( 2018-يىل 12-ئاينىڭ 29-كۈنى 13-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 7-يىغىنىدا ماقۇللاندى )

1-ماددا بۇ قانۇن يەر بايلىقىدىن مۇۋاپىق پايدىلىنىش، يەر باشقۇرۇشنى كۈچەيتىش، تېرىلغۇ يەرنى قوغداش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەسىدە تېرىلغۇ يەر قۇرۇلۇشى ئىمارىتى، قۇرۇلمىسىنى ئىگىلىگەن ياكى غەيرىي يېزا ئىگىلىك قۇرۇلۇشى بىلەن شۇغۇللانغان ئورۇن ۋە شەخسلەر تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى تاپشۇرغان باج تاپشۇرغۇچىلار مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنى تاپشۇرۇشى كېرەك.

تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەپ ئېتىز-ئېرىق سۇچىلىق ئەسلىھەلىرى قۇرغانلار تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەپ ئىشلىتىش بېجى تاپشۇرمايدۇ.

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان تېرىلغۇ يەر زىرائەت تېرىشقا ئىشلىتىلىدىغان يەرنى كۆرسىتىدۇ.

3-ماددا تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىدا باج تاپشۇرغۇچىلار ئەمەلىي ئىگىلىگەن تېرىلغۇ يەر كۆلىمى باج ھېسابلاش ئاساسى قىلىنىدۇ، بەلگىلەنگەن تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسى بىر قېتىمدىلا ئېلىنىدۇ، تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسى باج تاپشۇرغۇچى ئەمەلىي ئىگىلىگەن تېرىلغۇ يەرنىڭ كۆلىمى ( كىۋادرات مېتىر ) ئۈچۈن تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسىغا كۆپەيتىلىدۇ.

4-ماددا تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنىڭ باج سوممىسى تۆۋەندىكىچە :

( 1 ) كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان تېرىلغۇ يەر بىر مودىن ئېشىپ كەتمىگەن رايونلار ( ناھىيە، ئاپتونوم ناھىيە، رايونى يوق شەھەرلەر، شەھەرگە قاراشلىق رايونلار بىرلىك قىلىنىدۇ، تۆۋەندىمۇ ئوخشاش ) نىڭ ھەر كىۋادرات مېتىرىغا 10 يۈەندىن 50 يۈەنگىچە بېرىلىدۇ؛

( 2 ) كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان تېرىلغۇ يەر 1 مودىن ئاشقان، ئەمما 2 مودىن ئېشىپ كەتمىگەن رايونلارنىڭ ھەر كىۋادرات مېتىرىغا 8 يۈەندىن 40 يۈەنگىچە بولىدۇ؛

( 3 ) كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان تېرىلغۇ يەر 2 مودىن ئاشقان، لېكىن 3 مودىن ئېشىپ كەتمىگەن رايونلارنىڭ ھەر كىۋادرات مېتىرىغا 6 يۈەندىن 30 يۈەنگىچە بولىدۇ؛

( 4 ) كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان تېرىلغۇ يەر ئۈچ مودىن ئاشىدىغان رايونلارنىڭ ھەر كىۋادرات مېتىرىغا بەش يۈەندىن 25 يۈەنگىچە بولىدۇ.

جايلارنىڭ تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىغا تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسىنى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان تېرىلغۇ يەر كۆلىمى ۋە ئىقتىسادىي تەرەققىيات قاتارلىق ئەھۋاللارغا ئاساسەن، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن باج سوممىسى دائىرىسىدە ئوتتۇرىغا قويىدۇ، تەڭ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ قارار قىلىشىغا يوللايدۇ ھەمدە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ۋە گوۋۇيۈەنگە ئەنگە ئالدۇرىدۇ.
ھەرقايسى ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلەرنىڭ تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىغا تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسىنىڭ ئوتتۇرىچە سەۋىيەسى بۇ قانۇندا قوشۇمچە قىلىنغان «ھەرقايسى ئۆلكە، خەلق رايونى، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرنىڭ تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى ئوتتۇرىچە باج سوممىسى جەدۋىلى»دە بەلگىلەنگەن ئوتتۇرىچە باج سوممىسىدىن تۆۋەن بولماسلىقى كېرەك.

5-ماددا كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان تېرىلغۇ يەر 0.5 مودىن تۆۋەن رايونلاردا، ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلەر شۇ جاينىڭ ئىقتىسادىي تەرەققىيات ئەھۋالىغا ئاساسەن، تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىغا تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسىنى مۇۋاپىق ئۆستۈرسە بولىدۇ، لېكىن ئۆستۈرۈلگەن قىسمى مۇشۇ قانۇننىڭ 4-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدا بېكىتىلگەن تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسىنىڭ ％ 50 ىدىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ.
كونكرېت تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسى مۇشۇ قانۇننىڭ 4-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە بېكىتىلىدۇ.

