونىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش تەرتىپى ۋە خىزمەت تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرۇشى مەنئى قىلىنىدۇ.

49-ماددا كۆمۈركان كان رايونىدىكى ئەسلىھە، ئۈسكۈنىلەرنى ئوغرىلاش ياكى بۇزۇۋېتىش شۇنىڭدەك كۆمۈركان رايونىنىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان باشقا قىلمىشلارنى بارلىق ئورۇن ۋە شەخسلەر پاش قىلىشقا، ئەرز-شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

50-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ كۆمۈركان كارخانىسى يەر ئىشلىتىش ھوقۇقىغا قانۇن بويىچە ئېرىشكەن كۈچكە ئىگە مەزگىلدە شۇ يەرگە تېرىقچىلىق، باقمىچىلىق، توپا ئېلىشى ياكى ئىمارەت، قۇرۇلما سېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

51-ماددا كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ تۆمۈريول مەخسۇس لىنىيەسى، مەخسۇس يولى، مەخسۇس سۇ يولى، مەخسۇس پىرىستان، ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسى مەخسۇس لىنىيەسى، ئالاھىدە سۇ بىلەن تەمىنلەش تۇرۇبا يولىنى ئىگىلىۋېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

52-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخس كۆمۈر كان قېزىش رايونى دائىرىسىدە كۆمۈر كان بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان مەشغۇلات قىلماقچى بولسا، كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىپ، كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقىغا تەستىقلىتىشى ھەمدە بىخەتەرلىك تەدبىرى قوللانغاندىن كېيىن مەشغۇلات قىلسا بولىدۇ.

كۆمۈركان كان رايونى دائىرىسىدە ئاممىۋى قۇرۇلۇش ياكى باشقا قۇرۇلۇش قىلىشقا توغرا كەلسە، مۇناسىۋەتلىك ئورۇن كۆمۈركان كارخانىسى بىلەن ئالدىن كېڭىشىپ ھەمدە كېلىشىم ھاسىل قىلغاندىن كېيىن قۇرۇلۇش قىلسا بولىدۇ.

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

53-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماق كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرىنىڭ كۆمۈرگە دائىر قانۇن-نىزاملارنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالىنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىدۇ، تەكشۈرىدۇ.

54-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈش خادىملىرى كۆمۈرچىلىككە دائىر قانۇن-نىزاملارنى پىششىق بىلىشى، كۆمۈرچىلىك كەسپىي تېخنىكىسىنى ئىگىلىشى، قانۇننى ئادىل، پاك ئىجرا قىلىشى، قانۇننى ئادىل ئىجرا قىلىشى كېرەك.

55-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈش خادىملىرى نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈشتە، كۆمۈركان كارخانىلىرى، كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى ياكى خېرىدارلىرىدىن كۆمۈرگە دائىر قانۇن-نىزاملارنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالىنى ئىگىلەشكە، مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى كۆرۈشكە ھوقۇقلۇق ھەمدە نەق مەيدانغا كىرىپ تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.

كۆمۈركان كارخانىلىرى، كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى ۋە ئىشلەتكۈچىلەر قانۇن بويىچە نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلىدىغان كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خادىملىرىغا قولايلىق يارىتىپ بېرىشى كېرەك.

56-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقتىكى نازارەت قىلغۇچى-تەكشۈرۈش خادىملىرى كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرىنىڭ كۆمۈرگە دائىر قانۇن-نىزاملارغا خىلاپ قىلمىشلىرىنى قانۇن بويىچە تۈزىتىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈش خادىملىرى نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈشتە كىنىشكىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك.

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

57-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 22-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قازغان كۆمۈر بايلىقى گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى بەلگىلىگەن كۆمۈر بايلىقىنى قايتا قېزىش نىسبىتىگە يەتمىسە، كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛
قەرەلى ئۆتۈپ كەتسىمۇ بەلگىلەنگەن يىغىۋېلىش نىسبىتىگە يەتمىگەنلەر ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىشقا بۇيرۇلىدۇ.