6-ماددا ئاساسىي ئېتىزنى ئىگىلەشتە، مۇشۇ قانۇننىڭ 4-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقى ياكى 5-ماددىسىدا بېكىتىلگەن شۇ جايغا تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسى بويىچە 150 پىرسەنت قوشۇپ ئېلىش كېرەك.

7-ماددا ھەربىي ئەسلىھە، مەكتەپ، بالىلار باغچىسى، ئىجتىمائىي پاراۋانلىق ئاپپاراتى، داۋالاش ئاپپاراتى تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلىۋالىدۇ، تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ.

تۆمۈريول لىنىيەسى، تاشيول لىنىيەسى، ئايرودۇرۇم ئۇچۇش-چۈشۈش يولى، ئايروپىلان توختىتىش مەيدانى، پورت، سۇ يولى، سۇچىلىق قۇرۇلۇشى ئىگىلىگەن تېرىلغۇ يەر، ھەر كىۋادرات مېتىرغا 2 يۈەن باج سوممىسى بويىچە تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى ئېلىنىدۇ.

يېزا ئاھالىسى بەلگىلەنگەن يەر ئىشلىتىش ئۆلچىمى ئىچىدە تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەپ يېڭىدىن ئۆزى ئىشلىتىدىغان تۇرالغۇ ئۆي سالسا، شۇ جايغا تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسى بويىچە تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنىڭ يېرىمىنى كېمەيتىپ ئالىدۇ؛
بۇنىڭ ئىچىدە يېزا ئاھالىسى كۆچۈرۈلۈش تەستىقلانغان، يېڭىدىن سېلىنغان ئۆزى ئىشلىتىدىغان تۇرالغۇنىڭ ئىگىلىگەن تېرىلغۇ يېرىنىڭ ئەسلىدىكى ئۆيلۈك يەر كۆلىمىدىن ئېشىپ كەتمىگەن قىسمىدىن تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ.

农村烈士遗属、因公牺牲军人遗属、残疾军人以及符合农村最低生活保障条件的农村居民，在规定用地标准以内新建自用住宅，免征耕地占用税。

خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، گوۋۇيۈەن تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنى كەچۈرۈم قىلىش ياكى كېمەيتىپ ئېلىشنى بەلگىلىسە بولىدىغان باشقا ئەھۋاللارنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

8-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 7-ماددىسىنىڭ 1-، 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى كەچۈرۈم قىلىنغان ياكى كېمەيتىپ ئېلىنغاندىن كېيىن، باج تاپشۇرغۇچىلار ئەسلىدىكى ئىگىلىگەن يەرنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆزگەرتىدۇ، تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنى كەچۈرۈم قىلىش ياكى كېمەيتىپ ئېلىشقا تەۋە بولمىغان ئەھۋال ئاستىدا، شۇ جايغا تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسى بويىچە تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەپ تاپشۇرۇش بېجىنى تولۇقلاپ تاپشۇرۇشى كېرەك.

9-ماددا تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنى باج ئورگىنى ئېلىشقا مەسئۇل بولىدۇ.

10-ماددا تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنىڭ باج تاپشۇرۇش مەجبۇرىيىتى ئادا قىلىنغان ۋاقىت باج تاپشۇرغۇچىغا تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقىنىڭ تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش رەسمىيىتىنى بېجىرىش توغرىسىدىكى يازما ئۇقتۇرۇشىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈنى بولىدۇ.
باج تاپشۇرغۇچىلار باج تاپشۇرۇش مەجبۇرىيىتى يۈكلەنگەن كۈندىن باشلاپ 30 كۈن ئىچىدە تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنى تاپشۇرۇشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك.

تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەپ ئىشلىتىش بېجىنى تاپشۇرغانلىق ئىسپاتى ياكى باج كەچۈرۈم قىلىش ئىسپاتى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك ھۆججەتلەرگە ئاساسەن، قۇرۇلۇش يېرىنى ئىگىلەش تەستىقنامىسى تارقىتىدۇ.