58-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 24-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئامانلىق ساقلاش كۆمۈر تۈۋرۈكىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قازغانلارنى ياكى قوشنا كۆمۈر كانلارنىڭ ئىشلەپچىقىرىش بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان خەتەرلىك ئۇسۇلنى قوللىنىپ كان ئېچىش مەشغۇلاتى قىلغانلارنى ئەمگەك مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى بىلەن بىرلىكتە مەشغۇلاتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ؛
كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرىنىڭ جىنايى جاۋابكارلىقىنى ئەدلىيە ئورگانلىرى قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرىدۇ؛
زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

59-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 43-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كۆمۈر مەھسۇلاتىغا ئارىلاشتۇرۇپ، ساختىلىرىنى ئارىلاشتۇرۇۋېتىپ، ناچىرىنى ياخشى قىلىپ كۆرسەتكەنلەر سېتىشنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى ئۈچۈن، ئەدلىيە ئورگانلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

60-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 50-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، كۆمۈركان كارخانىسى يەر ئىشلىتىش ھوقۇقىغا قانۇن بويىچە ئېرىشكەن كۈچكە ئىگە مەزگىلدە شۇ يەرگە سېلىنغان ئىمارەت، قۇرۇلمىلارنى شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى چېقىشقا سەپەرۋەر قىلىدۇ؛
چېقىشنى رەت قىلغانلار چېقىشقا بۇيرۇلىدۇ.

61-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 51-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ تۆمۈريول مەخسۇس لىنىيەسى، مەخسۇس يولى، مەخسۇس سۇ يولى، مەخسۇس پىرىستان، ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسى مەخسۇس لىنىيەسى، سۇ بىلەن مەخسۇس تەمىنلەش تۇرۇبا يولىنى ئىگىلىۋالغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛
مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرنى مەجبۇرىي تازىلىۋېتىشكە بولىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛
زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

62-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 52-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تەستىقلاتماي ياكى بىخەتەرلىك تەدبىرى قوللانماي، كۆمۈر كان قېزىش رايونى دائىرىسىدە كۆمۈر كاننىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان مەشغۇلات قىلغانلارنى كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى مەشغۇلاتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛
زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

63-ماددا تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارغا جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ئامانلىق باشقۇرۇش جازا قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جازا بېرىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرىنىڭ جىنايى جاۋابكارلىقى قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرۈلىدۇ :

( 1 ) كۆمۈر كان قۇرۇلۇشىغا توسقۇنلۇق قىلىپ، كۆمۈر كان قۇرۇلۇشىنى نورمال ئېلىپ بارغىلى بولمىسا؛

( 2 ) كۆمۈر كان، كان رايونىنىڭ توك، خەۋەرلىشىش، سۇ مەنبەسى، قاتناش ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش ئەسلىھەلىرىنى قەستەن بۇزۇۋەتكەنلەر؛

( 3 ) كۆمۈركان-كان رايونىنىڭ تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرۇپ، ئىشلەپچىقىرىش، خىزمەتنى نورمال ئىشلىيەلمىگەنلەر؛

( 4 ) نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىنى رەت قىلغان، ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلغانلار.

64-ماددا كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ باشقۇرغۇچى خادىملىرىدىن قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىشقا زورلاپ، ئېغىر تالاپەت ھادىسىسى سادىر قىلغانلىرى جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

65-ماددا كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ باشقۇرغۇچى خادىملىرىدىن كۆمۈركان ھادىسىسىنىڭ يوشۇرۇن خەۋپىنى تۈگىتىش تەدبىرى قوللانماي، ئېغىر تالاپەت ھادىسىسى يۈز بەرگەنلىرى جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

66-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماق خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغان، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغانلىرىغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى ئۈچۈن، ئەدلىيە ئورگانلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

67-ماددا بۇ قانۇن 1996-يىل 12-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.