11-ماددا باج تاپشۇرغۇچىلار قۇرۇلۇش تۈرىدە قۇرۇلۇش قىلىش ياكى گېئولوگىيەلىك چارلاش جەريانىدا تېرىلغۇ يەرنى ۋاقىتلىق ئىگىلىۋالغاندا، مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى تاپشۇرۇشى كېرەك.
باج تاپشۇرغۇچىلار تېرىلغۇ يەرنى ۋاقىتلىق ئىگىلەپ ئىشلىتىش مۇددىتى توشقان كۈندىن باشلاپ بىر يىل ئىچىدە قانۇن بويىچە قايتا ئۆزلەشتۈرۈپ، تېرىقچىلىق شەرتىنى ئەسلىگە كەلتۈرسە، تاپشۇرغان تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەپ ئىشلىتىش بېجىنى تولۇق قايتۇرىدۇ.

12-ماددا باغ، ئورمان يېرى، ئوتلاق يېرى، ئېتىز-ئېرىق سۇچىلىق يېرى، باقمىچىلىق يېرى، بېلىقچىلىق سۇ دائىرىسى ساھىلى شۇنىڭدەك باشقا يېزا ئىگىلىك يېرىنى ئىگىلىگەن ئىمارەت، قۇرۇلما ياكى يېزا ئىگىلىكىدىن باشقا قۇرۇلۇش بىلەن شۇغۇللانغانلار مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى تاپشۇرىدۇ.

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن يېزا ئىگىلىك يېرىنى ئىگىلىگەن بولسا، تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسى شۇ رايوننىڭ مۇشۇ قانۇننىڭ 4-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدا بېكىتىلگەن تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسىدىن مۇۋاپىق تۆۋەن بولسا بولىدۇ، لېكىن تۆۋەنلىتىلگەن قىسمى ％ 50 تىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.
كونكرېت تەتبىقلىنىدىغان باج سوممىسىنى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئوتتۇرىغا قويىدۇ، تەڭ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ قارار قىلىشىغا يوللايدۇ ھەمدە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ۋە گوۋۇيۈەنگە ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

مۇشۇ ماددىنىڭ 1-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن يېزا ئىگىلىك يېرىنى يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشى ئۈچۈن بىۋاسىتە مۇلازىمەت قىلىدىغان ئىشلەپچىقىرىش ئەسلىھەلىرىنى ئىگىلىۋالغانلار تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى تاپشۇرمايدۇ.

13-ماددا باج ئورگىنى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنىڭ باجغا چېتىشلىق ئۇچۇرلىرىدىن تەڭ پايدىلىنىش مېخانىزمى ۋە خىزمەتكە ماسلىشىش مېخانىزمى ئورنىتىشى كېرەك.
ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەبىئىي بايلىق، يېزا ئىگىلىكى-يېزا، سۇچىلىق تارمىقى قاتارلىق مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى باج ئورگانلىرىغا يېزا ئىگىلىك يېرىنى ئۆزگەرتىپ ئىشلىتىش، ۋاقىتلىق يەر ئىگىلەش قاتارلىق ئۇچۇرلارنى قەرەللىك يەتكۈزۈپ بېرىشى، باج ئورگانلىرىنىڭ تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەپ ئىشلىتىش بېجىنى ئېلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشىگە ھەمكارلىشىشى كېرەك.

باج ئورگىنى باج تاپشۇرغۇچىنىڭ باج تاپشۇرۇشنى ئىلتىماس قىلىش سانلىق مەلۇمات ماتېرىيالىدا نورمالسىزلىق بايقالسا ياكى باج تاپشۇرغۇچى باج تاپشۇرۇشنى بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئىلتىماس قىلمىسا، ئالاقىدار تارماقلارنىڭ قايتا ئېنىقلىشىغا سۇنسا بولىدۇ، ئالاقىدار تارماقلار باج ئورگىنىنىڭ قايتا ئېنىقلاش ئىلتىماسىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ 30 كۈن ئىچىدە باج ئورگىنىغا قايتا ئېنىقلاش پىكرى بېرىشى كېرەك.

14-ماددا تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى ئېلىش-باشقۇرۇش مۇشۇ قانۇن ۋە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ باج ئېلىشنى باشقۇرۇش قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

15-ماددا باج تاپشۇرغۇچىلار، باج ئورگانلىرى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلغانلىرى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ باج ئېلىشنى باشقۇرۇش قانۇنى»ۋە مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە قانۇن جاۋابكارلىقىغا تارتىلىدۇ.

16-ماددا بۇ قانۇن 2019-يىل 9-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.
2007-يىل 12-ئاينىڭ 1-كۈنى گوۋۇيۈەن ئېلان قىلغان «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجى ۋاقىتلىق نىزامى»بىرلا ۋاقىتتا بىكار قىلىنىدۇ.

قوشۇمچە :

ھەرقايسى ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلەرنىڭ تېرىلغۇ يەرنى ئىگىلەش بېجىنىڭ ئوتتۇرىچە باج نىسبىتى جەدۋىلى